Pi N’en ni Ke Sunmiy Jehovah E Be Dag Feni Gonop

“Girdi’ e rayog ni nge nang fan e pi n’ey u fithik’ e pi n’en ni ke m’ay i sunumeg rok Got.”​—ROM. 1:20.

1. Mang e ke rin’ fare gonop nu fayleng ngak boor e girdi’ e ngiyal’ ney?

“GONOP” nu fayleng e gathi ir e bin riyul’ e gonop. Yima yog nib gonop be’ ni faanra boor ban’en ni manang. Machane, girdi’ ni aram rogon e darur ayuweged e girdi’ ngar nanged e bin riyul’ i fan e yafas. Piin ni kar paged yad nge gagiyegnagrad e piin ni yad ba gonop e bod ‘ni be fekrad e n’ew i yan, ma be fekrad e nifeng i yan ni gubin yay nra n’ag e nifeng gil’.’​—Efe. 4:14.

2, 3. (a) Mang fan ni Jehovah e “ke mus ni ir e ba gonop”? (b) Uw rogon nib thil e gonop rok Got nge gonop ko fayleng?

² Rib thil e girdi’ ni bay e gonop rok Jehovah rorad ni ireray e gonop nib riyul’! Be yog e Bible ngodad ni Jehovah e “ke mus ni ir e ba gonop.” (Rom. 16:27) Manang urngin ban’en nge rogon ni ke sunmiy nge n’en ni ma buch rorad. Boch ban’en ni bay u fayleng ni ke sunmiy Jehovah ni ir e ma fanay e girdi’ ngar filed boch ban’en. Arfan ni dabi gin Jehovah ko pi n’en ni ke fal’eg e girdi’ ya ‘aram e gonop, ni mm’ay fan u p’eowchen.’​—1 Kor. 3:19.

³ Be yog e Bible ngodad ni ma pi’ Jehovah e “gonop” ngak e pi tapigpig rok. (Prov. 2:6) Gonop rok Got e ba tamilang ma gathi bod e gonop ko re fayleng ney. Ma ra ayuwegdad nge yog ni ngad turguyed ban’en nib fel’ rogon ya re n’ey e bay rogon ko tamilangan’ nib puluw. (Mu beeg e James 3:17.) Ke gin Paul ko re gonop rok Got ney, me gaar: “Ri ba ga’ e flaab rok Got! Ma rib toar e gonop rok nge llowan’ rok! Mini’ e rayog ni nge weliy rogon ni ma turguy Got ban’en? Mini’ e manang rogon kanawoen ni ma maruwel?” (Rom. 11:33) Bochan ni Jehovah e th’abi llowan’ ma arfan nib pagan’dad ko motochiyel rok. Ri manang Jehovah e n’en nib t’uf rodad nge rogon ni ngad felfelan’gad.​—Prov. 3:5, 6.

Jesus “Be’ nib Salap i Maruweliy Ban’en”

4. Mang reb e kanawo’ ni rayog ni ngad nanged fan e gonop rok Jehovah riy?

⁴ Gonop rok Jehovah nge pi fel’ngin nrib fel’ e ma m’ug ko pi n’en ni ke sunmiy. (Mu beeg e Roma 1:20.) I tabab ko tin nib ga’ nge yan i mus ko tin nib achig ni ke rin’ Jehovah e be dag rarogon. Gubin yang ni gad ra sap ngay ma bay e mich riy ni bay e en Ta Sunmiy ni th’abi llowan’ mab ta runguyey. Rayog ni ngad filed boor ban’en ni faan gad ra fal’eg i lemnag e tin ni ke sunmiy.​—Ps. 19:1; Isa. 40:26.

5, 6. (a) Mini’ e ayuweg Jehovah u nap’an ni sunmiy urngin ban’en? (b) Mang e gad ra weliy ma mang fan?

⁵ Gathi goo Jehovah e immoy u nap’an ni “sunumeg e fayleng nge urngin ban’en ni bay u lan e lang.” (Gen. 1:1) Be yog e Bible ni som’on me sunmiy Jehovah reb e engel nu pa’ e sunmiy “urngin ban’en” ngay. Re engel nem e aram e “bin ni m’on i Fak.” Ma tomur riy me yib nga fayleng nib girdi’ ni aram Jesus. (Kol. 1:15-17) Jesus e bay e gonop rok ni bod Jehovah. Proverbs guruy ni 8 e be weliy murung’agen e gonop ni be yip’ fan Jesus. Re guruy nem e ku be weliy murung’agen “be’ nib salap i maruweliy ban’en.”​—Prov. 8:12, 22-31.

⁶ Ere pi n’en ni kan sunmiy ni rayog ni ngan guy e be m’ug riy e gonop rok Jehovah nge Jesus. Rayog ni ngad filed boor ban’en riy. Gad ra weliy murung’agen aningeg mit i gamanman ni bay ko Proverbs 30:24-28 nri “yad ba llowan’.”

Gad Ra Fil Ban’en ko Apurgog nib Pasig ko Maruwel

7, 8. Mang e kam pirieg ni ga baadag u murung’agen e apurgog?

⁷ Gad ra yaliy rarogon e “gamanman u fayleng ni yad ba achichig” nge tin yad ma rin’ ma rayog ni ngad filed ban’en riy. Gad ra yaliy e llowan’ ko apurgog.​—Mu beeg e Proverbs 30:24, 25.

⁸ Boch e girdi’ e ke mich u wan’rad ni apurgog e 200,000 yay ni yad boor ko girdi’, ma yad urngin ni yad ma maruwel nib gel. Ma kan yarmiyrad ni yu ulung, ma ra reb e ulung ma bay boch e ppin riy nib gagang’ ni yad ma diyen, ma bay e pumoon, ma ku bay chon e maruwel. Ra reb fapi ulung e ma pi’ e ayuw ko tin nib t’uf rorad. Boch e apurgog e yad ba salap ko milay’ ya yad ma fal’eg rogon ni nge gaman e ggan rorad. Piin ni ma fil u murung’agen e pi apurgog ni “tamilay’” ney e kar pirieged ni faanra ke gaman e ggan rorad ma rayog ni ngar sagaalgad ko maruwel.

9, 10. Uw rogon ni ngad folwokgad ko apurgog nib pasig ko maruwel?

⁹ Mang e rayog ni ngad filed ko apurgog? Faan gad ra maruwel nib gel ma ra yib angin ngodad nib fel’. Be gaar e Bible: “Girdi’ ni yad mmalmal e susun e ngar pired ngar yaliyed e apurgog nge mit ban’en ngorad ko ngongol rok e apurgog. Dariy be’ ni be yog e thin rorad fa ir e pilung rorad, fa be gagiyegnagrad, machane ra taw ko ngiyal’ ni bay e gowel ma yad ma kunuy e ggan ngar chaariyed ni ngar ked ko ngiyal’ ni ke yib e garbeb.” (Prov. 6:6-8) Jehovah nge Jesus e yow ma maruwel nib gel. I gaar Jesus: “Chitamag e gubin ngiyal’ ni be maruwel, ere ku er rogog nthingar gu maruwel.”​—John 5:17.

¹⁰ Maku thingar da maruwelgad nib gel ni bod Got nge Kristus. Yugu demtrug e maruwel ni kan pi’ ngodad u lan e ulung rok Got ma thingar da ‘muruwliyed e maruwel rodad ni fan ngak Somol.’ (1 Kor. 15:58) Arfan ni thingar da folgad ko fonow ni pi’ Paul ngak e pi Kristiano nu Roma ni gaar: “Mmaruwelgad nib gel, ma dab um malmalgad. Mpigpiggad ngak Somol ni gimed ba pasig ngay u lanin’med.” (Rom. 12:11) Maruwel ni gad ma tay ni fan ku Jehovah e dabi aw nib m’ay fan ya be micheg e Bible ngodad ni: “Got e gathi ba laniyan’. Gathi bayi pag talin e maruwel ni kam ngongliyed, ara rogon nib t’uf romed ni kam daged ni bochan e ayuw ni kam pied ma ki gimed be pi’ ngak e piin ni gimed ni girdien Kristus.”​—Heb. 6:10.

Ngad Ayuweged e Tha’ u Thildad Got

11. Mu weliy boch ban’en u murung’agen mmit e boro’ ni ma par u thilin e war.

¹¹ Mmit e boro’ ni ma par u thilin e war e ku ba achig ma rayog ni nge fil ban’en ngodad. (Mu beeg e Proverbs 30:26.) Bod yaan e rabbit nib ga’ machane ba ngoch, mab lulbuy tel mab ngoch ay. Re gamanman ney e ma par u thil thilin e war. Ba m’uth owchen ni ma ayuweg ir ko riya’, ma bochan ni ma par u thilin e war ma arfan nib mo’maw’ ni ngan kol. Yad ba ulung ni yad ma par u taabang ni bochan ni ngar ayuweged yad ko riya’ ma ngar gowelgad u nap’an e garbeb.

12, 13. Mang e gad ra fil ko fa mit i boro’ ni ma par u thilin e war?

¹² Mang e gad ra fil ko fa mit i boro’ ni ma par thilin e war? Mu tay fanam i yan riy ni rib mo’maw’ ni ngan kol. Ya rib m’uth owchen ni rayog ni nge guy e toogor rok ni kab palog, ma ma par nib chugur ko gin ni ma par riy. Maku arrogodad, ni thingar da tedan’dad ni nge dabi kirebnag e ngongol ko fayleng e michan’ rodad. I fonownag Peter ni apostal e piin Kristiano ni gaar: “Mu tedan’med mi gimed ayuwegmed! Yi moonyan’ ni ir e toogor romed e yugu be yan ni bod ba layon ni be tolul, ni be gayiy be’ ni nge longuy.” (1 Pet. 5:8) Nap’an ni immoy Jesus u fayleng ma i par ni be tiyan’ ko urngin ban’en ni ma fanay Satan ni nge kirebnag e yul’yul’ Rok. (Matt. 4:1-11) I dag Jesus e kanawo’ ni nge fol pi gachalpen riy!

¹³ Reb e kanawo’ ni ngad tedan’dad riy e ngad fanayed boch ban’en ni ma pi’ Jehovah nra ayuweg e michan’ rodad. Dabda paged e fol Bible nge muulung rodad. (Luke 4:4; Heb. 10:24, 25) Maku, ba t’uf ni ngad chaggad ngak pi walagdad ma ra ‘fel’ rogodad ko michan’ rorad maku arrogorad,’ ni bod ni ma rin’ e mit i boro’ nem ni yad ma par u taabang. (Rom. 1:12) Gad ra fanay e n’en ni ma pi’ Jehovah nra ayuweg e michan’ rodad ma aram ke fel’ u wan’dad fare thin ni yog David ni gaar: “Somol e ir e ta ayuw rog; i ir e yoror rog ni ba gel. Got rog e ir e yoror rog, ma ra gu bay rok ma dariy ban’en ni ra buch rog.”​—Ps. 18:2.

Ngan Athamgil u Fithik’ e Togopuluw

14. Yugu aram rogon ni dabin rus nga taareb e asmen’ing, ma ba uw rogon ni faanra ba ulung?

¹⁴ Maku rayog ni ngad filed ban’en ko asmen’ing. Reb e asmen’ing e kemus ni l’agruw inch n’umngin ma dab ni rus ngay, machane ra ba ulung e asmen’ing ma ra k’aring e marus. (Mu beeg e Proverbs 30:27.) Ba ulung e asmen’ing e papey ni nge kirebnag e woldug ni ke chugur ni ngan t’ar wom’engin. Be taareb rogonnag e Bible lingan ba ulung e chachangeg nib muun e asmen’ing ngay nga lingan e karrow ni ma giringiy e os nge lingan e pan nib malik’ ni aw e nifiy ngay. (Joel 2:3, 5) Boch e girdi’ e yad ma k’eg e nifiy ni nge taleg e asmen’ing, machane ba ga’ ni dariy angin. Mang fan? Ya nap’an ni yad ra aw nga mit e nifiy me math fare nifiy, ma tin ni de yim’ e ku yad ra kay wom’engin e woldug. Yugu aram rogon ni dariy e en ni be pow’iyrad ma yad ma yan nib yaram ni bod barba’ i salthaw.​—Joel 2:25.

15, 16. Uw rogon ma pi tamachib ko Gil’ilungun e ngiyal’ ney e taarebrogorad nga ba ulung i asmen’ing?

¹⁵ Ke taareb rogonnag Joel e maruwel ko pi tapigpig rok Jehovah ko n’en ni ma rin’ e asmen’ing ni gaar: “Yad ra yib ni cham ni bod girdien e mahl; ma yad ra gararaw nga daken e yoror ni bod e salthaw. Yad gubin ni bay ranod u puluwrad nga m’on ndab ra thilyeged e gin ni yad be sor ngay, ara magawon bagayad ngak bagayad. N’en ni kan tay ni nge magawon ngorad e dabiyog ni nge talegrad.”​—Joel 2:7, 8.

¹⁶ Rib puluw e re yiiy ney ko tin ni ma rin’ e pi tamachib ko Gil’ilungun e ngiyal’ ney! Dariy e togopuluw ni bod e “yoror” ni rayog ni nge talegrad. Ya yad ma folwok rok Jesus ni i rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay ni yugu aram rogon ni boor e girdi’ ni ma darifannag. (Isa. 53:3) Riyul’ ni boch e Kristiano e kar ‘m’ad’ ni bochan e michan’ rorad. Machane, ka be ulul e machib ko Gil’ilungun ma ka be ga’ e ulung i yan. Bin riyul’ riy, e bochan e togopuluw ma ke garer fare thin nib fel’ ngak e piin ni dawor rung’aged e machib biid. (Acts 8:1, 4) Gur, ga bod e asmen’ing ni dariy ban’en ni rayog ni nge talegem ko machib ni ki mada’ ko togopuluw nra yib ngom?​—Heb. 10:39.

Mu Chichiiyed Pa’med ko Tin nib Fel’

17. Mang fan ni ma gabal lan ay e adaburru’ nga ban’en nib pach?

¹⁷ Adaburru’ e ba mo’maw’ ni nge mul nga but’. (Mu beeg e Proverbs 30:28.) Bin riyul’ riy e piin yad ba llowan’ e kar ngatgad nga rogon ni ma yan e adaburru’ u dow e rungrung ngu tan e chigiy ndab ra mulgad. Uw rogon ni yad ma rin’? Dariy e guy u lan ayrad. Machane, gubin i buguli ay ni bay bogi ban’en riy ni ma gabal ni ir e ma ayuweg ni nge dabi mul nga but’ ni yugu aram rogon ni be yan u dow e therek ma dabi mul! Bochan e re n’ey, ma piin ni ma fil murung’agen ban’en e yad ma yog ni bay boch ban’en ni kan ngongliy ni bod lan ay e adaburru’ ni yima tay nga ban’en ni nge gabal nrib gel nra ni gabdiy mab mo’maw’ ni nge mul.

18. Uw rogon ni ngad nanged ni riyul’ ni gad be ‘chichiiy pa’dad ko tin nib fel’’?

¹⁸ Mang e gad ra fil ko fare adaburru’? Be yog e Bible ni gaar: “Mu fanenikayed e tin nib kireb, mi gimed chichiiy pa’med ko tin nib fel’.” (Rom. 12:9) Ngongol nib kireb ko girdi’ ko re fayleng ney e rayog ni nge magawonnagdad nge dab kud folgad ko thin rok Got. Ngan chag ko piin ni darur folgad ko motochiyel rok Got u skul ara tabon e maruwel ara gosgos nib kireb e rayog ni nge warnag e michan’ rodad. Dab mu pag ni nge buch rom ni aram rogon! Thin rok Got e be yog ni gaar: “Dab mu lemnag ni gur e gab gonop.” (Prov. 3:7) Mu fol ko fonow ni ke pi’ Moses ngak e girdi’ rok Got kakrom ni gaar: “Nguum pired ni bay madgun Somol ni Got romed u wun’med ma kemus ni ir e nguum tiyed fan ma gimed be meybil ngak.” (Deut. 10:20) Gad ra yul’yul’ ngak Jehovah ma gad be folwok rok Jesus, ya Bible e be yog ni gaar: “Ngongol nib mat’aw e ir e ba t’uf rom ma fanenikam e ngongol nde mat’aw.”​—Heb. 1:9.

N’en ni Gad Ra Fil ko Tin Kan Sunmiy

19. (a) Mang e pi fel’ngin Jehovah ni ga ra guy ko tin ni ke sunmiy? (b) Uw rogon ni nge fel’ rogodad ko gonop rok Got?

¹⁹ Kada guyed ni rayog ni ngan guy pi fel’ngin Got ko tin ni ke sunmiy. Faanra boor e tayim ni gad ma fanay ngad filed murung’agen e tin ni ke sunmiy Jehovah ma gad ra gin nga rogon feni gonop. Faanra da tedan’dad ko gonop rok Got, ma ra gelnag e felfelan’ rodad e chiney maku ra ayuwegdad boch nga m’on. (Ekl. 7:12) Arrogon, rayog ni nge buch rodad e n’en ni ke micheg u Proverbs 3:13, 18 ni gaar: “Ba felan’ e en ni ke yog e gonop ngak, ya ke yib e tamilangan’ ngak. Piin nra ur pired ni yad ba gonop e yad ba felfelan’, ya gonop e ra pi’ e yafos ngorad, ni bod rogon ba ke gek’iy ni yugu be k’uf.”

Ka Ga Manang?

Mang boch ban’en nrib fel’ ni gad ra fil rok e . . .

• apurgog?

• bmit e boro’ ni ma par u thilin e war?

• asmen’ing?

• adaburru’?

[Picture on page 20]

Ga ma maruwel nib gel ni bod e apurgog, fa?

[Pictures on page 21]

Fapi boro’ ni ma par u thilin e war e ba mo’maw’ ni nge buch ban’en rorad ni bochan e yad ma par u taabang. Arrogon ni gimed ma rin’ fa?

[Pictures on page 22]

Pi tamachib ni Kristiano e yad ma athamgil u fithik’ e magawon ni bod rogon e asmen’ing

[Picture on page 22]

Pi Kristiano e yad ma chichiiy pa’rad ko tin nib fel’ ni bod e adaburru’ ni ma par u tan e chigiy ni dabi mul nga but’

[Credit Line]

Stockbyte/​Getty Images