Nguum Fol Ko Fonow Rok Jehovah
“Faanra yal’uwegem Somol, ma ngar mu tiyan’um ngam lemnag ni be fonownigem.”—PROVERBS 3:11.
1. Mang fan ni nge fel’ u wan’dad e fonow rok Got?
SOLOMON ni Pilung nu Israel kakrom e pi’ ngodad ni gad gubin reb i fan nib fel’ ni ngan fol ko fonow ni yib rok Got. I gaar: “Fakag, faan ra yal’uwegem Somol, ma ngar mu tiyan’um ngam lemnag ni be fonownigem. Yi Somol e ma yal’uweg e piin ni yad ba t’uf rok, ni bod rogon ba matam ni ma yal’uweg be’ ni fak ni ba felfelan’ ngak.” (Proverbs 3:11, 12) Arrogon, Chitamam nu tharmiy e ma yal’uwegem ni bochan e ga ba t’uf rok.
2. Mang fan fare bugithin ni “yal’uweg” ma uw rogon ni yira yal’uweg be’?
2 Fare bugithin ni “yal’uweg” e be yip’ fan e gechig, ara ngan pithig e oloboch, ara ngan fonow ara ngan fil ban’en. Be gaar apostal Paul: “Ma faan bayi gechignagdad Got, ma gadad finey e ngiyal’ i n’em nre n’em ni ke yib ngodad e ban’en ni nge kireban’dad ngay, ma gathi nge felfelan’nagdad. Machane faani tomur riy ma fa piin ni mit nem e gechig e ke yal’uwegrad e ke yib wenegan ngorad ni aram e ke gapas lanin’rad ma ke yal’uw pangirad u mit Got.” (Hebrews 12:11) Ra fel’ u wan’dad ma gad fol ko fonow rok ma ra ayuwegnem ni ngam lek kanawoen e mat’aw me chugurnagem ngak fare Got nib thothup ni Jehovah. (Psalm 99:5) Rayog ni nge yal’uwegdad e piin ni gad nga mich, fa pi n’en ni kan fil ko pi muulung ko Kristiano, nge tin ni kan fil ko thin rok Got, nge pi babyor ni ke fal’eg fare “tapigpig nib yul’yul’.” (Luke 12:42-44) Ga ra felfelan’ ni faanra tamilangnag be’ ban’en ni thingar mu yal’uweg! Machane uw rogon ni ngan yal’uweg be’ ni ke ngongliy reb e denen ni ba ga’?
Fan ni Kan Tharbog Boch e Girdi’ ko Ulung
3. Mingiyal’ e yira tharbog be’ ko ulung?
3 Pi tapigpig rok Got e ma fil e Bible nge pi babyor rok e Kristiano. Yima weliy e pi motochiyel rok Jehovah u nap’an e muulung, ara assembly rok e pi Kristiano. Ere rayog ni nge tamilang u wan’ e pi Kristiano ko mang e ba adag Jehovah ni ngar rin’ed. Yira tharbog be’ ko ulung ni faanra ngongliy faanem reb e denen ni ba ga’ ma dekalngan’ riy.
4, 5. Mang e thin ko Bible u murung’agen be’ ni kan tharbog ko ulung, ma mang fan ni ka nog ko ulung ni ngar sulweged faanem?
4 Amu lemnag e thin ni bay ko Bible u murung’agen be’ ni kan tharbog ko ulung. Ke fel’ faanem u wan’ girdien e ulung nu Korinth, ni ir be’ ni “yow be par leengin e chitamangin ko pa’ ndarngal, machane re pin nem e gathi ir e gargeleg e re pagel nem.” Me yog Paul ngak piyu Korinth ni gaar, “Mu gelngin e Somol rodad i Jesus ni bay rodad e ir e ngam pied e re moon nir riy ngak Satan ni fan e nge kirebnag Satan downgin, ya nge yog ni thap laniyan’ ngak Got.” (1 Korinth 5:1-5) Nap’an ni kan tharbog faanem ma kan pi’ ngak Satan ya ke mang bang ko fayleng rok Moonyan’. (1 John 5:19) Bochan ni kan tharbog faanem ma ke chuw e kireb u lan e ulung ma aram rogon me fel’ e “lem” nge ngongol ko ulung.—2 Timothy 4:22; 1 Korinth 5:11-13.
5 De n’uw nap’an u tomren ni kan tharbog faanem ko ulung me yog Paul ngak e pi Kristiano nu Korinth ni ngar sulweged faanem ko ulung. Mang fan? Ya nge “dabiyog ni nge gel moonyan’ ngorad.” Dabi siy ni ke kalngan’ faanem me thilyeg rarogon e par rok miki par nib yalen bayay. (2 Korinth 2:8-11) Faan manga dabun piyu Korinth ni ngar sulweged faanem ni ke kalngan’ ko ulung rorad, ma aram e ke gel Satan ngorad ya kar boded Moonyan’ ni dariy e runguy rok ma dabi n’ag fan e denen rok be’. Ere de n’uw nap’an mar “n’iged fan u wun’rad e tin ni ke rin’ faanem ni ke kalngan’ mi yad pi’ e athamgil nga laniyan’.”—2 Korinth 2:5-7.
6. Yira tharbog be’ ko ulung ma mang angin nra yib?
6 Mang angin ni ra yib ni faan yira tharbog be’ ko ulung? Ra par e ngochol rok Jehovah nib thothup ma dab nog e kireb ngay, maku ra ayuweg ni nge par nib fel’ murung’agen e girdi’ rok. (1 Peter 1:14-16) Ngan tharbog be’ ni de kalngan’ ko kireb rok e aram kanawoen ni ngan tay fan e pi motochiyel rok Got ma ra ayuweg e ulung ni ngii par nib machalbog e michan’ rorad. Maku rayog ni nge ayuweg faanem ni de kalngan’ ni nge tamilangan’ ko kireb rok.
Kalngan’ e Ir e Ba Ga’ Fan
7. Mang wenegan ni keb ngak David nbochan ni de weliy e denen rok?
7 Ba ga’ ni piin ni kar uned ko denen ni ba ga’ e kar kalgadngan’rad ma dan tharbograd ko ulung. Mo’maw’ rok boch e girdi’ ni nge kalngan’. Amu lemnag e n’en ni rin’ David ni Pilung, ni ir e tunguy e Psalm ni guruy ni 32. Be m’ug ko re tang nem ni de tamilangnag David e denen rorow Bath-sheba ko ngiyal’ ni kar denengow. Bochan e de tamilangnag e denen rok ma ke wagey e tafinay rok ni bochan e kireb ni i ngongliy ma ke m’ay gelngin ni bod ba ke gek’iy ni ke mororoy nga gelngin e yal’. I gafgow e dowef rok David nge laniyan’, machane nap’an ni i ‘weliy e denen rok ngak Somol, me n’ag Got fan urngin e kireb rok.’ (Psalm 32:3-5) Me gaar David: ‘Ba felan’ e en ndakir ta’ Somol nib kireb.’ (Psalm 32:1, 2) Rib fel’ ni ke pirieg David e runguy rok Got!
8, 9. Uw rogon ni ra m’ug e kalngan’, ma uw fene ga’ fan e kalngan’ rok be’ ni kan tharbog ni ngan sulweg ko ulung?
8 Rib tamilang ko re thin nem ni be’ nib tadenen e thingari kalngan’ ni faanra nge runguy Got faanem. Kalngan’ e gathi tamra’, ara ma rus ni yira nang e denen rok. Fare bugithin ni “kalngan’uy” e be yip’ fan e “nge thil rarogon lanin’uy,” ara nge kireban’ be’ ni bochan e ngongol rok nib kireb. Be’ ni ke kalngan’ e ‘kari taganan’’, me ere ba adag ni nge ‘yal’uweg e n’en ni ke kirebnag’ ni faan manga rayog.—Psalm 51:17; 2 Korinth 7:11.
9 Ri ba ga’ fan e kalngan’ ni faanra ngan sulweg be’ ko ulung ni Kristiano. Gathi bay nap’an min sulweg be’ ko ulung u tomren ni kan tharbog. U m’on ni ngan sulweg ko ulung ma thingari thil rarogon gumir’chaen. Thingari tamilangan’ u fene gel e denen rok me tamilangan’ ni ke kirebnag murung’agen Jehovah nge ulung rok. Thingari kalngan’ faanem ni kan tharbog, me meybil ni nge n’ag Got fan e denen rok, ma nge fol ko motochiyel rok Got nib mat’aw. Ma nap’an ni ra wenig ni ngan sulweg ko ulung ma thingari m’ug ko ngongol rok ni ke kalngan’ ma be “ngongliy e pi n’en ni ir e ra m’ug riy ni ke pi’ keru’ ko denen ni ke rin’.”—Acts 26:20.
Mang Fan ni Ngan Weliy e Denen?
10, 11. Mang fan ni nge dab da mithaged e denen rodad?
10 Boch e girdi’ ni kar denengad e yad ra lemnag nra lungurad: ‘Faan gu ra weliy e denen rog, ma yira fith boch ban’en ni gu ra tamra’ ngay, ma rayog ni ngan tharbogeg ko ulung. Machane faan manga dab gu weliy ma rayog ni nge siy gu tamra’ ara ngan tharbogeg, ma dariy be’ u lan e ulung nra nang e kireb rog.’ Be’ nra lem ni aray rogon e ke pag talin boch ban’en ni ba ga’ fan. Aram e mang?
11 Ke pag talin ni Jehovah e “ir fare Got nri ma runguy e girdi’ ma ma kireban’ ngorad, ma gathi mmachreg ni ma yib e puwan’ ngak, ma ma t’ufeg e girdi’ ma ma yul’yul’ ngorad. Tin ni ke yog ngak boor i biyu’ e girdi’ ni bay rin’ ngorad e dabi thil, ma n’ag fan u wan’ e tin ni kan rin’ nde mat’aw, nge tin nib kireb, nge denen.” Machane ka ma yal’uweg e girdi’ rok “nrogon.” (Exodus 34:6, 7; Jeremiah 30:11) Faanra manga kam rin’ reb e denen ni ba ga’, ma ra diin me runguyem Got ni faan ga ra mithag e denen rom? Manang Jehovah e n’en ni kam rin’, ma der ma fek owchen ko denen rok e girdi’.—Proverbs 15:3; Habakkuk 1:13.
12, 13. Mang wenegan ni faan ga ra mithag e kireb rom?
12 Faan manga kam rin’ e denen ni ba ga’, ma rayog ni nge beech e nangan’ rom ni faan ga ra weliy e denen rom. (1 Timothy 1:18-20) Machane faanra dab mu weliy e denen rom ma ra magawon e nangan’ rom, ma rayog ni ka ga ra un nga boch e denen. Dab mu pag talin ni denen rom e gathi ban’en ni kam rin’ ngak yugu boch e girdi’ ara ngak e ulung. Ya kam togopluw ngak Got. I gaar e en ni yoloy e psalm: “Bay Jehovah u lan e tempel rok ni ba thothup. Tharmiy e ir tagil’ Jehovah ni ir e pilung. Ma guy ban’en nga owchen, ma yaliy pi fak e girdi’. Ma fal’eg i yaliy Jehovah e piin nib mat’aw nge piin nib kireb.”—Psalm 11:4, 5, NW.
13 Dabi flaabnag Jehovah be’ ni ma mithag e denen rok ni ba ga’ me guy rogon ni ngii par u lan e ulung ni Kristiano ni dariy e alit riy. (James 4:6) Ere faanra kam denen ma ga ba adag ni ngam rin’ e tin nib mat’aw, ma dab mu tuntun ni ngam mog e kireb rom. Faanra danga’, ma ra magawon e nangan’ rom u nap’an ni ga ra beeg ara rung’ag e fonow u murung’agen e n’en ni kam rin’. Ma ra uw rogon ni faanra chuweg Jehovah e kan ni thothup rok rom, ni bod ni rin’ ngak Saul ni Pilung? (1 Samuel 16:14) Faanra chuweg Got gelngin, ma ku rayog ni ngam un ko denen ni ke gel boch.
Mu Pagan’um Ngak Pi Walagem ni Yad Ba Yul’yul’
14. Mang fan ni nge fol be’ ni ke rin’ e kireb ko fare fonow u James 5:14, 15?
14 Ere mang e nge rin’ be’ ni ke kalngan’ ko denen rok? “Ba’ be’ u fithik’med nib m’ar? Faanra ba’ ma nge pining e piin ni yad piilal ko galesiya ngar bad ngak, ngar yibilayed ngak Got mi yad liyef e gapgep nga daken u fithingan Somol. Re meybil ney ni yira tay u fithik’ e michan’ ngak Got e ra golnag fare m’ar; i Somol e ra chuweg e m’ar rok, ma pi denen ni ke ngongliy e ra n’ag Got fan.” (James 5:14, 15) Nap’an ni ga ra non ngak e piin ni piilal ko ulung ma aram reb e kanawo’ ni kam dag ni ga be “rin’ e ngongol ni ir e nge dag ni kam piliyeg pangim.” (Matthew 3:8) Piin ni piilal ni yad ba yul’yul’ maku yad ma runguy e girdi’ e ‘ngar yibilayed ngak Got mi yad liyef e gapgep ngak u fithingan Somol.’ Fonow rorad ni yib u Bible e ra bod e gapgep ni ra fal’eg laniyan’ e en ni riyul’ ni ke kalngan’.—Jeremiah 8:22.
15, 16. Uw rogon ni ma fol e piin ni piilal ko kanawo’ rok Got ni kan weliy u Ezekiel 34:15, 16?
15 Jehovah ni ir e Tachugol Saf rodad e ke pi’ e kanawo’ ngodad u nap’an ni chuweg piyu Jew ko kalbus u Babylon ko duw ni 537 ko B.C.E., maku nap’an ni chuweg fare Israel nib fanathin ni yad ba kalbus u “Babylon nib Gilbuguwan” ko duw ni 1919 C.E.! (Revelation 17:3-5; Galatia 6:16) Ke lebguy e n’en ni ke micheg ni faani gaar: “I gag e bay ug gafaliy e saf rog, bay gu gagiyegnagrad ngar pired nga but’ u fithik’ e gapas . . . Bay gu gayiy e tin ni ke yan nga bang, mu gu fulweg e tin ni kar olobochgad ka ranod nga bang, mu gu m’ag e mad ko yungi n’en ni ke maad’ad u downgin e tin ni ke maad’ad, mu gu golnag e tin ni ke m’ar.”—Ezekiel 34:15, 16.
16 I duruw’iy Jehovah e girdi’ rok ni gowa yad e pi saf rok, me gagiyegnagrad ni ngar pired u fithik’ e gapas, me gayiy e pi saf rok ni kar maloggad. Maku arrogon e piin ni piilal ni yad ma gagiyegnag e pi saf rok Got ni yad ma guy nib fel’ rogon ni bay e ggan ni machib rok girdien e ulung ma ba pagan’rad. Ra gay e piin ni piilal e pi saf ni kar thaygad ko ulung. I tafalaynag Got e piin “ni ke maad’ad dowrad,” ere ku arrogon e piin ni piilal nra “m’ag e mad ko yungi n’en ni ke maad’ad dowrad” ni bochan e thin rok be’, ara yad e ngongol rorad. I ‘golnag Got e tin ni ke m’ar’ ere ku ra ayuweg e piin ni piilal e piin ni gowa yad mm’ar ya ke meewar e michan’ rorad, ni sana bochan ni kar uned nga boch e kireb.
Rogon ni Ma Pi’ e Piin ni Piilal e Ayuw
17. Mang fan ni nge dab da tuntungad ni ngada ninged ayuw ko tirok Got ngak e piin ni piilal?
17 Ma fol e piin ni piilal ko fare fonow ni gaar: “Ma ku er rogon ni ngam runguyed u fithik’ e tamdag e tin ni ka ba’ e girdi’.” (Jude 23) Boch e Kristiano e kar uned ko denen ni ba ga’ ya kar uned ko ngongol ndarngal. Machane, faanra kar kalgadngan’rad ma rayog ni nge runguyrad e piin ni piilal ngar ayuweged yad ni ngki gel e michan’ rorad. I weliy Paul murung’agen e pi girdi’ nem ni gaar: “Gathi gamad be guy rogon ni nggogned ngomed e n’en ni ir e thingari mich u wun’med, ya ke mudugil u wun’med e n’en ni ke michan’med ngay. Machane gamad be ayuwegmed ni fan ko felfelan’ romed.” (2 Korinth 1:24) Ere dab mu tuntun ni ngam ning e ayuw rorad ko tirok Got.
18. Uw rogon e ngongol rok e piin ni piilal ngak e piin ni kar olobochgad?
18 Mang fan nrayog ni nge pagan’um ngak e piin ni piilal, ni mus ko ngiyal’ ni kam un ko denen ni ba ga’? Ya yad e piin ni ma gafaliy e pi saf rok Got. (1 Peter 5:1-4) Dariy reb e tachugol saf ni ra toy ba saf ni be yor ya ke maad’ad. Nap’an ni ra ayuweg e piin ni piilal be’ ni ke oloboch, ma dab ra lemnaged ni ke fal’eg faanem e kireb, ere ngan gechignag. Ya ngar lemnaged ni ke denen faanem ma ngan ayuweg nge sul nga rogon ni faan rayog. (James 5:13-20) Ra pufthin e piin ni piilal nrogon nib mat’aw ma ngar “runguyed fare ulung i saf.” (Acts 20:29, 30; Isaiah 32:1, 2) Thingari rin’ e piin ni piilal e ‘tin nib yal’uw, ma ur pired nib t’uf Got rorad nge girdi’, ma ur folgad rok Got u fithik’ e sobut’an’.’ Maku aram e pi n’en ni thingari rin’ urngin e Kristiano. (Mikah 6:8) Ba ga’ fan e pi n’en ney u nap’an ni ra turguy e piin ni piilal e pi n’en nib sor fan ko yafos nge pigpig ni be tay “fare ran’ i saf rok [Jehovah].”—Psalms 100:3.
19. Uw rogon laniyan’ e piin ni piilal ni Kristiano u nap’an ni yad be guy rogon ni ngan yal’uweg be’?
19 Fare kan ni thothup e ke dugliy e pi Kristiano ni yad ma gagiyegnag fare ulung i saf, ere yad ra guy rogon ni nge gagiyegnagrad fare kan ni thothup. “Faanra rin’ be’ ban’en nib kireb”—ni ban’en ni de naab ngay—ma piin ni ke bung rogorad ni ngar ayuweged e yad ra “guy rogon faanem nge sul nga rogon nge par ni ke mat’aw bayay; machane thingar ni rin’ u fithik’ e sumunguy.” (Galatia 6:1; Acts 20:28) Ra sumunguy e piin ni piilal machane ku yad ra fol ko pi motochiyel rok Got mi yad guy rogon ni ngar yal’uweged faanem. Ma yad ra bod ba togta ni be guy rogon ni nge tafalaynag be’ ni ke m’ing barba’ i pa’, ni be ayuw ni nge dabi gafgow faanem ko amith, machane ku ra guy rogon ni nge yal’uweg fare yil’ ni ke m’ing. (Kolose 3:12) Bochan nrogon ni ngan turguy ko ngan runguy faanem fa danga’ e be tor nga daken e meybil nge Bible, ma n’en ni ra dugliy e piin ni piilal e ra m’ug riy rogon ni ma lemnag Got ban’en.—Matthew 18:18.
20. Ra diin ma ngan tamilangnag ngak e ulung ni kan ginang be’?
20 Faanra kan nang murung’agen e kireb rok be’, ara dabi n’uw nap’an min nang, ma ra yog e piin ni piilal ngak girdien e ulung nbochan ni nge ayuweg e ulung ni nge dab nog e kireb ngay. Ku yira weliy ni faanra ba t’uf ni nge nang e ulung. N’umngin nap’an ni yibe golnag be’ ko tirok Got ban’en, ma rayog ni ngan taareb rogonnag ngak be’ ni yibe golnag ko maad’ad rok ni bay boch ban’en ndabiyog ni nge rin’. U lan e re ngiyal’ i n’em mab fel’ ni nge dabi un faanem ko welthin u lan e ulung ara nge fulweg e deer u nap’an e muulung. Rayog ni nge tay e piin ni piilal ni ngan fil e Bible ngak faanem ya nge gel ko gini ke meewar riy ni fan e nge ‘gel e michan’’ rok bayay. (Titus 2:2) Yira rin’ e pi n’en ney ni bochan e t’ufeg ma gathi bochan e ngan gechignag faanem ni ke oloboch.
21. Uw rogon ni rayog ni ngan yal’uweg boch e magawon?
21 Boor e kanawo’ nrayog ni nge pi’ e piin ni piilal e ayuw riy. Ni bod rogon, nfaanra ke magawon be’ u lan e ulung ni bochan e ke chingaw taa bayay ara l’agruw yay u tabinaw ni goo ir. Ara sana ke pag be’ e tamagow, machane me tamagow taa bayay ara l’agruw yay ni dariy be’ ni ke guy ma i rin’ ni bochan e ke meewar. Yugu aram rogon ni i meybil ngak Got me mich u wan’ ni ke n’ag Got fan e kireb rok, ma thingari guy faanem e piin ni piilal ngar ayuweged ya nge dabi mecham ko denen. Rayog rok reb ara l’agruw e piilal ni ngar piew e ayuw. Machane fagali piilal ni yow be pi’ e ayuw e yow ra weliy ngak e presiding overseer murung’agen fare magawon ya sana manang fare presiding overseer yugu boch ban’en nib l’ag ko fare magawon.
Nguum Fol rok Got ni Be Yal’uwegem
22, 23. Mang fan ni nguum fol ko fonow rok Got?
22 Ra nguuda pared ni gad ba fel’ u wan’ Got ma thingari reb e Kristiano ma nge tiyan’ ko fonow rok Jehovah. (1 Timothy 5:20) Ere mu tiyan’um ko fonow ni be yal’uwegem u nap’an ni ga be fil e Bible ara pi babyor rok e Kristiano ni ma weliy fan e Bible, ara nap’an ni ga ra rung’ag e fonow u nap’an e muulung ara assembly ko girdi’ rok Jehovah. Mu tiyan’um ko ngongol rom ma ga puluwnag ko tin nib m’agan’ Jehovah ngay. Ma aram e ra ayuwegem fare fonow ni yib rok Got ni nge gelnag e michan’ rom—ni gowa ba yoror nib gel ni ra yororiyem ko denen.
23 Nguum fol ko fonow ni yib rok Got ni be yal’uwegem e ra ayuwegem ni nguum par ni gab t’uf rok Got. Riyul’ ni kan tharbog boch e girdi’ ko ulung ni Kristiano, machane dabi buch rom ni faan ga ra “matanagiy gumir’chaem” ma ga ‘ngongol ni bod rogon e girdi’ nib gonop.’ (Proverbs 4:23, NW; Efesus 5:15) Machane, faanra gur e kan tharbogem ko ulung, mang ni dab mu guy rogon ni ngan sulwegem ko ulung? Ba adag Got ni urngin e girdi’ ni kar ognaged yad ngak ni ngar liyorgad ngak ni yad ba yul’yul’ ma yad “ba felfelan’.” (Deuteronomy 28:47, NW) Ma aram e n’en ni rayog ni ngam rin’ ni manemus ni faan ga ra fol ko fonow rok Jehovah ni be yal’uwegem.—Psalm 100:2.
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
• Mang fan ni kan tharbog boch e girdi’ ko ulung ni Kristiano?
• Mang e bin riyul’ e kalngan’?
• Mang fan ni ngan tamilangnag e tin ni ba ga’ e denen?
• Mang boch e kanawo’ ni ma pi’ e piin ni piilal e ayuw riy ngak e piin ni kar kalgadngan’rad ko kireb rorad?
[Picture on page 12]
Mang fan ni pi’ apostal Paul e thin nge yan ngak piyu Korinth u rogon ni tharbog be’ ko ulung?
[Picture on page 15]
Piin ni piilal ni Kristiano e ma ayuweg girdien e ulung ni bod rogon e pi tachugol saf kakrom ni “ur m’aged e mad ko yungi n’en ni ke maad’ad” ko saf