Mu Gaweg Jehovah U M’on Ni Ra Yib Rofen Ni Dumumuw Rok
“Mu gaweged Jehovah . . . Mu gaweged e tin nib mat’aw ban’en, mu gaweged e sobut’an’. Sana ngan mithagmed ko chirofen ni damumuw rok Jehovah.”—ZEPHANIAH 2:3.
1. Uw rarogon yu Judah u nap’an ni tabab Zephaniah ko maruwel rok ni profet?
I TABAB ZEPHANIAH ko maruwel rok ni profet ko ngiyal’ ni baga’ fan rok piyu Judah. Kari war e michan’ rok e nam. De pagan’ e girdi’ ngak Jehovah, ya ur sapgad ngak e pi prist nu bang nge piin ni yad ma pig ko t’uf ni nge pow’iyrad. Ke yoor e girdi’ ni ur liyorgad ngak Baal ma ur uned ko pi madenom riy. Pi tayugang’ nu Judah—ni pi fak e pilung, nge pi tolang, nge pi tapuf oloboch—e ur gafgownaged e piin ni susun ngar ayuweged. (Zephaniah 1:9; 3:3) Aram fan ni ke turguy Jehovah ni nge “k’iyag pa’ ” ya nge thang yu Judah nge yu Jerusalem!—Zephaniah 1:4.
2. Mang e ke athapeg e pi tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’ nu Judah?
2 Yugu aram rogon ni ke ubchiya’ rarogon piyu Judah, bay rogon ni ngan athapeg ban’en nib fel’. Josiah ni fak Amon e ir e pilung. Yugu aram rogon ni kab pagal Josiah, ma rib t’uf Jehovah rok. Faan rayog rok fare pilung nib biech ni nge fulweg e bin machalbog e liyor ngak Got nga rogon, ma ri ra falfalan’ e piin ni yad be pigpig ngak Got! Ma sana ra un yugu boch e girdi’ ngorad ma ku rayog ni ngan ayuwegrad ko chirofen ni damumuw rok Jehovah.
Tin Ni Thingar Ni Rin’ Ya Ngan Par Nib Fas
3, 4. Mang dalip e n’en ni thingari rin’ be’ ni fan e ngan mithag ko “rofen ni damumuw rok Jehovah”?
3 Rayog rok boch e girdi’ ni ngar magaygad nib fas ko rofen ni damumuw rok Jehovah, fa? Rayog, ni faan rayog rorad dalip ban’en ni bay ko Zephaniah 2:2, 3. Nap’an ni gad ra bieg e re thin ney e ngada tedan’dad ko pi n’en ni thingar da rin’ed. I yol Zephaniah ni gaar: ““U m’on ni ra buch ban’en ni bochan fare motochiyel, ma u m’on ni ra chuw e chirofen nem ni bod chubungen e wheat u fithik’ e nifeng, ma u m’on ni nge yib e damumuw rok Jehovah nga dakenmed, ma u m’on ko chirofen ni damumuw rok Jehovah, mu gaweged Jehovah, gimed e piin nib sobut’an nu fayleng ni gimed ma fol ko pi motochiyel rok. MU gaweged e tin nib mat’aw ban’en, mu gaweged e sobut’an’. Sana ngan mithagmed ko chirofen ni damumuw rok Jehovah.”
4 Ere faanra nge par be’ nib kab fas ma thingari (1) gaweg Jehovah, (2) gaweg e tin nib mat’aw ban’en, ma (3) nge gaweg e sobut’an’. Susun e nge l’agan’dad ko pi n’en ney ni thingar da rin’ed e ngiyal’ ney. Mang fan? Ya bod rogon ni kan pufthinnag yu Judah nge yu Jerusalem ko bin medlip e chibog ko B.C.E., maku arrogon ni ngan pufthinnag e pi nam nu Kristendom—nge urngin e piin nib kireb—ni yad be chugur ko togopuluw rorad ngak Jehovah Got u nap’an fare “gafgow nib gel.” (Matthew 24:21) Piin ni ba adag ni ngan mithagrad ko ngiyal’ nem e thingar ra rin’ed ban’en e chiney? Uw rogon? Ngan gaweg Jehovah, ngan gaweg e tin nib mat’aw ban’en, ma ngan gaweg e sobut’an’ u m’on ko ngiyal’ nra thomur!
5. Mang e ngan rin’ ya ngan “gaweg Jehovah” e ngiyal’ ney?
5 Sana ra lungum: “Kug ognageg ngak Got kugu un ko taufe ni gag reb e tapigpig rok Got ni gag reb e Mich Rok Jehovah. Kug rin’ urngin e tin thingar ni rin’, fa?” Gathi ke mus ni ngada ognaged gadad ngak Jehovah. Ya Israel e ir ba nam ni kan ognag ngak Jehovah, machane nap’an Zephaniah e de rin’ piyu Israel e n’en ni kar micheged ni ngar rin’ed. Ere kan n’ag e re nam nem ni bochan. Ani ra “gaweg Jehovah” e ngiyal’ ney e ra fl’eg thilrow Jehovah ma ra maruwel ni nge par nib fel’ e thin u thilrow ma nge un ko ulung rok u fayleng. Ani ra gaweg Jehovah e ra nang laniyan’ Got nge rogon ni ma lemnag ban’en. Gad ma gay Jehovah u nap’an ni gad ma fil e Thin Rok, ma gad ma fl’eg i lemnag, ma gad fol riy ko yafas rodad. Ku gad ma gaweg e ayuw rok Jehovah u nap’an ni gad ra meybil, ma gad fol ko gagiyeg rok e kan ni thothup ma ra fel’ iyan thildad Jehovah ma gad ba adag ni ngada pigpiggad ngak u “polo’ i gumercha’dad, ngu polo’ e yafas rodad nge polo’ gelngidad.”—Deuteronomy 6:5; Galatia 5:22-25; Filippi 4:6, 7; Revelation 4:11.
6. Uw rogon ni gad ra “gaweg e tin nib mat’aw ban’en,” ma mang fan nrayog ni ngan rin’ e chiney ko re m’ag ney?
6 Bin l’agruw e n’en ni thingar da rin’ed ni bay ko Zephaniah 2:3 e “ngada gaweged e tin nib mat’aw ban’en.” Kada thilyeged e ngongol rodad ni fan e nge yog ni ngada uned ko taufe, machane nguuda folgad ko pi motochiyel rok Got nib mat’aw ni ka nap’an e yafas rodad. Boch e girdi’ e ba fel’ e ngongol rorad ko tobolngin machane kar paged e re fayleng ney ni nge alitnagrad. De mom ni ngan gaweg e tin nib mat’aw ban’en, ya gad ma par u fithik’ e girdi’ ni de kireb u wan’rad e ngongol ko darngal nge malulfith nge yugu boch e denen. Machane faan gad ba adag ni ngada falan’naged Jehovah ma rayog ni nge dab da guyed rogon ni ngada fel’gad u owchen e fayleng. De fel’ Judah u p’eowchen Got ni bochan e kar folwokgad rok e pi nam. Dab da folwokgad rok e fayleng ya ngada “folwokgad rok Got” ma nge yog ngodad e “bin nib biech e pangiy ni Got e sunumeg ni bod ir, ma ke gagiyel u daken e bin riyul’ e wok nib yal’uw ma mmat’aw ni ke yog ngomed.”—Efesus 4:24; 5:1.
7. Uw rogon ni gad ra “gaweg e sobut’an’ ”?
7 Bin dalip e n’en ni yog Zephaniah 2:3 ni ngada rin’ed ni faan gad ba adag ni ngan mithagdad ko rorran ni damumuw rok Jehovah e thingar da “gaweged e sobut’an’.” Gubin e rran e gad bay u fithik’ e piin ni pumoon nge piin ni ppin nge piin nib fel’ yangaren ni dar sobut’an’gad. U wan’rad e bay thibngin e piin nib sobut’an’. Mab meewar e piin nib moding. Pi girdi’ ney e yad dogol ma nge m’on e tirorad. Rib gafgow ni faan manga af e re lem nu fayleng ney ngodad! Ya aray e ngiyal’ ni ngan “gaweg e sobut’an’.” Uw rogon? Ngada folgad rok Got ma ngada paged ni nge yal’uwegdad ma ngada rin’ed e tin nib m’agan’ ngay.
Mang Fan Ni “Sana” Ngan Mithagdad?
8. Fare bugithin ni “sana” u Zephaniah 2:3 e be yip’ fan e mang?
8 Mu tay fanam iyan riy ni i yog Zephaniah 2:3 ni gaar: “Sana ngan mithagmed ko chirofen ni damumuw rok Jehovah.” Mang fan ni kan fanay fare bugithin ni “sana” u nap’an ni be non ngak e “piin nib sobut’an’ u fayleng”? Ke rin’ e piin nib sobut’an boch ban’en nib fel’, machane thingar dab ra pagedan’rad ngorad. Ya dawori taw ko tungun e yafas rorad ni yad ba yul’yul’. Rayog ni nge aw ni nge denen bochi yad. Maku arrogodad e ngiyal’ ney. I yog Jesus ni gaar: “En nra athamgil nge mada’ ko tomur e ra yog e yafos ngak.” (Matthew 24:13) Arrogon, thingar nguuda rin’ed e tin nib mat’aw u p’eowchen Jehovah ni fan e nge yog e yafas ngodad ko rofen ni damumuw rok Jehovah. Aram e n’en ni kam duguliy u wan’um ni ngam rin’, fa?
9. Mang boch ban’en nib mat’aw ni rin’ Josiah ni pilung?
9 Bochan e thin rok Zephaniah, i gaweg Josiah ni pilung Jehovah. I yog e Bible ni gaar: “Nap’an e bin meruk e duw ko gagiyeg Josiah, ni ir e kab pagal [ni gonapan 16 e duw rok] i tabab ni nge gaweg e Got rok David ni chitamangin.” (2 Chronicles 34:3) Ki gaweg Josiah e “tin nib mat’aw” ya gad ra bieg: “Nap’an e bin ragag nge l’agruw e duw ko gagiyeg rok Josiah [ni gonapan 20 e duw rok] i tabab ni nge chuweg e teliw nge pi ren nib thothup nge pi liyos ni yima meybil ngay ya nge biech yu Judah nge yu Jerusalem. Miki gothey e pi altar rok e pi Baal.” (2 Chronicles 34:3, 4) Ki gaweg Josiah e “sobut’an’,” ya i guy rogon ni nge falan’nag Jehovah ni be chuweg e meybil ko liyos nge ngongol ko pi yurba’ I teliw. Dabi siy ni ke falfalan’ e piin nib sobut’an ko pi n’en ni rin’ Josiah!
10. Mang e buch rok yu Judah ko 607 B.C.E., ma mini’ e ke magay nib yad ba fas?
10 Boor e girdi’ nu Israel ni kar sulod ngak Jehovah u nap’an e gagiyeg rok Josiah. Machane boor i yad ni kar sulod ko pi ngongol rorad ni dubun Got u tomren ni yim’ fare pilung. Ke aw ni bod rogon ni yog Jehovah, ke yib piyu Babylon mar gotheyed Jerusalem ni tochuch rorad ko duw ni 607 B.C.E. Machane gathi urngin e girdi’ ni kan thangrad. Ya nap’an e rofen ni damumuw rok Jehovah e kan mithag Jeremiah ni profet nge Ebed-Melech ni be’ nu Ethiopia, nge pi fak Jonadab nge yugu boch e girdi’ ni ur yul’yul’gad ngak Jehovah.—Jeremiah 35:18, 19; 39:11, 12, 15-18.
Pi Toogor Rok Got—Mu Tedan’med!
11. Mang fan nib mo’maw’ ni ngan par nib yul’yul’ ngak Got e ngiyal’ ney, machane susun mang e nge lemnag e pi toogor rok e girdi’ rok Jehovah?
11 Nap’an ni gad be sonnag e rofen ni damumuw rok Jehovah ngak e re m’ag nib kireb ney, “ra yib urngin mit e sikeng riy ngodad.” (James 1:2) U boch e nam ni yima yog nrayog ni ngan liyor ngak Got nrogon ni ba adag be’, bay boch e tamachib riy ni yad ma suruy e pi tolang ko am ni ngar gafgownaged e pi girdi’ rok Got. Boch e girdi’ nib kireb e yad ma gathibthibnag e Pi Mich Rok Jehovah ni yad be yog ni ngan ayuw rorad ni bochan e yad ma fol ku be’. Manang Got e pi n’en ni be rin’ e pi cha’ ney—ma dab ra thaygad ko gechig. Ba fel’ ni nge lemnag e pi toogor rok Got e n’en ni buch rok piyu Filistia ni yad e pi toogor rok e girdi’ rok Got kakrom. I yog e profet ni gaar: “Ma Gaza e ra mang ba mach ni dariy e girdi’ riy; maku arrogon Ashkelon ni dariy e girdi’ riy. Yira tuluf piyu Ashdod ni kab misi’; ma piyu Ekron e yira gothey.” Bay ni gothey e pi mach nu Filistia ni Gaza nge Askelon, nge Ashdod nge Ekron.—Zephaniah 2:4-7.
12. Mang e buch rok yu Filistia, yu Moab nge yu Ammon?
12 Ke ulul e profet ngay ni gaar: “Kug rung’ag e thin nib kireb ni be yog piyu Moab nge thin nib gel rok pi fak Ammon ni yad be gathibthibnag e girdi’ rog ma yad be ufanthin.” (Zephaniah 2:8) Riyul’ ni ke gafgow piyu Egypt nge Ethiopia u pa’ e pi salthaw nu Babylon. Machane mang e pufthin rok Got ngak yu Moab nge yu Ammon ni yad pi fak Lot ni ir e girdi’ rok Abraham? I yog Jehovah ni gaar: “Moab e ra mang ni bod rogon yu Sodom ma pi fak Ammon e ra bod yu Gomorrah.” Yu Moab nge yu Ammon e yad pi fak fa gali rugod ni fak Lot—machane dab ra boded fa gali rugod ni ur magaygow nib fas u nap’an nthang yu Sodom nge yu Gomorrah—ya dab ni mithag Moab nge Ammon ko pufthin rok Got. (Zephaniah 2:9-12; Genesis 19:16, 23-26, 36-38) Ba uw Filistia e chiney, ma ba uw e pi mach rok? Ba uw yu Moab nge yu Ammon ni yad ba uf? Mu gayrad, machane dabiyog ni ngam piriegrad.
13. Mang e kan pirieg u lan yu Nineveh?
13 Nap’an Zephaniah ke gel piyu Assyria. I weliy be’ ni ma fil morngaagen e tin kakrom ban’en ni Austen Layard fithngan u morngaagen tafen e pilung ni kan pirieg u Nineveh ni tochuch nu Assyria ni gaar: “Tan e chig ko naun . . . e kan yoloy yaan e floras ara gamanman. Boch e kan ing ko ivory ma kan yororiy e pi yaan ney. Fapi ren ara rungrung ko fapi senggil e kan ing ko gol ara silver nge boch e ren nib fel’ ni bod e ren ni cedar.” Machane ke aw ni bod rogon ni yog Zephaniah ma kan thang yu Assyria ma “dakuriy e girdi’ ” u lan yu Nineveh ni tochuch rok.—Zephaniah 2:13.
14. Uw rogon ni ke lebug e thin rok Zephaniah ni profet u morngaagen yu Nineveh?
14 Ke mus ni 15 e duw u tomren ni yog Zephaniah e thin rok min thang yu Nineveh, ma fare tafen e pilung nib fel’ e kan buthug. Arrogon, re mach nem ni kari gel e ufanthin rok e ke yan i aw ni fiyath. Ke weliy fare profet fene gel e mogothgoth riy ni gaar: “Fare arche’ ni pelican nge fare gamanman ni porcupine e ra mol u fithik’ e pi naun ni ke puth. Bay ba lam ni be tang u winda ko naun. Ke mogothgoth e mab ko naun.” (Zephaniah 2:14, 15) Fapi naun nib fel’ ko Nineveh e ra mang tafen e gamanman ni porcupine nge arche’ ni pelican. Dakuriy lingan e piin ni ma fol chuway’ u kanawo’ ko re mach nem, maku dakuriy laman e pi salthaw nge pi prist riy. U lan e pi kanawo’ nem ni boor e girdi’ riy kakrom e ke mus ni bay ba lam ni be tang u lan e winda, ni sana ba arche’ ni be tang ara lingan e nifeng riy. Aram rogon tungun urngin e pi toogor rok Got!
15. Mang e rayog ni ngan fil ko n’en ni buch rok yu Filistia nge yu Moab nge yu Ammon nge yu Assyria?
15 Mang e gad be fil ko n’en ni buch rok yu Filistia nge Moab nge Ammon nge Assyria? Ba aray: Gad e pi tapigpig rok Jehovah e dariy ban’en ni ngada rusgad rok e pi toogor rodad. Be guy Got e n’en ni yibe rin’ nib togopuluw ngak e girdi’ rok. I rin’ Jehovah ban’en ngak e pi toogor rok kakrom maku ra pufthinnag ga’ngin e fayleng e ngiyal’ ney. Machane ra magay boch e girdi’ nib fas—“reb e ulung ni baga’ nra bad ko urngin e nam.” (Revelation 7:9) Rayog ni ngam moy u fithik’ e re ulung nem—ni faan ga ra gaweg Jehovah, nge tin nib mat’aw ban’en nge sobut’an’.
Nge Gafgow E Pi Tadenen Ni Yad Ba Taf!
16. Mang e i yog Zephaniah u morngaagen e pi tolang nge pi tamachib nu Judah, ma mang fan nib m’ag e re thin ney ngak Kristendom?
16 I weliy Zephaniah morngaagen Judah nge Jerusalem. I gaar Zephaniah 3:1, 2: “Nge gafgow fare ppin ni be togopuluw ma be alitnag ir, ni ir fare mach ni tacham! De motoyil ko fare lam; de fol ko fare thin ni be yal’uweg. De pagan’ ngak Jehovah. De chugur ngak e Got rok.!” Rib gafgow ya de fol e girdi’ rok Jehovah faani guy rogon ni nge yal’uwegrad! Rib gel e kireb rok e pi fak e pilung nge pi tolang nge pi tapuf oloboch. I tamilangnag Zephaniah e kireb rok e pi tamachib ni dariy e tamra’ rorad ni gaar: “Pi profet rok e yad ba kireb ni yad ba sasalap. Pi prist rok e ur alitnaged e n’en nib thothup; ur togopuluwgad ko fare motochiyel.” (Zephaniah 3:3, 4) Rib puluw e re thin nem ngak e pi profet nge pi prist rok Kristendom e ngiyal’ ney! Ri yad ba taf ni kar chuweged fare ngochol nib thothup ko Bible rorad ma kar filed e machib nib togopuluw ngak e Ani yad be yog ni yad be liyor ngak.
17. Mang fan ni nguuda wereged fare thin nib fel’ ni yugu demutrug ni nge motoyil’ e girdi’ fa danga’?
17 I runguy Jehovah e girdi’ rok kakrom me ginangrad me yog ngorad e n’en ni ra rin’. I l’og e pi tapigpig rok ni pi profet rok—ni Zephaniah nge Jeremiah nge yugu boch e profet—ni ngar rogned ngak e girdi’ ni ngar kalgad ngan’rad. Arrogon, “De rin’ Jehovah ban’en nib kireb. Gubin e kadbul me yog e pi motochiyel rok. Gubin e rran ma bay.” Ma mang e rin’ e girdi’? I gaar Zephaniah: “Pi girdi’ nib kireb e dariy e tamra’ rorad.” (Zephaniah 3:5) Ku yibe ginang e girdi’ e ngiyal’ ney. Faanra ga ma wereg fare thin nib fel’, ma ga be un i pi’ fare ginang. Nguum wereg fare thin nib fel’ ma dab mu tal riy! Yugu demutrug ko ra motoyil e girdi’ fa danga’, ma ra fel’ e machib ni ga be tay u p’eowchen Got ni faanra gab yul’yul’ riy; dariy rogon ni ngam tamra’ u nap’an ni ga be rin’ e maruwel rok Got nib pasigan’um riy.
18. Uw rogon ni ra lebug fare thin u Zephaniah 3:6?
18 Gathi goo Kristendom ni ra aw e gechig rok Got ngak. Ku ra un urngin e pi nam ngay ya i pufthinnagrad Jehovah ni gaar: “Kugu fabguy e pi nam; pi wulyang ni tagil’ e damit rorad e kugu buthug. Kugu gothey e pi kanawo’ rorad ma dariy e girdi’ nra yan riy. Pi mach rorad e kugu gothey.” (Zephaniah 3:6) Rib mich ni ra lebug e re thin ney ere i non Jehovah ni gowa ke m’ay i rin’ e re thin ney. Mang e ke buch rok e pi mach nu Filistia, nge Moab nge Ammon? Mang e ke buch rok e tochuch nu Assyria ni yu Nineveh? Kan gothey e pi mach nem ere nge ayuw e pi nam e ngiyal’ ney. Dabiyog ni ngan dariy fannag e thin rok Got.
Nguum Gaweg Jehovah
19. Mang boch e deer nrayog ni ngada fithed?
19 Nap’an Zephaniah me aw e damumuw rok Got ngak e piin nib kireb ni “goo kireb e ngongol rorad.” (Zephaniah 3:7) Ku aram e n’en ni ra buch e ngiyal’ ney. Ga be guy e pow riy ni ke chugur e rofen ni damumuw rok Jehovah, fa? Ga be “gaweg Jehovah” ni ga be bieg e Thin rok ni gubin e rran, fa? Ga be “gaweg e tin nib mat’aw ban’en” ni ga be fol ko pi motochiyel rok Got mab yalen e par rom, fa? Ga be “gaweg e sobut’an’ ” ni ga be fol rok Got nge pi motochiyel rok ya nge yog e yafas ngom, fa?
20. Mang boch e deer ni gad ra weliy ko bin migid e thin u morngaagen Zephaniah ni profet?
20 Faanra gad ba yul’yul’ ni gad be gaweg Jehovah nge tin nib mat’aw ban’en nge sobut’an’, ma rayog flaab ngodad e chiney—arrogon, chiney ni “tin tomren e rran” nib mo’maw’ e par riy. (2 Timothy 3:1-5; Proverbs 10:22) Machane, sana ga ra fith, “Uw rogon ni gad ba flaab e chiney ni gad e pi tapigpig rok Jehovah, ma mang flaab ni i weliy Zephaniah ni profet ni rayog rok e piin ni ran mithagrad ko rofen ni damumuw rok Jehovah ni be chugur iyib?
Uw Rogon Ni Ga Ra Fulweg?
• Uw rogon ni ngan “gaweg Jehovah”?
• Uw rogon ni ngan “gaweg e tin nib mat’aw ban’en”?
• Uw rogon ni ngan “gaweg e sobut’an’ ”?
• Mang fan ni nguuda gaweged Jehovah, nge tin nib mat’aw nge sobut’an’?
[Picture on page 12]
Ga ma gaweg Jehovah ni ga ma fil e Bible ma ga ma meybil?
[Picture on page 15]
Reb e ulung ni baga’ e ra magay nib fas ko rofen e damumuw rok Jehovah ni bochan e yad ma gaweg Jehovah