Uw N’umngin Nap’an ni Rayog ni Par e Girdi’?
NAP’AN e March 3, 1513, me Juan Ponce de León ni be’ u Spanish, ni ma gay ban’en e tabab ko milekag nib ga’ fan. I af nga barkow u Puerto Rico ni be athapeg ni nge yan nga ba donguch ni Bimini fithingan. Rogon ko yat e i yan ni be gay ba alublub nib maangang rogon—Fare Alublub ko Fel’yangaren. Machane me yan nga bang ni chiney e aram e state nu Florida, nu Meriken. Riyul’, ni de pirieg fare alublub ni ban’en ni da immoy.
Chiney, e ke ga’ ni girdi’ e gathi ri ka ma par nib n’uw nap’an ko 70 ara 80 e duw. Machane, John Harris ni bioethicist e ke gaar: “Tin nib biech e chiney ni yibe gay murung’agen e bebi m’ug ni sana rayog i taleg ni dabkun pilibthir—maku arrogon e yam’—gathi kab n’en ni dabiyog i taleg.” Boor e girdi’ ni ma gay murung’agen ban’en ko bin 21-e chibog e yad be weliy murung’agen “ni ra yog e yafas ni manemus,” “dabki mus n’umngin nap’an e yafas ko girdi’ ko duw ni 2099,” “ke taw ko gin ni cells e ke par ni dabki yim’,” nge ku boch ban’en nib taareb rogon ngay.
U lan e babyor rok, Mark Benecke ni The Dream of Eternal Life, e yog riy ni: “Ba chugur i urngin e cells u dowey e yima biechnag ni bokum yay u nap’an e yafas. . . . Tomuren gonapan medlip e duw, ma kan thiliyeg dowdad ke biech.” Machane, re n’eney e der ulul i yan ni dariy n’umngin nap’an ya pi cell e ma tal i yoornaged yad u tomuren oren yay ni ke m’ay i dugliy ni nge rin’. Faan ma nga dawori m’ay i dugliy oren yay ni nge yoornag ir, me yog, Benecke ni, “downgin e girdi’ e ku ra yog ni i biechnag ir nib n’uw nap’an—ku ra yog ni urngin ngiyal’.”
Kumu, lemnag, gaangin gothon e man’ey ko girdi’ ni yira ngat ngay, ya demtrug rogon urngin e n’en ni gad ra fanay ngay u nap’an e yafas rodad ni rib ngoch ma kab pag ga’ngin. Fare ke babyor ni How the Brain Learns, ni yoloy David A. Sousa, e yog ni gaar: “Urngin ban’en ni rayog ni ngan rin’, ma ga’ngin e man’ey ko gin ngan ulunguy murung’agen ban’en ngay e dariy e gin ni mus riy.”—Page 78, Second Edition, copyright 2001.
Mang fan ni piin ni yad ma gay murung’agen ban’en e de yog ni ngar pirieged fan ni gadad ma yim’? Nge mang fan ni man’ey ko girdi’ e ba pag ga’ngin i gothon? Gur rayog nrogon ni kan sunmiydad e nguud pared ni yi gadad be fil ban’en ni manemus? Mang fan ni rayog ni nguud lemniged e yafas ni manemus?
Fare Bible e gaar: “Mada’ ko tayim ni dariy n’umngin nap’an ni ta’ [Got] nga lanin’rad, ni bochan e nge dabi nang e girdi’ e maruwel ni ke fal’eg fare Got nriyul’ ko tabolngin nge ni mus.” (Eklesiastes 3:11, New World Translation) Pi thin ney e be dag ni Got e ke tay fare lem ni ngan par ni manemus nga lanin’dad. Bochan e re n’em, ma gubin ngiyal’ ma bay ban’en ni ngad filed u murung’agen Got nge pi maruwel rok. Ni faan gad ra par ni dan nang oren e bilyon e duw—arrogon, manemus—ra gubin ngiyal’ ma rayog ni ngad filed boch ban’en u murung’agen e pi n’en ni yira ngat ngay ko maruwel rok Got ni ma sunmiy ban’en.
Fapi thin rok Jesus Kristus e ki dag ni rayog ni par e girdi’ nib fas ni manemus. I gaar: “Baara’ ira e yafas ndariy n’umngin nap’an, ni aram e nge nangem e girdi’ ni kari mmus ni gur e bin riyul’ Got, mi yad nang ko mini’ Jesus Kristus, ni ir e kam l’og ke yib.” (John 17:3) Me e re uw rogom? Ga baadag ni ngam par ni manemus?
[Pictures on page 3]
Juan Ponce de León e i gay e alublub ko fel’yangaren
[Credit Line]
Ponce de León: Harper’s Encyclopædia of United States History