Dwi mir 3

Wang’io ngo ang’iya nia judagwa, man wamaru ngo nia junyai ragedo i kumwa pi yioyic mwa. Dong’ pirang’o ke umito wabed kud anyong’a tek judaguwa? Pi thelembe adek ma e: Mi kwong’o, anyong’a nego Yehova ka wabenyutho cirocir. (1 Pet. 4:13, 14) Mir ario, yioyic mwa doko nyen man tek. (1 Pet. 1:7) Mir adek, wabinwang’u mugisa ma yawe mbe, niwacu kwo ma rondo ku rondo. (Rum. 2:6, 7) Nyanok i ng’ei cer pa Yesu, jukwenda ginwang’u anyong’a ma Yesu uweco pire. I ng’ei ma jufodogi man jukwero igi nia kud girwei lembanyong’a, anyong’a re m’unegogi. Pirang’o? “Kum jukwanu ya giromo sendri ma jujwigo kogi kum nying’ [Yesu].” (Tic. 5:40-42) Gimaru Rwoth migi nisagu lworo ma gibino ko pi judegi migi. Ginyutho merne nikadhu kud i lembanyong’a ma “giweko” ngo nirweyo. Tin de, umego ku nyimego mwa dupa gibemediri asu nitimo ni Yehova kadok kud i kind peko. Ging’eyo nia Yehova biwil ungo pi tic migi man mer ma ginyutho pi nyinge. w21.03 mba. 25 udu. 18-19

Jukristu ma juwiro ku tipo junyologi ngo anyola ku genogen mi cidho i polo. Mungu re m’upidho genogen ne i adundegi. Gibed giparu pi genogen migine, girwo pire, man gitie kud ava mi nwang’u sukulia migi i polo. Ging’eyo ngo nia i polo kumgi mi tipo bibedo nenedi. (Flp. 3:20, 21; 1 Yoh. 3:2) Re kadok kumeno de, gitie kud ava lee mi bedo i kabedo migi i Ker mi polo. Rombe mange gimaru genogen mi kwo rondo ku rondo iwi ng’om. Ava maeno Yehova ucwio ko dhanu acwia. Gibekuro kud ava nindo ma gibidikiri i tic mi dwoko ng’om zoo ni Paradiso. Gibekuro nindo ma gibigiero ie udi, ma gibipidho ie cam man ma gibitungo ie awiya migi ku leng’kum ma ber. (Isa. 65:21-23) Gibekuro bende kud ava nindo ma gibiliewo ie kabedo ma tung’ tung’, gudi, luli, kulo ma dongo man niponjo lembe dupa iwi giracwia pa Yehova. Man gin m’ubenyayu anyong’a i igi nisagu, utie mer migi ku Yehova ma bimedere nidoko tek. w21.01 mba. 18-19 udu. 17-18

I ng’ei ma juaskari mi Babeli ginyotho ng’om mir Israel, dhanu ma gineno ng’ombe giromo yero kumae: “En uvuru, ma dhanu kadi yedi de mbe i ie; jumie i cing’ Jukaldayo.” (Yer. 32:43) Oro ma romo 200 i ng’ei ma Yoel uewo lembila pare, Yehova uketho jabila Yeremia uewo lembe mange iwi ali maeno ma Jukaldayo bikelo. Eyero nia jubisayu Juisrael ceke ma gibetimo lembe ma reco man jubimakugi. Yehova uwacu kumae: “Abilwong’o junam dupa, e gibijakugi; man yo ku ng’eye abilwong’o judwar dupa, man gibidwarugi ku ba gudi man ku bang’ ungulu gudi kubang’e kubang’e, man kud i odng’om m’i cana. . . . Abilar culo kier migi ku dubo migi wang’ ario.” Kinde ma njuru askari mi Babeli gitundo, kapondo ubino mbe ni nyithindho mir Israel ma giyewo ngo dubo migi, kadok ebed i the nam kunoke i luli.​—Yer. 16:16, 18. w20.04 mba. 5 udu. 12-13

I saa moko ma rac mandha, Lot uworo ngo telowic pa Yehova pio pio. Wacopo paru nia Lot ubino dieng’ ungo ku lembe ma Yehova uyero ire, kunoke nia eworo ngo dwand Yehova. Re Yehova uol ungo kude. Pieno, jumalaika gimaku cing juruot pa Lot man giwodhogi kud i adhura, pilembe “kisa nego Yehova” i kum Lot. (Tha. 19:15, 16) Copere nia thelembe moko nuti m’uketho kisa unego Yehova i kum Lot. Saa moko nyo Lot uai ungo pio pio kud i pacu pare pilembe ebino lworo dhanu ma gibino yo woko mir adhura. Ariti mange de ubino nuti. I poga moko ma ceng’ini ku kaka ma Lot gibed gikwo i ie, vur mir ulobo ubino dupa, man copere Lot ugam ung’eyo nia jubim moko ario gipodho i vur maeno nindo moko i wang’e. (Tha. 14:8-12) Bende, calu m’ebino won ot man weg awiya, copere nia ebino dieng’ pi juruot pare. M’umedo maeno, calu ma Lot ubino ku jamcinge lee, saa moko nyo egam egiero ot ma cuu i adhura mi Sodoma. (Tha. 13:5, 6) I andha, thelembe maeno zoo nwang’u romo cero ngo Lot niworo telowic pa Yehova pio pio. Re Yehova uketho ngo wie i kum kosa pa Lot, ento ekwane ni ng’atu “ma pwe.”​—2 Pet. 2:7, 8. w20.04 mba. 18 udu. 13-14

Aradu, etie lembe ma ting’o nindo ni dhanu mange ning’eyo nia dong’ itie ngo nyathin. Ento bed ku genogen nia Yehova ubeneni ngo calu ma dhanu mange ubeneni ko. Eng’eyi cuu dit, man eng’eyo gin m’itie ku copo mi timo. (1 Sam. 16:7) Dwok winjiri peri ku Mungu udok ma tek. Giracwia pa Yehova ma Daudi ubed uneno, uketho winjiri pare kude udoko tek. Daudi ubed uparu cuu iwi kite ma giracwiane ubeponje ko iwi Jacwic. (Zab. 8:3, 4; 139:14; Rum. 1:20) Gin mange m’icopo timo utie nikwayu Yehova umii iri kero. Ku lapor, nyo awiya mi somo wedu gibeceyi pilembe itie Jamulembe pa Yehova? Ka eyo, kway Yehova ukonyi kara icir pekone, man tii ku juk m’inwang’u i Lembe pare, i girasoma mwa mange m’ujengere iwi Biblia man i video. Saa ceke m’ibewotho neno kite ma Yehova ubekonyi ko nivoyo peko, e genogen peri i wie bimedere nia ebikonyi kadok i peko mange bende. M’usagu maeno, tek jumange ubeneno nia ibejengiri iwi Yehova, e gibibedo ku genogen i wii. w21.03 mba. 4 udu. 7

Jurimo mandha bekoro paru migi i kindgi, man ng’atuman koro kite m’ewinjere ko ni wadi. Nyo ku Yehova de tie kumeno? Eyo! Yehova weco i bang’wa man enyutho iwa paru pare nikadhu kud i Biblia. Wan ke waweco i bang’e, man wakoro ire paru mwa m’ukanere i adundewa nikadhu kud i rwo. Calu m’etie jarimbwa m’umaruwa lee, ewinjo rwo mwa awinja kende ngo, ento edwoko wang’e bende. Saa moko edwoko wang’e ndhundhu. Saa mange ke kwayu nia warwo wang’ dupa pi lembe ma rom. Ento asu wabedo ku genogen nia ebidwoko wang’ rwone i saane man i ayi m’ukwayere. Saa moko, Yehova dwoko wang’ rwo mwa i ayi ma nwang’u waparu ngo apara de. Ku lapor, kakare nikabu peko ma wabenwang’ara ko, ecopo mio iwa rieko man tego mi “cire.” (1 Kor. 10:13) Waromo nyutho foyofoc mwa nenedi pi rwo? Yo acel utie ‘nirwo areri’ calu ma Yehova ubekwayu i bang’wa.​—1 Tes. 5:17. w20.05 mba. 27-28 udu. 7-8

Juring kwaya mi ng’wec gineno yo ma giberingo i ie cuu kara kud gipodhi. Ka gipodho, giai pio pio man gimedo ku ng’wec. Giketho ngo paru migi i kum gin m’uredhogi, ento giketho paru migi zoo iwi kaka ma gibijigo ng’wec i ie, man iwi sukulia ma gibinwang’u. I ng’wec ma waberingo, saa moko wacopo podho, niwacu waromo yero wec kunoke wacopo timo lembe m’umaku piny ungo. Kunoke ju ma waberingo kugi gicopo nyayu ng’eicwiny i iwa. Wang’ei nia eno tie lembe ma bewok. Wan ceke waleng’ ungo, man wan ceke waberingo i yo ma rom ma likili pi ninwang’u kwo. Pieno, Jukristu wadwa gicopo “nyono tok tiendwa” kunoke wan de wacopo “nyono tok tiendgi.” (Kol. 3:13) Ento kakare niketho wiwa i kum gin m’uketho wakier, wacikara niparu zoo iwi sukulia ma ni wang’wa man wamedara ku ng’wec. Ka waweko ng’eicwiny umondo i iwa man wavuto asu i ng’om, wabitundo ngo kaka ma waberingo i ie, man wabinwang’u ngo sukulia. M’umedo maeno, wabidoko ni cudho, e wabicero jumange ma gibetimo kero niringo i yo ma likili pi ninwang’u kwo ma rondo ku rondo. w20.04 mba. 26 udu. 1; mba. 28 udu. 8-9

Jabila Daniel ukoro pir ayi gin m’acwia ma dit ma juyiko ku kit cuma ma tung’ tung’. Watkume acel acel ubenyutho ker ma tung’ tung’ m’ubed ubimo kaka ma dhanu pa Mungu tie lee i ie. Kerne gibed gibimo i saa ma rom ungo. Tiend ayi gin m’acwiane juyiko ku nyunyu m’ujebere kud ulobo. Tiendene ubenyutho bimobimo ma dit mir Angleterre kud Amerika. Lembila maeno ubenyutho nia kinde ma Ker pa Mungu ubenyotho bimobim ceke mi dhanu, binwang’u Angleterre kud Amerika ubebimo asu. Jakwenda Yohana bende ukoro pi bimobim ma tung’ tung’ m’ubed ubimo kaka ma dhanu pa Yehova ni ie. Eporo bimobimne ku yedi ma wiye abiro. Wiye mir abiro ubenyutho bimobim ma dit mir Angleterre kud Amerika. Pire tie tek ning’eyo gin maeni pilembe i ng’ei wic mir abiro, mange mbe m’uwok. Kinde ma fodi ebebimo asu, Kristu kud udul mony pare gibinyothe karacelo ku dong yedine m’udong’.​—Nyu. 13:1, 2; 17:13, 14. w20.05 mba. 14 udu. 11-12

Wec maeno ubepoyo wiwa i kum lemandha ma e mir ukungu: Mungu tie Acaki mi kwo, man bende Acaki mi mer. Yehova umaruwa lee! Mer m’emaru kowa ketho wawinjara ma ber man ku mutoro. Jakristu ng’io ngo ang’ia nia enyuth mer ni ng’atini. Pirang’o? Pilembe nyutho mer tie cik kunoke lembang’ola. (Mat. 22:37-40) Ka watundo ning’eyo Yehova, woro lembang’ola ma kwong’a bedo iwa yot, pilembe Yehova tie Mungu ma leng’, edieng’ piwa man etimo ngo iwa lembe ma rac. Re saa moko woro lembang’olane mir ario copo bedo iwa tek. Pirang’o? Pilembe umego ku nyimego mwa ma wabekwo kugi gi dhanu ma gileng’ ungo. Uketho saa moko gicopo yero kunoke gitimo iwa lembe ma cuu ngo. Yehova ung’eyo nia wabinwang’ara ku lembe ma kumeno, uketho etelo wi dhanu moko ma gikiewo Biblia kara gikiew pi gin m’umito ucwalwa ninyutho mer ni jumange man kite ma wacopo nyutho ko merne. Acel m’ikind dhanune ubino jakwenda Yohana.​—1 Yoh. 3:11, 12. w21.01 mba. 8 udu. 1-2

Kadok nwang’u wacaku timo ni Mungu niai con kunoke i kind nindo ma ceng’ini eni de, ukwayu wakepenjara kumae: ‘Nyo abed acerara de ni Sitani kara kud epok adundena?’ Ku lapor, kinde m’ibeneno televizio kunoke in’i Internet, e cal moko ma rac ma copo cewo ava mi tarwang’ uwok i weng’i, iromo timo ang’o? Saa moko icopo caku paru yor i ii nia, eni ke cal mi pornografi de ngo e. Re nyo eno copo bedo ngo gin moko ma Sitani ubetio ko pi nipoko adundeni? Cal maeno copo bedo ve ley ma ng’atini tio ko pi ning’enyo i panjyen ma dit. Ku kwong’a etong’o lak leyne i panjyen. Kan ebemedere asu nitong’o, lak ley nyang’ i panjyen ne, e nok nok i panjyen gam ng’eny dra. Cal ma jubed junyutho i televizio kunoke i Internet de ubedo ve lak ley. Ka ng’atini ucaku neno cal maeno ma copo nen nia ve umbe kud ariti, nok nok lembuno copo cwale nitimo dubo ma lee ni Yehova. Pieno, kud iyii piny moko ci m’ucido umond i adundeni! Gwok adundeni, kud iwek epokere kara ilwor nying’ Yehova! w20.06 mba. 11-12 udu. 14-15

Tekene wanwang’u ng’atu moko m’ukwio i tipo, ukwayu wamedara nikonye man nitielo cwinye. Calu wod m’urwinyo ma Yesu uweco pire i lapor pare, gin bende gicopo bedo ku can ma lee i adundegi. (Lk. 15:17-24) Bende, gicopo bedo ng’ic i tipo ni kum lembe dupa ma gikadhu kud i ie i ng’om pa Sitani. Pieno ukwayu wakonygi kara yioyic migi udok tek i Yehova. I lapor pa rombe m’urwinyo, Yesu ukoro nia kinde ma jakwac unwang’u rombene, ebiele iwi goke man edwoke i kind juwagi. Nwang’u dong’ jakwac udaru sayu rombe maeno m’urwinyo ku kero pi saa ma lee. Ento enwang’u nia tego mbe i kum rombene m’eromo wotho ko nitundo i kind juwagi. Pieno egam ebiele abiela iwi goke. (Lk. 15:4, 5) Eromo kwayu nia wawodh kero man saa mwa pi nikonyo ju m’ukwio i tipo kara givoi peko m’ubecerogi nitimo ni Yehova kendo. Ento ku kony mi tipo maleng’ pa Yehova, Biblia, man girasoma ma tung’ tung’ ma wanwang’u i cokiri, wacopo konyogi kara gidok tek i tipo kendo. Pieno, tekene judong cokiri ukwayu nia iponj Biblia kud umego kunoke nyamego moko m’ukwio i tipo, kud ikwer rwom maeno. w20.06 mba. 28 udu. 14-15

Wan ceke wacikara ninyutho mer, pilembe mer re ma ketho jung’io Jukristu mandha. Ento ukwayu bende wabed ku “ng’eyong’ec ma tap man ng’io i lembe.” (Flp. 1:9, NWT) Ka watimo ngo kumeno, ‘yamu mi ponji ma tung’ tung’ ku rieko mi dhanu’ copo mondo i wiwa, uketho i ie bende ponji mi ju m’ujai i kum yioyic. (Ef. 4:14) I rundi ma kwong’a, kinde ma julub ma dupa giweko nilubo tok Yesu, jakwenda Petro uyero kamaleng’ nia, Yesu tie ku “ponji mi kwo ma rondo ku rondo.” (Yoh. 6:67, 68) Kadok nwang’u i saa maeca Petro unyang’ ungo i lembe ceke ma Yesu uyero de, re eweke ngo pilembe enyang’ i lemandha m’uweco pi Kristu. In bende iromo yio m’umbe jiji nia lembe ma Biblia ubeponjo utie lemandha. Kan itimo kumeno, yioyic peri bicungo ma tek i saa mir amulaic, man ibikonyo jumange bende kara gibed ku yioyic ma tek.​—2 Yoh. 1, 2. w20.07 mba. 8 udu. 2; mba. 13 udu. 18

Pi nikonyo umego ku nyimego mwa kara gimediri nibedo i lemandha, ukwayu wabed ku kisa i kumgi. (1 Yoh. 3:10, 11, 16, 17) Ukwayu ngo wabed wanyuth mer i kindwa kende kende i saa ma lembe tie ber, ento i saa mi peko bende. Ku lapor, nyo ing’eyo ng’atu moko ma wat pare utho man m’ukwayere nia jujuk cwinye kunoke jukonye? Nyo iwinjo pi peko moko ma rek m’uwok iwi Jukristu wedu, man ubekwayere nia jugier Udi Ker migi kendo man jugier udi migi gigi de? Ukwayu ngo wayer ayera kende ni umego ku nyimego mwa nia wamarugi man nia kisa ubenegowa lee i kumgi. Ento lembe ma pire tek utie ninyutho merne ku timo. Walubo lapor pa Wegwa mi polo ma jamer, nwang’u wan bende wabenyutho mer i kindwa. (1 Yoh. 4:7, 8) Yo acel ma pire tek ma wacopo nyutho ko merne utie niweko lembe i kindwa. Ku lapor, ka ng’atu moko utimowa rac man i ng’eye ekwayu kisa, waweko ire pi ninyutho nia wamare, man wadok ungo kendo iwi kosa m’etimone.​—Kol. 3:13. w20.07 mba. 24 udu. 14-15

Nyo ng’atuman ma bicer bibedo ku japonji pare gire calu ma wabed waponjo ko Biblia ku dhanu tin? Nyo cokiri ma tung’ tung’ bibedo nuti calu ma tin, ma jucopo orogi i ie kara gin de ginwang’ bodho mi ponji ma bikonyogi niponjo jumange ma bicer i ng’eigi? Wakuru wabineno saa meaca. Ento gin ma wang’eyo utie kende kende nia i thum mi oro 1 000 mi bimobim pa Kristu, “ng’om bibedo pong’ ku ng’eyong’ec pa Yehova.” (Isa. 11:9) Andha wabibedo ku tic dupa ma nyayu mutoro i the bimobim mi oro 1 000! I the bimobim mi oro 1 000 pa Kristu, dhanu pa Yehova bibedo asu ku yeny mi timo alokaloka i kwo migi pi ninyayu anyong’a i ie. Bikwayu nia ginyuth kisa ni dhanu ma bicer kinde ma gibekonyogi nivoyo paru man awanya migi ma rac, kara gin bende gikwo nimakere ku cik mir ukungu pa Yehova. (1 Pet. 3:8) M’umbe jiji, ju ma bicer bineno nia dhanu pa Yehova gitie ju ma gijwigiri man gibetimo alokaloka asu pi ninyayu anyong’a i Yehova. Lembuno bitelogi kara gin bende gitim ni Yehova.​—Flp. 2:12. w20.08 mba. 16 udu. 6-7

Ka waworo juk maeno ma jakwenda Paulo ukiewo ku kony mi tipo ma leng’, man ka wabeng’io i tic mwa giwa, wabinwang’u nia karaman wan de watie ku giramia man ku copo moko. Ku lapor, jadit cokiri moko copo bedo mbe ku bodho mi mio korolembe iwi bop, re nwang’u lundo etek lee i tic mi ketho dhanu udok julub. Kunoke etie ng’atu ma nipangu lembe uwoth kakare kakare calu judong cokiri wagi mange bevoye; ento nwang’u lundo etie jakwac ma ber ma jurwei lembanyong’a bino i bang’e yot yot pi nikwayu kony. Kunoke nyo en re ma jung’eye nia etie ng’atu ma ber ma jolo welo. (Ebr. 13:2, 16) Ka wanwang’u nia karaman wan de watie ku thenge moko ma ber ma watek i ie, eno biketho wabibedo kud anyong’a pi gin ma wacopo timo i cokiri. Man ebikonyowa kara kud wabed ku pidoic mi kumira i kum jumange m’utie ku bodho m’ukoc ku mwa. Kadok watie ku rwom i cokiri kunoke ngo de, re wan ceke watie ku yeny mi timo mediri i tic m’umiyere i korwa man mi medo bodho mwa. w20.08 mba. 24 udu. 16-18

Korolembe moko m’umego Rutherford umio i coko ma dit mir adhura m’utimere i oro 1935, uloko genogen pare pi kwo mi nindo m’ubino. Thiwi korolembene ubino “Udul dhanu ma dit.” Jutimo cokone i adhura mi Washington, i États-Unis. Umego Rutherford unyutho i saa mi korolembe pare nia jukani ma gitie “udul dhanu ma dit,” kunoke “udul ma dit” ma juweco pire i Lembanyutha 7:9. Saa maeca Juponj Biblia ubed uparu nia udul ma dit de bicikwo i polo, re gitie dhanu ma gigwoko bedoleng’ migi akeca ngo calu m’udul ma nok ugwoko. Nimakere ku Lembagora, umego Rutherford unyutho nia udul ma dit utie ngo dhanu ma bicikwo i polo, ento gitie rombe mange pa Kristu, ma biboth kud i “masendi ma dit” man gibikwo rondo ku rondo iwi ng’om. (Nyu. 7:14) Yesu ung’olo kumae: “Rombe para mange nuti, ma gi mi dwonduni ngo: gin bende akoakelgi be, man gibiwinjo dwanda; gibidoko udul acel de, ku jakwac acel.” (Yoh. 10:16) Rombe maeno gitie Jumulembe pa Yehova m’ugwoko bedoleng’ migi man ma gibikwo rondo ku rundo i ng’om i paradiso.​—Mat. 25:31-33, 46. w21.01 mba. 14 udu. 1-2

Ukwayu watim tego kara wacir lembe ma wanwang’ara ko man kara watim tic mi rweyo lembanyong’a. (Mat. 28:19, 20) Nitimo tego utie ngo gin ma julagu alaga. Wan ceke wabed wamaru nia watim gin ma timo yot. Pi nitimo tego, umito walar wabed ku kwerigijo. Pieno, watie ku yeny mi kony kara watim gin ma timo bebedo tek iwa. Pi nikonyowa, Yehova ung’olo nia ebimio iwa tipo pare ma leng’. (Gal. 5:22, 23) Jakwenda Paulo de ubed utimo tego. Ewacu nia ebed ‘efodo’ kume kara etund nitimo lembe m’atira. (1 Kor. 9:25-27) Ekwayu jumange de nia gitim kero man gitim “gin ceke cu kakare bende.” (1 Kor. 14:40) Wacikara nitimo tego kara wabed ku ng’iyo mi timo lembe mi tipo, m’uketho i ie nirweyo lembanyong’a thiri thiri man niponjo jumange.​—Tic. 2:46. w20.09 mba. 6-7 udu. 15-17

Tin i ng’om ma pol, Jumulembe pa Yehova giberweyo lembanyong’a m’umbe macero. Nyo in de ibekwo i ng’om ma kumeno? Ka eyo, kepenjiri kumae: ‘Abetio nenedi ku bedagonya ma tin atie ko?’ I nindo maeni mi kajik ceng’, dilo pa Yehova umedo kero mi tic mi rweyo lembanyong’a man emaku yub mi kampany mi ponjo dhanu i ayi ma nwang’u fodi utimere ngo niai con. Yo tie dupa ma wacopo timo ko tic maeno. Icopo tio nenedi ku saa ma fodi wabekwo i ie ku kwiocwinyi? (2 Tim. 4:2) Ecibedo ber ungo nia ikeinen ka nyo in kunoke ng’atu moko m’i kind juruot peri copo bedo ayika nimedo tic pare mi rweyo lembanyong’a, calu ve nitimo tic pa jayab yo? Kawoni utie ngo saa mi sayu lonyo kunoke mi bedo ku giki mi kum dupa, pilembe eno gitie piny ma wabikadhu ngo kugi kud i masendi ma dit. (Rie. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Yoh. 2:15-17) Jurwei lembanyong’a dupa giponjo dhok ma nyen kara gikony dhanu mange de ung’ei Yehova. Dilo pa Yehova ubekonyo dhanu maeno ku jamtic ma tung’ tung’ m’ujengere iwi Biblia i dhok ma kadhu 1 000! w20.09 mba. 16 udu. 9-11

Jaskari mandha woro cik. Ebedo ayika nikiedo pi ng’atu m’emaru man pi piny ma pire tek i wang’e. Jakwenda Paulo ukwayu Timoteo nia egwok bedoleng’ pare ni Mungu, niwacu emok kikiki i kum Mungu. (1 Tim. 4:7) Ka mer ma wamaru ko Mungu ubemedere, mer mwa mi gwoko lemandha de bimedere ameda. (1 Tim. 4:8-10; 6:6) Jaskari mandha ucikere bende nitimo tego kara ekied lwiny cuu. Timoteo ubino tek i thenge mi tipo, pilembe etio ku juk ma jakwenda Paulo umio ire nia ering awanya ma rac, enyuth kite ma ber i kwo pare man edikere karacelo ku juyic wadi. (2 Tim. 2:22) Timo lembe maeno tie yot ungo. Ukwayu watim tego ma lee kara waloi lwiny i dhu awanya ma rac mi kum. (Rum. 7:21-25) M’umedo maeno, wacikara nitimo tego ma lee pi niwanyu kite mwa ma con cen man wakend ma nyen. (Efe. 4:22, 24) Kadok kinde ma wanwang’u nia waol ku tic ma watimo de, mito watim tego asu wacidh i coko.​—Ebr. 10:24, 25. w20.09 mba. 28 udu. 9-11

Wacikara nibedo ku cirocir kinde ma wabekonyo japonj Biblia kara emedere nitundo i batizo. Re ka wadaru ponjo kude nitundo i kadhiri moko, ukwayu wang’ei ka nyo andha etie kud ava mi timo ni Yehova Mungu. Nyo ineno lembe moko m’ubenyutho nia ebeii niworo lembang’ola pa Yesu? Kunoke nyo ebemito kende kende eng’ei lembe mi Biblia? Ukwayu wang’ ma pol wawoth neno mediri ma japonj Biblia ubetimo. Ku lapor, nyo ebed ekoro paru pare m’upondo ni Yehova? Nyo ebed erwo i bang’ Yehova? (Zab. 116:1, 2) Nyo emaru somo Biblia? (Zab. 119:97) Nyo ebed ecidho i coko ceke? (Zab. 22:22) Nyo edaru timo alokaloka moko de i kwo pare m’ubenyutho nia etio ku lembe m’ebeponjo? Nyo ecaku bekoro lembe m’ebeponjone ni wedi pare kunoke ni juode man ni jurimbe? (Zab. 9:1) M’usagu zoo, nyo etie kud ava mi doko Jamulembe pa Yehova? (Zab. 40:8) Tekene japonj Biblia ubetimo ngo lembe acel de m’i kind ma jukwanu no, ku riekowang’, kepim ninyang’ nia ejai kani, man i ng’eye wec kude thwolo thwolo, ento ku kwinyo ngo. w20.10 mba. 18 udu. 14-15

Won Yesu mi polo timo ng’iong’ic ma ber kwa, man junyodo pare mi ng’om de gibed gitimo ng’iong’ic ma beco. Ento kinde ma Yesu dongo, ugam ukwayu etim ng’iong’ic ma pare gire. (Gal. 6:5) Ebino ku bedagonya mi timo ng’iong’ic calu ma watie ko tin eni. Nwang’u Yesu copo timo yeny ma ie maru kakare nitimo yeny pa Mungu. Ento eng’io nibedo ku mer ma ceng’ini ku Yehova. Kinde ma Yesu unyang’ i kum tic m’ukwayu etim kara lembakeca pa Yehova upong’, eng’io nitimo ticne. (Yoh. 6:38) Eng’eyo nia dhanu dupa bidage, man m’umbe jiji paru maeno ubed unyayu can i ie. Re eng’io pare niworo Yehova. Kinde ma Yesu ulimo batizo i oro 29 R.M., gin ma pire tek ire ubino nitimo yeny ma i Won uyenyo. (Ebr. 10:5-7) Kadok kinde ma Yesu ubetho iwi yen mi can de, eweko ngo nyanok de nitimo yeny pa Won.​—Yoh. 19:30. w20.10 mba. 29 udu. 12; mba. 30 udu. 15

Nyo i cokiri peri, umego ku nyimego moko nuti ma gibesendiri ku remo kunoke peko mange? Kunoke nyo pi wedi migi m’utho? Ka wawinjo pi ng’atu moko m’utie ku yeny mi kony, ukwayu warwo i bang’ Yehova ukonywa kara wayer kunoke watim lembe moko ma ber ire. Wec mwa kunoke timo mwa copo bedo ni jukocwiny ma ber ni umego ku nyimego mwa. (1 Pet. 4:10) Cwinywa tek pilembe Yehova ni kudwa. Ebekonyowa nikadhu kud i bang’ Yesu man jumalaika. Bende, kan emito, ecopo tio ku judongo pa gavmenti pi nikonyowa tek lembene copo ketho lembakeca pare pong’o. Calu ma wan ceke wang’eyo, Yehova tio ku tipo pare ma leng’ pi nicwalu umego ku nyimego mwa kara gikonywa. Pieno, calu jakwenda Paulo, wan bende wacopo yero ma cwinywa tek kumae: “[Yehova] en e jakonyna; abilworo ngo: Dhanu bitima nedi?”​—Ebr. 13:6. w20.11 mba. 17 udu. 19-20

Yehova ugam umio copo mi timo udu ni jukwenda. Eno nyutho kamaleng’ nia andha ebino kugi. (Tic. 5:12-16; 6:8) Tin Yehova umio iwa ngo copo mi timo udu. Re kadok kumeno de, nikadhu kud i Lembe pare Biblia, eng’olo nia ka jubesendowa pi bedopwe, anyong’a nege i kumwa man ekonyowa ku tipo pare maleng’. (1 Pet. 3:14; 4:14) Pieno, kud wadieng’ akeca nia wabitimara nenedi kinde ma jubinyayu ragedo i kumwa i nindo m’ubino. Ento niai kawoni, waketh wiwa zoo nidwoko yioyic mwa tek i tego ma Yehova tie ko, m’egwoko kowa man m’ebodho kowa. Ukwayu wabed ku genogen iwi lembang’ola ma e ma Yesu ng’olo: “Abimio iwu [wec] man rieko, ma judegi mu ceke bicopo piemo ngo kadi ajaya de.” Edok emedo kendo nia “i twiocwiny mu wubibodho kwo mu.” (Lk. 21:12-19) Poi nia Yehova utie ku copo m’ebicero ko jurutic pare ma githo i gwoko bedoleng’ migi, man ebiwil ungo kugi kadok nyanok de. w21.01 mba. 4 udu. 12

Jakwenda Paulo ubino ngo ng’atu ma kwong’a m’uweco pi genogen mi cer; Yob bende uweco pire. Yob ubino ku genogen nia Mungu bipoi pire man ebicere. (Yob 14:7-10, 12-15) “Cer mi ju m’utho” utie acel m’i kind ponji mir ukungu, kunoke “ponji” ma pire tek ma wayio. (Ebr. 6:1, 2) Lembe ma Paulo ukoro iwi cer, nwang’ere i 1 Jukorinto thek 15. M’umbe jiji, lembe m’ekiewo utielo cwiny Jukristu mi rundi ma kwong’a. Wan bende lembene copo tielo cwinywa man ecopo dwoko genogen mwa udok tek, kadok nwang’u wacaku bedo ku genogen ne niai con de. Cer pa Yesu ubemio iwa genogen nia wedi mwa ma githo gibicer. Cer pa Yesu ubino acel m’i kind “lembanyong’a” ma Paulo ubed urweyo ni Jukorinto. (1 Kor. 15:1, 2) Ewacu nia, Jakristu m’uyio ngo nia cer unuti, nwang’u yioyic pare de tije mbe.​—1 Kor. 15:17. w20.12 mba. 2 udu. 2-4

Ang’o m’ukonyo jakwenda Paulo kara emedere nitimo ni Yehova? Epoi pi rwo ma Yesu ugam urwo ko pire ku cwinye ceke nia yioyic pare ubed tek. Yehova udwoko wang’ rwo maeno. I ng’eye, Yesu udok unyuthere ni Petro athothi, cicopere pi nitielo cwinye. (Lk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Nindo mange i ng’eye, Yesu ucidh unwang’u jukwenda ma nwang’u gidaru gisendiri traka ku dwaru nam ma ginwang’u ngo rec kadok acel de. Saa maeno Yesu umio kaka kendo ni Petro m’enyuth ko nia nyo andha emare. Yesu utimo kisa ni jarimbe man emio ire tic mange dupa. (Yoh. 21:15-17) Lembe ma Yesu timo ni Petro unyutho kamaleng’ nia etie won kisa calu Won ma Yehova. Pieno, tek watimo racu moko, kud wapar nia Yehova copo timo ngo iwa kisa. Ukwayu wapoi nia Sitani re m’ubemito wabed ku paru ma kumeno. Mito wapoi bende nia Yehova umaruwa, eng’eyo nia wang’ic man ebemito etim iwa kisa. Wan bende calu en, mito watim kisa ni dhanu mange tek gitimowa rac.​—Zab. 103:13, 14. w20.12 mba. 20-21 udu. 17-19

Wacopo nwang’u ponji i lapor mi dhanu ma giweko kumgi miel man ma giketho ngo genogen migi iwi Yehova. Lapor migi ma rac copo konyowa kara kud wapodh i kit kosa ma rom ma gipodh’i ie. Ku lapor, kinde m’ubimo Asa ucaku camu ker, ebed esayu kony i bang’ Yehova kinde m’ebino nwang’ere i peko. Ento i ng’eye, kakare nijengere iwi Yehova pi ninwang’u kony, emito edar peko pare en gire. (2 Kei. 16:1-3, 12) Kony ma Asa usayu i bang’ ubimo mi Cami unen ve nia tie yub ma ber, ento emio bero pi nindo ma nyanok kende. Yehova yero ni Asa nikadhu ku ba jabila pare kumae: “Kum igeno Ubimo mi Cami man igeno Yehova Mungu peri ngo, ka kumeno udul mir ubimo mi Cami uboth kud i cingi.” (2 Kei. 16:7) Pieno, ukwayu wabed ku wang’wa ma kud wajengara ko i wiwa nia wacopo daru peko mwa wan giwa m’umbe nisayu telowic pa Yehova nikadhu kud i Lembe pare Biblia. Kadok mito nia wamak yub moko pio pio de, ukwayu kumwa kud umiel, wajengara iwi Yehova, e ebikonyowa kara wamak yub mi rieko. w21.01 mba. 6 udu. 13-15

Tin jurutic pa Yehova moko kec ubenegogi ni kum cam m’umbe, jumange ke gibeneno can pilembe gibekwo kaka ma lwiny n’i ie. Ju m’ukende ubeneno can i kol pi yioyic migi. Re kadok kumeno de, udul ma dit maeno gitie kud anyong’a pilembe ging’eyo nia kinde ma gibiboth kud i nyoth mi ng’om maeni ma rac, gibibedo ku cam lee, mi kum ku mi tipo ceke. Yehova bigwoko udul maeno kara kud gipodh i “lietho” mi kwinyo pare kinde m’ebenyotho thek. I ng’ei masendi ma dit, Yesu bitelo wigi “i ba pi mi kwo [ma rondo ku rondo].” (Nyu. 7:17) Kenen tho genogen ma ber maeno m’udul ma dit gitie ko: tung’ ku dhanu milioni dupa ma bitho, gin saa moko nyo gibitho ngo zoo de! (Yoh. 11:26) Rombe mange gibedwoko foyofoc lee ni Yehova man ni Yesu pi genogen ma ber ma gitie ko! w21.01 mba. 16-17 udu. 11-12

I uthieno ma tokcen mi kwo pare iwi ng’om, Yesu ubino dieng’ pi julub pare pi peko ma gicopo nwang’iri ko. Mer m’emaru kogi ucwale nikwayu Won nia ‘ugwokgi ni ng’atu ma rac.’ (Yoh. 17:14, 15) Yesu ung’eyo nia kinde m’ebidok i polo, Sitani Wonabali bimedere asu nikiedo i dhu ng’atu moko ci ma bimito etim ni Yehova. Pieno, dhanu pa Yehova gitie ku yeny mi gwok pi lembe maeno. Tin re ma watie ku yeny mi gwok pa Yehova lee nisagu m’i wang’e zoo. Jubayu Sitani kud i polo ma “kwinyo ma dit ni i bang’e.” (Nyu. 12:12) Ewingo wi dhanu moko gipar nia, tek gibenyayu ragedo i kumwa, eca nwang’u gibetimo “[tic ma leng’] ni Mungu.” (Yoh. 16:2) Jumange ma gibetimo ngo ni Mungu ke, gibenyayu ragedo i kumwa pilembe wan watung’ ku dhanu mi ng’om maeni. Kadok ginyai ragedo i kumwa de, re lworo negowa ngo. Pirang’o? Dwokowang’ lembene nwang’ere i giragora mi nindo ma tin. w21.03 mba. 26 udu. 1, 3

Mer re ma becwalu Yehova nitimo lembe ceke. Ebed epong’o yeny mwa ceke pi ninyutho nia emaruwa. Mer ucwalu Yehova nimio iwa jamgony. Yesu de umaruwa lee uketho emio kwo pare piwa. (Yoh. 3:16; 15:13) Gin moko acel de mbe ma copo codo kind mer ma Yehova giku Yesu gimaru ko ju ma gigwoko bedoleng’ migi igi. (Yoh. 13:1; Rum. 8:35) Kumeno bende, mer re m’ucikere nicwalu jawi ot nitimo lembe ceke. Pirang’o? Jakwenda Yohana uwacu kumae: “Ng’atu m’umaru umin ungo [kunoke juode] m’eneno, ecopo maru Mungu ngo m’eneno ngo.” (1 Yoh. 4:11, 20) Won ot m’umaru juruot pare, man m’umito lubo lapor pa Yehova giku Yesu, ucikere nipong’o yeny mi tipo ku mi kum mi juruot pare, man niketho giwinjiri nia emarugi. (1 Tim. 5:8) Eponjo awiya pare man etwinyogi. Etimo kero nimaku yub ma mio yung ni Yehova man ma copo mio bero ni juruot pare. w21.02 mba. 5 udu. 12-13

Wegwa mi polo ma jamer ung’eyo lembe ma con wakadhu kud i ie, man kite ma wacopo winjara ko pi lembe ma rac ma wabed watimo. Re eneno bende kite mwa ma ber ma watie ko, ma wan giwa wacopo neno ngo. (1 Yoh. 3:19, 20) Ng’atu m’ubetimo tego niweko timo ma rac, kan edok epodho kendo i timone cwinye copo tur. Andha, wan ceke can negowa ka wadubo. (2 Kor. 7:10) Re mito ngo wapok lembe i wiwa akeca nikadhu mukero ma wawac ko nia ‘An e asendara mananu, Yehova copo weko ngo racu para.’ Eno tie paru ma cuu ngo man ecopo ketho waweko timo ni Yehova. Kakare niparu lembe kumeno, ‘yik lembe udok cuu’ i kindwu ku Yehova nikadhu kud i rwo, man kwaye etim iri kisa. (Isa. 1:18, NWT) Kinde ma Yehova bineno nia andha iyewo dubo peri, e ebiweko iri. M’umedo maeno, mito iyeny bende kony mi judong cokiri, kum gibikonyi kara inwang’ tego kendo i thenge mi tipo.​—Yak. 5:14, 15. w20.12 mba. 23 udu. 5-6

Yesu umio yung man woro ni jumamon. Elubo ngo kura mi Jufarisayo m’ubed ucayu mon, m’ubed uweco ngo i bang’gi i kind dhanu, man kadok Lembe pa Mungu de gibed giweco ngo i wie kugi. Tung’ kugi, Yesu ubed uweco iwi lembe mandha ma pire tek ni jumaco ku jumamon ceke. (Lk. 10:38, 39, 42) Ebed eweko jumamon bende ulub toke i tic mi rweyo lembanyong’a. (Lk. 8:1-3) Kinde m’ecer, eoro jumamon re m’ucidh unyuth ni jukwenda pare nia edaru cer ku kind ju m’utho. (Yoh. 20:16-18) Jakwenda Paulo ukwayu Timoteo umii yung ni jumamon. Paulo ung’eyo nia min Timoteo ku wang’umire re ma gilar giponje ku “Lembagora ma leng’.” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) I waraga ma Paulo ukiewo ni Jurumi, emotho nyimego, ng’atuman ku nyinge. Eneno ngo anena kende nia tic ma gitimo pire bino tek i wang’e, ento efoyogi bende pi tije.​—Rum. 16:1-4, 6, 12; Flp. 4:3. w21.02 mba. 15 udu. 5-6