Dwi mir 9

Kinde ma Petro udwogo iwi lembila mi buku pa Yoel, ewilo lembe moko nyanok. (Tic. 2:16, 17) Jakwenda Petro ucaku ngo wec pare nia “yo ng’eye” calu ma jukiewo i buku pa Yoel, ento eyero kumae: “Gini bitimbre i kajik ceng’” niwacu i wang’ nyoth mi Yerusalem mi oro 70 R.M. I saa maeno, Mungu bikonjo tipo pare maleng’ iwi “weg kum ceke.” Eno ubenyutho nia nindo ukadhu lee ka lembila pa Yoel ubin upong’o. I ng’ei ma Mungu ukonjo tipo pare maleng’ iwi Jukristu i rundi ma kwong’a, gicaku tic mi rweyo lembanyong’a, ma i ng’eye udok uromo ng’om zoo. Saa ma jakwenda Paulo ukiewo barua ni Jukolosai i kum oro 61 R.M., eyero nia jurweyo lembanyong’a i ‘giracwia pa Mungu ceke ma the polo.’ (Kol. 1:23) Wec ma nia “giracwia pa Mungu ceke” unyutho ng’om ma tung’ tung’ m’ung’eire i rundi pa Paulo. Ku kony mi tipo maleng’ pa Yehova, tin tic mi rweyo lembanyong’a umew lee, “cil i tung’ ng’om”!​—Tic. 13:47. w20.04 mba. 6-7 udu. 15-16

Yehova umaru wan ceke, kadok rombe moko ci m’urwinyo kud i kind udul rombe pare. (Mat. 18:12-14) Eng’olo nia ebisayu rombe pare m’urwinyo, man ebikonyogi kara winjiri m’i kindgi kude udok kakare. Enyutho lembe m’ebitimo; lembe m’enyuthone urombo ku ma jakwac mir Israel ubed utimo ka rombe pare moko urwinyo. (Eze. 34:12-16) Mi kwong’o, jakwac miere pi saa ma lee pi nisayu rombe m’urwinyo. I ng’eye, kan enwang’u rombene, edwoke i kind juwagi. M’umedo maeno, ka rombene unwang’u ret kunoke ka kec ubenege, jakwac ting’e i kore, eweyo kume, etwio wang’ rem pare, man emio ire cam. Judong cokiri ma gitie jukwac mir “udul [rombe] pa Mungu,” de ukwayu gitim kumeno pi nikonyo ju ceke ma giweko nidikiri ku cokiri. (1 Pet. 5:2, 3) Judong cokiri gisayu rombene, gikonyogi nidwogo i kind juwagi, man ginyutho igi mer nwang’u gibekonyogi kara giyik mer m’i kindgi ku Yehova. w20.06 mba. 20 udu. 10

Kinde ma Yesu uyero nia cam udaru thwo mir akaya, nyo ebino paru nia dhanu ma pol gibidoko julubne? Ungo. Lembagora ular uewo nia dhanu ma nok re ma gibiyio Yesu. (Yoh. 12:37, 38) Bende, Yesu ubino ku copo mi timo udu man ebed eng’eyo lembe mir adunde dhanu. (Mat. 9:4) Kadok eketho wie asagane i kum ju ma giyie de, re erweyo lembanyong’a kud amora ni dhanu ceke. Ka dong’ wan ma wambe ku copo mi ng’eyo lembe mir adunde dhanu e ke? Wacikara ngo niparu nia dhanu mi teritwar mwa kunoke ng’atu moko ma warombo kude bijolo ngo lemandha! Ento wacikara ninenogi ni dhanu ma copo doko julub. Poi i kum wec ma Yesu uyero ni julub pare. Eyero nia cam udaru thwo man saa mi kaye uromo. Dhanu copo loko timo migi man giromo doko julub pa Kristu. Yehova ung’eyo nia dhanu mi teritwar mwa gicopo doko julub man enenogi ni “gin ma juketho cwiny i kume.” (Hag. 2:7) Wan de ka waneno dhanu calu ma Yehova giku Yesu gineno, wabi ii ning’eyo lembe ma gimaru. Wabiparu ngo nia giromo lokiri ngo, ento wabinenogi ni dhanu ma copo doko umego ku nyimego mwa. w20.04 mba. 13 udu. 18-19

Lembe pa Mungu ubeponjo kamaleng’ nia wacikara nibedo ku mer ma ceng’ini ku Yesu kara wafoi i Yehova. Gin acel ma wacopo timo pi nidoko jurimb Yesu utie nitimo kero ning’eye. Kara watund ning’eye, ukwayu wasom buku pa Matayo, Marko, Luka man Yohana. Kinde ma wabenyamu i lembe ma Biblia ukoro iwi kwo pa Yesu, wabituc nimare, man wabiwore pilembe wabineno kamaleng’ nia ebed etimo bero ni dhanu man ekwo kugi ma ber. Ku lapor, kadok nwang’u Yesu ubino rwoth mi julub pare de, re ebed ekwo ngo kugi ve gitie ng’eca. Ento ebed ekoro igi paru pare man kite m’ewinjere ko. Ka gitie ku can, en de ebedo ku can, man saa moko egam ewak bende. (Yoh. 11:32-36) Kadok judegi pare de gigam gineno kamaleng’ nia ju ma giwinjo lembe pare gidoko jurimbe. (Mat. 11:19) Wan bende ka wabekwo ku dhanu mange calu ma Yesu ukwo ko ku julub pare, wabibedo ku winjiri ma ber kugi, wabibedo jumutoro, man mer ma wamaru ko Yesu bimedere. w20.04 mba. 22 udu. 9-10

I kum oro 1870, Grande-Bretagne ucaku bimo wi theng ng’om dupa, man ebino ku wend juaskari m’usagu ng’om mange ceke. Lembila moko mi buku pa Daniel ular uewo nia tung’ moko ma nok bivoyo tung’ mange adek. Tung’ ma nok maeno ubenyutho Grande-Bretagne, man tung’ mange adek ke ubenyutho France, Espagne, man Pays-Bas. (Dan. 7:7, 8) I saa mi Lwiny ma kwong’a mi ng’om zoo, Grande-Bretagne re m’ubino ubimo ma yor ariwa ma piny. I kind saa ma rom eno, Amerika udoko ng’om ma kwong’a m’ulony lee, man etwio mer ku Grande-Bretagne. I saa mi Lwiny ma kwong’a mi ng’om zoo, Grande-Bretagne kud Amerika gikiedo lwiny karacelo, man tego migi umedere lee mandha. E gidoko bimobim ma dit ma julwong’o Angleterre kud Amerika (Puissance mondiale anglo-américaine). Calu ma Daniel ular uewo, ubimo maeno ucoko ‘njuru askari ma dit.’ Pieno niai ma nindo mi kajik ceng’ ucaku, bimobim ma dit mir Angleterre kud Amerika re m’utie ubimo ma yor ariwa ma piny. w20.05 mba. 4 udu. 7-8

Calu ma Mungu ukalu kind ng’om ku ceng’ tap i kadhiri m’ukwayere, eno uketho pii tal ungo ve pei. Ka nwang’u ng’om ucoro nyanok i kum ceng’, nwang’u pii ubeduny kpo man ng’om ubedo lieth nisagu, e nwang’u giracwia ma kwo ni igi ubetho pet. Ka nwang’u ng’om ulund ucoro bor nyanok ku ceng’ ke, nwang’u pii ubedoko ng’ic magwei man emakere edoko ni pei, e nwang’u ng’om zoo ubepong’ ku lungu pei ma dongo dongo. Ento calu Yehova uketho ng’om tap kaka m’ukwayere, eno ketho pii belokere i ayi ma giracwia ma kwo ni igi gicopo kwo ko ma ber. Ceng’ kilo i pii mi nam man bende pii m’uliwere kaka ma tung’ tung’ iwi ng’om, man eduny ecidh edoko ni afuru. Kubang’ oro, pii ma ceng’ dunyo kadhu pii mi nam mi ng’om zoo. I ng’ei ma pige udoko ni afuru, etimo nindo ma romo apar i kor polo, kan ebin ecwii ni koth kunoke ni pei. Kan ecwii, emol edok kendo i nam kunoke eliwere kaka ma tung’ tung’ iwi ng’om, i ng’eye ceng’ kilo ie, man eduny kendo. Yehova uketho pii belokere kumeno kara kwo ubed iwi ng’om. Eno ubenyutho nia eriek lee man etie won tego ma yawe mbe.​—Yob 36:27, 28. w20.05 mba. 22 udu. 6

Yesu uketho cwinywa nia wabed wakwai Mungu umii iwa tipo maleng’. (Lk. 11:9, 13) Yehova betio ku tipo pare maleng’ eno pi nimio iwa “tego” ma lee. (2 Kor. 4:7) Ku kony mi tipo maleng’, waromo ciro peko ceke ma wabekadhu kud i ie. Tipo maleng’ copo konyowa bende nitimo tic ma jumio iwa i dilo pa Mungu, man nimedo kor bodho ku copo ma dong’ watie ko con. Pieno, ka wabenwang’u adwogi ma beco i tic pa Mungu, wang’ei nia tipo maleng’ re m’ubekonyowa. Wacopo nyutho nia tipo maleng’ pa Mungu pire tek lee i iwa nwang’u wabekwayu Yehova ukonywa wang’ei ka nyo awanya ma rac kunoke paru moko m’umaku piny ungo ni i adundewa. (Zab. 139:23, 24) Tek warwo i ayi maeno, Yehova bitio ku tipo pare maleng’ pi nikonyowa. Kinde ma wanyang’ nia watie kud awanya ma rac kunoke paru moko m’umaku piny ungo, wacikara nikwayu Yehova umii iwa tipo maleng’ kara wanwang’ kero mi riemogi. Ka watimo kumeno, Yehova bineno nia andha wabeii kara kud watim lembe moko ci ma copo cere nimio iwa tipo maleng’.​—Efe. 4:30. w20.05 mba. 28-29 udu. 10-12

Kinde ma wabecero ba nying’ Yehova, nwang’u wabelubo lapor pa Yesu Kristu. Pi niketho nying’ Yehova ung’eyere, Yesu ubed utio ku nying’ne, man ebed eponjo dhanu kara ging’ei nia Yehova tie ng’a i andha. Ku lapor Jufarisayo gibed giketho dhanu unen nia Yehova utie ng’atu ma rac, ma lembe pare tek, ma jucopo bedo ngo jurimbe man ma kisa mbe i ie, ento Yesu utuco wigi kamaleng’. Ekonyo dhanu kara ginen nia Won nyang’ kudwa, enyutho cirocir, emaruwa man etimo iwa kisa. Ayi m’enyutho ko kite pa Won tap tap i kwo pare ma kubang’ ceng’ ukonyo dhanu ning’eyo Yehova. (Yoh. 14:9) Calu Yesu, kwayu wan bende waponj dhanu ku lembe ma wang’eyo iwi Yehova. Kumeno re ma gibing’eyo nyinge ma leng’ man gibiworo nyingene. Ku wec man timo mwa, wakony dhanu ning’eyo kite pa Yehova. Wabidwoko nyinge leng’ nwang’u bende wabekonyo dhanu ging’ei lemandha i wie. w20.06 mba. 6 udu. 17-18

Kite ma ber mi tio ku kusika mi weco ku jurimo utie. Ku lapor, wacopo tio kude pi niweco ku wedi mwa man ku jurimbwa. Re nyo idaru neno de nia dhanu moko beketho cal, video, man gikiewo wec pi nitelo nen mi jumange i wigi gigi? Ka ng’atini ubetimo kumeno, nwang’u ebemito jung’ei nia en re m’esagu jumange ceke. Jumoko ke gikiewo wec ma reco i kum cal migi ma giketho i kusika mi weco ku jurimo, kunoke i kum cal mi jumange. Jukristu gicikiri nibedo ku jwigiri man nimaru jumange. Pieno, ukwayu ngo gitii ku kusika mi weco ku jurimo i ayi maeno. (1 Pet. 3:8) Kan ibed itio ku kusika mi weco ku jurimo, kepenjiri kumae: ‘Nyo wec m’abed akiewo, cal, kunoke video m’abed aketho i kusika mi weco ku jurimo ketho jumange gineno nia ve abeting’ara? Nyo lembe m’abetimo ketho kumira mondo i jumange?’ Jukristu ginwang’u ngo nia pigi tek nisagu jumange, man gimito ngo juyunggi; ento gitio ku juk mi giragora ma tin. Ka watie dhanu ma wajwigara, wabimaru ngo nia walub lapor mi dhanu mi ng’om maeni ma giting’iri, man ma gimito jumange unen nia pigi tie tek nisagu zoo.​—1 Yoh. 2:16. w20.07 mba. 6 udu. 14-15

I wang’ nidoko jalub pa Kristu, Paulo ubino jalawobi ma wie tek m’ubed unyayu ragedo i kum julub pa Yesu. (Tic. 7:58) Saa nica Paulo ung’eyere ku nyinge ma Saul. Kara kud emedere nisendo cokiri mi Jukristu, Yesu ugam ukwere en gire. Eweco i bang’ Paulo niai kud i polo man eketho wang’e tho. Kara wang’ Paulo ucak neno piny, ugam ukwayere nia ecidh eyeny kony de i bang’ dhanu m’ebed enyayu ragedo i kumgi. Paulo ujwigere man eyio nia jalub moko ma nyinge Anania ukonye kara wang’e ucak neno piny. (Tic. 9:3-9, 17, 18) Nindo moko i ng’eye, Paulo udoko ng’atu acel mi cokiri mi Jukristu ma pire ng’eyere lee, re wie wil ungo ku lembe ma Yesu uyero ire i gengi mi Dameski. Paulo ujwigere man ebedo ayika niyio kony m’umego ku nyimego pare gimio ire. Eyero nia gibedo ire “ni juk.”​—Kol. 4:10, 11. w20.07 mba. 18-19 udu. 16-17

Kadok Yehova tie Jategokpo de, re emio dito ni jumange bende. Ku lapor, eng’io Yesu ubed ubimo mi Ker pare, man ebimio bende dito moko ni dhanu 144 000 ma gibibimo karacelo ku Yesu. Bende, Yehova uponjo Yesu kara ebed ubimo man jalam ma dit. (Ebr. 5:8, 9) Ebeponjo bende ju ma gibibimo karacelo ku Yesu, kara gitim tic m’emio i korgi; man ebiroyere ngo i nyithilembe ma thindho thindho m’umaku gitim gigi. Ento etie ku genogen i wigi nia gibitimo yeny pare. (Nyu. 5:10) Ka Yehova ma wegwa mi polo ngi, ma nwang’u mbe ku yeny mi kony pa ng’atu moko, de ubemio dito ni jumange, dong’ wan ke nwang’u umaku watim rukani! Nyo itie jawi ot kunoke jadit cokiri? Ka eyo, lub lapor pa Yehova m’emio ko tic ni jumange man m’eroyere ko ngo i nyithilembe ma thindho thindho m’umaku ju m’emio igi tic gitim gigi. Pi nilubo lapor pa Yehova, kud imii tic amiya kende ni jumange, ento ponjgi bende ku tije, man konygi bende gibed ku genogen nia gibiromo nitimo tije.​—Isa. 41:10. w20.08 mba. 9 udu. 5-6

Yehova ubemito wabed ku nen ma kani iwi rombe pare m’urwinyo? Yesu uweko iwa lapor ma cuu m’ukwayu walubi. Egam eng’eyo nia Yehova neno rombe pare ceke nia pigi tek i wang’e, pieno eii lee mandha nikonyo “rombe m’urwinyo m’i ot pa Israel” kara gidwog i bang’ Yehova. (Mat. 15:24) Calu ma Yesu tie jakwac ma ber, egam etimo kero pare ceke kara rombe pa Yehova acel de kud urwiny ire. (Yoh. 6:39) Jakwenda Paulo ukwayu judong cokiri mir Efeso nia gilub lapor pa Yesu. Ekiewo kumae: “Maku wukony ju ma ng’ic, wupoi de kum lembe pa Rwoth Yesu, nia ewacu en kumae, mio en e mugisa ma sagu gamu.” (Tic. 20:17, 35) Giragora maeno ubenyutho kamaleng’ nia judong cokiri gitie ku tic ma pire tek mandha mi gwoko rombe pa Mungu. Umego Salvador ma tie jadit cokiri i ng’om mi Espagne ukoro kumae: “Kan abeparu pi kite ma Yehova dieng’ ko pi rombe pare m’urwinyo, lembuno cwalu an de nitimo tego para ceke kara akonygi. Calu m’atie jakwac i thenge mi tipo, ang’eyo andhandha nia Yehova ubemito agwok rombe pare.” w20.06 mba. 23 udu. 15-16

Yehova bikuro nitundo i ajiki mi oro 1 000, ka dong’ ebidwokowa leng’. Ento ma fodi nindo maeno k’uromo ngo, etie ayika niweko dubo mwa. Pieno, wan bende ukwayu walub lapor pare, ma waketh ko wiwa iwi kite ma beco mi jumange man wanyuth igi cirocir. Kinde ma Yehova ucwio ng’om, anyong’a unego Yesu lee karacelo ku jumalaika. Kepar pir anyong’a ma gibibedo ko kinde ma ng’om ceke bipong’ ku dhanu ma leng’ m’umbe dubo, m’umaru Yehova man m’ubetimo yeny pare. Kepar bende pir anyong’a ma ju ma gibibimo ku Kristu i polo gibinwang’u, kinde ma gibeneno bero ma tic migi ubemio ni dhanu. (Nyu. 4:4, 9-11; 5:9, 10) Bende, kepar kinde ma piwang’ mi can bidoko ni piwang’ mir anyong’a, ma nwang’u dong’ remokum, can man tho de umbe. Ento ma fodi lembuno k’utimere ngo, walubu lapor mi mer, mi rieko man mi cirocir pa Yehova. Ka watimo kumeno, wabibedo asu kud anyong’a kadok wabenwang’ara ku peko ma rukani de. (Yak. 1:2-4) Dong’ wek wadwok foyofoc ma lee ni Yehova pi lembang’ola m’eng’olo nia “cer ma jucer ko bibedo nuti”!​—Tic. 24:15. w20.08 mba. 19 udu. 18-19

Biblia utie giramia ma Mungu umio iwa ku mer. Wegwa mi polo ung’io dhanu moko gikiewo Biblia pilembe emaruwa lee. I Biblia, Yehova udwoko wang’ penji ma pigi tek ma wacopo penjara ko calu ve: Waai kani? Pirang’o Mungu ucwiowa? Lembang’o ma bitimere i nindo m’ubino? Yehova ubemito awiya pare ging’ei dwokowang’ penji maeno. Pi thelembe maeno re m’eketho juloko Biblia i dhok ma dupa. Tin, Biblia ma juloko zoo kunoke ma juloko thenge moko kende nwang’ere i dhok ma kadhu 3 000! Biblia utie buku ma juloko i dhok dupa man m’unyai lee nikadhu buku mange ceke. Wacopo nyutho foyofoc mwa pi Biblia nwang’u wabesome kubang’ nindo, wabenyamu i lembe m’eponjo, man nwang’u wabetio ku lembene i kwo mwa. M’umedo maeno, wanyutho foyofoc mwa ni Mungu nwang’u wabetimo kero nirweyo rwonglembe mi Biblia ni dhanu dupa.​—Zab. 1:1-3; Mat. 28:19, 20. w20.05 mba. 24-25 udu. 15-16

Dhanu m’i kabedo ma jabila Yeremia utwong’o rwonglembe i ie gibed giwinje ngo nyanok de, gibed giyanye man gibed gicaye ku rac. Nindo moko cwinye utur magwei uketho emito dong’ ewek tije cen. Re edong’ eweke ngo. Pirang’o? Kum “Lembe pa Mungu” ubino ire ve mac m’ubewang’e i ie m’ecopo cire ngo! (Yer. 20:9) Wan de wacopo winjara kumeno ka wapong’o paru mwa man adundewa ku Lembe pa Mungu, niwacu waponje man wanyamu ie kubang’ ceng’. Eno biketho mutoro mwa bimedere ameda man wabinwang’u adwogi ma ber i tic mi lembanyong’a. (Yer. 15:16) Pieno, kinde m’ibenwang’u nia cwinyi tur, kwai Yehova ukonyi. Ebikonyi kara inyeg ku ng’ico peri kunoke twoyo peri. Ebikonyi bende kara ibed ku nen ma cuu iwi rwom m’itie ko, man bende iwi tic mi lembanyong’a. M’usagu maeno, redh adieng’a peri ceke iwi Wegwa m’i polo. Ku kony pare, ibivoyo anyego m’ibenyego ko i dhu turcwiny. w20.12 mba. 27 udu. 20-21

Ni nyimego moko, coko utie yo acel ma pire tek ma ginwang’iri ko karacelo ku Jukristu wagi. Pieno, ka wanwang’ara karacelo kugi i coko, mito wajolgi, wawec kugi, man wanyuth nia wabedieng’ kugi. Calu Yesu, wan de ukwayu wabed wanwang’ saa mi bedo karacelo ku nyimego mwa. (Lk. 10:38-42) Ku lapor, wacopo lwong’ogi ni cam kunoke i nambu moko. Ka wanwang’ara karacelo kugi, ukwayu wec mwa ubed wec ma gierojo. (Rum. 1:11, 12) Ukwayu judong cokiri gibed ku nen ma rom ku pa Yesu. Yesu ugam ung’eyo nia ecopo bedo yot ungo ni jumoko nibedo jumusuma. Re enyutho bende kamaleng’ nia tie ngo gamiri kunoke nyolo nyodo re ma ketho junwang’u anyong’a ma galu. (Lk. 11:27, 28) Ento anyong’a mandha man ma galu wanwang’u ka waketho timo ni Yehova i kabedo ma kwong’a i kwo mwa. (Mat. 19:12) Asagane, ukwayu judong cokiri ginen dhanu ma mon calu nyimego kunoke mego. Ukwayu gibed gitim kero niweco i bang’ nyimego i wang’ coko kunoke i ng’eye. w20.09 mba. 21-22 udu. 7-9

I ng’om mir Israel, jurufur ubed upidho kodhi migi i ng’ei koth ma kwong’a ma cwii (ma kawoni jucopo pore ku diere mi dwi mir apar), man gidok gikaye i ng’ei koth ma tokcen ma cwii (ma kawoni jucopo pore ku diere mi dwi mir ang’wen). (Mk. 4:28) Ebibedo iwa ni lembe mi rieko tek wabelubo lapor mi cirocir pa jarafur. Re ecopo bedo lembe ma yot ungo. Wa dhanu wamito nang’u wanwang’ adwogi mi lembe ma watimo pio pio. Ka wamito cam ma wapidho i podho ucek ma ber, watimo ang’o? Wafuro kakare, wapidhe, wagiero there man wakwoyo pii i wie. Tic mi ketho dhanu udok julub bende kumeno, ukwayu watim kero ma lee. Nikonyo ng’atu ma waponjo kude Biblia ufudh ulag akoyakoya cen kud i ie, utie lembe ma ting’o nindo. Cirocir mwa bikonyowa kara kudi cwinywa tur kinde ma dhanu gibewinjowa ngo. Re kadok dhanu moko ubewinjowa man gimito giponj lembe lee de, asu wacikara ninyutho cirocir. Wacopo diyo ngo japonj Biblia adiya nia etim mediri i thenge mi tipo. Saa moko kadok julub pa Yesu de gigam ginyang’ ungo i lembe moko ma Yesu uponjo. (Yoh. 14:9) Poi nia wacopo rweyo lembanyong’a ni dhanu man waponjogi; ento Yehova re ma konyogi kara gitim mediri.​—1 Kor. 3:6. w20.09 mba. 11 udu. 10-11

Wan zoo wamaru nia ju ma waponjo kugi Biblia gimediri nitundo i batizo. Yo acel ma pire tek ma waromo konyo kogi utie nimio amora i kumgi gibed gicidh i coko mwa ceke. Wang’ ma pol, juponj Biblia ma gicidho i coko gitimo mediri pio pio. Jumoko gibed gikoro ni ju ma giponjo kugi nia, i coko gibinwang’u lembe dupa m’umbe i ponji migi mi Biblia. Som Juebrania 10:24, 25 karacelo ku ng’atu m’iponjo kude, man kor ire bero m’ebinwang’u kan ecidho i coko. Ku yaw yaw, kor ire lembe moko m’iponjo i coko m’icidho i ie nindo ma ceng’ini eni. Kan ebeneno amora m’itie ko pi coko, eno biketho en de ebicidho. Ponji m’ebiwinjo man lembe m’ebineno i coko mwa wang’ ma kwong’a bikoc bor ku lembe m’edaru neno kunoke m’ewinjo i dini mange. (1 Kor. 14:24, 25) Ebinwang’u dhanu ma gitie ku lapor ma beco m’ecopo lubo, man ma gibikonye kara emedere nitundo i batizo. w20.10 mba. 10-11 udu. 14-15

Tipo pa Mungu bikonyi nitio ku lembe m’ibesomo man m’ibeponjo i Biblia i kwo peri. Pieno, rwo calu jagor Zaburi m’urwo kumae: “Ponja ku yo peri, E Yehova; abiwotho ku lemandha peri: rib adundena kum lworo nyingi.” (Zab. 86:11) Bende, mediri nicamu cam mi tipo ma Yehova umio iwa nikadhu kud i Biblia man dilo pare. I andha, lembakeca peri utie ngo kende kende ninwang’u ng’eyong’ec, ento ibemito lemandha umond i adundeni, man itii kude i kwo peri. Tipo pa Yehova romo konyi nitimo kumeno. M’umedo maeno, ibemito iketh cwiny umego ku nyimego peri. (Ebr. 10:24, 25) Pirang’o? Pilembe gitie wedi peri mi tipo. Dong’ kwai tipo maleng’ pa Mungu ukonyi idwok jibu m’uai kud i adundeni i coko; man kan itie ku theng ponji moko, miyiri zoo pi nitime. I yo maeno re m’ibinyutho ni Yehova giku Wode nia imaru “rombe” migi ma pigi tek i igi. (Yoh. 21:15-17) Pieno, winj Japonji peri ma Dit, nwang’ kony lee i kum cemo mi tipo m’ebemiyo. w20.10 mba. 24-25 udu. 15-17

Yesu utimo ang’o saa ma cwiny jukwenda utur? Nyanok i ng’ei m’ecer, eyero ni julub pare kumae: “Kud wulwor: wucidh wuyer ni utumira ya [acer].” (Mat. 28:10a) Cwiny Yesu utur ungo i kum jukwenda pare. Kadok giweke de, re asu elwong’ogi nia “utumira.” Calu Yehova, Yesu de utimo kisa man eweko racu mi jumange. (2 Ub. 13:23) Wan bende wabedieng’ lee pi ju ma gikwio i tipo man giweko nirweyo lembanyong’a. Gitie umego ku nyimego mwa man wamarugi asu. Fodi asu wabepoi i kum tic migi ma tek mi mer ma gitimo ni Yehova. Jumoko m’i kindgi utimo tije pi oro ma dupa. (Ebr. 6:10) Andha avagi ubenegowa lee! (Lk. 15:4-7) Pieno, bed iketh cwiny umego ku nyimego mwa ma gikwio i tipo nia gibin i coko. Kan umego kunoke nyamego moko m’ukwio i tipo ubino i coko ke, ukwayu wacidh i bang’e man wajole ku yaw yaw. w20.11 mba. 6 udu. 14-17

Yakobo man Yohana karacelo ku meggi, gibino i bang’ Yesu man gipenje ku lembe moko m’ebino mbe ku twero mi timo. M’umbe galu, Yesu dwoko igi nia, Won mi polo kende re m’utie ku copo mi ng’io nia ng’a m’ubed yo ku cinge ma yor acwic kunoke yo ku cinge ma yor acam i Ker mi polo. (Mat. 20:20-23) Eno unyutho kamaleng’ nia Yesu ung’eyo mupaka mi gin m’ecopo timo. Yesu ubino ng’atu ma jwigere, etimo ngo lembe moko acel de ma Yehova mio ngo ire twerone. (Yoh. 12:49) Wacopo lubo lapor pa Yesu nenedi? Nwang’u wabetio ku juk mi giragora mi nindo ma tin. Pieno, ka ng’atu moko ukwayu kony i bang’wa, mito ngo wayer ire paru mwa giwa, kunoke lembe moko ci m’utundo i wiwa. Ento mito wanwang’ paru ma wakonye ko i Biblia man i girasoma mwa mange m’ujengere iwi Biblia. I ayi maeno re ma wabinyutho nia wang’eyo mupaka mwa. Bende, eno binyutho nia watie dhanu ma wajwigara man wang’eyo nia juk pa Yehova re m’utie juk ma ber nisagu mwa.​—Nyu. 15:3, 4. w20.08 mba. 11-12 udu. 14-15

Kan inwang’u nia ukwayu imii juk ni jarimbi moko, lembang’o m’ukwayu ilar ing’ei? I wang’ niweco kude, kelar ipenjiri kumae: ‘Eni acibedo ngo pwe nisagu mukero?’ Dhanu ma gitie pwe nikadhu mukero, gipoko lembe iwi juwagi ku paru migi gigi, ento ungo ku cik mir ukungu pa Yehova, man wang’ ma pol kisa bedo mbe i igi. Kan ipenjiri ku kit penji maeno, man inwang’u nia ukwayu asu iwec kude kokoro, nyuth ire peko pare terere, man tii ku penji ma copo ketho epoi i kum racu m’etimo. Nen nia lembe m’ibeyero ujengere iwi giragora mi Biblia, man ng’ei bende nia in ungo re m’itie japoklembe pa jarimbi, ento poko lembe tie pa Yehova. (Rum. 14:10) Wek rieko mi Lembe pa Mungu re m’utel wii, man bed ku kisa i kum dhanu calu Yesu. (Rie. 3:5; Mat. 12:20) Pilembe Yehova bitio kudwa i kite ma rom ku ma wan bende watio ko ku jumange.​—Yak. 2:13. w20.11 mba. 21 udu. 13

Nyo icopo foyo nia dhanu upok lembe i wii nikum rangi mi dend kumi, ayi pa weng’i, kunoke dongo peri? M’umbe jiji icopo foyo ngo. Etie lembe ma tielo cwinywa lee ning’eyo nia Yehova poko ngo lembe i wiwa nimakere ku kite ma dhanu neno kowa! Ku lapor, kinde ma Samwel ucidho i pacu pa Yese, ewok eneno ngo gin ma Yehova ubino neno. Yehova uyero ni Samwel nia kud i kind awobi pa Yese, ng’atu acel bidoko ubimo mir Israel. Re wode ma ng’a ma bidoko ubimone? Kinde ma Samwel uneno Eliab ma wod Yese ma kayu, ewacu kumae: “Andha ng’atu ma Yehova wiro ni i wang’e.” Samwel uneno dongo pa Eliab man eneno wang’e ci eparu nia en re ma Mungu ung’ie ni ubimo. “Ento Yehova uwacu ni Samwel kumae, kud inen wang’e, kadi kadongone; kum akwere.” Lembe maeno ubemio iwa ponji ma kani? Yehova umedo kumae: “Dhanu neno ayi ma yo woko, ento Yehova neno yo i adunde.” (1 Sam. 16:1, 6, 7) Ukwayu walub lapor pa Yehova i ayi ma wabekwo ko kud umego ku nyimego mwa. w20.04 mba. 14 udu. 1; mba. 15 udu. 3

Nindo moko Yesu bino kadhu kud i dhu podho ma jupidho cam i ie, copere nwang’u fodi saa mi kayu camne uromo ngo. (Yoh. 4:3-6) I ng’ei dwi ang’wen ka nindo mi kaye biromo. Re Yesu ulund uyero wec moko ma nwang’u jucopo yero ngo i saa maeno. Ewacu kumae: “Wung’ai weng’wu malu, wunen pothi, ya gidaru thwo mir akaya.” (Yoh. 4:35, 36) Emito yero ang’o? Ubenen nia Yesu ubino weco ngo pi kayucam ma nwang’u ubecitimere i ng’ei dwi ang’wen, ento ebino weco pi tic mi rweyo lembanyong’a. Wakewec iwi lembe m’ular utimere nyanok i wang’e. Juyahudi ku Jusamaria gibed giwinjiri ngo. Ento Yesu urweyo lembanyong’a ni Dhasamaria moko man dhakune uwinje cuu! I andha, kinde ma Yesu ubeyero nia cam udaru “thwo mir akaya,” nwang’u Jusamaria ma pol ma giwinjo pire i bang’ Dhasamaria gituk gibebino i bang’e pi ning’eyo lembe mange dupa. (Yoh. 4:9, 39-42) Ng’atu moko ma timo sayusac iwi Biblia uyero pi Jusamaria maeno kumae: “Calu ma gibino ndhundhu i bang’ Yesu kara giwinj lembe dupa . . . eno nyutho nia gibino ve cam m’udaru thwo ma saa mi kayu uromo.” w20.04 mba. 8 udu. 1-2

Coko mwa konyowa nibedo jubodho i tic mi rweyo lembanyong’a man i ponji. Ku lapor, wang’eyo nitio ku jamtic mwa mi Sanduku mi ponjo Biblia ku dhanu. Pieno, yikiri cuu pi coko. Ka ini coko, winj lembe kilili, man tii ku ponji m’iai inwang’u. Kan itimo kumeno, ibibedo “jaskari ma ber pa Kristu Yesu.” (2 Tim. 2:3) Wanwang’u bende kony mi jumalaika milioni swa. Kepar pi gin ma malaika acel kende copo timo! (Isa. 37:36) Man kawoni kedok ipar pi gin m’udul mony ma tek mi jumalaika copo nitimo. Ng’atu moko mbe acel de, kadok pajogi, ma romo cungo i wang’ lwiny i dhog udul mony ma tek pa Yehova. Yehova tie Jatego kpo. Pieno, ka eni kudwa, wabibedo tek nisagu judhogwa, kadok gipong’ ve miel. (Pok. 6:16) Eno tie lemandha! Bed ku paru maeno i wii tek inwang’u nia cwinyi tur pi lembe ma jaratic wedu, nyathin wedu mi somo, kunoke wedi peri ma juyic ungo uyero kunoke utimo iri. Poi nia itie kendi ngo i lwiny maeno, Yehova bikonyi kum ibeworo telowic pare. w21.03 mba. 29 udu. 13-14

Saa moko nyo jakwenda Paulo ubino weco pi lembe ma nwang’ere i Isaya 22:13, m’ukoro pi pidoic ma nyithindho mir Israel gibino ko. Kakare niketho mer migi ku Mungu udok ma tek, gimaru migi nitimo anyong’a ma hakine mbe. Jucopo wacu nia gibino ku paru ma nia “m’unen nang’unen, mir urwo wang’eyo ngo.” Kit paru ma kumeno unyai kadok tin bende. Re genogen ma watie ko iwi cer copo konyowa ning’io jurimbwa ku riekowang’. Ugam ukwayere nia umego mi Korinto gibed ku wang’gi i kum dhanu ma gikwero nia cer umbe. Lembuno ubemio iwa ponji tin bende. Wacopo nwang’u adwogi ma rac tek watie ku jurimo ma kwo migi zoo ucungo iwi timo anyong’a. Bedo ku kit dhanu ma kumeno copo nyotho pidoic mwa man bende timo mwa. Gicopo cwaluwa nicaku timo lembe ma rac ma Mungu dagu. Paulo ukwayuwa pi lembuno kumae: “Wucew man wutim lembe m’atira ento dubo re ngo.”​—1 Kor. 15:33, 34, NWT. w20.12 mba. 9 udu. 3, 5-6

Giragora maeni unyutho kite ma Yehova upangu ko juruot pare i polo man iwi ng’om. Bedo jawi ot uketho i ie lembe ario ma e ma pigi tek: bedo ku dito man kite mi tio kude. Yehova re m’utie ku dito m’usagu zoo. Emio ditone moko ni jumange, man ju m’emio igi ditone gibidwoko wel ire pir ayi ma gitio ko kude. (Rum. 14:10; Efe. 3:14, 15) Yehova umio rwom mi bedo ku dito iwi cokiri ni Yesu, man ebidwoko wel ni Yehova pir ayi m’ebetio ko kudwa. (1 Kor. 15:27) Yehova umio bende ni nico, rwom mi bedo ku dito iwi dhaku man awiya pare. Dong’ ng’atu ma nico copo bedo jawi ot ma cuu nenedi? Umito mi kwong’o jawi otne ung’ei gin ma Yehova ubekwayu i bang’e. Ukwayu eng’ei bende nia pirang’o Yehova uketho jumoko ubed ku dito iwi juwagi, man eng’ei kite m’ecopo lubo ko lapor pa Yehova giku Yesu. Pirang’o mito jawi ot ung’ei lembuno? Pilembe Yehova re m’umio dito moko ni jumaco i ot, man emito gitii ku ditone ma ber.​—Lk. 12:48b. w21.02 mba. 2 udu. 1-3

Etie ber nia wabed walond lembe moko m’ukwayu ngo wapoi pigi calu ma Yehova de timo. Yehova utie ku copo mi poi cuu mandha i kum lembe moko ci. Ento ka watimo dubo moko man wayewo dubone, eng’io nitimo iwa kisa, man ewil i kume. (Zab. 25:7; 130:3, 4) Ebemito wan de watim kumeno ni jumange tek gikwayu kisa i bang’wa pi kosa ma gitimo iwa. (Mat. 6:14; Lk. 17:3, 4) Wacopo nyutho foyofoc pi ng’ith ma Mungu mio iwa nwang’u wabetio kude pi niyunge. Jumoko gitio ku ng’ith migi pi niketho cik migi gigi pi gin ma ber ku ma rac. Ento calu Yehova re m’ucwiowa, cik pare kende re m’utie ber nisagu cik moko ci ma wacopo ketho giwa. (Rum. 12:1, 2) Ka wabetio ku cik pare i kwo mwa, wabedo ku kwiocwiny. (Isa. 48:18) Bende, wang’eyo lembe ma Wegwa ma Yehova ubemito watim ma fodi wakwo; ebemito wayunge, man wanyai mutoro i adundene.​—Rie. 27:11. w20.05 mba. 23-24 udu. 13-14

Tin wacopo nyutho mer nenedi ni umego ku nyimego mwa? Tek wang’eyo umego ku nyimego mwa cuu, ebibedo iwa yot ninyang’ kugi man ninyutho igi mer. Ukwayu ngo wawek tung’ tung’ mi oro, kunoke kite ma wadongo ko ucerwa ninyutho mer i kindwa. Poi nia Yonathan ugam ukadhu Daudi ku oro 30; re asu gibino ku mer ma tek i kindgi. Nyo in de i cokiri peri ng’atu moko tie ma oro pare ukadhu peri, kunoke ma oro peri ukadhu pare ma wucopo bedo kude jurimo? Tek itie jarimbe, eno nwang’u ibenyutho nia ‘imaru umego.’ (1 Pet. 2:17) Ka wabenyutho mer ni umego ku nyimego i cokiri, nyo eno nyutho nia kindwa tie ceng’ini ku ng’atuman i ayi ma rom? Ungo. Etie rac ungo ka kindwu utie ceng’ini ku ng’atu moko nisagu jumange pi thelembe moko m’urombo i kindwu. Yesu ulwong’o jukwenda pare ceke nia “jurimo,” ento egam emaru Yohana lee nisagu jumange. (Yoh. 13:23; 15:15; 20:2) Kadok kumeno de, re Yesu ubed uneno ngo nia Yohana tie ng’atu ma pire tek lee nisagu jumange.​—Mk. 10:35-40. w21.01 mba. 23 udu. 12-13

Kite ma jakwenda Paulo urweyo ko lembanyong’a ni Thekdhanumange i Athene ukoc ku kite m’erweyo ko ni Juyahudi i kacokiri. Eneno lembe ma keca cuu; eno ukonye ninyang’ nia dhanu mir adhurane bende giyio lembe mi dini. (Tic. 17:23) I ng’eye, kinde m’ebemito enyuth igi ponji ma nwang’ere i Lembagora, ecaku weco kugi iwi lembe ma gidaru yio. Pieno Paulo ubino ayika niwilo bodho pare. Ekoro ni dhanu mir Athene nia rwonglembe m’ekelo igi uai kud i bang’ “Mungu ma jukung’eyo ngo,” ma nwang’u dong’ gibeworo. Kadok nwang’u Thekdhanumange ging’eyo ngo Lembagora de, re Paulo uparu ngo nia gicopo doko ngo Jukristu. Ento enenogi ve cam ma dong’ uthwo ma tie ayika pir akaya; eno uketho erweyo igi lembanyong’a i ayi ma romo telo nen migi. Calu jakwenda Paulo, bed ng’atu ma neno lembe. Keth weng’i inen lembe moko ma copo konyi ning’eyo nia dhanu mi teritwar peri giyio lembang’o. Kan itundo yo pa ng’atini, kepim nineno kite m’eruko ko ot pare. Bende, saa moko nyo nyinge, bongu pare, kite m’erukre ko, kunoke ayi wec pare ubenyutho nia etie i dini ma kani. w20.04 mba. 9-10 udu. 7-8