Fapi Yiiy​—e Goo Be Weliy Murung’agen Kristus

“Ngan weliy u murung’agen Jesus e ir ke k’aring ni ngan yiiy.”​—REVELATION 19:10, NW.

1, 2. (a) Ka nap’an 29 C.E., mang e susun ni nge duguliy piyu Israel? (b) Ma mang e yira weliy ko re article ney?

RE duw nem e 29 C.E. Piyu Israel e kar weliyed u fithik’ e felfelan’ murung’agen Kristus ni kan micheg. Machib ni tay John ni Tataufe e kari pug e tafinay rorad. (Luke 3:15) De yog John ni ir Kristus. Ya n’en ni rin’, e weliy murung’agen Jesus ni be’ nu Nazareth, ni gaar: “Kug guy, ere gu be yog ngomed ni ir faanem ni Fak Got.” (John 1:20, 34) Dawori n’uw nap’an, ma girdi’ ni yoor e kar leked Jesus ni nguur motoyilgad ko machib ni be fil ngorad me be golnag e m’ar rorad.

² Boch e pul nga tomuren, me pi’ Jehovah boor e mich u murung’agen Fak. Piin ni kar filed e Thin u Bible ma yad be yaliy e pi maruwel rok Jesus e bay e def rorad ni ngari michan’rad ngak. Machane, girdi’ ni bay e m’ag u thilrad Got e yad be dag ni baga’ ni dariy e michan’ rorad ngak. Kemus ni buchuw e ke michan’rad ni Jesus e ir Kristus, ni Fak Got. (John 6:60-69) Susun mang e ga ra rin’ ni faanra ummoy ko ngiyal’ nem? Ra mich u wan’um ni Jesus e ir fare Messiah ma ga mang gachalpen nib yul’yul’? Mu lemnag boch e mich riy ni ke pi’ Jesus ni be micheg ko ir mini’ u nap’an ni ka nog ni ke th’ab e motochiyel u murung’agen fare Sabbath, ma ngam guy e n’en ni ke weliy u tomren ni fan ni nge gelnag e michan’ rok pi gachalpen nib yul’yul’.

Jesus e Ir e Ke Pi’ e Mich

3. Mang e n’en ni ke k’aring Jesus ni nge pi’ e mich riy ngan nang ko ir mini’?

³ Nap’an e Paluk’af ko 31 C.E. Immoy Jesus u Jerusalem. Kefin ni golnag be’ nib moon ni ke m’ar ni 38 e duw. Machane, Piyu Jew e kar gafgownaged Jesus ya bochan ni ke rin’ e re n’em u nap’an e Sabbath. Maku karogned ni ke yog e thin nib kireb ma yad be guy rogon ni ngar li’ed ngem’ ya bochan ke yog ni Got e Chitamangin. (John 5:1-9, 16-18) Thin ni ke weliy Jesus ni nge ayuweg ir e be dag dalip i fan ni ba’ gelngin ni ra ayuweg e re Jew nib yul’yul’ nge nang ko mini’ Jesus.

4, 5. Machib ni ta’ John e fan ko mang, ma uw feni fel’ rogon ni ke mu’nag?

⁴ Som’mon, ke weliy Jesus murung’agen e mich riy ni pi’ e en ni keb nib m’on rok, i John ni Tataufe, ni gaar: “Ka mol’iged e pi mol’og romed ka ranod ngak John ma ke welthin ni be micheg e tin nib riyul’. I John e immoy ni bod ba magal ni i mat ngi i gal ramaen, ma ba ngoch nap’an ni mpired nib m’agan’med nga ramaen.”​—John 5:33, 35.

⁵ John ni Tataufe e “ba magal ni i mat ngi i gal ramaen” u m’on ni ke kalbusnag Herod John ni dariy tapgin, ma ke lebuguy e maruwel rok ni yib rok Got ni nge fal’eg rogon e kanawo’ ni fan ko fare Messiah. I yog John ni gaar: “Kug gub ni gu be taufe ko ran ni fan ni nge gagiyel [fare Messiah] ngak piyu Israel. . . . Gguy fare Kan ni Thothup ni yib ni gowa bbulogol u lan e lang nga but’ nge yib i par nga daken. I mada’ ko ngiyal’ nem ma ka dawor gu nang ko ir mini’, machane Got, ni ir e l’ugeg ni nggu taufenag e girdi’ ko ran, e ri gaar ngog, Bay mu guy fare Kan ni Thothup ni bay yib u lan e lang nga but’ nge yib i par nga daken be’ nib moon; ni ir faanem ni ma taufe ko fare Kan ni Thothup.” Me gaar John, “Kug guy, ere gu be yog ngomed ni ir faanem ni Fak Got.”a (John 1:26-37) I yog John nib tamilang ni Jesus e ir Fak Got​—ni fare Messiah ni kan micheg. Bochan rib tamilang ni ke weliy John, me sogonapan meruk e pul nga tomren ni ke yim’, ma boor ko piyu Jew nib yul’yul’ gum’ircharad e ka rogned ni: “Urngin e tin ni weliy ni murung’agen e re moon ney e yigoo ba riyul’.”​—John 10:41, 42.

6. Mang fan ni maruwel ni ta’ Jesus e susun ni nge ayuweg ni nge mich u wan’ e girdi’ ni immoy Got ni be ayuweg?

⁶ Bin migid, me fanay Jesus yugu reb e mich ni ra micheg ni ir fare Messiah. I weliy murung’agen e maruwel rok nib fel’ ni ireray e mich riy ni bay Got ni be ayuweg. I yog ni gaar, “Machane ba ban’en ni be micheg murung’ageg ni ka baga’ nga rogon murung’ageg ni i micheg John ngak e girdi’,” miki gaar, “ni aram e pi ngongol ni gu be rin’ ni pi ngongol ni pi’ e Chitamag ngog ni nggu mu’nag, aram e pi n’en ni be michegeg ma be dag ni en ni Chitamangiy e ir e ke l’ugeg ku gub.” (John 5:36) Ni mus ko toogor rok Jesus e dabiyog ni nga rogned ni gathi riyul’ e re n’e ney, nib muun ngay e pi maangang ni boor. “Mang e ngad rin’ed? Ya ke yoor e maangang ni ke ngongliy e re moon nem!” boch e girdi’ e kar fithed e deer ni aram rogon nga tomren. (John 11:47) Machane, boch i yad e ke fel’ e re n’em u wan’ ma ka rogned ni lungurad: “Faanra yib fare Messiah, ma gur rayog ni nge ngongliy e maang’ang ni kab pire’ ko tin ni ke ngongliy e re moon ney?” (John 7:31) Piin ni yad be motoyil ngak Jesus e rayog ni ngar guyed felngin fare Chitamangiy rok Fak.​—John 14:9.

7. Uw rogon ni be micheg fare Hebrew Scriptures murung’agen Jesus?

⁷ Bin tomur, ni weliy Jesus murung’agen e reb e mich ni dabiyog ni nga nog ni de riyul’. “Pi thin nem ni gimed be bieg e be weliy murung’ageg,” me ulul ngay ni gaar: “Faan manga ri mich u wan’med e n’en ni i yog Moses ngomed ma gu ra mich u wan’med, ya ir e yoloy murung’ageg.” (John 5:39, 46) Riyul’, ni Moses e kemus ni bagayad e pi mich ni boor ni ur moyed u m’on ko Kristiano ni kar yoloyed murung’agen Kristus. Tin kar yoloyed e ba muun ngay bokum miriay e yiiy nge thin u murung’agen e pi ga’ rok, ni urngin e ra ayuweg ni ngan nang ko mini’ fare Messiah. (Luke 3:23-38; 24:44-46; Acts 10:43) Ma uw rogon fare Motochiyel ni kan pi’ u daken Moses? “Fare Motochiyel e ke mang matanag rodad ni be pow’iydad nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni yib Kristus riy,” ireray e n’en ni yoloy Paul ni apostal. (Galatia 3:24) Arrogon, “ngan weliy murung’agen Jesus e ir e be thagthagnag [ara, ri ireray fan, yibe nameg] ni ngan yiiynag ban’en.”​—Revelation 19:10.

8. Mang fan ni boor e girdi’ ni piyu Jew e de mich fare Messiah u wan’rad?

⁸ Gathi urngin e pi mich ney ni​—thin ni weliy John nrib tamilang, nge pi maruwel rok Jesus ni ba’ gelngin nge pi felngin nib fel’, nge Thin nu Bible ni boor ni be weliy murung’agen—​e ke ayuwegem ni nge mich u wan’um ni Jesus e ir fare Messiah? En ni rib t’uf Got nge Thin rok e mom ni nge nang fan ma nge maruweliy e michan’ rok ngak Jesus ni fare Messiah ni kan micheg. Machane, t’ufeg ni aram rogon e baga’ ni dariy u Israel. Ke yog Jesus ngak e piin tatogopuluw ni gaar: “Machane gimed e gu manangmed; gu manang nde t’uf Got u lanin’med.” (John 5:42) Yad baadag ni “nge bagayad me fel’ u wan’ bagayad” ko bin ni ngar gayed e “felfelan’ ni yib rok Got ni kari mus ni ir e Got.” Arfan ni dubrad daken Jesus, ya bod e Chitamangin ni ri dabun e lem ni aram rogon!​—John 5:43, 44; Acts 12:21-23.

Kan Gelnag ko N’en ni Kan Guy nib Yiiy

9, 10. (a) Mang fan nib puluw ngal’an fare pow ni kan pi’ ngak pi gachalpen Jesus? (b) Mang e n’en nib thil ni ke micheg Jesus ngak pi gachalpen?

⁹ Ke pag taareb e duw ni ke yan u nap’an e ngiyal’ ni ke pi’ Jesus e pi mich nem ni be dag ni ir fare Messiah. Ke m’ay fare paluk’af ko duw ni 32 C.E. Boor e girdi’ ni michan’rad ngak e dakuura leked, sana bochan e togopuluw, chogow, ara magafan’ ko yafas. Boch e girdi’ e sana ke balyangan’rad ara ke mulan’rad ya bochan nde un Jesus ko athamgil ni i tay e girdi’ ni nge mang pilung. Nap’an ni ke magawonnag e pi tayugang ko teliw rok piyu Jew, ma de pi’ e pow u tharmiy ni kemus ni fan ni nge pining e girdi’ e sorok ngak. (Matthew 12:38, 39) Sana ke balyangan’ boch e girdi’ ni de rin’ Jesus e re n’em. Maku, reb e ki tabab Jesus ni nge weliy ngak pi gachalpen ban’en ni rib mo’maw ni ngan nang fan ni​—“Thingari yan nga Jerusalem ni piin ni piilal nge pi tolang ko prist, nge pi tamachib e ngar gafgownaged me yim’.”​—Matthew 16:21-23.

¹⁰ Sogonapan mereb nge mada’ ko ragag e pul nga tomren, ma ke taw nga nap’an ni “nge chuw [Jesus] ko re fayleng ney nge yan ngak e en ni Chitamangiy.” (John 13:1) Bochan e kari runguy pi gachalpen nib yul’yul’, me micheg Jesus ngak boch i yad ban’en ni ri taareb rogon ko n’en ni de pi’ ngak piyu Jew ni de michan’rad​—ni aram fare pow ni yib u tharmiy. I yog Jesus ni gaar, “Mu ted fanmed i yan ko re bugithin ni baaray, ba boch e girdi’ u roy ndab ra m’ad me yan i taw ko ngiyal’ ni bay ra guyed e en ni Fak e Girdi’ riy ni ke yib ni ir e pilung.” (Matthew 16:28) Ba tamilang, ni de yog Jesus ni bay boch pi gachalpen nra par nib fas nge mada’ ko ngiyal’ ni nge tabab Gil’ilungun ko duw ni 1914. I lemnag Jesus ni nge pig e changar rok dalip i gachalpen nri yad ba pach ni ngar guyed e flaab rok u lan Gil’ilungun. Re n’ey ni kan guy e ka nog e transfiguration ngay ara nge thil yaey.

11. Mu weliy e n’en ni buch u nap’an ni ke thil yaan Jesus.

¹¹ Tomren ni yan nel’ e rran, me fek Jesus Peter, nge James, nge John nga ranod nga daken reb e burey nib tolang​—ni sana daken fare Burey ni Hermon. Mu rom, me thil yaan Jesus “me galgal owchen ni bod feni galgal mit e yal’, me wechwech e mad rok ni bod ramaen e tamilang.” Maku Moses nge Elijah ni profet e kar m’uggow, ni yad be non Jesus. Re n’en ney ni buch ni yira ngat ngay e baga’ ni buch ni nep’, ma arfan ni rib tamilang. Riyul’, ni m’ug ni bod ni riyul’ e n’en kar guyed arfan ni ke yog Peter ni nge n’uf dalip e tent​—ni reb e fan ku Jesus, ma reb ku Moses, ma reb ku Elijah. Nap’an ni ka be non Peter, me yib bangi manileng nib galgal ramaen nga dakenrad me non ba lam u fithik’ e fa gi manileng ni gaar: “Ereray Fakag nrib t’uf rog, ni kari felan’ug ngak​—ere mu telmed ngak.”​—Matthew 17:1-6, NW.

12, 13. Mang e ke rin’ fare n’en ni ke thil yaan Jesus ngak pi gachalpen, ma mang fan?

¹² Riyul’, ni dawori n’uw nap’an ni ke yog Peter ni Jesus e ir “fare Messiah, ni Fak Got, ni Got nib fas.” (Matthew 16:16) Machane amu lemnag fare n’en ni ngan rung’ag e thin ni yog Got, ni be tamilangnag ngan nang e maruwel ni nge rin’ Fak ni kan dugliy! Ri be gelnag e michan’ rok Peter, nge James, nge John ni kar guyed ni ke thil yaan Jesus! Bochan ni ke gel e michan’ rorad, ma chiney e kar fal’eged rogorad ni ngar rin’ed e maruwel rorad boch nga ram nge n’en nib ga’ fan ni bay ra rin’ed ni fan ko ulung ni bayi yib.

¹³ Fare nen ni buch ni ke thil yaan Jesus e kari pug e tafinay rok pi gachalpen. Ke pag 30 e duw nga tomren, me yoloy Peter ni gaar: “Gamad bay u rom me ta’ Got ni chitamangiy fan Jesus Kristus me piliyeg ramaen downgin nge galgal ko ngiyal’ ni baaram ni yib ba lam ngak, ni yib rok e en ni Th’abi Flaab ni be gaar e re lam nem, “Ereray Fakag nrib t’uf rog, ni kari felan’ug ngak!” Gamad e gu rung’aged e re lam nem ni be yib u tharmiy ngomad nga but’ ko ngiyal’ ni baaram ni gamad ba’ rok u daken fare burey nib thothup.” (2 Peter 1:17, 18) Re n’em ni buch e ku ke pug e tafinay rok John. Ke pag 60 e duw nga tomren ni ke buch e re n’em, me weliy murung’agen u nap’an ni yog ni gaar: “Kug guyed e flaab rok, ni aram e flaab ni pi’ e en chitamangiy ngak fak ni kari maagirag rok.” (John 1:14) Yugu aram rogon, fare n’en ni buch ni ke thil yaan Jesus e gathi ireray e bin tomur ni kan piliyeg e changar rok pi gachalpen.

Boch e Tamilang ni Fan ngak e Piin nib Yul’yul’ ku Got

14, 15. Uw rogon ni nge par John ni apostal nge mada’ ko ngiyal’ ni nge yib Jesus riy?

¹⁴ Tomren ni kan faseg Jesus ko yam’, me m’ug ngak pi gachalpen u dap’e l’ay ko Day nu Galile. Mu rom ke yog ngak Peter ni gaar: “Faanra gub adag ni nge par (John) nib fas nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni bay gub riy, ma ngam kunieg?” (John 21:1, 20-22, 24) Gur pi thin ney e be micheg ni nge par John ni apostal ni kab n’uw nap’an ko yugu boch e apostal? Ba tamilang ni aram rogon, ya bochan ni kub chugur i 70 e duw ngay ni ki pigpig ku Jehovah u fithik’ e yul’yul’. Machane, thin ni yog Jesus e ka ba’ fan ni ka baga’.

¹⁵ Fare bugithin ni “nge mada’ ko ngiyal’ ni kug gub” e be puguran ngodad ko n’en ni ke yog Jesus ni “en ni Fak e Girdi’ ni ke yib ni ir e pilung.” (Matthew 16:28) Ra par John nge mada’ ko ngiyal’ ni yib Jesus ya bochan ni tomur riy ma ir e kan piliyeg e changar rok me guy murung’agen e wub rok Jesus ni ke mang Pilung ko Gil’ilungun. Nap’an ni ke chuchugur ni nge yim’ John, u nap’an ni immoy u bochi donguch ni Patmos fithingan, min pi’ ngak fare Revelation nib muun ngay fapi pow ni yira ngat ngay ni bayi buch u nap’an “fare rran rok Somol.” Kari pug e tafinay rok John nbochan e tin ni ke guy nib thil yaan ni nap’an ni yog Jesus ni gaar: “Riyul’! Dab ki n’uw nap’an mu gub!” Me non John nib ga’ laman ni gaar: “Moy, Somol Jesus.”​—Revelation 1:1, 10; 22:20.

16. Mang fan nib ga’ fan ni nguuda gelnaged e michan’ rodad?

¹⁶ Girdi’ ni ur moyed ko fa bin som’mon e chibog nib yul’yul’ gum’ircharad mi yad nang ni Jesus e ir fare Messiah me mich u wan’rad. Bochan ni ke yoor i yoor e girdi’ u toobrad ni de michan’rad, ma ka bay e maruwel ni thingara rin’ed, ma ka bay e skeng ni bay yib, e re piin ni ke michan’rad e ba t’uf ni nge gel e michan’ rorad. Ke pi’ Jesus boor e mich riy ni be micheg ni ir fare Messiah ma ke dag boch ban’en ni ngan guy ni fapi yiiy ni fan ni nge pi’ e athamgil nga laniyan’ pi gachalpen nib yul’yul’. Chiney, e gad bay ko tomur ko “fare rran rok Somol.” Dabki n’uw nap’an, ma Kristus e ra gothey e m’ag rok Satan ni urngin nib kireb ma ra ayuweg e girdi’ rok Got. Maku gadad e thingarda gelnaged e michan’ rodad ni ngada fanayed urngin e pi’ n’en ni ke pi’ Jehovah ni fan ni nge fel’ rogodad ko tirok Got ban’en.

Kan Chuweg u Fithik’ e Lumor nge Gafgow

17, 18. Mang e n’en nib thil mab tamilang u thilin pi gachalpen Jesus nge piin ni kar togopuluwgad ko tin nib m’agan’ Got ngay, ma mang e ke buch ko gali ulung nem?

¹⁷ Tomren ni ke yim’ Jesus, me fol pi gachalpen ko motochiyel rok ni dar rusgad ni nguur weliyed ngak e girdi’ murung’agen u “lan yu Jerusalem ngu lan yu Judah ni polo’ ngu lan yu Samaria nge yan e mada’ ko yungi n’en ni yan i mus e fayleng ngay.” (Acts 1:8) Yugu aram rogon ni boor e togopuluw ni keb ngorad, me taw’athnag Jehovah e ulung ko Kristiano ni kefini sum ko tamilang nib spiritual ma ke yoor pi gachalpen Jesus nib biech.​—Acts 2:47; 4:1-31; 8:1-8.

¹⁸ N’en nib thil riy, e ke gel i yan e lumor ko athap ko piin ni ma togopuluw ko fare thin nib fel’. “Kanawoen e piin kireb e bay u fithik’ e lumor,” ireray e n’en ni yog e Proverbs 4:19. “Daur nanged ko mang e n’en ni ma waliyrad ngar mulgad.” Ke gel “fare lumor” ko duw ni 66 C.E. u nap’an ni ke liyeg e pi salthaw nu Roma yu Jerusalem. Tomren ni kar chuwgad u rom nib ngoch nap’an ndariy tapgin, me sul piyu Roma nga ram ko duw ni 70 C.E., ni ngiyal’ i n’em e kar gotheyed fare mach. Rogon ni yog Josefus ni Jewish historian, ke pag reb e milyon e girdi’ ni Jew ni kar m’ad. Machane, piin Kristiano nib yul’yul’, e kar thaygad riy, mang fan? Ya bochan nap’an ni ke chuw e pi salthaw nu Roma u rom ko som’mon, ma kar folgad ko thin ni yog Jesus ngorad ni ngar milgad.​—Luke 21:20-22.

19, 20. (a) Mang fan ni dariy tapgin ni nge rus e girdi’ rok Got ya ke chuchugur e tomur ko re m’ag ney? (b) Mang tamilangan’, nib thil mab fel’ ni ke pi’ Jehovah ngak e girdi’ rok ko pi duw nga m’on ko 1914?

¹⁹ Aram rogon rogodad. Fare gafgow ni baga’ ni bay yib e ra gothey e m’ag nib kireb rok Satan ni polo’ nge ma’. Machane de t’uf ni nge rus e girdi’ rok Got, ya ke micheg Jesus ni gaar: “Dab mpaged talin ni gubin ngiyal’ ma gu ba’ romed, nge yan i mada’ nga tomren e fayleng.” (Matthew 28:20) Ni fan ni nge gel e michan’ rok pi gachalpen kakrom me yib gelngirad ngar mada’naged e tin ni bay yib, i gagiyegnag Jesus ni nge piliyeg e changar rorad ngar guyed e flaab rok ni ir fare Messiah ni Pilung. Ma uw rogon e ngiyal’ ney? Duw ni 1914 ma ke m’ug nib riyul’ e re n’en nem ni kan guy. Ma bochan ke lebug e re n’em ma ra gel e michan’ rok e girdi’ rok Got! Be yip’ fan e re n’em ni nge mich u wan’uy ni bay e yafas nib fel’ boch nga ram, ma ke yoor e tamilangan’ rok e pi tapigpig rok Got ni fan ko re n’em. U fithik’ e re fayleng ney ni kari gel e magawon riy, “ma kanawoen e girdi’ nib mat’aw e bod fare tamilang ni be gel i yan nge mada’ ko ngiyal’ ni ke misiw.”​—Proverbs 4:18.

²⁰ Mus nga nap’an ni dawori taw ko 1914, ma reb e ulung ko Kristiano ni kan dugliyrad nib achig e kar tababgad i nang fan e tin riyul’ u rogon ni nge sul fare Somol. Reb, e ke tamilang u wan’rad ni nge sul ni dabin guy, ni bod rogon e thin ni yog l’agruw e engel ngak pi gachalpen Jesus u nap’an ni be yan Jesus nga tharmiy ko 33 C.E. Tomren ni yan Jesus i chuw nga fithik’ bangi manileng nge daki guy pi gachalpen, me yog fare engel ni gaar: “Cha’nem i Jesus, ni kan fek romed nga lan e tharmiy e bayi sul ni bod rogon ni kam guyed ni ke yan nga tharmiy.”​—Acts 1:9-11.

21. Mang e yira weliy ko bin migid e article?

²¹ Kemus ni pi gachalpen Jesus nib yul’yul’ e kar guyed u nap’an ni chuw. Nap’an ni ke thil yaan Jesus, maku girdi’ ni yoor e dar guyed; girdi’ nu fayleng e dar nanged ko mang e ke buch. Maku aram rogon ni sul Kristus ni ke Pilung ko Gil’ilungun. (John 14:19) Kemus ni pi gachalpen ni kan dugliyrad e ra nang ni ba’ nib pilung. U lan e bin migid e article, ma gad ra guy ko uw rogon ni kari ayuwegrad e re tamilangan’ ney, ni angin e ngan ulunguy bokum milyon e girdi’ mi yad mang girdi’ rok Jesus u roy u fayleng.​—Revelation 7:9, 14.

[Footnote]

Ka Ga Manang?

• Nap’an ni ka nog ni ke th’ab Jesus fare Rran ko Toffan ma ka nog ni ke yog e thin nib kireb, mang mich e ke pi’ ni nge dag ni ir fare Messiah?

• Uw rogon ma pi gachalpen Jesus kakrom e ke fel’ rogorad ko ngiyal’ ni ke thil yaan?

• Nap’an ni yog Jesus ni ra par John nge mada’ ko ngiyal’ ni nge yib ma mang e re n’em?

• U lan e duw ni 1914, ma mang e n’en ni kan dag yaan ni ke riyul’?

[Pictures on page 6]

Ke pi’ Jesus e pi mich riy ni be micheg ni ir fare Messiah

[Picture on page 8]

Fare n’en ni ke thil yaan Jesus e ma gelnag e michan’

[Picture on page 9]

Ra par John nge mada’ ko ngiyal’ ni ‘yib’ Jesus