Dwi mir 5

Yehova umaruwa lee. Pieno, eketho buku ang’wen mir Injili i Biblia ma Lembe pare kara ukonywa wang’ey Wode cuu. Buku ang’wen maeno ukoro pi kwo pa Yesu, man pi tic m’etimo iwi ng’om. Gikoro bende pi gin m’eyero, gin m’etimo man kite m’ewinjere ko. Bukune konyowa kara ‘waketh paru mwa zoo’ i kum lapor pa Yesu. Wanwang’u ba tiend Yesu i buku ang’wen maeno. Pieno, tek wabeponjogi wabituc ning’eyo Yesu cuu mandha, e wabilubo ba tiende tap tap. Kara wanwang’ kony cuu i buku mir Injili, ukwayu ngo wasome asoma kende. Ukwayu wanwang’ saa ma waponj kogi cuu, man wanyam i lembe ma wabeponjo i thuthne. (Nen Yocuwa 1:8.) Keth lembe m’ibesomo i Injili ubed ni lembe m’ubetimere andha. Tii ku paru peri pi nineno, niwinjo, man iwinjiri kite ma lembene ubino kadhu ko. Tim sayusac i girasoma ma tung’ tung’ ma dilo pa Yehova uwodho. w21.04 mba. 4-5 udu. 11-13

Oro dupa i wang’ ma fodi Yesu bino ngo iwi ng’om, Yehova ular unyutho i Lembe pare nia jubicibo Masiya ku sente 30. (Zek. 11:12, 13) Ng’atu ma bicibene bibedo acel m’i kind jurimbe. (Zab. 41:9) Jabila Zekaria de ukiewo kumae: “Wugoi jakwac, e rombe bilal.” (Zek. 13:7) Kakare niweko lembe maeno ukiergi, nwang’u dhanu m’adundegi cuu gicikiri nidwoko yiyoyic migi udok tek pi lembila maeno m’upong’o iwi Yesu. Nyo lembuno ubetimere tin de? Eyo. I rundi mwa tin de, Jumulembe moko ma wendgi nok giweko lemandha man gidoko jujai man gimito giwing jumange de uwek lemandha. Gidaru mewo rwonglembe dupa ma reco ku mandha ngo, man gibecwayu vupo iwi Jumulembe pa Yehova nikadhu kud i girasoma, radio, televizio man nikadhu kud i Internet. Ento dhanu m’adundegi cuu giweko ngo juwinggi. Tung’ ku maeno, ging’eyo nia Biblia ular uyero nia lembuno bitimere.​—Mat. 24:24; 2 Pet. 2:18-22. w21.05 mba. 11 udu. 12; mba. 12-13 udu. 18-19

Lembagora uyero kamaleng’ nia ng’eyong’ec ma tap biwotho medere nok nok. (Kol. 1:9, 10) Yehova benyutho lemandha nok nok, man wan de mito wakur ku cirocir nitundo wanyang’ i lemandhane cuu. Tek Guriri m’utelowic unwang’u nia ukwayu jutim alokaloka moko i ayi ma wanyang’ ko i lemandha, ecerere ngo, etimo alokalokane m’umbe galu. Tung’ ku dini dupa ma tin wilo ponji migi kara ufoy i juyic migi, kunoke i dhanu mi ng’om maeni, Jumulembe pa Yehova lundo gitimo alokaloka kara gibed ceng’ini ku Mungu man giwore i ayi ma foyo iye calu ma Yesu ugam utimo. (Yak. 4:4) Watimo ngo alokaloka maeno pilembe nia paru mi dhanu m’i ng’om maeni de ubelokere, ento pilembe wabenyang’ cuu i Biblia kum wamaru lemandha!​—1 Thes. 2:3, 4. w21.10 mba. 22 udu. 12

Icopo timo ang’o kan ibenweng’iri nia itie kendi? Par pi kite ma Yehova ubekonyi ko. (Zab. 55:22) Tek ibetimo kumeno, eno bikonyi ibineno nia itie ngo kendi. Par bende pi kite ma Yehova ubekonyo ko umego ku nyimego ma ginwang’iri nia gitie kendgi. (1 Pet. 5:9, 10) Umego Hiroshi ma tie Jamulembe pa Yehova en kende i kind jupagi uwacu kumae: “Ka ju ma wedi migi utie ngo Jumulembe pa Yehova gibeneno nia wan ceke wabetimo kero pi nitimo ni Yehova, lembuno tielo cwinygi lee.” M’umedo maeno, Bed ku ng’iyo ma ber mi timo lembe mi tipo. Eno uketho i iye nikoro tap kite m’ibewinjiri ko ni Yehova nikadhu kud i rwo. Pire tie tek nia ibed isom Biblia kubang’ ceng’ man inyam i lembe m’ubenyutho nia Yehova umeri. Jukristu moko bemaku giragora mi tielocwiny ma calu ve Zaburi 27:10 man Isaya 41:10 ku wigi. Jumange ke ginwang’u kony lee ka gibewinjo girasoma ma jumaku pir awinja kinde ma gibeyiko coko kunoke gibesomo Biblia. Eno ketho giwinjiri nia gitie ngo kendgi. w21.06 mba. 9-10 udu. 5-8

Nyo ibeywak pi ng’atu moko m’imaru m’utho? Nwang’ saa m’isom ko pi dhanu m’ucer ma Biblia uweco pigi, kara yiyoyic peri i genogen mi cer udok tek. Nyo can n’i cwinyi pi wedi peri moko ma jukoyo kud i cokiri? Tim ponji peri ma segi kara inyang’ in giri nia twiny ma Mungu bemiyo utie kwa twiny ma ber. Kadok ibenweng’iri ku peko ma nenedi, tii ku kaka maeno pi nitielo yiyoyic peri. Konj lembe mir adundeni ceke iwi Yehova. Kud ikoyiri kendi, ento bed ceng’ini kud umego ku nyimego. (Rie. 18:1) Dikiri i tic ma romo konyi niciro, kadok saa m’itimo tije piweng’i re ma cwir kan iparu pi lembe m’ukadhu de. (Zab. 126:5, 6) Kud iwek nicidho i coko, i tic mi lembanyong’a, man kud iwek nisomo Biblia. Keth wii i kum mugisa mi n’indo m’ubino ma Yehova uketho ubedo agwoka piri. Kan ineno kite ma Yehova ubekonyi ko, e yiyoyic peri i iye bimedere nidoko tek nisagu. w21.11 mba. 23 udu. 11; mba. 24 udu. 17

Julub pa Yesu gitie ve “ju ma thindho” i ayi ma kani? I andha, jukani ma ng’om neno nia pigi tie teki? Julonyo, ju ma pigi yik, man ju ma weg tego. Tung’ ku maeno lundo, julub pa Yesu ginen ve kabang’gi de mbe man ve “ju ma thindho” ma tijgi mbe. (1 Kor. 1:26-29) Ento Yehova nenogi ngo i ayi maeno. Ang’o m’ucwalu Yesu niweco pi “ju ma thindho maeni”? Tie penji ma julubne gigam gipenje ko kumae: “Ng’a ma dwong’ ma sagu i ker m’i polo?” (Mat. 18:1) Juyahudi ma pol mi rundi maeca gibed gimaru jumange unengi nia pigi tie tek lee. Jararieko moko uyero kumae: “Dhanu ubed usayu i kwo migi zoo nia juyunggi, pigi uyiki, jumargi man juworgi.” Yesu ung’eyo nia julubne gicikiri nitimo kero lee pi niwodho cen kud i adundegi paru ma nia pigi tek lee nisagu jumange, ma tie paru m’ugam umondo i thek mi Juyahudi. w21.06 mba. 20 udu. 2; mba. 21 udu. 6, 8; mba. 22 udu. 9

Jakwenda Paulo uweko lapor ma ber, kum en de ebino jadit cokiri. Ku lapor, kinde m’eneno nia umego mi Thesaloniki gibino ku yeny mi juk, ecerere ngo nimiyo igi juk. Re i barua pare m’ekiewo igi, elar efoyogi pi gwoko bedoleng’ migi, pi tic migi mi mer, man pi cirocir migi. Eparu bende pi lembe ma gibenwang’iri ko i kwo migi, man eng’eyo nia kwo ubino yot ungo igi man nia gibino ciro ragedo. (1 Thes. 1:3; 2 Thes. 1:4) Eyero igi nia gitie bende lapor ma ber ni Jukristu mange. (1 Thes. 1:8, 9) Gijolo foyofoc ma Paulo umiyo igi kud anyong’a ma lee! M’umbe jiji, Paulo ugam umaru umego pare lee mandha. Lembuno uketho emiyo juk ma cuu i barua pare ario m’ekiewo ni Juthesaloniki.​—1 Thes. 4:1, 3-5, 11; 2 Thes. 3:11, 12. w22.02 mba. 15 udu. 6

Sitani ubetiyo ku judong dini mi ndra pi niponjo nia Yehova tie ng’atu ma rac man nia en re m’eketho dhanu ubesendiri iwi ng’om. Jumoko ponjo nia awiya m’ubetho de en re m’ebenego, pilembe etie ku yeny mi jumalaika lee i polo. Eno gino acidi ma rukani! Wang’eyo nia Yehova tie Wego ma jamer. Ka twoyo ma pek upodho i wiwa kunoke wedi mwa moko utho, waloko ngo lembene iwi Mungu. Tung’ ku maeno, wabedo ku genogen nia nindo moko ebidaru twoyo man ebicero wedi mwa m’utho. Wanyutho ni dhanu ceke nia Yehova tie Mungu ma jamer. Eno miyo ire kaka m’elok ko lembe ni ng’atu m’ubecaye. (Rie. 27:11) Yehova tie Mungu ma Jakisa. Can benege lee kan ebeneno wabewak pi masendi; calu ve pi ragedo, remokum, kunoke pi kosa mwa. (Zab. 22:23, 24) Yehova ubewinjo litho mwa; ebemito edar lithone man ebidare de andha.​—Nen bende Ai 3:7, 8; Isaya 63:9. w21.07 mba. 9-10 udu. 9-10

Ceng’ini eni, dhanu ma giwor gibinwang’u yung ma dit m’usagu zoo: gibibedo ku rwom mi maru Yehova man gibitimo ire rondo ku rondo! Yesu biyiko lembe ceke ma reco m’Adamu giku Eva ginyayu kinde ma gimaku yub ma giwok ko kud i kind juruot pa Mungu. Yehova bicero dhanu milioni dupa, man ebimiyo igi kaka mi kwo rondo ku rondo ku leng’kum ma ber mandha iwi ng’om ma bidoko ni paradizo. (Luka 23:42, 43) Kinde ma jurutic pa Yehova mi ng’om kakeni gibedoko leng’, ng’atuman m’i kindgi binwang’u “dwong’ man yung” ma Biblia ukiewo pire. Kan itie i kind “udul ma dit,” ng’ey nia itie ku genogen ma ber mi tuko ngo. (Nyu. 7:9) Mungu umeri; ebemito ibed acel m’i kind juruot pare. Pieno, tim kero peri ceke inyay anyong’a i iye. I kwo peri ma kubang’ ceng’, wii kud uwil i kum lembang’ola ma Mungu utimo man gwoke i adundeni. Nen rwom m’itie ko mi timo ni Wegwa mi polo ni gin ma pire tek, man mar rwom m’emiyo iri mi pake rondo ku rondo! w21.08 mba. 7 udu. 18-19

Jabila Yeremia urweyo rwonglembe ni dhanu pi oro ma kadhu 40 kadok gibino winje ngo man gibino jai ire de. Cwinye ugam utur pi ‘cac man ng’iero’ mi ju m’ujai, uketho eparu nia ewek tije cen. (Yer. 20:8, 9) Re evoc ungo! Ang’o m’ukonye kara emedere man enwang’ anyong’a i tic pare? Eketho wiye i kum lembe ario ma e. Mi kwong’o: Rwonglembe pa Mungu m’ukwayu etwong’ ni dhanu ubino ku lembe mi “genogen” pi nindo m’ubino. (Yer. 29:11) Mir ario: Yehova uketho Yeremia uyeyo nyinge, niwacu etwong’o rwonglembe pare ni dhanu. (Yer. 15:16) Wan bende tin wabetwong’o rwonglembe mi genogen ni dhanu, man wayeyo nying’ Yehova ma watie ko Jumulembe pare. Ka waketho wiwa i kum lembe maeno, e wabinwang’u anyong’a kadok dhanu ubewinjowa kunoke ngo de. Pieno, kudi cwinyi tur kan ineno nia gibetimo ngo mediri pio pio i ayi ma nwang’u igeno. Tic mi ketho dhanu udok julub kwayu cirocir.​—Yak. 5:7, 8. w21.10 mba. 27 udu. 12-13

Kadok nwang’u wadaru timo ni Yehova pi oro ma rukani de, ukwayu wamedara niteng’o yiyoyic mwa man niketho edok tek. Pirang’o? Pilembe ka wabedo ngo ku riekowang’, yiyoyic mwane copo kwiyo. Calu ma wadaru neno, yiyoyic utie gin ma fodi juneno ngo. Pieno, wiwa copo wil nyaswaswa i kum gin ma waneno ngo. Eno uketho Paulo ulwong’o koso yiyoyic nia “dubo ma moko i kumwa yot yot.” Dong’ wacopo uro uwic maeno nenedi? (2 Thes. 1:3) Mi kwong’o, kway Yehova umii iri tipo pare ma leng’, man bed itim kumeno wang’ ma pol. Pirang’o? Pilembe yiyoyic utie thenge acel mi nying’ tipo. (Gal. 5:22, 23) Pieno m’umbe kony mi tipo ma leng’, wacopo ngo niteng’o yiyoyic mwa i Jacwic. Tek wabemedara nikwayu Yehova umii iwa tipo pare ma leng’, ebimiye iwa. (Luka 11:13) Wacopo kwaye kadok kumae: “Med yiyoyic mwa.” (Luka 17:5) Mir ario, bed iponj lembe pa Mungu thiri thiri.​—Zab. 1:2, 3. w21.08 mba. 18-19 udu. 16-18

Ju m’utii gicopo timo lembe dupa i dilo pa Yehova. Kadok tego ma gibino ko con udaru jwik de, re i kind oro ma lee ma gitimo, ging’eyo lembe dupa. Yehova copo medere nitiyo kugi i ayi ma tung’ tung’. Biblia ukoro pi jutic pa Yehova dupa ma gimediri nitimo ire kadok kinde ma gitii. Ku lapor, Musa ucaku timo calu jabila pa Yehova man jatelwic mi thek mir Israel nwang’u etie ku oro ma romo 80. Daniel de Yehova umedere nitiyo kude asu calu jabila kadok kinde ma oro pare ubino 90 ku wiye. Jakwenda Yohana ke tipo ma leng’ ukonye nikiewo buku mi Lembanyutha nwang’u etie ku oro de 90 ku wiye. Biblia uweco nyanok kende pi Simeon m’ubino “ng’atu ma pwe man ma lworo Mungu,” re Yehova ugam ung’eye man eyunge; eketho eneno Yesu kinde m’e mukere, man eewo lembila pi nyathin ne man pi min.​—Luka 2:22, 25-35. w21.09 mba. 3-4 udu. 5-7

Junyodo gicikiri nibedo ku wang’gi ma kud gipor ko nyathinman ku wadi, kunoke niketho etim lembe m’usagu copo pare. Tek junyodo gibetimo lembe maeno, gicopo turo cwiny nyathin migi. (Efe. 6:4) Nyamego moko ma nyinge Sachiko uwacu kumae: “Mama ubed umito anwang’ ekzame ceke dak wi dak, ma ke etie lembe ma copere ngo. Kadok adaru somo oro dupa udaru kadhu de, re saa moko abed anwang’ara nia nyo lembe m’abetimo ubefoyo ngo i Yehova kadok abetime ku tego para zoo de.” Ubimo Daudi uyero nia ‘i lembe ma dit de ekethere gire ngo,’ kunoke etimo ngo gin m’usagu copo pare. Jwigiri pare uketho enwang’u anyong’a man kwiyocwiny. (Zab. 131:2) Wec ma Daudi uyero copo miyo ponji ma kani ni junyodo? Ukwayu gibed dhanu ma gijwigiri man kud giketh lembe lee i korgi gigi ma giromo timo ngo, kadok i kor nyathin migi bende. Junyodo gicopo konyo nyathin migi ung’ey copo pare man ng’ico pare, kinde ma gibekonye eketh lembakeca m’eromo tundo i kume. w21.07 mba. 21-22 udu. 5-6

Yehova umiyo bedagonya mi timo ng’iyong’ic ni ng’atuman. Eno nyutho nia waromo ng’iyo wan giwa ka nyo wabiwore kunoke ngo. Awiya moko junyodo migi ubino lapor ma cuu ngo, re ging’iyo nitimo ni Yehova man gigwoko bedoleng’ migi ire. Awiya mange lundo junyodo migi utimo kero i ayi moko ci pi niponjogi kara gimar Yehova, re saa ma gidongo, giloko ng’eygi ni lemandha. Pieno, ng’atuman m’i kindwa ucikere ning’iyo en gire ka nyo ebitimo ni Yehova kunoke ngo. (Yoc. 24:15) Dong’ wun wu junyodo ma can ubenegowu pir awiya mwu ma jukoyo no, kud wupar nia jukoyogi pi kosa mwu! Saa moko wego kunoke mego re ma weko lemandha man ewenjo kadok juruot pare. (Zab. 27:10) Eno copo bedo lembe mi can ma lee dit ni awiya m’uyiyo junyodo migi lee. Aradu, ka jukoyo wuru kunoke meru kud i cokiri, ng’ey nia Yehova de ung’eyo litho m’ibewinjo. Emeri man anyong’a ubenege pilembe ibetimo ire ku bedopwe. Poy bende nia in ungo re m’itelo wi yub pa janyodo peri. w21.09 mba. 27 udu. 5-7

Juromo poro Jakristu ma jukoyo kud i cokiri kud urombo m’ubetwoyo, ma copo dagu tho mi kume i kum rombe mange. Ng’atu ma jukoyo tie jaratwoyo i thenge mi tipo. (Yak. 5:14) Tap calu ma jaratwoyo copo dagu tho pare i kum jumange, kumeno bende, ng’atu m’udaru nyotho winjiri pare ku Yehova copo telo dhanu mange de i timo ma reco. Pieno, saa moko pire tie tek niketho ng’atu m’ubetwoyo i thenge mi tipo cen ku cokiri. Twiny maeno nyutho mer ma Yehova umaru ko udul rombe pare ma gigwoko bedoleng’ migi ire, man twinyne copo konyo jadubo ninyang’ nia karaman egam etimo dubo ma pek dit, pieno eromo loko cwinye. Kinde ma jukoye, ecopo bino asu i coko, pilembe kuca re m’ebinwang’u ponji m’uai i Biblia, man ebidwoko yiyoyic pare tek kendo. Etie bende agonya ninwang’u girasoma ma pare gire, man nineno program mi Televizio JW. Bende, ka judong cokiri gineno nia ebetimo alokaloka, giromo bemiyo ire juk ma bikonye niyiko winjiri m’i kindgi ku Yehova, kara edok kendo Jamulembe pa Yehova. w21.10 mba. 10 udu. 9, 11

Tin, wabelubo lapor mi cokiri mi Jukristu mi rundi ma kwong’a i yo dupa. Ku lapor, watie ku juliew, judong cokiri, man jukony tic, tap calu ma migi de ugam upangere ko. (Filip. 1:1; Tito 1:5) Nen mwa iwi timo ribiri man iwi gam, iwi tiyo ku rimo man iwi ayi mi gwoko cokiri i kum jutimrac m’ubeloko ngo cwinygi, ceke urombo ku mi Jukristu mi rundi ma kwong’a. (Tic. 15:28, 29; 1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10; Ebr. 13:4) Biblia unyutho iwa kamaleng’ nia “yiyoyic acel” kende re ma Mungu jolo. (Efe. 4:4-6) Etie iwa rwom ma lee dit nibedo i kind dhanu pa Yehova, ning’eyo lemandha i wiye, man iwi lembakeca pare! Dong’ wamedara nimoko kikiki i kum lemandha ma cwinywa tek. w21.10 mba. 22-23 udu. 15-17

Ubimo Yehocafat unwang’ere i wang’ peko ma dit mandha. Udul mony ma dit mi Juamoni ku mi Jumoab, man mi dhanu mi ng’om gudi mi Seir gibino i wiye ku lwiny, niwacu en ku juruot pare man dhanu pare. (2 Kei. 20:1, 2) Yehocafat utimo ang’o saa maeno? Ekwayu Yehova nia ukonye man emii ire tego. Rwo mi jwigiri pa Yehocafat ma jukiewo pire i 2 Lemkei 20:5-12, ubenyutho nia eketho genogen pare lee iwi Won m’i polo. Yehova uweco i bang’ Yehocafat nikadhu kud i bang’ Yahaziel ma jalawi. Eyero wec ma nwang’ere i giragora ma tin. Yehocafat uworo telowic maeno pilembe ebino ku genogen lee iwi Mungu pare. Kinde ma en ku dhanu pare gicidho i dhu jukwoje, ewok eketho dhanu urieyo i wang’ udul mony, erieyo ngo juaskari ma gi jubodho mi kiedo lwiny, ento juruwer m’umbe kud atum i cing’gi. Yehova uworo lembang’ola pare m’etimo ku Yehocafat, e Yehova uvoyo jukwoje.​—2 Kei. 20:18-23. w21.11 mba. 15-16 udu. 6-7

Cwinywa bed tek nia ka wabenwang’ara ku peko moko, Yehova bikonyowa kara kud wanyoth winjiri mwa kude. (2 Kor. 4:7-9) Cwinywa bed tek nia Yehova bimedere ninyutho iwa mer pare ma lokere ngo, kum Biblia uwacu nia ‘wang’e ni wi ju m’ulwore, iwi ju m’ugeno mer mi bero pare.’ (Zab. 33:18-22) Mito wang’ey nia ma fodi wacaku timo ngo ni Yehova, Mungu ubed unyutho iwa mer pare calu m’ebenyutho ni kodhi dhanu ceke. Ento tin ma dong’ watie jurutic pare, eketho wabenwang’u bende kony nikum mer pare ma lokere ngo. Mer maeno uketho ebegwakuwa i bote kara wabed agwoka. Ebimedere saa ceke nicorowa ceng’ini i kume man ebipong’o lembakeca pare m’eketho piwa. Ebemito wabed jurimbe naka ku naka! (Zab. 46:1, 2, 7) Pieno, kadok wabenwang’ara ku peko ma rukani de, Yehova bimiyo tego i kumwa kara wagwok bedoleng’ mwa ire. w21.11 mba. 7 udu. 17-18

Ju ma dupa m’i kindwa ung’eyo jumoko m’ubedo kud akece i kum jurutic wadi, awiya wadi mi somo, kunoke i kum wedi migi, ke pi oro ma dupa! Poy nia adegi m’umego apar pa Yosefu gibino ko i kum Yosefu, ucwalugi nitimo lembe ma rac i kume. (Tha. 37:2-8, 25-28) Ento Yosefu udwoko ngo igi wang’ racu migi! Kinde m’ebino ku dito ma nwang’u copo miyo ire kaka mi culo kwor i kumgi, elund enyutho igi kisa. Yosefu ubino ngo kud akece i iye. Ento etiyo ku juk m’i ng’eye judok jugoro i Lembe mi Julawi 19:18. (Tha. 50:19-21) Jukristu ma gimito ginyay anyong’a i Mungu, gicikiri nilubo lapor pa Yosefu, kum etimo kisa ni umego pare kakare nibedo kud akece kunoke niculo kwor i kumgi. Yesu ukwayuwa nia wawek lembe ni ju m’utimowa rac. (Mat. 6:9, 12) Jakwenda Paulo umiyo cimowang’ ma e ni Jukristu wadi: “Kud wucul kwor.”​—Rum. 12:19. w21.12 mba. 11 udu. 13-14

I uthieno mi nindo 14 mi dwi mi Nisan, oro 33 N.N.Y., Yesu ucidho i podho mi Gethsemane. Kuca ewok ekoro lembe mir adundene ceke ni Yehova. (Luka 22:39-44) I saa maeno re ‘m’etimo kwayukwac . . . ku dwal ma tek man ku piwang’.’ (Ebr. 5:7) Pirang’o Yesu urwo uthieno maeno m’i wang’ tho pare? Erwo kara egwok bedoleng’ pare ni Yehova man kara etim yeny pare. Yehova uwinjo kwac ma Wode ukwayu kud adundene ceke man eoro malaika acel ubin umiyo ire tego. Yesu gam ung’eyo nia etie ku rwom ma lee dit mi ketho nying’ Won ubed leng’. Yehova ugam uwinjo kwac ma Yesu ukwaye ko kud adundene ceke. Pirang’o? Pilembe adieng’a ma kwong’a ma Yesu ubino ko ubedo nigwoko bedoleng’ pare ni Won man niketho nying’ Won ubed leng’. Tek wan de adieng’a mwa ma kwong’a utie kumeno, Yehova bidwoko wang’ rwo mwa ma wabekwayu ko kony.​—Zab. 145:18. w22.01 mba. 18 udu. 15-17

Dhanu dupa tin gikier piwa pilembe wabedikara ngo i lembgamba. Gimito nia nwang’u wacikara nibolo kwir. Ento wan wang’eyo nia ka wang’iyo dhanu re m’ubed jabim mwa, eca nwang’u wakwero Yehova. (1 Sam. 8:4-7) Dhanu dupa giparu nia nwang’u ukwayu wagier ot somo, odiyath, man wabed wakony lwak dhanu. Gikier piwa kunoke gikwero lembe ma wabeyero igi pilembe nia waketho wiwa zoo i kum tic mi rweyo lembanyong’a, ento ungo i kum daru peko ma pio pio mi ng’om maeni. Dong’ wacopo timo ang’o kara kud wakieri? (Mat. 7:21-23) Tic ma pire tek ma wacikara niketho wiwa i kume utie tic ma Yesu ung’olo nia watim. Wacikara ngo niweko lembgamba man daru peko mi lwak dhanu mi ng’om maeni uwing wiwa. Wamaru lwak dhanu man wadieng’ bende pi peko migi, ento wang’eyo nia yo ma ber akeca ma wacopo konyo kogi utie niponjogi ging’ey pi Ker pa Mungu, man nikonyogi gibed ku winjiri ma ceng’ini ku Yehova. w21.05 mba. 7 udu. 19-20

Kadok nwang’u jubim ma pol mi thek ma tin giyero nia gibetimo ni Mungu de, re gimoko kikiki i kum dito migi. Tap calu ma jubim mi rundi pa Yesu gitimo, tin de jubim gibejai ni Ng’atu ma Yehova uwiro, ma gibesendo ko jutic pa Yehova ma gigwoko bedoleng’ migi ire. (Tic. 4:25-28) Dong’ Yehova ubetimo ang’o ni theki? Zaburi 2:10-12 udwoko kumae: “Ka kumeno wubed riek e wu ju m’ubimo: Wuponjru, wu jupoklembe mi ng’om. Wutim ni Yehova ku lworo, man anyong’a negwu ku mielkum. Wucwi limb wod, ng’ecwiny umaru nego [Mungu] man wunyothru i yo, kum kwinyo pare dhingo opo. Mugisa ni dhanu ceke m’upondo i bang’e.” Yehova utie won mer, man eweko saa ni thek, ma gitim ko ng’iyong’ic ma cuu. Fodi saa tie ma gicopo loko ko pidoic migi man niyiyo Ker pa Yehova. Re ging’ey nia saane ucungo dii ngo. (Isa. 61:2) Ubekwayu dhanu gitim pio pio ging’ey lemandha man gitim ng’iyong’ic mi timo ni Yehova. w21.09 mba. 15-16 udu. 8-9

Paulo uyero nia cwinywa ucikere nicungo i kum piny mi kum ma watie ko. (Filip. 4:12) Piny mwa ma pire tek nisagu zoo utie winjiri mwa ku Mungu, ento ungo piny mi kum ma watie ko. (Hab. 3:17, 18) Wakewec iwi gin ma Musa uyero ni nyithindho mir Israel kinde ma dong’ giwotho i langa pi oro 40. Ewacu kumae: “Yehova Mungu peri mio mugisa iri i tic ceke mi cingi; . . . rundi pier ang’wen maeni Yehova Mungu peri bedo kudi: gin moko mbe m’urem iri.” (Poi. 2:7) Yehova umiyo mana ni nyithindho mir Israel pi oro 40. Bongu migi ma giwok ko kud i Misiri utii ngo kadok nyanok de. (Poi. 8:3, 4) Anyong’a binego Yehova tek wabeponjo nibedo ma cwinywa ucungo, niwacu nibedo ku foyofoc i kum piny ma thindho thindo m’ebemiyo iwa, ma wanen kogi ni mugisa m’uai i bang’e, man wadwok foyofoc ire. w22.01 mba. 5 udu. 10-11

Wu cog mon, wutie ku rwom mi gwoko juruot mwu, pieno wubetimo tego pi nigwokogi man nikonyogi. Ka wubenweng’uru ku peko moko, saa moko wucopo paru nia wuromo voyo pekone wun giwu. Kud ijengiri iwi tego peri giri. Ento kway kony i bang’ Yehova giri kendi. M’umedo maeno dok irwo karacelo ku dhaku peri. Ponj Biblia ku girasoma mange ma dilo pa Mungu ubewodho pi niwang’u telowic pa Yehova, man tii ku juk m’inwang’u i igi. Jumoko copo foyo ngo yub m’imaku m’ujengere iwi Biblia. Giromo wacu nia sente ku piny m’ing’iewo ku sentene re ma bigwoko juruot peri ma ber nisagu. Ento poy i kum lapor p’ubimo Yehocafat. (2 Kei. 20:1-30) Egeno Yehova, man enyutho genogen ne ku timo. Yehova uweko ngo jaratic pare maeno ma pwe, man in de ebiweki ngo.​—Zab. 37:28; Ebr. 13:5. w21.11 mba. 15 udu. 6; mba. 16 udu. 8

Mungu ucwiyowa i ayi pare, uketho wamito jutim lembe ni dhanu de i atira. (Tha. 1:26) Ento calu ma waleng’ ungo, wacopo poko ngo lembe i atira kadok waparu nia wang’eyo lembene ceke de. Ku lapor, kepoy i kum ng’eicwiny m’unego Yona pi kisa ma Yehova utimo ni dhanu mi Nineve. (Yon. 3:10–4:1) Re kenen adwogi mi kisane. Dhanu mi Nineve ma kadhu elufu dak acel pier ario (120 000) ma giloko cwinygi giboth! Tokcen ne, unwang’ere nia Yona re m’ukwayu ulok paru pare ento ungo Yehova. Yehova umbe ku yeny mi koro ni dhanu thelembe mi yub m’emaku. Andha, con Yehova ugam uweko jurutic pare ginyuth pidoic migi pi yub m’emaku kunoke m’ebecimaku. (Tha. 18:25; Yon. 4:2, 3) Man saa moko ebed ekoro igi thelembene. (Yon. 4:10, 11) kadok kumeno de, Yehova mbe ku yeny ma nia walar wayi lembe m’ebecitimo, kunoke nia wadok wayiye i ng’eye.​—Isa. 40:13, 14; 55:9. w22.02 mba. 3-4 udu. 5-6

Tekene “ng’atuman ie pido ya wadi ber ma sagu en,” eno nyutho nia watie calu “ng’atu ma nok.” (Filip. 2:3) Ka wabemedara nicego kite maeno, wabituc ungo nikiero jumange. Umego ku nyimego mwa ceke gitie dit nisaguwa i yore moko kunoke mange. Etie yot nineno lembe maeno tekene waketho wiwa i kum kite migi ma beco. Wacikara nitiyo ku juk ma e ma jakwenda Paulo umiyo ni Jukorintho: “Ng’a m’uketho ikoc ku jumange? I andha, ang’o m’itie ko ma jumiyo ngo iri amiya? Ka jumiyogi iri amiya, dong’ ke pirang’o iheyiri ve jumiyogi ngo iri amiya?” (1 Kor. 4:7) Ukwayu wabed ku wang’wa i kum lembe moko ci ma romo ketho watelo nen mi dhanu i wiwa giwa, kunoke wapar nia wa dit nisagu jumange. Ku lapor, kan umego moko utie ku bodho mi miyo ponji kunoke nyamego moko utie ku copo mi caku ponji mi Biblia ku dhanu dupa, ukwayu umego kunoke nyamegone ubed udwok yung kwa ni Yehova. w21.06 mba. 22 udu. 9-10

Jurwey lembanyong’a dupa ginwang’u nia etie lembe ma tek ninwang’u dhanu i pacu. Jurweyne moko gikwo i kabedo ma jugiero udi ma dongo i iye ma polisi kuro dhoge akura. Ng’atu m’ukuro dhugang’ copo yiyo ngo nia ng’atu moko acel de umondi ka fodi ng’atu m’ukwo i otne ulwong’e ngo alwong’a. I kabedo mange, jurwey lembanyong’a ginwang’u dhanu ma nok kende i pacu kunoke girweyo i teritwar ma dhanu nok i iye. Gicopo wotho woth ma bor pi ninwang’u ng’atu acel kende, ma ka gitundo, moko ginwang’e de ngo i pacu! Ka wanwang’ara ku peko ma kumeno, ukwayu ngo cwinywa utur. Pim nirweyo lembanyong’a ni dhanu i saa ma tung’ tung’. Wabinwang’u dhanu dupa tek waberweyo lembanyong’a i saa ma gicopo nwang’iri i iye i pacu, pilembe dhanu ci dwogo pare kokoro i pacu! Umego ku nyimego dupa ginwang’u nia etie ber nirweyo lembanyong’a ku reto kunoke ku dhug uthieno, pilembe saa maeno ginwang’u dhanu lee i pacu. M’umedo maeno, moko ginwang’u wegi pacu gitie ma ber, man gitie ayika niweco ku dhanu i kum saa maeno. w21.05 mba. 15 udu. 5, 7

Nyo lembuno ubetimere tin de? Eyo. Dhanu dupa tin lembe ton i igi ka Jumulembe pa Yehova gibedikiri ngo kugi i foc mi lembsuru m’ukoc ku Lembagora, calu ve nindo mi nyoliri man Noeli. Jumange ng’eicwiny negogi ka Jumulembe pa Yehova gibedikiri ngo kugi i foc ma tung’ tung’ mi ng’om, kunoke gibeworo ngo cik mi kuny m’urombo ngo ku Lembe pa Mungu. Dhanu ma gibekier i lembe maeno pi Jumulembe pa Yehova, giparu nia ayi maeno ma giworo ko Mungu re m’utie ayi ma ber. Ento gicopo nyayu ngo anyong’a i Mungu tek giketho lubo suru mi ng’om ubed igi ni gin ma pire tek, kakare nilubo ponji m’ugorere kamaleng’ i Biblia. (Mark. 7:8, 9) Dong’ wacopo timo ang’o kara kud wakieri? Ukwayu waketh mer ma wamaru ko cik pa Yehova man cik pare mir ukungu udok tek. (Zab. 119:97, 113, 163-165) Tek wamaru Yehova, wabikoc i kum lembsuru ceke ma foyo ngo iye. Wabiketho ngo pi piny moko ci ubed tek nisagu mer ma wamaru ko Yehova. w21.05 mba. 6 udu. 15-16

Wacopo tiyo nenedi ku juk ma jakwenda Paulo umio? Ukwayu waketh yiyoyic mwa udok tek ma waponj ko Biblia thirithiri, warwo areri, man ma watim ko tic ma Yehova umiyo nia watim. (2 Tim. 4:4) Tek watie ku yiyoyic, lworo binegowa ngo tek wawinjo rwonglembe ma rac iwi Jumulembe pa Yehova. (Isa. 28:16) Mer ma wamaru ko Yehova, Lembe pare, man umego ku nyimego mwa, bikonyowa kara kud wawek ju ma giweko lemandha giwingwa. I rundi ma kwong’a, dhanu dupa gikier i kum Yesu man gikwere. Ento dhanu mange dupa giyiye. Kud i kind ju m’uyiyene, acel ubino ng’atu m’i ot pido ma malu mi Sanedrini mi Juyahudi, man kadok “udul julam” bende. (Tic. 6:7; Mat. 27:57-60; Mark. 15:43) Tin bende, milioni mi dhanu dupa giweko ngo lembe moko ukiergi. Pirang’o? Pilembe ging’eyo man gimaru lemandha ma nwang’ere i Lembagora. Lembe pa Mungu uwacu kumae: “Ju m’umaru cik peri gibedo ku kwiocwiny ma dit; Man lembe moko mbe kugi mi kier.”​—Zab. 119:165. w21.05 mba. 13 udu. 20-21

Jakwenda Paulo ung’eyo nia lembe ceke m’etimo i tic pa Yehova ubino ni kum tego pa Mungu, ento ni kum tego pare gire ngo. Yehova umiyo tego ni Paulo nikadhu kud i tipo ma leng’ kara etim tic mi lembanyong’a cuu kadok ebino nwang’ere ku ragedo, jutwiye, kunoke ebino nwang’ere ku peko mange de. Timoteo ma jawodh Paulo de ujengere iwi tego pa Mungu pi nitimo tic mi lembanyong’a. Elubo tok Paulo kinde m’ebino cidho i woth pare ma bor mi misioner. Bende, Paulo udok uore ecidho i woth mange pi niciliewo man nitielo cwiny cokiri ma tung’ tung’. (1 Kor. 4:17) Saa moko nyo Timoteo unwang’u nia eromo ngo. Nyo pi thelembe maeno re m’uketho Paulo uyero ire nia “kud iyi ng’atu moko cei ya fodi i nyathin.” (1 Tim. 4:12) Man saa maeno, Timoteo de ubino kud ukudho pare mi ring’kum, niwacu ‘tho ma betime.’ (1 Tim. 5:23) Ento eng’eyo nia tego mi tipo ma leng’ pa Yehova bimiyo ire kero m’erwey ko lembanyong’a man m’ekony ko umego pare.​—2 Tim. 1:7. w21.05 mba. 21 udu. 6-7

Cik mir ukungu ma nwang’ere i Yakobo 1:19 uweco asaga pi ju m’ubemiyo juk. Yakobo ukiewo kumae: “Ng’atuman ubed m’ewinjo lembe pio, ma weco ngo m’umbe niparu i lembe, man ma ng’eicwiny make pio ngo.” Jadit cokiri copo geno nia eng’eyo lembe moko cuu, re nyo andha eng’eyogi ceke? Lembrieko 18:13 ubepoyo wiwa kumae: “Ng’atu ma loko lembe ma fok’ewinjo ngo, en e lem ma kite mbe man lewic ire.” Etie ber nipenjo ng’atini ukor en gire lembe m’ekadhu kud i iye. Pieno i wang’ niweco, jadit cokiri ucikere nilar winjo lembe. Ecikere nipenjo umego kunoke nyamego pi ning’eyo peko pare man nineno kite m’eromo konye ko. Tek judong cokiri gibenwang’u saa mi nyang’ cuu i lembe, gibitundo nikonyo umego ku nyimego cuu man nitielo cwinygi. Nimiyo juk ma cuu, utie ngo kende kende nisomo giragora moko kunoke niyero lembe moko acel kadi ke ario. Umego ku nyimego mwa gitie ku yeny mi neno nia wabedieng’ kugi, wanyang’ kugi man nia wamito wakonygi. w22.02 mba. 17 udu. 14-15