Bay E Yafas U Tomuren Ni Kanim’?

“FAANRA be’ ni kab gel ma ba fel’ fithik’ i dow ni ra yim’, maku rayog ni fas bayay?” i fith fare patriarch i Job u gonapan 3,500 e duw ni ke yan. (Job 14:14) Re deer ney e be balyangan’ e girdi’ riy ni ke bokum biyu’ e duw. Gubin e yangar, ma girdi’ u gubin yang nge gubin e yalen e kar lemnaged e re n’eney ma ke yoor ni ka ra weliyed.

Boor e girdi’ ni yad ma yog ni yad e Kristiano ni ke mich u wan’rad e tharmiy nge infiyerno. Teliw ni Hindus, e ba mich u wan’rad ni ra yim’ be’ me fas ni yugu reb e ban’en. Be weliy e machib ko Muslim me yog Emir Muawiyah, ni ma ayuweg e teliw ko Islam, ni rogon ni ma lemnag e Muslim e gaar: “Gamad e ba mich u wan’mad ni bay e pufthin u tomur ni kanim’, ni aram e ngam man nga p’eowchen Got ni Allah, ni aram e ri bod rogon ni ga be yan nga court.” Rogon ni mich u wan’ e Islam, e Allah e bay i guy rarogon e yafas ku be’ ma aram me pi’ faanem nge yan nga paradis fa nga nifiy u infiyerno.

U lan u Sri Lanka, e gal raba’ i teliw nem ni Buddhists nge Katolik e ra yib e yam’ nga reb e tabinaw mar binged e mab nge winda ko naun ngan tay nib mab. Mini gal’ ba magal ni gapgep, min tay fare kahol ni nge m’on ay fare yam’ ko mab u mit e naun. Biney e ngongol, e be mich u wan’rad, ni nge momnag rogon yaan fare yam’ ni nge yan nga wen.

Rogon ni yog Ronald M. Berndt ko University nu Len i ngal yu Australia e gaar, piin ni girdien yu Australia e ma mich u wan’rad ni “girdi’ e bay yaarad ni dabiyog i kirebnag ara dabi yim’.” Bay boch e ganong u Africa ni ma mich u wan’rad ni ra yim’ e yug girdi’ mar ngal’gad ni kan, ma piin ni tolang e ra yim’ mar manged e pi thagith ni nga un tay farad ma nga uni man ngorad ya yad e yad be gagiyegnag e binaw ni danir guyrad.

Ma yu yang e nam, e n’en ni ke mich u wan’rad u rarogon e yam’ e kan athukuy e yalen rorad ko yalen ko piin ni yad ma yog ni yad e Kristiano. Ni bod rogon e Katolik nge Protestan ko Len ngal u Africa, nib yalen ni faanra yim’ be’, ma ngan upunguy e therek ya nge dabi sap be’ nga therek me guy yaan facha’ ni ke yim’.

Bathilthil, rriyul’ nib, thilthil e fulweg ni ke pi’ e girdi’ ko fare deer ni, ‘Mang e ra buch rodad ni gad ra yim’?’ Machane, reb e n’en nib ga’ ni be m’ug ko pi fulweg nem e: Bay ban’en u fithik’ e girdi’ ni dabi yim’ ni ma par nib fas nap’an ra yim’ be’. Boch e girdi’ e ma mich u wan’rad ni re “n’en nem” e ba kan. Ni bod rogon, ni yu yang u Africa nge Asia nge ga’ngin e Pacific ni aram yu Polynesia, Melanesia, nge yu Micronesia, boor e girdi’ e ma mich u wan’ ni kan​—e gathi yaal—​ma derma yim’. Riyul’, ya bay boch e nam ni dariy e re bugithin ni baaray ni “yaal” ko thin rorad.

Ere bay ba kan u fithik’ be’ nib fas? Ma re kan nem riyul’ ni ma chuw ko dowef ni nap’an ni ra yim’ faanem? Faanra arrogon, me ere mang e ma buch riy? Ma mang e athap ni bay ni fan ko piin kar m’ad? Pi deer ney e ri dabni fek owchey riy. Demtrug rogon e yalen rom ara teliw rom, ma yam’ e ban’en ni riyul’ ni ri yira mada’nag. Re n’en ney e gab maun ngay ni rib l’eg ngom nib elmerin. Gamad be ta’ mad ngom ni ngam sap ko re n’eney nib fel’ rogon.