Mu Fal’eg I Gay Jehovah, Faen Ma Yaliy E Gum’ircha’

“Mu fal’eged i gayeg, mi gimed fas.”​—AMOS 5:4, NW.

1, 2. Mang e be yip’ fan u nap’an ni yog e thin nu Bible ni “be guy Jehovah fare gum’ircha’”?

KE YOG Jehovah Got ngak Samuel ni profet ni gaar: “Girdi’ e yad ma guy be’ u wuru’ i downgin; machane Jehovah e ma guy e gum’ircha’.” (1 Samuel 16:7, NW) Uw rogon ni ma guy Jehovah e “gum’ircha’”?

² U lan e Bible, yima fanay fare thin ni gum’ircha’ ni baga’ ni be yip’ fan rarogon be’ nga fithik’ i laniyan’​—ni tin ni be yim’ ni bochan, nge lem rok, nge lem ni ke gel e kireban’ ara felfelan’ riy, nge t’ufeg rok. Ere nap’an ni yog e Bible ni ma guy Got fare gum’ircha’, ma binem e be yip’ fan ni gathi kemus ni ma guy u wuru’ i downgin e girdi’ ya ri ma guy rarogon gum’irchaen.

Ke Fal’eg Got i Yaliy Israel

3, 4. Rogon ni yog ko Amos 6:4-6, uw rarogon e girdi’ nu Israel ni bay ragag e ganong riy?

³ Nap’an ni En ma Fal’eg i Yaliy e pi gum’ircha’ e ke guy fare am nu Israel ni bay ragag e ganong riy u nap’an Amos, ma mang e ke pirieg? Amos 6:4-6 e be weliy murung’agen e pi pumoon ni yad be ‘thig nga but’ u daken e bet rorad ni ivory ma yad be pagrad nga bet rorad.’ Ma yad be “longuy e saf ni pumoon ni kan fek ko yu ran’ i saf nge garbaw ni pumoon ni kan fek u fithik’ e pi garbaw ni kan duruiy nib fel’ rogon.” Pi girdi’ nem e kar “fal’eged e pi talin e musik ni fan ngorad” ma yad “be unum e wain u lan kap.”

⁴ Yira sap ko som’mon, ma gowa ban’en nib fel’ yaan ni ngan yaliy. U lan e naun rorad nib fel’ ma boor e chugum riy, ko piin nib fel’ rogorad e ma kay e ggan nge ma unum e wain ni rib fel’ ma yad ma felfelan’ ko talin e musik ni rib fel’. Maku bay e “bet rorad ni ivory.” Piin ni archaeologist e kar pirieged e pi ivory ni sko’ u Samaria ni kan ngongliy nib fel’ rogon, ni ireray e mach ni baga’ ko nam nu Israel. (1 Kings 10:22) Ma baga’ ni, boor e ivory ni kan ta’ ko chugum rorad u lan e naun ma boch e kan ta’ ko rungrung ko naun rorad.

5. Mang fan ni ke damumuw Got ngak piyu Israel u nap’an Amos?

⁵ Gur de adag Jehovah Got ni piyu Israel e ke fel’ rogorad, ma kar ked ban’en nib fel’ lamen, ma kar unumed e wain nib fel’, ma kar motoyilgad ko musik nib fel’ lingan? Ri danga’! Tin riyul’ riy, e ma pi’ e pi n’en ni aram rogon ni boor ngak e girdi’ ni fan ni ngar felfelan’gad ngay. (1 Timothy 6:17) N’en ni de m’agan’ Jehovah ngay e aram e arar rorad nib kireb, nge rarogon gum’ircharad nib kireb, nge pangirad ni darur ma tayed fan Got, ma ke war e t’ufeg rorad ngak e pi walagrad ni piyu Israel.

6. Uw rarogon e tirok Got u wan’ piyu Israel u nap’an Amos?

⁶ Piin ni kar ‘thiggad nga bet rorad, ni yad be longuy ufin e saf ni pumoon ni kan fek u fithik fayu ran’ i saf rorad, ma yad be unum e wain, ma yad be ngongliy e talin e musik’ e ra gingad. Pi cha’nem e kan fithrad ni gaar: “Kam chuweged u lanin’med fare rran ko gafgow nib gel?” Susun nge kireban’rad nib gel nbochan rarogon Israel, machane “de kireban’rad ko gafgow ni keb ngak Josef.” (Amos 6:3-6) Yugu aram rogon ni ke fel’ rogon fare nam, ke guy Got ni Josef​—ara Israel—​e rib kireb rarogon ko tirok Got ban’en. Yugu aram rogon, ma girdi’ e ka yad be ulul i yan ko tin yad ma rin’ u gubin e rran ma der magafan’rad. Boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni aram rogon e lem rorad nge pangirad. Sana ke michan’rad ni tiney e rran ni gad be par riy e ba mo’maw’, machane faanra dariy ban’en ni be magawonnag e yafas rorad, ma dariyfan e tin be buch rok yugu boch e girdi’ ma dariyfan e tirok Got u wan’rad.

Israel​—Ba Nam ni Be Kireb i Yan

7. Mang e ra buch ni faanra de fol yu Israel ko thin rok Got ni be ginangrad?

⁷ Fare babyor ni Amos e be weliy murung’agen ba nam ni be kireb i yan, ni yugu aram rogon ni yaan u wuru’ e gowa ba fel’ yaan. Bochan de yog rorad ni ngar folgad ko thin rok Got ni be ginangrad ni ngar yal’uweged e lem rorad, ma dabki ayuwegrad Jehovah u pa’ e pi toogor rorad. Ra lagrad piyu Assyria u daken e bet rorad ni ivory nrib fel’ me fekrad nga bang u fithik’ e towasar mi yad mang kalbus. Dakuriy e yafas rorad ni rib fel’ rogon mab felfelan’!

8. Uw rogon me kireb rarogon Israel ko tirok Got?

⁸ Uw rogon ma piyu Israel e kar awgad ko magawon ni aram rogon? I tabab e re magawon ney ko duw ni 997 B.C.E., u nap’an ni Solomon ni Pilung e kan ta’ Rehoboam ni fak nga lon ma fa ragag i ganong rok yu Israel e dabkuura chaggad ngak e ganong rok yu Judah nge Benjamin. Bin som’mon e pilung ko am nu Israel ni bay ragag e ganong riy e Jeroboam I, ni “fak Nebat.” (1 Kings 11:26) I weliy Jeroboam ngak e girdi’ ko am rok ni kaygi mo’maw’ ngorad ni ngar milekaggad nga Jerusalem ngar liyorgad ngak Jehovah. Machane, gathi riyul’ ni be lemnag rogon ni nge fel’ rogon e girdi’. N’en ni i rin’, e be guy rogon ni nge ayuweg e tirok. (1 Kings 12:26) Ke rus Jeroboam ni faanra ulul piyu Israel nguu ranod nga tempel u Jerusalem ngar madenomnaged fare madenom ni be pining e sorok ngak Jehovah, ma bayi thil e lem rorad ngar adaged fare am nu Judah. Be athamgil ni nge dabi buch e re n’ey, me fal’eg Jeroboam l’agruw i fak e garbaw ni gol, me ta’ reb u Dan ma reb e ta’ nga Bethel. Arfan e liyor ko fak e garbaw e ke mang teliw ko girdi’ ko Am nu Israel.​—2 Chronicles 11:13-15.

9, 10. (a) Mang e pi madenom e ke yarmiy Jeroboam I ni Pilung? (b) Uw rogon u wan’ Got e pi madenom ni yima rin’ u Israel u nap’an Jeroboam II ni Pilung?

⁹ I guy rogon Jeroboam ni nge m’ug ni fare teliw nib biech e ban’en ni yima tay fan. I yarmiy boch e madenom nib chugur rogon ko madenom ni yima rin’ u Jerusalem. 1 Kings 12:32, e be gaar: “Mi ki dugliy Jeroboam ni rofen ni ragag nge lal ko pul ni meruk e nguun madenomnag ba madenom ni bod ni yima rin’ u Judah, Me pi’ e gamanman ni maligach u daken e altar u Bethel ni nguur pigpiggad ko fa yungi n’en ni ke ngongliy e altar riy.”

¹⁰ Der fel’ e pi madenom ni aram rogon ni googsur u wan’ Jehovah. I tamilangnag e re n’em u daken Amos ni ke pag taareb e chibog nga tomren u nap’an e gagiyeg rok Jeroboam II, ni ke mang pilung ko am nu Israel ni bay ragag e ganong riy ni sogonapan duw ni 844 B.C.E. (Amos 1:1) Thin ni bay ko Amos 5:21-24, i yog Got ni gaar: “Gu be fanenikay e pi madenom romed nir ni susun e gimed be tay fag riy, ma kug dabuy e muulung romed. Gimed ra fek i yib ngog e maligach ni gamanman ni kan urfiy nge grain ma dabi fel’ u wan’ug. Ma dabi fel’ u wan’ug e pi gamanman ni gimed be fal’eg e durwo’ ngak nge sugsug ni fan e nge mang maligach romed ngog ko pining e magar. Pi tang ni gimed be yin’ ni ke mada’ lammed nga lang e ngam taleged; dabug ni nggu telig nga lingan e pi tatalin e musik romed. Ngam guyed rogon e tin nib yal’uw nge tin nib mat’aw ngi i yan ni bod ba lul’ nder m’ay e ran riy.”

Boch Ban’en e Ngiyal’ N’ey nib Chuchugur Rogon ko Tin Kakrom

11, 12. Mang e n’en nib chuchugur rogon u thilin e liyor ni ma rin’ yu Israel kakrom nge n’en ni ma rin’ e Kristiano ni googsur?

¹¹ Ba tamilang, ni ke yaliy Jehovah gum’irchaen e piin kar uned ko madenom ni ma tay piyu Israel ma kar n’iged e pi madenom nem nge maligach. Taareb rogon ko ngiyal’ ney, ni be n’ag Got e pi madenom ko Kristiano ni googsur, ni bod e Baynag nge Easter. Rogon ni be lemnag e piin ni ma liyor ngak Jehovah, e dabiyog ni nge taareban’ e tin nib mat’aw nge tin nib kireb, ma dabi par e tamilang nge talumor u taabang.​—2 Korinth 6:14-16.

¹² Bay boch ban’en nib chuchugur rogon u thilin e liyor ni ma rin’ piyu Israel nge n’en ni ma rin’ e Kristiano ni googsur. Yugu aram rogon ni boch e girdi’ ni ma yog ni yad e Kristiano e ba mich u wan’rad ni Thin rok Got e ba riyul’, ma liyor ni yad ma ta’ e gathi t’ufeg ku Got e be k’aringrad. Ya faanra aram rogon, ma susun ngan athamgiliy ni ngan liyor ku Jehovah “u fithik’ i lanin’uy ngu daken e tin riyul’” ya bochan e aram e mit i liyor ni ra felfelan’nag. (John 4:24) Maku, Kristiano ni googsur e der ma “pag e tin nib yal’uw ni nga i map nga but’ ni bod e ran, ma tin nib mat’aw ni nge bod yu pa’ i lul’ ni be yan e ran riy.” N’en ni be rin’, e ma dariyfannag e tin be yog Got ni ngan rin’. Ke pag e ngongol ni darngal nge ku boch e denen nib ubchiya’ ma ka bay ban’en ni kab gel e kireb riy ni yad ma ayuweg l’agruw e pumoon ara l’agruw e ppin ngar mabgolgow!

“Ngam T’ufeg e Tin nib Fel’”

13. Mang fan ni thingarda folgad ko thin ni bay ko Amos 5:15?

¹³ Urngin e girdi’ ni baadag ni nge liyor ku Jehovah u kanawo’ nib fel’ u wan’ Got, e yog ni be gaar: “Mu fanenikayed e tin nib kireb, me t’uf romed e tin nib fel’.” (Amos 5:15) T’ufeg nge fanenikay e ir e lem nib gel ni ma yib u gum’irchaey ni be yip’ fan ban’en. Bochan fare gum’ircha’ e ba sasalap, e re thingarda rin’ed urngin e tin rayog rodad ni ngada ayuweged. (Proverbs 4:23; Jeremiah 17:9) Faanra ngada paged gum’irchadad ni nge kunuy e lem nib kireb, ma rayog ni ngada pirieged ni gad be t’ufeg e tin nib kireb ma gad be fanenikay e tin nib fel’. Ma faan gad ra rin’ e lem ni aram rogon ni gad be rin’ e tin nib kireb, ma urngin e pigpig ni rib pasig u fayleng e dabiyog ni nge sulwegdad nge fel’ thildad Got biyay. Ere nguuda yibilayed ni nge ayuwegdad Got ma rayog ni “ngada fanenikayed e tin nib kireb, ma uda t’ufeged e tin nib fel’.”

14, 15. (a) U Israel, i mini’ e yad ba muun ngak e piin ni kara rin’ed e tin nib fel’, machane mang e kan rin’ ngak boch i yad? (b) Uw rogon ni ngada pied e athamgil nga laniyan’ e piin ni be pigpig ni polo’ e tayim rorad e ngiyal’ ney?

¹⁴ Gathi urngin e girdi’ nu Israel e kar rin’ed e tin nib kireb u p’eowchen Jehovah. Ni bod Hosea nge Amos ni kar ‘t’ufegew e tin nib fel’ mi yow be pigpig ku Got ni rogon e profet u fithik’ e yul’yul’. Boch i yad e kar micheged ni ngar pigpiggad ni Nazirites. N’umngin nap’an ni yad be pigpig ni Nazirite, e yad ma palog ko tin ni yib ko grapes, ni baga’ ni wain. (Numbers 6:1-4) Uw rogon u wan’ boch e girdi’ nu Israel e pagfan ni ke tay e pi cha’nem ni yad ma rin’ e tin nib fel’? Fulweg ko re deer nem ni yima gin ngay e be dag feni kireb rarogon fare nam ko tirok Got. Amos 2:12 (NW) e be yog ni gaar: “Gimed ma pi’ e wain ngak pi Nazirite ngar unumed, ma gimed ma tay chilen ngak e pi profet, ni lungumed: ‘Thingar dabkum yiiygad.’ ”

¹⁵ Nap’an ni ke guy piyu Israel e yul’yul’ ni dag e pi Nazirite nge profet, ma susun ni nga ra tamra’gad min k’aringrad ngar thiliyeged e wo’ rorad. N’en ni kar rin’ed, e dar daged e t’ufeg rorad ngak e piin nib yul’yul’ mi yad guy rogon ni ngar warnaged lanin’rad ma dab kuura pininged e sorok ngak Got. Dabda k’aringed e pi walagdad ni Kristiano ni pioneer, nge missionary, nge piin ma lekag e ulung, ara piin ma maruwel u Bethel ni ngar talgad ko maruwel ni polo’ e tayim rorad ni kemus ni bochan ni ngar sulod ko yafas ni baga’ ni ir e ma rin’ e girdi’. N’en ni gad ra rin’, e ngada pied e athamgil nga lanin’rad ni nguura ululgad ko maruwel rorad nib fel’!

16. Mang fan ni piyu Israel u nap’an Moses e kab fel’ rarogorad ko tirok Got ra ngan taarebnag rarogorad ko nap’an Amos?

¹⁶ Yugu aram rogon ni nap’an Amos e boor e girdi’ nu Israel ni ba fel’ rogorad, machane “de yoor ban’en rorad u p’eowchen Got.” (Luke 12:13-21) Gallabthir rorad e kemus ni manna e kar ked u lan 40 e duw. Dar ked e garbaw ni kan duruiy u lan e dabiy ko gamanman ma dara ma pagrad nga bet ni ivory. Machane, ba puluw e thin ni yog Moses ngorad ni gaar: “Jehovah ni Got rom e ke taw’athnagem nge urngin ban’en ni ga ma rin’. . . . U lan fa aningeg i ragag e duw i par Got romed. Dariy taa banen ndariy romed.” (Deuteronomy 2:7, NW) Arrogon, nap’an ni piyu Israel e ur moyed ko gin ni kan n’ag ma riyul’ ni pi n’en ni riyul’ nib t’uf rorad e ba’ rorad ni gubin ngiyal’. Tin th’abi ga’ fan, e ma t’ufegrad Got, ma ma yororiyrad, ma ma flaabnagrad!

17. Mang fan ni pow’iy Jehovah piyu Israel nga ranod nga lan fare Binaw ni Kan Micheg?

¹⁷ I puguran Jehovah ngak e girdi’ ni ur moyed u nap’an Amos ni Ke fek e llabthir rorad ko fare Binaw ni Kan Micheg me ayuwegrad ngar chuweged urngin e pi toogor rorad. (Amos 2:9, 10) Machane mang fan ni ke pow’iy Got piyu Israel kakrom ngar chuwgad u Egypt nga ranod nga lan fare binaw ni kan micheg? Ya bochan ni nge fel’ rogorad mi yad n’ag e en ke Sunmiyrad? Danga’! ya, ke rin’ ni aram rogon ma rayog ni nguur pigpiggad ngak nib puf rogorad ma yad ba klin ko tirok Got. Machane girdi’ ni ma par u tan e am nu Israel ni ragag e ganong ni bay riy e dar fanenikayed e tin nib kireb me t’uf e tin nib fel’ rorad. N’en ni kar rin’ed, e kar pininged e sorok ngak e pi liyos, ma gathi ngak Jehovah Got. Rib kireb e re n’em!

I Yaliyrad Jehovah

18. Mang fan ni ke gagiyegnag Jehovah ni nge puf rogodad ko tirok Got?

¹⁸ Dabi fek Got owchen ko ngongol nib kireb ni ma rin’ piyu Israel. Ke tamilangnag e n’en ni be lemnag u nap’an ni yog ni gaar: “Nggu yaliymed ni bochan e tin ni kireb ni kam rin’ed.” (Amos 3:2) Pi thin ney e susun ni nge k’aringdad ni ngada fal’eged i lemnag rogon ni kad chuwgad u Egypt e ngiyal’ ney ni be yip’ fan ban’en, ni ireray e pi n’en ko re fayleng ney nib kireb. Gathi ke ayuwegdad Jehovah ni nge puf rogodad ko tirok nbochan ni ngada leked e lem ko girdi’ nib siin. Ya, fan ni ke rin’ e n’en ni aram rogon e nge yog ni rayog ni ngada pininged e sorok ngak u fithik’ e yul’yul’ ni gadad e girdi’ nib puf rogodad ma gadad be un ko liyor nib klin. Ma gadad gubin ni gad ra weliy rogon ni gad be fanay e puf rogon rodad ni Got e ke pi’.​—Roma 14:12.

19. Rogon ni yog ko Amos 4:4, 5, ma piyu Israel ni oren i yad e kar t’ufeged e mang?

¹⁹ Bay e kireban’ riy, girdi’ ni ma par u Israel ni oren i yad e kar dariy fannaged fare thin ni i wereg Amos ni ba’ gelngin nib gel. I dag fare profet ni ngan nang rarogon e m’ar rorad ko tirok Got u daken e thin ni bay ko Amos 4:4, 5 ni gaar: “Gimed e girdi’ nu Israel, marod ngam rin’ed e ngongol nib denen ko fa gin’en nib thothup ni bay u Bethel. Marod nga Gilgal ngam rin’ed e ngongol nib denen ngari musmus rogomed riy, . . . Ya ereray e mit i n’en ni gimed ba adag ni ngam rin’ed.” Piyu Israel e dar maruweliyed ni nge yog ngorad e lem nib puluw. Dar yororiyed gum’ircharad. Wenegen, e oren i yad e kar t’ufeged e tin nib kireb ma kar fanenikayed e tin nib fel’. Pi cha’nem ni ma liyor nga pi fak i garbaw nib gelan’rad e dar thilgad. Ra yaliyrad Jehovah, ma bay rogorad ni ngar m’ad nbochan e denen rorad!

20. Uw rogon ma rayog rok be’ ni nge lek e kanawo’ nib puluw ko Amos 5:4?

²⁰ Baga’ ni urngin e girdi’ ni ma par u Israel ko ngiyal’ nem e mo’maw’ rok ni nge par nib yul’yul’ ku Jehovah. Mo’maw’ ni ngan togopuluw ko tin ni yima rin’, ma pi Kristiano ko ngiyal’ ney, ni piin ka yad ba pagal nge pillibthir e ri yad manang ni aram rogon. Machane, t’ufeg ni fan ku Got nge lem ni baadag ni nge felfelan’nag Got e ir e ke k’aring boch ko girdi’ nu Israel ni ngar folgad ko bin riyul’ e liyor. Kari piningrad Jehovah ni rogon ni bay ko Amos 5:4 (NW) ni gaar: “Mu fal’eged i gayeg, mi gimed fas.” Ngiyal’ ney, e ku be dag Got e runguy rok ngak e piin ni kar kalgadngan’rad ma yad be gay Got ni yad be fil e tamilangan’ ko Thin rok nib puluw mi yad fol ko tin nib m’agan’ ngay. Mo’maw’ ni ngan lek e kanawo’ ni aram rogon, machane ngan rin’ ni aram rogon e ra pow’iyey ko yafas ni manemus.​—John 17:3.

Ba Fel’rogoy ni Yugu Aram Rogon ni Bay e Uyungol ko Tirok Got

21. Ba miti mang uyungol e bayi aw ngak e piin ni darur uned ko bin riyul’ e liyor?

²¹ Mang e ba yib ngak e piin ni dar uned ko bin riyul’ e liyor? Ke yib e uyungol ngorad ni rib gel​—ni uyungol ko tirok Got! I yog Jehovah ni fare Somol ni Th’abi Tolang ni gaar, “Ba’ ba ngiyal’ ni be yib, ni bay gu pi’ e uyungol nge yib nga daken e re nam nem. Bay yib e bilig ngak e girdi’, machane gathi fan ko ggan; ma bay yib e belel ngorad, machane gathi fan ko ran. Ya ri yad baadag ni ngar motoyilgad ko thin rok Jehovah.” (Amos 8:11, NW) Kristiano e yad bay u fithik’ e magawon ni aram rogon. Machane girdi’ riy nib yul’yul’ gum’ircharad e rayog ni ngar guyed e girdi’ rok Got ni kar mon’ogad ko tirok Got ma yad be yan nga lan e ulung rok Jehovah. N’en nib thil u thilin rarogon e Kristiano ni googsur nge tin riyul’ e Kristiano e kan dag nrib puluw ko thin rok Jehovah ni gaar: “Amsap! Pi tapigpig rog e ngaura abichgad, machane gimed e nge yib e bilig ngomed. Amsap! Pi tapigpig rog e ngaura garbodgad, machane gimed e nge yib e belel ngomed. Amsap! Pi tapigpig rog e ngaur felfelan’gad, machane gimed e ngam tamra’gad.”​—Isaiah 65:13, NW.

22. Mang fan ni bay e tapgin ni ngada felfelan’gad?

²² Gadad e pi tapigpig rok Jehovah, e ra bagadad ma be pining e magar ko tirok Got ni kan pi’ ngodad nge rogon ni ke fel’ rogodad riy? Nap’an ni gad ra fil e Bible nge boch e babyor rodad ma ngada uned ko pi muulung rodad, nge assembly, nge convention, e ri gad baadag ni ngada tolulgad ko felfelan’ nbochan ba fel’ rarogon gum’irchadad. Gad ba felfelan’ ko tamilangan’ ko Thin rok Got ni bay rodad, nib muun ngay e yiiy rok Amos ni Got e ke thagthagnag.

23. Mang e n’en ni bay rok e piin ni ma pining e sorok ngak Got?

²³ Urngin e girdi’ nib t’uf Got rorad ma yad baadag ni ngar pininged e sorok ngak, e fare yiiy rok Amos e bay e thin ko athap riy. Yugu demtrug ko bay e salpiy rodad ni boor fa dariy e ngiyal’ ney ara yugu demtrug rogon e skeng ni thingarda mada’naged ko re fayleng ney nib wagey, ma gadad nib t’uf Got rodad e bay rodad e taw’ath ni yib rok Got nge ggan nib spiritual ni rib fel’. (Proverbs 10:22; Matthew 24:45-47) Ere, kari mus ni Got e ngan pining e sorok ngak, ya bochan ni ir e ke pi’ urngin ban’en ni ngari fel’ rogodad riy. Ere yibe athapeg ni kari mudugil lanin’dad ni nguuda pininged e sorok ngak ni yib u gum’irchadad ni manemus. Ir e taw’ath ni ma k’aring e felfelan’ nfaan gad ra fal’eg i gay Jehovah, ni faanem ni ma Yaliy e gum’ircha’.

Uw Rogon ni Ngam Pi’ e Fulweg?

• Uw rarogon yu Israel u nap’an Amos?

• Rarogon e am nu Israel ni bay ragag e ganong riy e ba taareb rogon ko mang e ngiyal’ ney?

• Mang uyungol ni ka nog ko som’mon e bay e chiney, machane mini’ e piin nder yib angin ngorad?

[Pictures on page 17]

Boor piyu Israel e kar pared ni ba fel’ rogorad machane dar mon’oggad ko tirok Got

[Picture on page 19]

Mu pi’ e athamgil ngak e piin ni be pigpig ni polo’ e tayim rorad ni nguur ululgad ko maruwel rorad nib fel’