Ma Fanenikay Jehovah E Ngongol Ni Sasalap
‘Dabi sasaliyebnag bigimed bigimed.’—MALAKI 2:10.
1. Mang e baadag Got ni ngada rin’ed nfaan ra nge yog ngodad e yafas ni manemus?
GA BAADAG e yafas ni dariy n’umngin nap’an? Faanra ke mich u wan’um e re athap ney nrogon ni micheg e Bible, ma sana ga ra yog ni, ‘Arrogon.’ Machane faanra ga baadag ni nge pi’ Got e yafas ni dariy n’umngin nap’an ngom u lan e bin nib biech e fayleng rok, ma ba t’uf ni ngam fol ko tin ni baadag ni ngam rin’. (Eklesiastes 12:13; John 17:3) Ba puluw ni ngan lemnag ni dabiyog ni nge fol e piin ni dawora flontgad riy? Danga’, ya bochan ni ke yog Jehovah boch e thin ni be pi’ e athamgil nga lanin’uy ni gaar: “Re n’en ni gub adag e nguum pired ni gub t’uf romed, ma gathi gamanman romed ni gimed ma pi’ ni maligach e gub adag. Ku gub adag ni nge nangeg e girdi’ rog ko bin ni nguun urfiy e maligach nguun pi’ ngog.” (Hosea 6:6) Ere girdi’ ni ma oloboch e ku rayog ni ngara folgad ko tin baadag Got ni ngara rin’ed.
2. Uw rogon ni rin’ boor e girdi’ nu Israel ban’en ngak Jehovah u fithik’ e sasalap?
2 Machane, gathi urngin e girdi’ e baadag ni nge rin’ e tin nib m’agan’ Jehovah ngay. I dag Hosea ni piyu Israel e ku boor i yad ni de adag. Yad taab nam, ni kari fel’ u wan’rad reb e m’ag, nreb e m’ag ni ngara folgad ko motochiyel rok Got. (Exodus 24:1-8) Machane, de n’uw nap’an ma kara ‘dariyfannaged fare m’ag’ ya kara th’abed e motochiyel rok. Arfan ni, ke yog Jehovah ni pi cha’ nem ni piyu Israel e kara rin’ed ban’en ngak “u fithik’ e sasalap”. (Hosea 6:7) Me e re ka nap’an e ngiyal’ nem i yib ma boor e girdi’ ni ku kara rin’ed ni aram rogon. Machane be fanenikay Jehovah ngongolen e sasalap, ndemtrug ko kan rin’ e n’en ni aram rogon ngak ara ngak e girdi’ nib t’uf Got rorad ni yad be pigpig ngak.
3. Mang e ngan fal’eg i yaliy ko re fol Bible ney?
3 Hosea e gathi goo ir e profet ni kari weliy murung’agen e lem rok Got ko fare ngongolen e sasalap, ni ir e lem nib t’uf rodad nfaanra gad baadag ni nge yog ngodad e yafas nib falfalan’. Fare article ni ke yan, ma boor ko fapi yiiy rok Malaki ni kada fal’eged i yaliy, ma kad tababgad ko bin som’mon e guruy ko re ke babyor rok nem. Chiney ma gad ra yan ko fa bin l’agruw e guruy ko re ke babyor nem ma ngada guyed ko uw rogon ni kan weliy boch murung’agen e lem rok Got ko ngongolen e sasalap. Yugu aram rogon ni be weliy Malaki murung’agen rarogon e girdi’ rok Got u lan e pi duw u tomren ni kar sulod u Babylon, ma re guruy nem ni bin l’agruw e ri bay fan ngodad e chiney.
Fapi Prist ni Balyang
4. Mang thin ni i pi’ Jehovah ngak e piin prist?
4 Fare Guruy ni bin l’agruw e kan tababnag ko thin rok Jehovah ni be puwan’ ngak fapi prist ni piyu Jew ni bochan kara pilo’gad ko kanawo’ rok nib mat’aw. Faanra dabra folgad ko fonow ni ke pi’ ngorad ma dabra yal’uweged e tirorad e kanawo’, mab mudugil ni ngeb wenegan ngorad nib kireb. Mu tiyan’um ko bin som’mon ko fa gal verse ni gaar: “‘Piin ni prist, re motochiyel ney e kan fal’eg ni fan ngomed. Faanra dabmu folgad riy, ma faanra dabmu ted e re n’eney nga gum’irchamed ma gimed pining e sorok nga fithingag,’ ma aram ke yog Jehovah ko yu ulung e girdi’ ni gaar, ‘Ba mudugil ni nggu bucheg waathmed, ma nggu bucheg waathan fapi flaab ni keb ngomed.’” Faanra i fil fapi prist e motochiyel rok Got mi yad fol riy, min taw’athnagrad. Machane bochan dar rin’ed e tin nib m’agan’ Got ngay, ma arfan ni buch waathan e keb ngorad. Ma musko fapi taw’ath ni i weliy e piin prist e ke piliyeg ke ngal’ ni buch waathan.
5, 6. (a) Mang fan ni fapi prist e ri bay fan e maruwel rorad? (b) Uw rogon ni ke weliy Jehovah ni kari dabuy daken fapi prist?
5 Mang fan nib t’uf ni ngari tiyan’ fapi prist ko maruwel rorad? Verse 7 e be weliy fan nib tamilang ni gaar: “Dap i l’ugun reb e prist e ir e ra chaariy e tamilangan’, ma ra gay e girdi’ fare motochiyel u l’ugun; ya ir e mol’og rok Jehovah ko yu ulung e girdi’.” Ke pag taareb e biyu’ e duw kakrom, ma motochiyel rok Got ni kan pi’ ngak piyu Israel u daken Moses e ke yog ni fapi prist e bay e maruwel rorad “ni ngar filed ngak pi fak Israel urngin e motochiyel ni [i] yog Jehovah ngorad.” (Leviticus 10:11) Bay e kireban’ riy, ya boch nga tomren, ma en ni yoloy e 2 Chronicles 15:3 e ke weliy ni gaar: “Immoy boor e rran ni piyu Israel e dariy e Got nib riyul’ u fithik’rad ma dariy e prist ni be fil ban’en ngorad ma dariy e Motochiyel.”
6 Nap’an e bin lal i chibog B.C.E. u nap’an Malaki, ma be par ni aram rogon fapi prist ko ngiyal’ nem. De yog rorad ni ngara filed e Motochiyel rok Got ngak e girdi’. Ere fapi prist e susun ni ngara weliyed ban’en u murung’agrad. Mu tiyan’um ko thin nib gel ni ke yog Jehovah ni fan ngorad. Malaki 2:3 e be yog ni gaar: “Bay gu wereg t’ay e gamanman nga owchemed, fapi t’ay e gamanman u nap’an e madenom romed.” Kan puwan’ ngorad nib gel! T’ay e gamanman ni kan pi’ ni maligach e susun ni ngan fek nga wuru’ e camp rorad min urfiy. (Leviticus 16:27) Machane nap’an ni ke yog Jehovah ngorad ni ngan wereg e t’ay e gamanman nga owcherad, ma be dag nib tamilang ni kari dabuy ma dabi fanay e maligach rorad nge piin ni ur pied e pi maligach nem.
7. Mang fan ni ke damumuw Jehovah ngak e pi sensey ko fare Motochiyel?
7 Boor e chibog u m’on ku Malaki, me dugliy Jehovah piyu Levite ni ngar ayuweged fare tabernacle ma munmun ma fare tempel nge pigpig nib thothup. Yad e pi sensey ko nam nu Israel. Yad ra rin’ e maruwel rorad ma be yip’ fan ni nge yog e yafas ma nge aw e gapas u thilrad nge nam rorad. (Numbers 3:5-8) Machane, piyu Levite e de par ni bay madgun Got u wan’rad ni bod ko som’mon. Arfan ni ke yog Jehovah ngorad ni gaar: “Kam pilo’gad ko fare kanawo’. Boor e girdi’ ni kar th’abed e motochiyel ni bochmed. Kam kirebnaged fare m’ag rok Levi . . . Dam folgad ko kanawo’ rog.” (Malaki 2:8, 9, NW) Bochan ni de yog ni ngara filed e thin riyul’ ma dar daged e ngongol nib fel’, ma aram e boor piyu Israel ni ke bannagrad fapi prist, e re ba mat’aw ni nge damumuw Jehovah ngorad.
Ngan Fol ko Motochiyel rok Got
8. Kaygi yoor ni faanra ngan lemnag ni rayog rok e girdi’ ni nge fol ko motochiyel rok Got? Mu weliy.
8 Dabda lemnaged nib t’uf ni ngani runguy fapi prist min n’ag fan e kireb rorad ya bochan e yad e girdi’ ndawora flontgad ma dariy rogorad ni ngara folgad ko motochiyel rok Got. Tin riyul’ riy e aram girdi’ e rayog rok ni nge fol ko motochiyel rok Got, ya dabi ning Jehovah ngorad e tin dabiyog rorad. Sana, boch ko fapi prist ko ngiyal’ nem e kara folgad ko motochiyel rok Got, ma dariy e maruwar riy ni tomur me sum reb ni aram rogon—i Jesus, ni fare “prist nib ga’ mab th’abi tolang.” (Hebrews 3:1) Riyul’ ni nga nog murung’agen ni: “Fare motochiyel ko thin riyul’ e bay u l’ugun, ma dariy ban’en ni de mat’aw ni rayog ni ngan pirieg u dap’i l’ugun. Gamow be yan u taabang u fithik’ e gapas ngu fithik’ e yal’uw, ma boor e girdi’ ni ke ayuwegrad kar pied keru’rad ko denen rorad.”—Malaki 2:6.
9. Mini’ e be wereg fare thin riyul’ u fithik’ e yul’yul’ ko ngiyal’ ney?
9 Ngiyal’ ney, ma ke pag taareb e chibog ni ke yan, ni piin kan dugliyrad ni walagen Kristus, ni bay e athap rorad ni nga ranod nga tharmiy, e ku kara pigpiggad ni yad e “pi prist ni yad ba thothup, ngar pied e maligach nib spiritual ni ireray e tin baadag Got.” (1 Peter 2:5) Kar pow’iyed boch e girdi’ ngar wereged e thin riyul’ u Bible ngak yugu boch e girdi’. Nap’an ni ke tamilang u wan’um e thin riyul’ ni kar filed ngom, gathi kam guy ni fare motochiyel ko thin riyul’ e riyul’ ni bay u l’ugun’rad? Kara ayuweged boor e girdi’ ni ngara pied keru’rad ko kireb rorad kar feked ko teliw rorad, me e re chiney bokum milyon e girdi’ u gubin yang e fayleng ni kara filed e thin riyul’ u Bible ma bay athap rorad ni yafas ni manemus. Maku, bay rogorad ni ngara filed fare motochiyel ni riyul’ ngak bokum milyon e girdi’.—John 10:16; Revelation 7:9.
Fan ni Ngan Kol Ayuw
10. Mang fan ni bay fan ni ngada koled ayuwngidad u rogon ni gad be machib?
10 Machane, bayfan ni ngada koled ayuwngidad. Ya richey ma dabda nanged fan fare n’en ni bay ko Malaki 2:1-9. Gad be kol ayuwegdad, ma aram e dabni pirieg e tin de mat’aw u dap’i l’ugun’dad? Ni bod ni, rayog ni nge pagan’ chon e tabinaw rodad ko thin ni gad ma yog. Ma pi walagdad ni pumoon nge ppin u lan e ulung e ku rayog ni nge pagan’rad ko thin ni gad ma yog? Mom ni ngan mecham ni nga nog boch e thin ni gowa puluw machane bay e ban u fithik’. Ara sana nga nog nib pag rogon u murung’agen e fol chuway ara ngan mithag boch ban’en riy. Gur dabi guy Jehovah e re n’enem? Ma faan gad ra fol ko pi ngongol nem, ma ra falan’ Got ko maligach rodad ni gad ma pining e sorok ngak u daken dap’i l’ugun’dad?
11. Mini’ e rib t’uf ni nge kol ayuw?
11 Piin ni bay e maruwel rorad ni ngara filed e Thin rok Got u lan fapi ulung e chiney, ma susun thin ni bay ko Malaki 2:7 e ra puguran ngorad. Be yog ni dap’i l’ugun’rad e “thingari chaariy e tamilangan’, ma girdi’ e ra gay e motochiyel” u l’ugun’rad. Kaygi tomal e maruwel ko pi sensey nem, ya bochan James 3:1 e be yog “nib gel e pufthin ni yira tay” ngorad. Yugu aram rogon nib t’uf ni ngara filed ban’en ngak e girdi’ u fithik’ e pasig, ma machib ni gad ra wereg e susun ni ngari puluw ko Thin rok Got mab puluw u rogon ni ma pow’iy e ulung rok. Ma aram e “bay rogorad ni ngara filed ban’en ngak yugu boch e girdi’.” Ma arfan ni, kan fonownagrad ni gaar: “Mu athamgiliy u rogon nrayog rom nge par e maruwel rom nrib fel’ u mit Got, ni bod rogon be’ ni girdien e maruwel nder tamra’ ko maruwel rok, ni ir be’ ni ma machibnag e thin rok Got nrogon.”—2 Timothy 2:2, 15.
12. Piin ni ma fil ban’en ngak e girdi’ e mang e ba t’uf ni ngara tiyan’rad ngay?
12 Faanra dabda koled ayuwngidad, ma rayog ni ngada uneged boch e thin ara lem rodad u nap’an ni gad be fil ban’en ngak e girdi’. Ri bay e riya’ riy ko piin ni ri ma pagan’ ko lem rok nyugu aram rogon nib togopuluw e re n’eney ko tin ni be fil e ulung rok Jehovah. Machane thin ni bay ko Malaki guruy ni 2 e be dag ni rayog ni ngada pagedan’dad ngay ni pi sensey u lan e ulung e yad ra fol ko tamilangan’ ni yib rok Got ma gathi yad e lem rorad, ya aram e n’en nra warnag e saf. I yog Jesus ni gaar: “Kab fel’ ni yira they’ gafan ba malang ni ba ga’ nga belel’ugun be’ nga nin’ nga rigur nge limach, ko bin ni nge waliy reb e pi bitir ney ni kug mich u wan’ nge pi’ keru’ ngog.”—Matthew 18:6.
Ngan Mabgol ko En De Michan’
13, 14. Mang e ngongol ko sasalap ni ke weliy Malaki murung’agen?
13 Malaki guruy ni 2 ko verse 10 i yan e be weliy e tin nib ga’fan nib nga murung’agen e sasalap. Kari weliy Malaki murung’agen l’agruw ban’en ni ba taareb rogon ma boor yay ni ke fanay fare bugithin ni “sasalap”. Som’mon, ma rayog ni ngam guy ni tababnag Malaki i pi’ e fonow rok u daken e pi deer ney ni gaar: “Gathi gadad gubin ni taareb e chitamangidad? Gathi taareb e Got ni i sunmiydad? Mang fan ni gad ma rin’ ban’en ngak yugu boch e girdi’ u fithik’ e sasalap, ni gadad be dariyfannag fare m’ag ni ngongliy Got u thilin nge pi chitamangidad?” Ma verse 11 e be weliy ni sasalap ni tay piyu Israel e bod ni yad be dariyfannag “Jehovah ni En nib thothup.” Mang e kireb ni rib gel ni kara rin’ed? Re verse nem e be tamilangan’uy murung’agen reb ko fapi ngongol nib kireb: Kara “uned ko mabgol ngak fare pin ni fak fare Got nu bang.”
14 Fan e re n’en n’ey, e piyu Israel ni yad bang ko fare nam ni kan ognag ngak Jehovah, ma boch i yad e kara mabgolgad ngak e piin ni da ur pigpiggad ngak. Boch e thin u tooben e re verse nem e ra ayuwegdad ni ngada guyed ko mang fan ni kaygi gel e kireb riy. Verse 10 e be weliy ni taareb e Chitamangirad faram. Re n’ey e der weliy murung’agen Jakob (kan thiliyeg me mang Israel) ara Abraham ara Adam. Malaki 1:6 e be dag ni Jehovah e ir “fare matam.” Fare nam nu Israel kakrom e bay tha’ u thilrad Got, nrogon nib l’ag ko fare m’ag ni kan ngongliy ni fan ko pi chitamangirad. Reb ko fapi motochiyel ni bang ko re m’ag nem e be yog ni gaar: “Dabmu mabgolgad ngorad; dab mpied fakmed ngak pifakrad ngar mabgolgad.”—Deuteronomy 7:3.
15. (a) Uw rogon ni ma gay boch e girdi’ rogon me mat’aw ni ngan mabgol ngak e en de michan’? (b) Mang e ke yog Jehovah u murung’agen e mabgol?
15 Chiney e sana boch e girdi’ e rayog ni gaar: ‘Fa cha’ ni gu baadag e rib manigil. Sana ra fel’ e bin riyul’ e liyor u wan’ boch ngaram.’ Lem ni aram rogon e be dag ni riyul’ fare thin ni kan thagthagnag ni be ginngey ni gaar: “Fare gum’ircha’ e kab gel e sasalap riy nga urngin ban’en mab kireb.” (Jeremiah 17:9) Lem rok Got ko ngan mabgol ngak e en nde michan’ e kan weliy ko Malaki 2:12 ni gaar: “Ra thang Jehovah owchen e girdi’ nra rin’ e tin ni aram rogon.” Ma arfan, ni piin Kristiano e kan fonownagrad ni ngar mabgolgad “nrogon nib puluw ko lem rok Somol.” (1 Korinth 7:39) U tan fare yaram ni Kristiano, ma dabni “thang” e en ni ke mich Got u wan’ ya bochan’ ke mabgol ko en nde michan’. Machane, faanra dabi thil fa cha’ ni de mich Got u wan’, ma mang e ra buch rok u nap’an nra thang Got e re m’ag ney?—Psalm 37:37, 38.
Ngan Gafgownag e Ani Mabgol
16, 17. Mang ngongolen e sasalap ni be fol yugu boch e girdi’ riy?
16 Miki weliy Malaki e bin l’agruw e ngongol u fithik’ e sasalap: ni baga’ ni ngan gafgownag e ani mabgol u daken e nge dar e mabgol u kanawo’ nde mat’aw. Verse 14 ko guruy ni 2 e be yog ni gaar: “Jehovah e ir e mich u thilmew e ani mabgol rom u nap’an ni ka gab pagal, ni kam rin ban’en ngak u fithik’ e sasalap, nyugu aram rogon ni ir e ani mabgol rom nge leengim ni kam m’ag.” Bochan piyu Jew ni figirngiy e kara rin’ed ban’en ngak e pi leengirad u fithik’ e sasalap, ma aram kan ‘garda’nag’ e altar rok Jehovah ko lu’.’ (Malaki 2:13) Pi cha’ nem e kara maruweliyed ni nge wer e mabgol rorad ndariy tapgin, ma kara n’aged leengirad ni kar mabgolgad u nap’an ni ka yad ba pagal, kara adaged ni ngar mabgolgad ngak e rugod ni ka nog e pagan ngak. Ma fel’ e re n’en nem u wan’ fapi prist nib kireb! Machane, Malaki 2:16 e be weliy ni gaar: “‘Ke dabuy e mabgol ni be wer,’ aram e n’en ni yog Jehovah ni Got rok piyu Israel.” Tomur riy, me dag Jesus ni ngongol ni darngal e kemus ni ireray tapgin ma ra dar e mabgol ma rayog rok e en nde un ko ngongol ni darngal ni nge mabgol biyay.—Matthew 19:9.
17 Mu fal’eg i lemnag e thin rok Malaki, ma ngam guy ko uw rogon nra k’aringed e gum’ircha’ nge lem ni nge gol. I weliy murung’agen e “ani mabgol rom ma ir leengim ni kam m’ag.” Ra reb e pumoon ma nge micheg ni nge leay e en ntaareb e Got rorow, ni be’ nu Israel, me mel’eg ngar chaggow, ma yow ra par u taabang ni n’umngin nap’an e yafas rorow. Nap’an ni kar mabgolgow ni ka yow ba pagel, ma tomren ni ke yan e duw nib n’uw nap’an ma kar pilbithirgow ma gathi aram e n’en nra warnag fare m’ag ni kara unew ngay, ni aram, fare babyor ko mabgol rorow.
18. Mang kanawoen fare fonow ni pi’ Malaki murung’agen u ngongolen e sasalap ni kub m’ag ko ngiyal’ ney?
18 Fonow ni fan ko magawon ni aram rogon e ku ba’ m’ag ko ngiyal’ ney. Bay e kireban’ riy ni boch e girdi’ e kara dariyfannaged e motochiyel rok Got ni ngan mabgol nrogon nib puluw ko lem rok Somol. Maku bay e kireban’ riy ni boch e girdi’ e kar talgad i maruweliy ni nge gel e mabgol rorad. Tin kara rin’ed e yad ma tawey ma yad ma yog boor e thin ma ngar ululgad ko kanawo’ ni be fanenikay Got ma aram e nguura maruweliyed ni nge wer e mabgol rorad u kanawo’ nde mat’aw ni fan ni ngara mabgolgad ngak yugu be’. Bochan ni kara rin’ed e tin ni aram rogon, ma kara “chalbannaged Jehovah.” Kakrom u nap’an Malaki, ma piin ni dar motoyilgad ko fonow rok Got maku kara ufgad kar lemnaged ni de mat’aw e lem rok Jehovah u murung’agen. Ma riyul’ ni ke l’ungu’rad: “Bay u uw fare Got ko mat’aw?” Uw feni kireb e re lem nem! Yibe athapeg ni nge dabda awgad ko re wup nem.—Malaki 2:17.
19. Uw rogon ni nge yog fare kan ni thothup ngak e piin ni figirngiy nge piin leengiy?
19 Ban’en nib fel’ riy, e aram i dag Malaki ni boch pi figirngiy e dar rin’ed ban’en ngak pi leengirad u fithik’ e sasalap. Ke yog ‘ngorad e tin ka ba’ ko kan ni thothup rok Got.’ (Verse 15) Bay e falfalan’ riy, ya ulung rok Got e chiney e ka bay boor e pumoon ni aram rogon ni ‘yad be tay fan pi leengirad.’ (1 Peter 3:7) Darur ma magawonnaged e dowef rok pi leengirad ma der ma yog e thin nib gel ngorad, ma dabra towasariyed yad ni ngar pared u reb e kanawo’ ni de yalen, ma dar daged ni yad baadag yugu boch e ppin ara ngara yaliyed yaan e puwlag ni fan ni ngar gosgosnaged pi leengirad. Maku be falfalan’ e ulung rok Jehovah ya bay boor e piin leengiy ni kristiano nib yul’yul’ ngak Got nge motochiyel rok. Ma pi pumoon nem nge ppin ni yad gubin e yad manang e tin ni be fanenikay Got, ma yad ma lemnag ban’en ma yad ma rin ban’en nrogon nib puluw. Mu par ni ga be fol rorad, ni ‘yad be fol rok Got ni pilung’ rorad ma kan pi’ ngorad e kan ni thothup.—Acts 5:29.
20. Mang e be chuchugur i yib ngak urngin e girdi’?
20 Dabki n’uw nap’an, ma ra pufthinnag Jehovah e re fayleng ney ni polo’. Ra be’ ma thingari weliy ngak murung’agen e michan’ nge ngongol rok. “Ma gadad gubin ni aram e ra bagadad ma nge weliy ngak Got e n’en ni i rin’.” (Roma 14:12) Ere reb e deer ni baadag e girdi’ ngar nanged fan e baaray: Mini’ e ra magay nib fas ko fare rran rok Jehovah? Fa bin dalip nge bin tomur e article e ra weliy kenggin e re thin nem.
Rayog ni Ngam Weliy?
• Mang fan ni ke puwan’ Jehovah ngak fapi prist nu Israel?
• Mang fan ni motochiyel rok Got e gathi kaygi mo’maw’ ni nge fol e girdi’ riy?
• Mang fan ni thingarda koled ayuwngidad u rogon ni gad ma fil ban’en ngak e girdi’ e chiney?
• Mang l’agruw e ngongol ni dabun Jehovah?
[Picture on page 11]
U nap’an Malaki min puwan’ ngak e piin ni prist ya bochan dar folgad ko kanawo’ rok Jehovah
[Picture on page 12]
Thingarda koled ayuwngidad u rogon ni gad ra fil e kanawo’ rok Jehovah, ngak e girdi’ ma dabda mon’eged e lem rodad
[Pictures on page 14]
I puthinnag Jehovah piyu Israel ni ur maruweliyed ni nge wer e mabgol rorad ni kemus nbochan e magawon nib achichig ma kar mabgolgad fapi ppin ni de taareb e michan’ rorad
[Picture on page 14]
Piin Kristiano ko ngiyal’ ney e yad ma tayfan e mabgol rorad ni kar m’aged