Dwi mir 7

Koyo ng’atini kud i cokiri utie acel m’i kind twiny pa Yehova. Etie yo ma ber mi konyo ng’atu ma jukoyo, man jumange bende. Ka jukoyo ng’atini, jumoko mi cokiri gicopo wacu nia jumaku yub ma rac. Re wang’ ma pol giweco ngo nyanok de pi racu ma ng’atune utimo. Wan wang’eyo ngo lembe zoo m’ukadhu. Pieno etie lembe mi rieko nia wagen yub mi judong cokiri ma gibino i komite mi pokolembe, kum gitimo kero migi ceke nilubo cik mir ukungu mi Biblia, man gipoko lembe “pi Yehova.” (2 Kei. 19:6) Kan ibediko cingi i kum yub mi judong cokiri ma gikoyo ko ng’atu m’imaru, eno bikonye andha nidwogo i bang’ Yehova. Nyamego moko ma nyinge Elizabeth uyero kumae: “Ebino lembe ma tek dit iwa nia kud wadikara karacelo ku wodwa ma dong’ udongo. Kinde m’edwogo i bang’ Yehova, eyero nia jutimo ber ma jukoye kud i cokiri. I ng’eye, ewacu nia lembene umiyo ire ponji dupa ma beco.” w21.09 mba. 28-29 udu. 11-12

Kepar pi dhatho maeno. M’umbe jiji, nwang’u emaru nia emii lee ni Yehova. Ento etimo kadhiri m’ecopo, emio ni Yehova piny pare ma pire tek, man Yesu de ung’eyo nia giramia m’emio pire bino tek lee i Won mi polo. Dong’ ponji ma pire tek ma wacopo nwang’u ni e: Anyong’a nego Yehova ka wabemio piny mwa ma pire tek ire, niwacu ka watimo ire kud adundewa ceke, man ku ng’eyong’ec mwa ceke. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Anyong’a nego Yehova ka wabetimo ire ku copo mwa ceke. Cik mir ukungu maeno konyowa nitio ku saa mwa man tego mwa pi nitimo thier ni Yehova, uketho i ie tic mi lembanyong’a man coko. Icopo tio nenedi ku ponji m’inwang’u iwi lembe ma jukoro iwi dhatho? Kepar pi dhanu moko ma gitie ku yeny mi winjo wec mi tielocwiny ma nia anyong’a benego Yehova pi kero ma gibetimo. Ecopo bedo nyamego moko m’utii ma cwinye bepido, kunoke enwang’u nia dong’ tije mbe, pilembe twoyo kunoke tego pare m’ujwik uketho ebetimo ngo lee calu ma naka ebed etimo i tic mi rweyo lembanyong’a. w21.04 mba. 6 udu. 17, 19-20

Yehova ung’eyo saa ma ber m’ebidaru iye lembe ma reco m’i ng’om maeni. Cirocir pare uketho dhanu dupa ung’eye man udul dhanu milioni ma dit gibewore. Gin ceke gitie kud anyong’a pilembe cirocir pa Yehova umiyo igi kare ma ginyoliri ko, ging’eye ko, man githiero ko kwo migi ire. Yub ma Yehova umaku m’eciro ko lembe binyuthere kamaleng’ nia etie yub ma cuu kinde m’ebimiyo mugisa ni milioni mi dhanu ma giciro nitundo i ajiki! Kadok Sitani unyayu lembe ma reco ku masendi dupa de, re Yehova tie pare asu “Mungu ma [jamutoro].” (1 Tim. 1:11) Wan bende wamedara nibedo kud anyong’a ma wakur ko ku cirocir saa ma Yehova bidwoko iye nyinge leng’, ebinyutho nia en re m’etie ku twero mi bimo, man ebidaru iye lembe ceke ma reco ma wabenwang’ara ko. Dong’ wabed ku lembakeca ma wacir ko lembe man wang’ey ko nia Wegwa m’i polo de ubeciro. w21.07 mba. 13 udu. 18-19

Dhanu dupa mi rundi ma kwong’a giyiyo ngo Yesu. I wang’gi, gibed ginene kende kende nia etie wod jagob bau. Bende, eai kud i Nazarethi, ma tie adhura ma nok ma dhanu copo paru nia etie ngo adhura ma pire tek. Kadok Nathanael, ma i ng’eye udoko jalub pare de, ku kwong’a uyero kumae: “Nyo gin moko ma ber copo wok kud i Nazarethi?” Cicopere nia Nathanael ugam umaru ngo adhura maeno ma Yesu ubed ukwo i iye. Kunoke nyo eparu pi lembila ma nwang’ere i Mika 5:2, m’uwacu nia jubinyolo Masiya i Bethlehem, ento ungo i Nazarethi. Jabila Isaya ular uewo nia judegi pa Yesu gibiketho ngo wigi i kum “dhanum’utuk [pa Masiya].” (Isa. 53:8) Ka nwang’u dhanu maeno ginwang’u kaka mi ng’iyo i lembe maeno cuu, nwang’u gicopo nyang’ nia Yesu unyolere i Bethlehem man nia etie nyakwar Ubimo Daudi. (Luka 2:4-7) Pieno, Yesu unyolere i kabedo ma jular juewo pire i Mika 5:2. Dong’ peko tie ang’o i lembuno ke? Dhanu gimaku yub pio pio ma ginyang’ i iye ngo. Ginyang’ ungo i lembe cuu, e uketho gikier pire. w21.05 mba. 2-3 udu. 4-6

Biblia uweco pi lapor ma beco mi dhanu m’unwang’u mugisa nikum juk ma gijolo. Wakewec pi Yob. Kadok nwang’u ebino ng’atu ma lworo Mungu, re en de ebino ku kum mi dubo. Kinde m’ebino i lembe ma pek, ecoro wec swa. Lembene uketho Elihu man Yehova gijuke ngbeng’. Yob utimo ang’o? Ewacu kumae: “Aweco gin m’ang’eyo there ngo . . . adagara gira man aloko cwinya i utur man vuru.” (Yob 42:3-6, 12-17) Enyutho nia etie ng’atu ma jwigere nikum juk pa Elihu m’ejolo, kadok nwang’u Elihu ubino nyathin ire de. (Yob 32:6, 7) Wan de jwigiri bikonyowa nitiyo ku juk kadok waneno nia nwang’u umito ngo jumiye iwa de, kunoke kinde ma ng’atu m’ubemiyo iwa jukne utie nyathin iwa. Ng’a m’i kindwa m’umbe ku yeny mi cego nying’ tipo man mi bedo jarwey lembanyong’a ma beri? w22.02 mba. 11 udu. 8; mba. 12 udu. 12

Wan ceke watie ku rwom mi ketho cokiri ubed ku kwiyocwiny, man mi nyutho mer ni dhanu ceke kara ng’atu moko kud unwang’ere nia etie kende. Lembe ma wabetimo man ma wabeyero copo konyo jumange lee mandha! Dong’ iromo timo ang’o pi nikonyo ju ma gitie kendgi i lemandha, kara giwinjiri nia jumarugi i cokiri? Mak yub m’ithey ko mer kugi. Bende, waromo jolo ku yaw yaw i cokiri mwa japonj Biblia m’ucaku bebino i coko, umego ku nyimego ma gidwogo ma nyen i cokiri mwa, man ju ma fodi gilimo alima. (Rum. 15:7) Kakare nimothogi amotha kende, waromo timo lembe mange de dupa. Wabemito mer m’i kindwa ubed ma tek nisagu m’i wang’e. Pieno ku yaw yaw, nyuth nia ibedieng’ andha ku dhanu m’utundo ma nyen. Pim ninyang’ i lembe ma gibekadhu kud i iye, re bed ku weng’i, kud ipenjgi ku penji ma romo nyayu lewic i wigi. Ecopo bedo tek ni jumoko nikoro iri kite ma gibewinjiri ko, pieno kud irergi arera. Ento telgi i kumi: penjgi ku penji mi rieko man iwinjgi ku cirocir kinde ma gibedwoko wang’e. Ku lapor, icopo penjogi nia ging’eyo lemandha nenedi. w21.06 mba. 11 udu. 13-14

Watie ku foyofoc ma lee pi rwom ma watie ko mi timo ni Yehova karacelo kud umego ku nyimego mwa calu “udul acel,” i the telowic pa “jakwac acel!” Buku Dilo m’ubetimo yeny pa Yehova, mbaya 165, uyero kumae: “Kara inwang’ bero mi bedo i acel maeni, in de itie ku tic mi gwoke.” Pieno, ukwayu “watim kero nineno umego ku nyimego mwa calu ma Yehova neno kogi.” I wang’ Yehova, wan ceke watie “ju ma thindho” ma pigi tek. In de icikiri nineno umego ku nyimego peri kumeno. Yehova neno man efoyo gin ceke m’ibetimo pi nikonyo man nidieng’ pigi. (Mat. 10:42) Wamaru umego ku nyimego mwa. Pieno, wacikara nitimo kero ma ‘kud waketh gin ma redho jo i yo, kadi gin ma cero wang’ umego.’ (Rum. 14:13) Waneno umego ku nyimego mwa nia gitie dit nisaguwa, man wabemito watim igi kisa niai kud i adundewa. Mito ngo wawek dhanu mange ukierwa. Pieno, dong’ “walubu tok gin ma ketho kwiocwiny, man gin ma watengra ko i kume.”​—Rum. 14:19. w21.06 mba. 24 udu. 16-17

Tek wabeponjo cuu mandha juk ma nwang’ere i Lembe pa Mungu man juk ma dilo pa Yehova ubemiyo, man wabetiyo kugi i kwo mwa, nok nok wabicego kite ma calu pa Kristu. Ng’eyong’ec mwa iwi Mungu de bimedere. Yesu utiyo ku lapor moko m’ukoro nia rwonglembe mi Ker ma waberweyo utie calu nying kodhi ma nyanok magwei, ma dongo nok nok i adunde dhanu m’umaru lembe m’atira. Eyero kumae: ‘Kodhi utwii man udongo, ento [jacoy kodhi] ung’eyo ngo nia etwii man edongo nenedi. Ng’om en gire cego nyinge yoo yoo: Tiende lar dongo, i ng’eye eng’ok, man tokcen ne nyinge teng’ini.’ (Mark. 4:27, 28) Yesu ubino koro nia tap calu ma kodhi ma jupidho dongo yoo yoo, kumeno bende ng’atu m’uyiyo rwonglembe mi Ker timo alokaloka nok nok. Ku lapor, kinde ma dhanu ma waponjo kugi Biblia gibecoro ceng’ini i vut Yehova, wacaku neno alokaloka dupa ma beco ma gibetimo i kwo migi. (Efe. 4:22-24) Ento ukwayu wapoy nia Yehova re ma ketho kodhi ma nyanok magwei maeno dongo. w21.08 mba. 8-9 udu. 4-5

Wacopo bedo ku mutoro nwang’u anyong’a ubenegowa i kum ‘gin ma wang’wa ubeneno.’ Ng’atu m’anyong’a nege i kum ‘gin ma wang’e ubeneno’ foyo ku piny m’etie ko, calu ve kite ma kwo pare utie ko kawoni. Ento ng’atu ma riemo tok awanya pare medere niyenyo gin m’ecopo nwang’u ngo. Dong’ ponji tie ang’o iwa? Kara wanwang’ anyong’a, ukwayu waketh wiwa i kum gin ma watie ko, man i kum lembakeca ma copere iwa nia watund i kumgi. Nyo andha ecopere nia piny peri ma dong’ utie urom weng’i? Dhanu ma dupa giparu nia etie lembe ma copere ngo, pilembe wabed wamaru wang’ey nitimo kit lembe ma nyen. Re etie lembe ma copere. Waromo nwang’u anyong’a andha i kum gin ma ‘wang’wa ubeneno.’ Dong’ ukwayu watim ang’o? Wacikara niparu kilili iwi lapor ma Yesu umiyo iwi talanto, ma nwang’ere i Matayo 25:14-30, man niparu bende cuu iwi kite ma laporne romo konyo kowa ning’eyo ayi ma wacopo nwang’u ko anyong’a i kum mugisa ma wabenwang’u kawoni, man nimedo anyong’ane ameda. w21.08 mba. 21 udu. 5-6

Yehova dieng’ akeca pi ‘ng’atu ma cwinye tur.’ Judong cokiri kendgi ngo re ma gicopo tielo cwiny umego ku nyimego mwa, ento wan ceke. Yo acel ma wacopo tielo ko cwinygi utie ninyutho nia wabedieng’ pigi andha. Yehova ubemito wanyuth nia emaru rombe pare lee. (Rie. 19:17) Bende, wacopo konyo umego ku nyimego mwa nwang’u wabejwigara man wabeyungara ngo pi copo ma watie ko. Wabemito ngo watel nen mi dhanu i wiwa giwa pilembe ecopo ketho kumira nego jumange i kumwa. Ento watiyo ku copo man ng’eyong’ec mwa pi nitielo cwinywa i kindwa. (1 Pet. 4:10, 11) Ayi ma Yesu ukwo ko ku julub pare copo miyo iwa ponji dupa i kite ma wacopo kwo ko ku jumange. Yesu ubino ng’atu ma dit m’usagu zoo iwi ng’om. Re ebino ng’atu ma ‘mol man ma yoo de i adunde.’ (Mat. 11:28-30) Ebed etiyo ku wec man lapor ma nyang’ i igi yot pi nimulo adunde dhanu ma jucayu.​—Luka 10:21. w21.07 mba. 23 udu. 11-12

Nwang’ saa mi weco ku ju ma giteng’ini kunoke ma gitii. I andha, nikum tiyo, saa moko nyo dong’ wang’gi neno piny nyaviavia, giconjo wotho yoo yoo, the lebgi udwalere, ento yor i adundegi gin aradu, man gitie ku “nying’ ma ber” i wang’ Yehova. (Ekl. 7:1) Poy pi thelembe m’uketho Yehova nenogi ni lonyo. Mediri nimiyo igi yung. Bed ve Elica. Emito pare ebed kago kud Eliya i nindo ma tokcen ma gitimo karacelo. Wang’ adek zoo Elica uyero kumae: “Abiweki ngo.” (2 Ub. 2:2, 4, 6) Pi ninyutho nia ibedieng’ pir umego ku nyimego ma giteng’ini kunoke ma gitii, penjgi ku penji dupa pi nicwiyo lembe m’i igi. (Rie. 1:5; 20:5; 1 Tim. 5:1, 2) Icopo penjogi kumae: “Saa m’ibino aradu, igam ing’eyo nenedi nia inwang’u lemandha?” “Lembe m’ikadhu kud i iye ukonyi nenedi niketho kindwu udok ceng’ini ku Yehova?” “Ang’o m’uketho ibemediri nibedo ku mutoro i tic pa Yehova?” (1 Tim. 6:6-8) I ng’eye, cik ithi iwinj kpawa ma gibekoro iri. w21.09 mba. 5 udu. 14; mba. 7 udu. 15

Kan ibetimo kero ibeworo lembang’ola mi rweyo lembanyong’a man mi ketho dhanu udok julub, eca nwang’u ibenyutho nia imaru Mungu. (1 Yoh. 5:3) Kepar lembe ma e: Mer m’imaru ko Yehova re m’ubecweli nirweyo lembanyong’a. Nyo niworo lembang’ola maeno tie lembe ma yoti? Ungo. Kinde ma fodi icaku rweyo lembanyong’a acaka, nyo lworo unegi ngo? M’umbe jiji, lworo unegi! Re ing’eyo nia eno tie tic ma Yesu ung’olo nia itim man ukwayu iwor lembene. Man kubang’ nindo m’ubekadhu, tic mi rweyo lembanyong’a udoko iri yot. Nyo telo wi ponji mi Biblia de tie yot iri? Nyo lworo benegi? Saa moko. Ento kan ibekwayu Yehova ukonyi ibed ku tegocwiny mi telo wi ponji mi Biblia, e ebikonyi iketh dhanu udok julub. w21.07 mba. 3 udu. 7

I rundi ma con, jubed juketho kiedo i kum ju ma gi ng’eca pi ning’eyo nia gitie ng’eca pa ng’a. I ayi ma rom eno, tin de gavmenti man bende dhanu mange gibimito nia ng’atuman uketh kiedo i cinge kunoke i terwang’e i ayi mi lapor, niwacu enyuth nia en’i thenge ma kani. Gibimito nia ng’atuman unyuth nikadhu kud i paru man timo pare nia en’i thenge mi lembgamba man ebediko cinge i kume. Nyo wabiyiyo kiedo maeno mi lapor man wabimondo i lembgamba pa gavmenti? Ju ma gibikwero kiedone gibinwang’iri ku lembe ma tek man gibibedo i ariti. Buku mi Lembanyutha uyero kumae: “Ng’atu moko kud ung’iew kunoke ulwor piny, kende kende ng’atu m’utie ku kiedo.” (Nyu. 13:17) Ento dhanu pa Mungu ging’eyo gin ma Mungu bitimo i kum ju ma gitie ku kiedo maeno. (Nyu. 14:9, 10) Kakare niyiyo nia juketh kiedo i kumgi, gibikiewo i cing’gi nia “ni Yehova.” (Isa. 44:5) Kawoni re m’utie saa m’ukwayu wanen nia wagwoko bedoleng’ mwa cuu mandha ni Yehova. Tek watimo kumeno, Yehova biyero kud anyong’a nia wan wa dhanu pare! w21.09 mba. 18 udu. 15-16

Kara watim tic mwa mi rweyo lembanyong’a cuu, waromo nwang’u kony i bang’ jumange. Jakwenda Paulo unyutho bodho pare mi rweyo lembanyong’a man mi ponji ni Timoteo, man ekwaye nia en bende etii ku bodhone pi nikonyo jumange. (1 Kor. 4:17) Calu Timoteo, wan de wacopo nwang’u ponji dupa i bang’ ju ma giteng’ini i cokiri. Bende, kwayu wabed wakway kony i bang’ Yehova saa ceke ma waberweyo lembanyong’a. Ka ku kony mi tego mi tipo ma leng’ ungo ci, ng’atu moko mbe acel de i kindwa ma copo timo tic maeno. (Zab. 127:1; Luka 11:13) Kan ibekwayu nia Yehova ukonyi, yer ire lembe ma tap m’imito ekonyi i iye. Ku lapor, kwaye ekonyi inwang’ ng’atu m’utie ku maru mi ponjo lembe i wiye man m’utie ayika niwinjo lembe pare. Wacikara bende nikoyo saa ma wabed watim ko ponji mwa ma segi. Lembe pa Mungu uwacu kumae: “Wung’ei yeny ma Mungu yenyo m’e ber m’e yire de m’e cu ma ndhu de.” (Rum. 12:2) Ka cwinywa tek iwi lemandha ma wang’eyo iwi Mungu, e wabiweco iwi lembene ni dhanu mange i tic mi lembanyong’a de ku tegocwinywa. w21.05 mba. 18 udu. 14-16

Saa moko nyo idaru timo tego peri ceke pi nikonyo japonj Biblia, irwo pire, re asu ebetimo ngo mediri man ubekwayu nia ijig niponjo kude. Kunoke nyo fodi ikonyo ngo ng’atu moko umedere nitundo i batizo. Nyo icopo nwang’u nia tiji mbe pilembe Yehova ubemiyo ngo mugisa iwi tic peri? I wang’ Yehova, lembe ma pigi tek utie kero ma wabetimo man cirocir mwa. Eneno nia tic mwa ubewotho ma ber, nwang’u waberweyo lembanyong’a kud amora nikum mer ma wamare ko, kadok dhanu ubewinjowa kunoke ngo de. Paulo ukiewo kumae: “Mungu en e won gondiri ngo ma nia wiye wil i kum tic mwu man mer ma wunyutho pi nyinge, kum wutimo ni jumaleng’ man wubemeduru asu nitimo igi.” (Ebr. 6:10) Yehova bepoy pi kero man mer ma wabenyutho, kadok wambe ku juponj Biblia ma wakonyo nitundo i batizo de. Pieno, lembe ma Paulo uyero ni Jukristu mi Korintho, ma tie wec mi giragora mwa ma tin utie bende piwa. w21.10 mba. 25 udu. 4-6

Ayi ma Yesu ubed ukwo ko ku julub pare unyutho kamaleng’ nia ebino dhanu ma mol man ma won mer. Eng’eyo nia copo migi man lembe ma gibenwang’iri ko de ubed ukoc. Pieno gin ceke gicopo bedo ngo ku rwom mi timo lembe ma rom, kadok i tic mi lembanyong’a de gicopo nwang’u ngo adwogi ma rom. Re ebed efoyo gin ma ng’atuman ubetimo ku tego pare ceke. Enyutho kite maeno i lembabola mi talanto. I lembabolane, rwoth umiyo tic ni jaticman “calu ma kakore.” Jaticne acel unwang’u faida nisagu mucelo. Re rwoth ufoyo gin ario zoo, ng’atuman ku wec ma e: “Itimo dre, i jatic ma ber mandha!” (Mat. 25:14-23) Ayi ma Yesu ubetiyo ko kudwa tin ubenyutho nia etie ng’atu ma mol man ma won mer. Eng’eyo nia copo ku lembe ma wabekadhu kud i iye ubed ukoc, man anyong’a nege ka wabetimo ku tego mwa ceke. Wan de wacikara nilubo lapor pare. w21.07 mba. 23 udu. 12-14

Saa moko, Daudi unyutho ngo kisa. Ku lapor, kinde ma Nabal m’ubino dhanu ma cwinye rac udwoko lembe ku dhoge ma tik ni Daudi, man ekwero nimiyo igi cam karacelo ku dhanu pare, kwinyo uopo i Daudi man eng’olo nia ebinego juruot pa Nabal pet. Kunwang’ Abigail m’ukelo cam piyo, m’unyutho bero man cirocir, uketho Daudi udong’ unego ngo juruot pa Nabal. (1 Sam. 25:9-22, 32-35) Kinde ma kwinyo uopo i Daudi, eng’olo pare tho wang’ acel iwi Nabal ku dhanu pare ceke. I ng’eye de, Daudi upoko lembe iwi jalonyo mi lapor pa Nathan nia eromo ku tho. Wang’eyo nia Daudi ubino dhanu ma ber. Dong’ pirang’o ke epoko lembe pa jalonyo maeno ma jakwo ku kwarcwinye kumeno? Wakepar pi lembe ma nwang’u uai utimere i kwo pa Daudi. I saa maeno, Daudi ubino ku pidocwiny m’unyothere nikum dubo m’etimo. Pieno, ka ng’atu moko ubepoko lembe iwi jumange ku kwarcwinye, nyutho nia winjiri pare ku Yehova tie cuu ngo. w21.10 mba. 12 udu. 17-18; mba. 13 udu. 20

Wec mi giragora mi nindo ma tin ubeponjowa nia wacopo lubo lapor pa Yehova, pilembe etie lapor ma ber m’usagu zoo mi leng’o. Wacikara nibedo leng’ i timo mwa ceke. Lembuno copo nen ni gin ma timere ngo iwa, pilembe watie ku kum mi dubo. Jakwenda Pethro en gire de etimo kosa wang’ dupa, ento lapor pare ubenyutho nia wan de waromo doko leng’. Dhanu dupa beparu nia ng’atu ma leng’ utie ng’atu ma ng’iero ngo, m’ukendere ku kendi mi jurudini man ng’atu ma yoo. Ento ng’atu ma leng’ utie ngo ng’atu ma kumeno. Biblia uyero nia Yehova tie leng’, re etie “Mungu ma jamutoro.” (1 Tim. 1:11) Dhanu ceke m’ubewore julwong’ogi “jumutoro.” (Zab. 144:15) Yesu ucimo wang’ ju ceke ma gikendo kendi ma segi man ma gitimo bedopwe kara dhanu unengi. (Mat. 6:1; Mark. 12:38) Ento wan wa Jukristu mandha, wang’eyo thelembe mi bedoleng’ nikum gin ma Biblia uyero. Wang’eyo nia Mungu mwa ma leng’ man ma jamer, copo kwayu ngo nia watim gin ma copere ngo. w21.12 mba. 2 udu. 1, 3

I kind piny ceke ma Yehova umiyo iwa ku berocwinye, acel ma dit utie copo mwa mi timo ire. Wanyutho ni Yehova nia wamare nwang’u “wabeworo cik pare.” (1 Yoh. 5:3) I kind cik ma Yehova ubemito wawor, acel utie lembang’ola ma Yesu ung’olo ni julubne nia giketh dhanu udok julub, man gimii igi batizo. (Mat. 28:19) Eng’olo bende nia wamarara i kindwa. (Yoh. 13:35) Yehova bijolo ju ma gibeworo cik pare kara gimond i kind jurutic pare ma gibetimo ire i wang’ ng’om zoo. (Zab. 15:1, 2) Nyuth mer ni jumange. Mer utie kite pa Yehova ma dit m’usagu zoo. (1 Yoh. 4:8) Yehova ular unyutho iwa mer ma nwang’u fodi wang’eye de ngo. (1 Yoh. 4:9, 10) Walubo kite pare maeno kinde ma wabenyutho mer ni jumange. (Efe. 5:1) Yo acel ma ber ma wanyutho ko mer ni dhanu utie nikonyogi giponj lembe iwi Yehova ma fodi saa nuti eni. (Mat. 9:36-38.) Kinde ma wabetimo kumeno, wamiyo igi kaka ma gimond ko i kind juruot pa Mungu. w21.08 mba. 5-6 udu. 13-14

Yesu umaru Won lee uketho ewodhere nitimo ire man iwa. (Yoh. 14:31) Enyutho mer maeno ni dhanu nikadhu kud i kit kwo m’ekwo ko iwi ng’om. Kubang’ ceng’ ebed enyutho mer man kisa ni dhanu, kadok saa ma jumoko ubed unyutho ire jai de. Yo ma pire tek m’enyutho ko mer ni dhanu, utie niponjogi iwi Ker pa Mungu. (Luka 4:43, 44) Yesu unyutho bende nia emaru Mungu man dhanu mange, kum ebedo ayika nisendere man nitho i cing’ judubo. I ayi maeno re m’eyabu yo iwa wan ceke pi ninwang’u kwo ma rondo ku rondo. Wathiero kwo mwa ni Yehova man walimo batizo pilembe wamaru Wegwa m’i polo. Pieno calu Yesu, wan de wacikara ninyutho mer ma wamaru ko Yehova nikadhu kud i kite ma wabekwo ko ku dhanu mange. Jakwenda Yohana ukiewo kumae: “Ng’atu m’umaru ngo umin m’ebeneno copo maru ngo Mungu m’eneno ngo.”​—1 Yoh. 4:20. w22.03 mba. 10 udu. 8-9

Kadok wamaru nibedo karacelo ku Yehova de, re etie lembe ma yot ungo. Watie ku lembe dupa m’ukwayu watim ma copo ketho ninwang’u saa ma watim ko lembe mi tipo bedo iwa tek. Tic mwa mi kum, juruot mwa, ku lembe mange m’ukwayu watim copo maku iwa saa lee ma waromo nwang’u nia dong’ saa umbe iwa ma warwo ko, ma watim ko ponji, kunoke ma wanyam ko i lembe. Lembe mange de nuti ma mayu iwa saa. Ka wabedo ku wang’wa ngo, kadok tic ma ber de copo mayu iwa saa ma watiyo ko pi nicoro ceng’ini ku Yehova. Ku lapor, wan ceke wamaru wanamb ku jumange. Ento nambu maeno de copo camu saa mwa ma saa ma watim ko lembe mi tipo dong’ iwa nyanok. Pieno, mito ngo waketh pi nambu ubed tek lee nisagu.​—Rie. 25:27; 1 Tim. 4:8. w22.01 mba. 26 udu. 2-3

Kinde ma Yehova ung’olo ni nyithindho mir Israel nia gimar juwagi, eno nyutho ngo nia gimar Juisrael kende. Eng’olo igi nia gimar bende umondo ma n’i kindgi. Eno wec ma nwang’ere kamaleng’ i Lembe mi Julawi 19:33, 34. Juisrael gicikiri nikwo kud umondo ‘calu ng’atu m’anyola i kindgi,’ man gicikiri “nimare” calu gin gigi. Ku lapor, cik ung’olo nia nyithindho mir Israel gibed giwek umondo ku jucan gibek kund cam i podho migi. (Law. 19:9, 10) Cik mir ukungu ma nia jumar umondo utie bende ni Jukristu ma tin. (Luka 10:30-37) Nenedi? Dhanu milioni dupa tie ma giweko ng’om migi, man saa moko nyo jumoko ubekwo ceng’ini kudi. Pire tie tek nia wakwo ku dhanu maeno: Ku jumaco, jumamon man awiya ku woro. w21.12 mba. 12 udu. 16

Tek wabemedara nisayu telowic pa Yehova niai kawoni, e genogen mwa de bimedere ameda nidoko tek i copo pare m’ebibodho kowa i nindo m’ubino. Ukwayu wabed ku yiyoyic man wabed ayika nijengara iwi Yehova pi nikwayu jadit tic mwa uwek iwa saa ma wacidh ko i coko mwa ma dongo, kunoke nikwaye eyik program mi tic kara wabed wacidh i coko mwa ceke man kara wanwang’ saa mi rweyo lembanyong’a. Wakemak nia jadit tic mwa ukwero lembuno man tic de uwekowa, nyo wabibedo ku yiyoyic nia Yehova biwekowa ngo man nia ebimiyo iwa gin ma pire tek ma watie ku yenyne? (Ebr. 13:5) Dhanu dupa ma gitie i tic mi saa ceke, gicopo koro kite ma Yehova ukonyo kogi kinde ma gibino ku yeny mi kony pare lee. Yehova tie Mungu ma lokere ngo. Wambe ku thelembe mi bedo ku lworo pi nindo m’ubino kum Yehova ni kudwa. Mungu mwa biwekowa ngo nyanok de tek waketho timo yeny pare i kabedo ma kwong’a i kwo mwa. w22.01 mba. 7 udu. 16-17

Genogen mwa iwi Yehova copo nwang’ere nenedi i amulaici? Tek ng’atu ma jukoyo kud i cokiri utie jarimbwa. Wacopo paru nia judong cokiri ginyang’ ungo i lembenegi ceke, kunoke wacopo bedo ku jiji nia saa moko nyo gipoko ngo lembe i ayi ma Yehova ubekwayu i bang’gi. Ang’o ma copo konyowa nibedo ku nen ma cuu i kum yub ma gimaku? Umito wapoy nia koyo ng’atini kud i cokiri utie yub ma Yehova re m’umaku; eno miyo bero ni cokiri man jadubo ma jukoyo de copo nwang’u berone. Tek juweko asu jadubo m’uloko ngo cwinye i cokiri, ecopo nyotho jumange de. (Gal. 5:9) M’umedo maeno, ecopo ng’eyo ngo kadhiri mi racu mi dubo pare, man ecopo neno ngo thelembe m’ukwayu etim iye alokaloka i paru pare man i timo pare kara enwang’ kendo bero pa Yehova. (Ekl. 8:11) Ukwayu wang’ey nia ka judong cokiri ginwang’u nia jucikiri nikoyo ng’atini kud i cokiri, eca nwang’u ging’iyo i lembene cuu mandha. w22.02 mba. 5-6 udu. 13-14

Cirolembe man bedo ber ku dhanu pire tie tek, asagane ka ku kwong’a ng’atu ma jumiyo ire juk ukwero nitiyo ku juk m’i Biblia ma jumiyo ire. Jadit cokiri umito ngo ubed ku kura mi maku ng’eicwiny tek jutiyo ngo ku juk pare ndhundhu. Pieno, jadit cokiri copo kwayu i rwo pare ma segi nia Yehova umii mugisa ni ng’atu ma jumiyo ire juk, ekonye enyang’ i thelembe m’uketho jumiyo ire jukne man bende etii kude. Umego gicopo bedo ku yeny mi nwang’u saa pi ninyamu i lembe ma juyero igi. Tek jadit cokiri ubenyutho cirocir kinde m’ebeweco man etie dhanu ma ber, ng’atu m’ebemiyo ire juk biketho wiye i kum lembe ma jubeyero ire, ento ungo i kum ayi ma jumiyo ko ire jukne. Re kadok kumeno de, mito saa ceke juk ma jubemiyo ujengere iwi Lembe pa Mungu. Wamito ngo kende kende juk mwa ubed ma cuu, ento wamito bende ebed ma “nyayu mutoro i adunde.”​—Rie. 27:9. w22.02 mba. 18 udu. 17; mba. 19 udu. 19

Ka wadaru rwo i bang’ Yehova nia emii iwa tego ma wacir ko peko moko kunoke ng’ico mwa moko, wacopo nwang’u nia ve ebegalu lee dit nidwoko wang’ rwone. Dong’ pirang’o Yehova bedwoko ngo wang’ rwo mwa moko ndhundhu? Kinde ma waberwo kud adundewa ceke, eneno nia watie ku yiyoyic ma tek. (Ebr. 11:6) Bende, ka wabekwayu Yehova ukonywa wanyay anyong’a i iye, eneno ka nyo watie ayika nitimo tego kara watim yeny pare. (1 Yoh. 3:22) Pieno ka wakwayu Yehova ukonywa wawek timo moko m’emaru ngo, mito wabed ku cirocir man waii nitimo alokaloka nimakere ku lembe ma wakwayu i rwo mwa. Yesu uyero lembe moko m’unyutho nia saa moko wang’ rwo mwa copo dwogo ngo ndhundhu. Ewacu kumae: “Wumeduru nikwayu, man ebimiyere iwu; wumeduru nisayu, man wubinwang’u; wumeduru nidwong’o, man jubiyabu iwu; kum ng’atu m’ubekwayu, jumiyo ire; ng’atu m’ubesayu, nwang’u; man ng’atu m’ubedwong’o, jubiyabu ire.”​—Mat. 7:7, 8. w21.08 mba. 8 udu. 1; mba. 10 udu. 9-10

Ukwayu imediri niponjo Lembe pa Mungu kara iteng’ yiyoyic peri i Jacwic. (Yoc. 1:8) Ku lapor, par pi lembe m’ubed utimere con ma Biblia uweco pigi. Keth wii cuu i kum lembila m’i iye m’ubed upong’o man kite ma lembe m’i Bibliane urombo ko. Kan ibetimo kumeno, yiyoyic peri bidoko tek i Jacwic mwa ma jamer, ma riek man m’uketho jukiewo Biblia. (2 Tim. 3:14; 2 Pet. 1:21) Kinde m’ibeponjo Lembe pa Mungu, kenen kite ma juk m’i iye utie ko ku kony. Ku lapor, Biblia ular umiyo cimowang’ nia mer ma jumaru ko sente akeca tie rac man ekelo “peko dupa.” (1 Tim. 6:9, 10; Rie. 28:20; Mat. 6:24) Pieno cimowang’ ma Biblia umiyo iwi mer ma jumaru ko sente tie juk ma ber akeca. Nyo ibepoy i kum juk moko mange mi Biblia m’udaru konyi? Ka wabeparu pi juk ceke ma beco ma nwang’ere i Biblia, wabineno nia kara Jacwic ung’eyo gin ma pire tek piwa, e saa ceke wabijengara i wiye. (Yak. 1:5) I ng’eye, wabikwo ma ber ku mutoro.​—Isa. 48:17, 18. w21.08 mba. 17-18 udu. 12-13

Tek tiyo ucaku bemondo i kumi, ng’ey nia Yehova ubepoy i kum tic ceke m’igam itimo ire con. Ibed itielo tic mi rweyo lembanyong’a kud amora. Iciro peko ma dongo, kadok peko m’ubed uturo cwinyi de; iworo cik mir ukungu mi Biblia man icero ba cikne; itimo tic ma pigi tek i dilo pa Yehova cuu mandha, man iponjo jumange ku tic. Itimo kero peri ceke pi ning’iyo kud alokaloka ma tung’ tung’ m’ubed utimere i dilo pa Yehova. Itielo ju ma gibetimo tic mi saa ceke, man iwotho miyo amora i kumgi. Yehova Mungu umeri lee dit pilembe ibegwoko bedoleng’ peri. Eng’olo nia ‘ebikuno jumaleng’ pare ngo.’ (Zab. 37:28) Eng’olo iri bende kumae: ‘Abiyeyi cil kum lwar.’ (Isa. 46:4) Pieno, kud ipar nia calu m’idaru teng’ini kunoke idaru tii, dong’ piri tie tek ungo i dilo pa Yehova, piri tek lee dit! w21.09 mba. 3 udu. 4

Yehova benyutho kisa pilembe e riek lee. Biblia uwacu nia “rieko m’uai malu” ‘upong’ ku kisa man tic ma ber.’ (Yak. 3:17) Calu janyodo ma jamer, Yehova ung’eyo nia kisa m’ebenyutho utie ku bero ni awiya pare. (Isa. 49:15) Kisa pa Yehova uketho dhanu pare gitie ku genogen pi nindo m’ubino, kadok gileng’ ungo de. Pieno, calu ma Yehova utie ku rieko ma kaporne mbe, ebed etimo kisa saa ceke m’enwang’u nia thelembe moko nuti m’ubecwale nitimo kumeno. Re Yehova ung’eyo bende nia saa ma kani m’utie ngo saa mi nyutho kisa. Calu m’e riek lee, enyutho kisa tak de ngo kan enwang’u nia nitimo kumeno bitadu wi timo ma rac. Kepar nia jatic pa Yehova moko betimo dubo nja mi jalitimang’o. Wacikara nitimo ang’o? Tipo ma leng’ utelo wi jakwenda Paulo nikiewo kumae: “Wuwek nidikuru” kude. (1 Kor. 5:11) Tek jadubo moko ukwero niloko cwinye, jubikoye cen kud i cokiri. Pire tie tek nikoye pi nigwoko umego ku nyimego mwa ma gigwoko bedoleng’ migi, man pi ninyutho nia wabecero ba cik pa Yehova. w21.10 mba. 9-10 udu. 7-8

Watimo thier ni Yehova kinde ma wabetielo tic mi Ker ku giramiya mwa. Yehova ugam ukwayu Juisrael nia ka gibecidho i agba niwacu foc, kud gicidhi ma cing’gi nanu. (Poi. 16:16) Gibed gicidho ku giramiya mi jamcing’gi nimakere ku piny ma gitie ko. I ayi maeno re ma gibed ginyutho foyofoc migi pi yub ceke ma Yehova umaku pi nimiyo igi bero i thenge mi tipo. Dong’ wan ke wacopo nyutho mer ku foyofoc mwa ni Yehova nenedi pi cemo mi tipo ma wabenwang’u? Yo acel utie nwang’u wabetielo cokiri mwa man tic mi wang’ ng’om zoo ku sente, ke nimakere ku piny ma watie ko. Jakwenda Paulo uyero lembuno i ayi ma e: “Tek ng’atu moko utie kud ava mi miyo, e giramiya pare tie ajola asagane kan ebemiye nimakere ku gin m’etie ko, ento ungo nimakere ku gin m’embe ko.” (2 Kor. 8:4, 12) Yehova neno giramiya moko ci ma wabemiyo ku cwinywa ceke ni gin ma pire tek, kadok nwang’u e nyanok magwei de.​—Mark. 12:42-44. w22.03 mba. 24 udu. 13

Judong cokiri giromo daru ngo peko ceke ma dhanu pa Yehova gibenwang’iri ko. Re asu Yehova ubemito gi ii nitielo cwiny rombe pare man gigwokgi. Dong’ gicopo nwang’u saa mi timo lembuno nenedi? Nwang’u gibelubo lapor pa jakwenda Paulo. Paulo ubed usayu yo mi foyo umego pare, man mi tielogi. Etie ber nia judong cokiri gilub lapor pare; mito gimar umego ku nyimego man gibed ma ber kugi. (1 Thes. 2:7) Paulo ubed uyero ni umego ku nyimego nia emarugi man nia Yehova de umarugi. (2 Kor. 2:4; Efe. 2:4, 5) Ebed eneno dhanu mi cokiri ni jurimbe, pieno ebed enwang’u saa mi bedo karacelo kugi. Ekoro igi thwolo thwolo lembe m’ubenyayu lworo i iye man ng’ico pare; eno unyutho nia egenogi. (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Re Paulo uketho ngo wiye kwa i kum peko pare. Ento ebed emito ekony umego pare. w22.03 mba. 28 udu. 9-10