Bay e Marchaalem ni Dabi Yim’ Biid?

“YA Urngin e thin ni bay u lan e babyor nib thothup e Got e yib i pi’ nga laniyan’ e girdi’ ngar yoliyed nga babyor, me ir e baga’ fan ya ma fil e tin nib riyul’ e thin ngodad, ma be yal’uweg e tin ni be oloboch e girdi’ riy,” aray rogon ni yoloy apostal Paul. (2 Timothy 3:16) Arrogon, fare Bible e bake babyor ko tin riyul’ ni yib rok Got, i Jehovah.​—Psalm 83:18.

Ya Jehovah e ir e Sunumiy urngin ban’en, nib muun e girdi’ ngay, ere rim nang e n’en ra buch rodad u nap’an ni gadad ra yim’. (Hebrews 3:4; Revelation 4:11) Ma Thin rok ni i thagthagnag, ni fare Bible, e ke pi’ fulweg nib riyul’ ma bagaman ko pi deer ni murung’agen tomuren ni kanim’.

Mang e Marchaal?

U lan e Bible, ma fare bugithin nni piliyeg ni “marchaal” ko girdi’ e kenggin e fan ko “pogofan.” Machane ka bay boch i fan ni ka boor ko rogon ni yibe pogofan. Ni bod ni yog fare tayol Bible i James, ni gaar: “Ni bod rogon e dowef nra dariy e pogofan riy ma ba yam’.” (James 2:26) Ere erfan, ni n’en ni ka nog e marchaal ngay e aram e n’en ni ma pi’ e yafas ko dagur.

Ere re gelngin ney ni ma pi’ e yafas e gathi kemus ni pogofan, fa baaray ni yibe fil e nifeng, nga i yan u fithik’ e wurrum rok be’. Ya mang? Ya bochan ni nap’an ni ra tal e pogofan, ma ra par e yafas u fithik’ e cells ko dowef nib n’uw boch nap’an ni​—“in e menet,” aray rogon ni ba’ ko fare ke babyor ni The World Book Encyclopedia. Ere aray fan, ni n’en ni yima rin’ ni ngan fuluweg e pogofan e rayog ni yib angin. Machane nap’an ni yugu ra math fare marchaal ko cell ko dowef, ma demutrug e pi n’en ni yira rin’ ngay ni ngan fulweg e yafas ma dabiyog. Urngin yay e pogofan, ara nifeng, u fayleng ma dabkiyog ni ngaki faseg taareb e cell. Ere fare marchaal, e aram fare gelngin e yafas ni danir guy​—ya aram fare marchaal ko yafas ni ir e be tay e cell nge fare girdi’ nib fas. Re gelngin e yafas ney e pogofan e ma ayuweg.​—Job 34:14, 15.

Ere fare marchaal e kemus ni goo girdi’ e bay rok? Fare Bible e ke ayuwegdad kad pirieged e tin nib puluw ko re n’eney. Fare pilung ni ba llowan’ i Solomon e micheg ni girdi’ nge gamanman e “goo bay marachaalrow ni ra reb ma taareb marchaalen ni bay,” me fith ni gaar: “I mini’ e bay u wur ni manang rogon marchaalen fak e girdi’, ko be yan nga lang; ma marchaalen e gamanman, e be sul nga fithik’ e but’?” (Eklesiastes 3:19-21, New World Translation) Ere gamanman maku errogon e girdi’ e be weliy ni goo bay e marchaal rorow. Uw rogon e re n’enem?

Fare marchaal, ara gelngin e yafas, e rayog i susunag nga rogon ni ma yan e gamig u fithik’ masin fa ban’en ni ma fanay e gamig. Fare gamig ni danir guy e rayog ni nge ngongliy boch ban’en nib thilthil, be yan u rogon ere miti talin e maruwel ni be pi’ gelngin. Ni bod rogon, ba stof ni gamig nrayog ni nge pi’ e gawel, ma ba computer e be pi’ murung’agen ban’en, mab television e be dag yaan ban’en nge lungun ara lingan ban’en. Ere, re gamig nem ni be yan e de bod yaan fare masin ara n’en ni be yan u fithik’. Ka be par ni go’ ba gelngin ni be maruwel. Ere ku errogon, fare gelngin e yafas ni de bod yaan fare n’en ni bay u fithik’ i dow. Dariy pangin ma dariy gelngin ni nga i lemnag ban’en. Girdi’ nge gamanman e “ra reb ma taareb marchaalen.” (Eklesiastes 3:19) Faanra yim’ be’, ma dabi yan marchaalen nge yan i par nga reb e giyow ni bod e kan.

Ere, ba uw, rogon rarogon e yam’? Mang e ra buch ko fare marchaal u nap’an ni ra yim’ be’?

“Bay Mu Sul Ko But’”

Nap’an fa bin som’mon e girdi’, i Adam, e lemnag ni nge dabki fol ko tini ke ta’ Got chilen ngak, Me gaar ngak: “Ya thingari yib e athuw u owchem ma ga maruwel nib gel nge yog ni pi’ e but’ e ggan ngom, nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni ngam sul riy ko but’ ni ir e ni ngongliyem ngay. Ni ngongliyem ko but’, ere bay kum ngal’ ni but’ bayay.” (Genesis 3:19) U uw e immoy Adam riy u m’on ni sunmiy Jehovah ko but’? Uw rogon, dariy bayang ni immoy riy! Da immoy nib fas. Ere faani gaar Jehovah Got Adam “ra sul ko but’,” ma aram e be yog ni Adam e ra yim’ me sul ko but’. Dabi yan nga bayang ko giyow ko kan. Nap’an ni yim’ Adam miki sul bayay nge par ni dakuriy e n’en rayog ni nge rin’ ma dakuriy e n’en manang. Gechig rok e yam’​—dakuriy e yafas riy—​gathi ke af nga ba thal e giyow.​—Roma 6:23.

Uw rogon e piin ni kar m’ad? Rarogon e yam’ e kari tamilangnag ko Eklesiastes 9:5, 10, ni gad ra bieg riy ni gaar: “Yam’ e dariy ban’en ni manang . . . Dariy ban’en ni ka be nameg i yan, dariy e lem, dariy ban’en ni ka manang ara llowan’, u lan e low ko yam’.” (Moffatt) Yam’, e aram, ba ngiyal’ ni dakuriy bochi n’en ni rayog ni ngan rin’. Facha’ ni matang e yoloy ni nap’an ni ra yim’ be’, “me chuw marchaalen, me sul ko but’ ko gin nib riy; ma ka roran nem me m’ay e lem rok.”​—Psalm 146:4.

Ba tamilang, ni yam’ e dakuriy ban’en ni rayog ni nge rin’. Dabiyog ni ngar nanged ban’en. Dabiyog ni ngar guyed gur, fa rungaaged lungum, fa ra nonad ngom. Ku dabkiyog ni ra ayuweged gur ara ra maadadgad ngom. Ere ri dab um tatamdag ko yam’. Machane ere uw rogon ni “ra chuw marchaalen” be’ ko ngiyal’ ni ra yim’?

Fare Marchaal e “Ra Sul ko Bin Riyul’ e Got”

Rogon ni ke yog e Bible e nap’an ni ra yim’ be’, ma “fare marchaal e ra sul ko bin riyul’ e Got ni ir e pi’.” (Eklesiastes 12:7, NW) Ere re n’eney e fan e ra yan fare marchaal nge milekag i yan ko gin bay Got riy? Ri danga’! Rogon kanawoen ni be fanay e Bible fare bugithin ni “sul” e de t’uf ni ngari mithmith nge yan u bayang nga bayang. Bod rogon, e girdi’ nu Israel ni dakur yul’yul’gad mi nog ngorad nni gaar: “‘Mu sulod ngog, mu gu sul ngomed,’ aray e n’en ni yog Jehovah ko pi salthaw.” (Malakai 3:7, NW) Piyu Israel ni ngar ‘sulod’ ngak Jehovah e be yip’ fan ni ngar chelgad ngar paged kanawoen e kireb mu kur sulod nga kanawoen Got nib mat’aw. Me Jehovah ni nge ‘sul’ ngak piyu Israel e be yip’ fan ni nge sul nge adag ni ngaki tayan’ ko girdi’ rok bayay. L’agruw e gali “sul” ney ni be yip’ fan ba ngongol, ma gathi ban’en nib riyul’ ni be yan u bayang nga bayang.

Ere ku taareb rogon, ko yam’ ra yim’ be’ ma dariy ba mithmith ni ra tay marchaalen ni nge yan u but’ nga lang ko bin u tharmiy e giyow u nap’an ni nge “sul” e marchaal rok ku Got. Nap’an ni ra chuw ere gelngin e yafas nem ku be’, ma karimus ni goo Got e bay gelngin ni ku rayog ni ngki fulweg bayay ngak faanem. Ere fare marchaal ni nge “sul ko bin riyul’ e Got” e aram e ngad nanged ni athap ko yafas ni manemus gabul nge langleth ko eni ke yim’ e kari mil fan ngak Got.

Amu lemnag, ni bod, e n’en be yog e Bible u murung’agen e yam’ ni tay Jesus Kristus. Facha’ ni yoloy fare Gospel ni Luke e yog ni gaar: “Me pong Jesus nib ga’ laman me gaar: ‘Chitamag, u lan paam e kug pagfan marchaaleg ngay.’ Ma nap’an ni yog e re neney, me yim’.” (Luke 23:46, NW) Nap’an ni chuw marchaalen Jesus, ma aram e gathi ke yan i yan nga tharmiy. Jesus e dani faseg ko yam’ ngeni mada’ ko bin dalip e rran, ma 40 e rran nga tomren mi fini yan nga tharmiy. (Acts 1:3, 9) Nap’an e yam’ ni tay Jesus, ma rib pagan’ ngay ni pag fan marchaalen nga pa’ e Chitamangin, ya rib pagan’ nga gelngin Jehovah ni ra fulweg ko yafas bayay.

Arrogon, Got e rayog ni fulweg be’ ko yafas bayay. (Psalm 104:30) Ere be mang athap nib ga’ e ke mab ngodad!

Ba Athap Nib Riyul’

Fare Bible e gaar: “Dab mu gingad ko re bugithin ney; ya ba’ ba ngiyal’ ni be yib ni bayi taw ngay ma gubin e yam’ ni bay u lan e low ni bayi rungaag laman [Jesus], mi yad yib u lan e low rorad nga wuru’.” (John 5:28, 29) Arrogon, Jesus Kristus e micheg ni urngin e piin ni yad bay u wan’ Jehovah e yira fasegrad, ara ni fulwwegrad ko yafas. U fithik’rad e ba mudugil ni bay riy e piin ni baaram ni ur leked e kanawo’ nib mat’aw ni yad e pi tapigpig ku Jehovah. Machane ku bay bokum milyon e girdi’ ni kar mad ni dar daged ko yad ra fol ko yalen ku Got nib mat’aw fa danga’. Ya bochan ni dar nanged e pi n’en nib t’uf ni ngan rin’ ni ke yog Jehovah fa reb e de yib e tayim rorad ni nge yog ni ngara thiliyeged e ngognol rorad. Girdi’ ni aray rogon e yad bay u wan’ Got ni aram e ku yira fasegrad ko yam’, ya fare Bible e gaar: “Yira faseg e girdi’ ko yam’ ni tinib mat’aw nge tin de mat’aw.”​—Acts 24:15, NW.

Chiney, ma fayleng e ke sug ko fanenikan nge maluagthin, wagey nge cham, puog racha’ yub nge m’ar. Faanra piin kar m’ad e ngan fulwegrad ngar fasgad u daken ba fayleng ni aray rogon, ma rib mudugil ni falfalan’ ni ra yib riy dabi par nib n’uw nap’an. Machane fa en Tasunmiy e ke micheg ni dabki n’uw nap’an ma bayi taleg e pi n’en ko re fayleng ney ni bay u tan gelngin Satan ni fare Moonyan’. (Proverbs 2:21, 22; Daniel 2:44; 1 John 5:19) Ba ulung ko girdi’ nib mat’aw​—“ba fayleng nib biech”—​ni aram e ban’en ni rib fel’ ni ri bayi riyul’.​—2 Peter 3:13.

Re ngiyal’ i n’enem e “dakuriy be’ u bayang ni ra gaar: ‘Ka gu m’ar.’” (Isaiah 33:24, NW) Nge mada’ko kireban’ ko yam’ ni ke m’ay, ya Got e “bayi nag urngin e lu’ u owcherad, ma aram dabku unim, ma dabki i kireban’uy, ma dabku un yor, ma dabku un amith. Ya tin kakrom ban’en e ke chuw.” (Revelation 21:4) Uw feni fel’ e biney e athap ni fan ko “piin ni yad bay u low”!

Nap’an ni ra thang Jehovah e piin nib kireb u fayleng, ma dabi thang e piin nib mat’aw nge chagiy ko piin ni kireb. (Psalm 37:10, 11; 145:20) Rriyul’, ya bay “ba ulung nib ga’” ni girdi’ “ni yib u gubin e nam nge ganong nge girdi’ nge gubin thin” ni yad ra magay nib fas ko “fare gafgow nib ga’,” ni faani ir e ra gothey ere fayleng ney nib kireb. (Revelation 7:9-14) Ere erfan, ni boor e girdi’ nib thilthil ni yad ra moy ko ngiyal’ nem ni ngar nanged salpen e piin ni bay ra fasgad ko yam.

Ga be yim’ ni bochan ni nga kum guy e piin ni yad ba t’uf rom bayay? Ga baadag ni ngam par ni manemus u Paradis u fayleng? Ma aram e thingar mu nang nib puluw ma ba fel’ rogon e n’en nib magan’ Got ngay nge tin ke lemnag. (John 17:3) Ba m’agan’ Jehovah ngay ni urngin e “girdi’ ma thingar ni ayuwegrad ngar nanged e tin riyul’.”​—1 Timothy 2:3, 4.

[Picture on page 4]

“Gur e but’ ere bay mu sul ko but’”

[Picture on page 5]

Fare marchaal e rayog i taarebnag ko gamig

[Picture on page 7]

Fare fas ko yam’ e ra yibnag e falfalan’ ni dabi m’ay biid