Pufthin Rok Jehovah E Bayib Ngak E Piin Nib Kireb

“Mu fal’eged rogomed ni ngam mada’niged e Got romed.”​—AMOS 4:12, NW.

1, 2. Mang fan ni rayog ni ngada pagedan’dad ni bayi thang Got e tin nib kireb?

GUR riyul’ ni bayi thang Jehovah e tin nib kireb nge gafgow u roy u fayleng nge m’ay? U tabolngin e bin reliw nge taareb e chibog, me aw ni rib puluw e re deer nem. Ba dake demtrug e gin ni ngad sapgad ngay, ma gad ra guy e mich riy ni girdi’ e ma dag e ngongol ni maangach ngak boch e girdi’. Ri gad be athapeg reb e fayleng ni dakuriy e ngongol ni maangach, nge terrorism, nge sasalap riy!

² Thin nib fel’ e rayog ni ngarda pagedan’dad ngay ni bayi taleg Jehovah e tin nib kireb. Pi felngin Got e be dag ni ba mutrug ni nge rin’ ban’en ni fan ngak e piin nib kireb. Jehovah e be’ nib mat’aw mab yal’uw. Thin rok ni bay ko Psalm 33:5, (NW) e be yog ngodad ni gaar: “Ir be’ nib t’uf e tin nib mat’aw mab yal’uw rok.” Yugu reb e psalm e be yog ni gaar: “En nib t’uf e ngongol nib maangach rok e ba mudugil ni be fanenikay [Jehovah] e cha’ nem.” (Psalm 11:5, NW) Mmutrug, ni Jehovah, ni Got ni th’abi gel gelngin, mab t’uf e tin nib mat’aw mab yal’uw rok, e dabi pag e pi n’en ni be fanenikay nge par ni manemus.

3. Mang e ra tamilang ni ra ngan weliy boch e yiiy rok Amos?

³ Mu lemnag yugu reb i fan ko mang fan ni rayog ni nge mudugil lanin’dad ni bayi chuweg Jehovah e tin nib kireb. Thin ni kan yoloy u murung’agen e tin ni ke rin’ kakrom e be micheg ni riyul’ ni aram rogon. Tin ni be dag ko n’en ni rin’ Jehovah ngak e piin nib kireb e rayog ni ngan guy u Bible ko babyor ni Amos. Nguun ulul i weliy e yiiy rok Amos ma ra tamilangnag dalip ban’en u murung’agen e pufthin ni yib rok Got. Som’mon, e gubin ngiyal’ nib mat’aw. Bin l’agruw, dabiyog ni ngan siyeg. Ma bin dalip, e ba mel’eg rogon, ya bochan ma gechignag Jehovah e girdi’ nib kireb machane ma runguy e piin ni ke kalngan’ mab fel’ e tin nib mat’aw ban’en u wan’.​—Roma 9:17-26.

Pufthin ni Yib Rok Got e Gubin Ngiyal’ nib Mat’aw

4. Ke l’og Jehovah Amos ngan, ma mang fan?

⁴ Nap’an Amos, me ruwraba’ piyu Israel me sum l’agruw e am riy. Reb e aram e am nu Judah ko yimuch ni l’agruw e ganong riy. Ma reb e aram e am nu lel’uch u Israel ni bay ragag e ganong riy. Ke pi’ Jehovah e maruwel ngak Amos ni nge mang reb e profet, me yib ko binaw rok u Judah me yan nga Israel. Mu rom e ra fanay Got Amos riy ni nge machibnag murung’agen e pufthin ni ra ta’ Got.

5. Mang e pi nam ni ke yiiynag Amos boch ban’en ni fan ngorad ko yay ni som’mon, mang reb i fan ni bay rogorad ni nge yib e gechig rok Got ngorad nib gel?

⁵ De tababnag Amos e maruwel rok ni nge wereg murung’agen e pufthin rok Jehovah ni fan ngak e am nib kireb ko lel’uch nu Israel. Tin ni rin’, e i tabab ni nge wereg murung’agen e pufthin rok Got nib gel ni fan ko fa nel’ e nam nib chuchugur nga ram. Pi nam nem e yu Syria, nge Filistia, nge Tyre, nge Edom, nge Ammon, nge Moab. Machane bay rogon ni ngar uned ko pufthin ni yib rok Got nib gel fa? Arrogon. Ya reb, e kar manged toogor nib mudugil ngak e girdi’ rok Jehovah.

6. Mang fan ni ra fek Got e gafgow nge yib nga Syria, nge Filistia, nge Tyre?

⁶ Ni bod ni, ke pufthinnag Jehovah yu Syria “ya rib kireb e n’en ni kar ngongliyed ngak e girdi’ nu Gilead.” (Amos 1:3) Piyu Syria e kar feked boch e binaw u Gilead u fithik’ e yargel​—ni aram e binaw nu Israel u ngek ko fare lul’ nu Jordan—​ma kar li’ed e girdi’ rok Got u rom nib gel. Ma uw rogon yu Filistia nge Tyre? Piyu Philistine e kar denengad ya kar feked piyu Israel ni kalbus, ma kar pied yad ni chuway’ ngak yu Edom, ma boch e girdi’ nu Israel e kan pi’rad ni sib nga pa’ e piin ni ma fol chuway’ ko sib u Tyre. (Amos 1:6, 9) Mu lemnag​—ngan pi’ ni chuway’ e girdi’ rok Got ngar manged sib rok be’! Dab ni gin ngay ni ke gafgownag Jehovah piyu Syria, ngu Filistia, nge Tyre.

7. Mang e n’en ni Edom, nge Ammon, nge Moab e ba taareb rogorad riy nib peth nga Israel, machane mang e ka ra rin’ed ngak piyu Israel?

⁷ Edom, nge Ammon, nge Moab e bay ban’en ni yad ba taareb riy ngak yu Israel nge ngak bagayad nge bagayad. Fa dalip i nam e yad e girdi’ rok piyu Israel. Piyu Edom e kar bad rok Abraham u daken walagen Jakob ni yow athlog, i Esau. Ere u reb e kanawo’ e yad e pi walagen piyu Israel. Yu Ammon nge yu Moab e yad e piin ni owchen Lot ni fak walagen Abraham. Machane gur ke ayuweg Edom, nge Ammon, nge Moab piyu Israel ni girdi’ rorad u fithik’ e t’ufeg? Ri danga’! Edom e dariy e runguy rok me fek e sayden nge togopuluw ngak “walagen,” ma piyu Ammon e de kireban’rad ko n’en ni kar rin’ed ngak piyu Israel ni yad e kalbus. (Amos 1:11, 13) Yugu aram rogon ni de yog Amos nib tamilang u murung’agen e tin nib kireb ni ke rin’ yu Moab ngak e girdi’ rok Got, ma kan nang ni rib n’uw nap’an ni ur togopuluwgad ngak yu Israel. Gechig ni fan ko fa dalip i nam ni bagayad e girdi’ rok bagayad e rib gel. Ra pi’ Jehovah e nifiy ni nge gotheyrad.

Pufthin ni Yib Rok Got e Dabiyog ni Ngan Mil Riy

8. Mang fan ni gechig rok Got ngak fa nel’ i nam nib chuchugur nga Israel e dabiyog ni ngar milgad riy?

⁸ Ba tamilang ni, fa nel’ i nam ni kan weliy u lan e yiiy rok Amos e bay rogon ni nge gechignagrad Got nib gel. Maku, dariy e kanawo’ ni ngar milgad riy. Amos guruy ni 1, ko verse 3, nge mada’ ko guruy ni 2, ko verse 1, (NW) e yog Jehovah riy ni nel’ yay ni gaar: “Ri dabgu taleg.” Mab puluw ko thin ni yog, de taleg pa’ ni nge gechignag e pi nam nem. Chep e be micheg ni tomur riy e ra bagayad ma ra un ko gafgow nib gel. Gonapan lich ni fen aningeg i yad ni​—Filistia, Moab, Ammon, nge Edom—​e ra munmun ma dakur moyed!

9. Mang e n’en nib mat’aw ni ngan rin’ ngak e girdi’ ni ma par u Judah, ma mang fan?

⁹ Bin migid e yiiy rok Amos e ke sap ko bin medlip e nam​—ni aram e binaw rok nu Judah. Piin ni ma motoyil ngak ko bin lel’uch e am nu Israel e sana kar gingad ngay ni kar rung’aged Amos ni be machibnag e pufthin nib togopuluw ko am nu Judah. Mang fan ni piin ma par u Judah e bay rogon ni ngan gechignagrad nib gel? “Bochan kar dariyfannaged e motochiyel rok Jehovah,” ireray e n’en ni be yog ko Amos 2:4. De pag Jehovah e n’en ni kan rin’ ni aram rogon ya kan dariyfannag e Motochiyel rok. Rogon ni yog ko Amos 2:5, i yiiynag ni gaar: “Bay gu pi’ e nifiy ngak Judah, ma thingari urfeg e nifiy e pi wulyang nu Jerusalem ni yima par riy.”

10. Mang fan ni Judah e dabiyog ni nge thay ko fare gafgow?

¹⁰ Piyu Judah ni dar yul’yul’gad e dabiyog ni ngar milgad ko gafgow ni be yib. Ya ke medlip yay ni ke yog Jehovah ni gaar: “Ri dabgu taleg.” (Amos 2:4, NW) Ke yib e gechig ni kan yiiynag ni fan nga Judah u nap’an ni piyu Babylon e kar gagiyegnaged ni nge mang binaw ni kan n’ag ko duw ni 607 B.C.E. Kub bayay ni kada guyed ni piin nib kireb e dabiyog ni ngar milgad ngar thaygad ko gechig ni yib rok Got.

11-13. Som’mon me yiiynag Amos ban’en nib togopuluw ko mang nam, ma miti mang gafgow e bay u rom?

¹¹ Kafin ni yigi weliy Amos e pufthin rok Jehovah ni fan ko fa medlip e nam. Machane, en ni be lemnag ni ke yiiynag urngin ban’en e ke oloboch. Dawori chuchugur ni nge mu’ ko maruwel rok! Som’mon e kan tay chilen ngak ni nge wereg e thin ko pufhtin nib gel e gafgow riy ni fan ko bin lel’uch e am nu Israel. Ma bay rogon Israel ni ngeb e pufthin rok Got nib gel ngak ya bochan ni ngongol nge tirok Got ban’en ko fare nam e kaygi kireb.

¹² Maruwel rok Amos ni ma yiiy e ke tamilangnag e piin ni ma gafgownagey ni ireray e ngongol ni yima rin’ u lan e nam nu Israel. Rogon e re n’ey e, Amos 2:6, 7 (NW) e be yog ni gaar: “Baaray e n’en ni ke yog Jehovah, ‘Bochan e dalip e togopuluw ni tay Israel, nge bochan e aningeg, ri dabgu taleg e re n’ey, ma bochan ni kar pied be’ nib mat’aw ni chuway’ ni kemus ni puluwon e silber, ma en nib gafgow e ba sus puluwon. Yad be nameg ni nge yog ngorad e fiyath nu fayleng u daken lolugen e girdi’ nib gafgow ma kar n’aged kanawoen e girdi’ nib sobutan’.’ ”

¹³ Kan pi’ e girdi’ nib mat’aw ni chuway’ “ni sus puluwrad,” ni rayog ni fan e re n’ey e ke fek e piin tapuf oloboch e silver ni kan pi’ ngorad ni fan ni ngan gechignag be’ ni de bucheg ban’en. Piin ni ka nog e creditors ngorad e ma pi’ e piin ni yad ba gafgow ni chuway’ ngar manged sib ni “ba sus puluwrad,” ni sana kemus ni fan ni ngan pithig e magawon ko malfith nib achichig. Piin darir runguyed be’ e ‘yad be nameg,’ ara ri yad baadag ni ngara feked e “pi cha’nem nib gafgow” ngar awgad ko par ni aram rogon ma aram nga roned e fiyath nga daken lolugrad ni aram e pow ko kireban’, nge gafgow, ara tamra’. Sasalap e ke garer i yan nib gel arfan ni “girdi’ nib sobut’an’” e dabiyog ni ngar pirieged e tin ba yal’uw.

14. Mini’ e kan gafgownag u lan fare am nu Israel ni bay ragag e ganong riy?

¹⁴ Mu guy ko mini’ e kan gafgownagrad. Yad e piin nib mat’aw, mab gafgow, mab sobut’, mab sumunguy ni yad ma par ko fare binaw. Motochiyel rok Jehovah ni m’ag ngak piyu Israel e be tay chilen ni ngan dag e runguy ngak e en ndariy ban’en ni be yororiy mab gafgow. Machane girdi’ ni yad bang ko am nu Israel ni immoy ragag e ganong riy, e rib kireb.

“Mu Fal’eg Rogom Ngam Mada’nag e Got Rom”

15, 16. (a) Mang fan ni kan ginang piyu Israel ni gaar: “Mu fal’eged rogomed ni ngam mada’naged e Got romed”? (b) Uw rogon ni dag Amos 9:1, 2 ni piin nib kireb e dabiyog ni ngar thaygad ko gechig ni yib rok Got? (c) Mang e ke buch ko am nu Israel ni bay ragag e ganong riy ko 740 B.C.E.?

¹⁵ Bochan ni ke garer i yan e ngongol ni darngal nge yugu boch e ngongol nib kireb u Israel, ma bay tapgin nib fel’ ni ke ginang Amos ni profet fare nam ni tatogopuluw ni gaar: “Mu fal’eg rogom ngam mada’nag e Got rom.” (Amos 4:12, NW) Piyu Israel ni dara yul’yul’gad e dabiyog ni ngar thaygad ko gechig ni ra pi’ Got ni be yib ya bochan ni ke meruk yay ni ke yog Jehovah ni gaar: “Ri dabgu taleg.” (Amos 2:6, NW) Murung’agen e piin nib kireb ni yad ra guy rogon ni nga ra mithgad, e yog Got ni gaar: “Dariy bagayad ni nge mil ma ra fel’ rogon, ma dariy bagayad ni ra thay nge yan. Faan yad ra ker e Low (Sheol), ma gu ra fekrad u rom; ma faan yad ra yan nga lang, ma gu ra fekrad nga but’.”​—Amos 9:1, 2, NW.

¹⁶ Piin nib kireb e dabiyog ni ngar siyeged e gechig ni nge pi’ Jehovah ngorad ni ngar kerker e low i “yan nga Low ko yam’,” ni be yip’ fan ni ngar guyed rogon ni ngar mithgad nga lan e low nrib toar. Maku dabiyog ni ngar thaygad ko gechig rok Got ni bochan ni ngar milgad “nga lang,” ni aram, e yad be athamgil ni ngar mithgad nga daken e pi burey nib tolang. Ba tamilang rogon ni ke ginangrad Jehovah ni gaar: Dariy e gin ni ra mith e girdi’ ngay ni dabiyog ni nge taw ngay. Motochiyel rok Got nib yal’uw e bat’uf riy ni ngan gechignag e am nu Israel nbochan e tin nib kireb ni ke rin’. Ma re ngiyal’ i n’em e yib. U lan e duw ni 740 B.C.E.​—ni sogonapan 60 e duw u tomren ni ke yoloy Amos e yiiy rok—​me gel piyu Assyria ngak fare am nu Israel.

Pufthin rok Got e Rib Mel’eg

17, 18. Mang e be dag ko Amos chapter 9 u murung’agen e runguy rok Got?

¹⁷ Yiiy rok Amos e ke ayuwegdad ni ngad nanged ni pufthin rok Got e gubin ngiyal’ ni ba mat’aw ma dabiyog ni ngan mil riy. Machane babyor rok Amos e ku be dag ni pufthin rok Jehovah e rib mel’eg e en ngan gechignag. Rayog ni nge pirieg Got e piin nib kireb ni nge gechignagrad ndemtrug e gin ni yad be mith riy. Maku rayog ni nge pirieg e piin ni ke kal’ngan’ mab mat’aw​—ni ke mel’eg ni nge dag e runguy ngorad. Rib fel’ rogon ni kan tamilangnag u lan e bin tomur e guruy ko fare babyor ni Amos.

¹⁸ Tin ni bay ko Amos guruy ni 9, ko verse 8, (NW) be yog Jehovah ni gaar: “Dabgu thang e tabinaw rok Jakob ni gubin.” Rogon ni yog ko verses 13 nge mada’ ko 15, ke micheg Jehovah ni bayi “kunuy bayay e piin kan kalbusnagrad ni girdien”. Yira runguyrad ma bay e pagan’ rorad ma ra fel’ rogorad. “Eni ma gi’ e but’ e rab i m’on ko en ni tamokun woldug,” ya i micheg Jehovah. Mu susunnag e re n’em​—ri boor wom’engin e woldug rorad ni ra ka bay boch ni dawor m’ay i kunuy me taw nga nap’an ni ngan gi’ e but’ bayay ngan yung boch e awoch ngay!

19. Mang e ke buch ko tin ni ka ba’ ni kar bad u Israel nge Judah?

¹⁹ Rayog ni nga nog ni pufthin rok Jehovah ngak e piin nib kireb u lan yu Judah nge Israel e rib mel’eg ya bochan ni en ni ke kalngan’ mab fel’ e tin nib mat’aw u wan’ e kan runguy. Rogon ni ke lebug e yiiy ni ngan sulweg yu Israel nga rogon ni kan yoloy ko Amos guruy ni 9, e tin ni ka ba’ ko piyu Israel nge Judah ko 537 B.C.E. e kar sulod ni dab kuura pared ni kalbus u Babylon. Ra sulod ko binaw rorad nib t’uf rorad, ma ra sulweged e liyor nib machalbog nga rogon. Maku, ka ra toyed e naun rorad biyay ma kar yunged e grapes ma kar fal’eged e milay’ u fithik’ e pagan’.

Bayi Yib e Pufthin rok Jehovah nib Gel!

20. Tin kad weliyed u murung’agen e thin ko pufthin ni ke wereg Amos e be micheg ngodad e mang?

²⁰ Tin kad weliyed u murung’agen e pufthin ni yib rok Got ni weliy Amos e susun ni nge micheg ngodad ni bayi thang Jehovah e tin nib kireb e ngiyal’ ney. Mang fan ni rayog ni nge mich u wan’dad e re n’en ney? Som’mon, ma tin ni ke rin’ Got kakrom ngak e piin nib kireb e be dag ko mang e ra rin’ e ngiyal’ ney. Bin l’agruw, e gechig ni ke pi’ Got ngak fare am nu Israel ni apostate e ke tamilangnag ni ku bayi gothey Got e Kristiano ni googsur, ni rib gel e kireb ni i rin’ ni ir bang ko fare “Babylon nib Gilbuguwan” ni aram e pi yurba’ i teliw ni googsur.​—Revelation 18:2.

21. Mang fan ni Kristiano ni googsur e bay rogon ni nge yib e gechig rok Got ngorad?

²¹ Dariy e maruwar riy ni bay rogon ni nge gechignag Got nib gel e Kristiano ni googsur. Rib tamilang ni rarogon ko tirok Got nge ngongolen e ba kireb. Pufthin rok Jehovah nib togopuluw ngak e Kristiano ni googsur​—nge boch i yang ko fayleng rok Satan—​e ba mat’aw. Maku dabiyog ni ngan mil riy, ya nap’an ni ra taw ngal’an e gechig, ma ra puluw e thin ko Amos guruy ni 9, ko verse 1, ni be gaar: “Dariy be’ ni nge mil riy nra fel’ rogon, ma dariy be’ ni nge siyeg e gechig nra thay.” Arrogon, demtrug e gin ni nge mith e piin nib kireb ngay, ma ra piriegrad Jehovah.

22. Mang e pi n’en ko gechig ni yib rok Got e kan tamilangnag ko bin 2 Thessalonika 1:6-8?

²² Pufthin ni yib rok Got e ba mat’aw ni gubin ngiyal’, ma dabiyog ni ngan mil riy, ma mel’eg e girdi’ ni ngan gechignag. Rayog ni ngan guy e biney ko thin rok Paul ni apostal ni be gaar: “Yi Got e bay rin’ e tin nib mat’aw: ni bayi fek e gafgow nga daken e piin ni yad be gafgownagmed, ma bayi chuweg e gafgow romed e piin ni gimed be gafgow ngam pogofangad, ma ku er rogon ni bay rin’ ngomad. Ra rin’ e re n’ey ko ngiyal’ nra m’ug Somol Jesus u lan e lang ni ke yib u tharmiy ni yad e pi engel rok nib yargel, nge nifiy ni be daramram, ni nge gechignag e piin nde t’uf rorad ni ngar nanged murung’agen Got nge piin ndarir folgad ko Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus.” (2 Thessalonika 1:6-8) “Got e bay rin’ e tin nib mat’aw” ni nge fulweg taban e kireb ko piin ni bay rogorad ni ngan gechignagrad nib gel ya bochan ni kar gafgownaged e piin ni kan dugliyrad. Re pufthin nem e dabiyog ni ngan mil riy, ya piin nib kireb e dabra magaygad u nap’an ni ra ‘yib Jesus nge pi engel rok nib yargel u fithik’ e nifiy ni be daramram.’ Pufthin rok Got e kub mel’eg girdien ni ngan gechignag ya ra fulweg Jesus taban ngak e “piin ni dar nanged Got nge piin ni der fol ko fare thin nib fel’.” Ma nap’an ni ngan pi’ e gechig rok Got e ra fal’eg laniyan’ e girdi’ ni bay madgun Got u wan’rad ma kar gafgowgad.

Athap rok e Piin nib Mat’aw

23. Mang athap nge fal’eg laniyan’ e rayog ni ngan fil rok fare babyor ni Amos?

²³ Yiiy rok Amos e thin riy e athap ni rib fel’ ma ma fal’eg laniyan’ e piin nib fel’ e tin nib mat’aw u wan’rad. Rogon ni kan yiiynag u lan fare babyor ni Amos, e de li’ Jehovah e girdi’ rok kakrom ni gubin. Munmun me ulunguy piyu Israel nge piyu Judah ni kalbus, me sulwegrad ko binaw rorad me flaabnagrad ko pagan’ nib gel ma ke fel’ rogorad. Mang e be yip’ fan e re n’ey ko ngiyal’ ney? Ra ayuwegdad ni nge mudugil lanin’dad ni nap’an ni ra yib e gechig rok Got, ma ra gay Jehovah e piin nib kireb ndemtrug e gin ni yad be mith riy ma ra piriegrad ma girdi’ ni bay rogon ni nge runguy, e ra piri’egrad ni demtrug e gin’en ko re fayleng ney ni yad ma par riy.

24. Mang boch e kanawo’ ni kan flaabnag e pi tapigpig rok Jehovah riy e ngiyal’ ney?

²⁴ Nap’an ni gad be sonnag ngal’an e gechig rok Jehovah ni nge yib ngak e piin nib kireb, ma mang e ra buch rodad ni gadad e pi tapigpig rok nib yul’yul’? Ra flaabnagdad Jehovah ngarda mon’ogad ko tirok Got! Rayog ni ngada uned ko mit i liyor ni dariy e tin nde riyul’ riy nge thin ni kan thiliyeg fan nbochan e machib ni de riyul’ ni ma wereg e Kristiano ni googsur. Maku ke taw’athnagdad Jehovah ko ggan nib spiritual ni boor. Machane dabmu pagtalin, ni pi taw’ath n’ey ni boor ni yib rok Jehovah e kub muun ngay e maruwel nib gel. Be lemnag Got ni ngada ginanged yugu boch e girdi’ u murung’agen e pufthin ni be yib. Gad ba adag ni ngada rin’ed e tin rayog rodad ma rayog ni ngada pirieged e piin “nib fel’ e yafas ni manemus u wan’rad.” (Acts 13:48, NW) Arrogon, gad baadag ni ngada ayuweged boor e girdi’ ni rogon ni rayog rodad ma rayog ni nge fel’ rogorad ko mon’og ko tirok ni bay rodad e chiney. Ma gad baadag ni ngar magaygad nib fas ko gechig rok Got ni be yib ni fan ko girdi’ nib kireb. Riyul’, ni rogon ni nge yog ngodad e pi flaab ney, ma thingari yog e gum’ircha’ nib fel’ ngodad. Rogon ni gad ra guy ko bin migid e article, e ku kan tamilangnag riy e re n’ey ko yiiy rok Amos.

Uw Rogon ni Ngam Pi’ e Fulweg?

• Uw rogon ni be dag e yiiy rok Amos ni gechig rok Jehovah nib gel e ba mat’aw?

• Mang e mich riy ni pi’ Amos ni be dag ni gechig ni yib rok Got e dabiyog ni ngan mil riy?

• Uw rogon ma fare babyor ni Amos e be dag ni pufthin ni yib rok Got e ba mel’eg e girdi’ ni ngan gechignag?

[Picture on page 13]

De yog ni mil fare am nu Israel ko gechig ni yib rok Got