Dwi mir 7

Copo mwa mi weco utie giramiya m’uai i bang’ Mungu. Ento giramiya mi wecne unyothere. Sitani Wonabali ubin uwondo Eva, man vupone ucwalu dhanu i dubo, uketho gidoko ku kum mi dubo. (Tha. 3:1-4) Adamu utiyo ku giramiya pare mi wec i ayi ma rac kinde m’eloko lembe iwi Eva man kadok iwi Yehova, ke pi kosa pare gire. (Tha. 3:12) Kain de uwondo Yehova kinde m’enego umin m’Abel. (Tha. 4:9) Tin etie tek ninwang’u filme moko ma juyero ngo wec ma reco i iye. Awiya mi somo giwinjo wec ma reco i somo, man judongo ke giwinjo wecne kaka ma gitimo iye tic. Wan de ka wabedo ku wang’wa ngo, wacopo winjo wec ma reco ma romo ketho wan de wacaku yerogi. Wa Jukristu wabemito wanyay anyong’a i Yehova, re ninyayu anyong’a i iye utie ngo kende kende nikoc ku wec ma reco. Wacikara bende nitiyo ku giramiya mwa mi wec i ayi ma cuu, niwacu pi nipaku ko Mungu mwa. w22.04 mba. 4 udu. 1-3

Yesu ubino ku nen ma cuu iwi giki mi kum. Ebed ecamu man ebed emadhu bende. (Luka 19:2, 6, 7) Nindo moko, i udu pare ma kwong’a m’etimo, eloko pii udoko ni pigulok ma mit. (Yoh. 2:10, 11) Man i ceng’ mi tho pare, ekendo bongu ma beyne tek. (Yoh. 19:23, 24) Kadok kumeno, Yesu uweko ngo giki mi kum ubed ni gin ma pire tek nisagu i kwo pare. Yesu uponjo nia ka wabeyenyo ku kwong’a Ker, Yehova bipong’o yeny mwa mi gin mange ceke (Mat. 6:31-33) Ju dupa udaru nwang’u bero i kum tiyo ku juk mi rieko ma Yehova umiyo m’uweco iwi sente. Wakewec iwi lapor p’umego Daniel ma tie jamusuma. Ewacu kumae: “I aradu para, ang’iyo nia mito aketh lembe mi tipo ni gin ma pire tek nisagu i kwo para.” Daniel ubino ngo ku giki mi kum dupa, uketho ebedo ku copo mi tiyo ku saa man bodho pare pi nikonyo tic dupa mi theokrasi. Emedo kumae: “Yehova umiyo ira mugisa lee nisagu sente ceke ma nwang’u acopo bedo ko.” w22.05 mba. 21-22 udu. 6-7

Wacopo nyutho nia wamaru lemandha nwang’u wabesomo Biblia ku girasoma mwa mange m’ujengere i wiye. Kadok wagalu i lemandha rukani de, re lembe utie dupa m’ukwayu waponji. Timo ponji ma segi tie tic ma tek, re etie ku bero lee. Tie ngo dhanu zoo re m’umaru nisomo man niponjo piny. Ento Yehova ubemito wamedara ‘niyenyo’ kara wanyang’ cuu i lemandha. (Rie. 2:4-6) Tek wabeii nitimo kumeno, wanwang’u berone kokoro. Umego Corey uwacu nia kan ebesomo Biblia, eketho wiye i kum verse acel i wang’ nikadhu iwi mange. Ekoro kumae: “Asomo korolembe mi thereman, asomo verse mange ceke m’utie ku winjiri kude, man atimo sayusac. . . . Bodho maeno konya ning’eyo lembe dupa!” Nik’ebed wabetiyo ku bodho maeno kunoke ngo de, wanyutho nia lemandha pire tek iwa nwang’u wabekoyo saa man wabeii niponje.—Zab. 1:1-3. w22.08 mba. 17 udu. 13; mba. 18 udu. 15-16

Kinde ma Yesu bino iwi ng’om, ebed etiyo ku giracwiya pi niponjo lembe ni julub pare iwi Won. Kenen ponjine moko acel m’eponjo. Yehova nyutho mer pare ni dhanu ceke. I ponji ma wi got, Yesu telo nen mi julub pare iwi ceng’ ku koth, ma tie giracwiya ario ma dhanu dupa beparu ngo nia gitie piny ma segi. Giracwiya ario maeno zoo pigi tie tek kara wabed kwo. Nwang’u Yehova copo miyo ngo piny maeno ni dhanu m’ubewore ngo. Re mer ucwale nimiyo ceng’ ku koth ni dhanu ceke. (Mat. 5:43-45) Yesu utiyo ku piny maeno pi niponjo julub pare nia Yehova ubemito wanyuth mer ni dhanu kpo. Saa ceke ma ka wabeneno leng’o pa ceng’ m’ubemwony kunoke ng’ico ma ber ma koth ubemiyo, lembene ketho waparu pi mer ma Yehova unyutho ni dhanu zoo. Lapor pare eno copo cwaluwa ninyutho mer ma rom nwang’u waberweyo lembanyong’a ni dhanu ceke. w23.03 mba. 17 udu. 9-10

Lembang’o m’uwang’u i jakwenda Yohana? Eneno dhaku moko m’ubedo iwi yedi ma kwiny ma kwar ngbo. Dhakune tie “won asara ma dit” man julwong’e “Babeli ma dit.” Ebetimo “lembsasa mi tarwang” ku “jubim m’i ng’om.” (Nyu. 17:1-5) “Babeli ma dit” utie ang’o? Dhaku eno, niwacu Babeli ma dit, copo bedo ngo dilo moko mi lembgamba, pilembe jukoro pire nia ebetimo tarwang’ ku jutela mi lembgamba mi ng’om. (Nyu. 18:9) Bende, calu m’ebedo iwi yedi ma kwiny, eno nyutho nia ebeii nitelo wi jutelanegi. M’umedo maeno, ecopo bedo ngo bende lembkuloka mi ng’om pa Sitani, kum lembkuloka juweco pire segi i buku mi Lembanyutha, man julwong’e nia “jukuloka m’i ng’om.” (Nyu. 18:11, 15, 16) Adhura ma con mi Babeli ubino kaka ma dit ma jubed jutimo iye thier ni mungu m’araga. Pieno, Babeli ma dit ucikere ninyutho kwond thier ceke mi vupo ma jutimo. I adundo, etie dini ceke mi vupo.—Nyu. 17:5, 18. w22.05 mba. 11 udu. 14-16

Etie lembe ma rac ungo ka mego ubedieng’ nia nyo nyathin pare bing’iyo nitimo ni Yehova. Jurunyodo ging’eyo peko m’awiya migi ubenwang’iri ko i ng’om maeni ma rac. M’umedo maeno, mego dupa gibenwang’iri ku peko pilembe weg udi migi mbe, kunoke gitie ku weg udi ma gibetimo ngo ni Yehova. Jurunyodo ma gitie i yiyoyic m’ukoc kendgi ngo re ma ginwang’iri ku peko. Kadok jurunyodo ma gin zoo gitie i lemandha de, nikonyo awiya migi utim ni Yehova copo bedo igi lembe ma tek. I lembe maeno ceke, cwinyi kud udieng’ akeca. Yehova bikonyi. Icopo penjo jurunyodo mange ma jubodho pi ning’eyo ayi mi tiyo ku jamtic mwa i thier mi juruot. (Rie. 11:14) Yehova copo konyi bende niweco ma ber kud awiya peri. Kwaye ekonyi kara ing’ey paru migi man lembe ma n’i adundegi.—Rie. 20:5. w22.04 mba. 17 udu. 4, 7; mba. 18 udu. 9.

Wacopo medo mer ma wamaru ko Yehova, nwang’u wabeponjo ning’eyo Wode cuu mandha, kum ekwanyu kite pa Won tap tap. (Ebr. 1:3) Yo ma ber akeca ma wacopo ng’eyo ko Yesu utie niponjo buku ang’wen mir Injili. Tek fodi imbe ku ng’iyo mi somo Biblia kubang’ ceng’, nyo ecibedo ber ungo nia icake ndhundhu eni? Tek ibesomo lembe iwi Yesu, keth wii asagane iwi kite pare. Dhanu ugam umaru nibedo kude, niweco kude, man ebed eting’o kadok awiya ma thindho de i kore. (Mark. 10:13-16) Ebed eketho julub pare giwinjiri ma ber; man gibedo mbe ku lworo mi koro kite ma giwinjiri ko ire. (Mat. 16:22) I lembe maeno Yesu ukwanyu lapor pa Won m’i polo. Yehova utie ng’atu ma juwinjiri ma ber i ng’ete. Wacopo rwo i bang’e. Kinde ma waberwo, wacopo yero lembe mir adundewa ceke ire. Cwinywa tek nia ebikwedowa ngo kum emaruwa man ebedieng’ piwa.—1 Pet. 5:7. w22.08 mba. 3 udu. 4-5

Yehova ung’eyowa cuu mandha kum en re m’ecwiyowa. Poy nia eng’eyo lembe acel acel iwi ng’atuman m’ubekwo iwi ng’om. (Zab. 139:15-17) Etie ku copo mi neno nyithi kosa ceke ma walagu i bang’ kwaruwa. M’umedo maeno, eng’eyo bende lembe ceke ma wanwang’ara ko i kwo mwa m’uketho watie ku timo kunoke kite moko m’ukoc. Ng’eyong’ec maeno ma thuc ma Yehova utie ko i wiwa becwale nitimo ang’o? Ecwale nitimo iwa kisa. (Zab. 78:39; 103:13, 14) Yehova unyutho nia etie kud ava mi timo iwa kisa. Eng’eyo nia nikum lembe m’Adamu utimo, wan ceke wanwang’ara i the kwong’ mi dubo man mi tho. (Rum. 5:12) Wabino mbe ku yo ma wagonyara ko giwa kud i the kwong’ne kadi ma wagony ko ng’atu mange. (Zab. 49:7-9) Ento Mungu mwa ma jamer unyutho iwa kisa, emaku yub pi nigonyowa. Yohana 3:16 uyero nia Yehova uoro Wode ma kulong’ ubin utho piwa.—Mat. 20:28; Rum. 5:19. w22.06 mba. 3 udu. 5-6

Yehova uyero kamaleng’ pi jaratic pare ma Yob nia ju ma timo kisa gin de jubitimo igi kisa. Yob ugam uwinjere ma rac mandha kinde ma Elifaz, Bildad man Zofar ma jurimbe giyero ire wec m’ucobo cwinye. Yehova uyero ire nia erwo pigi. I ng’ey ma Yob urwo pigi, ka dong’ Yehova umiyo ire mugisa. (Yob 42:8-10) Bedo kud akece i ijo, tie ninegiri gijo. Yehova ubemito wawodh akece cen kud i iwa kara wanwang’ yom, kum akece ubedo ve ter ma dit m’ubenurowa. (Efe. 4:31, 32) Ebekwayuwa nia ‘wawek ng’eicwiny, man wakwer kwinyo.’ (Zab. 37:8) Etie lembe mi rieko nitiyo ku juk maeno. Ka wabedo kud akece i kum ng’atini, eca nwang’u wabemiyo peko i kumwa man i paru mwa. (Rie. 14:30) Ka watie kud akece i iwa, lembene miyo ngo peko ni ng’atu mange, tap calu ma ka wamadhu adra, wanwang’u pekone giwa. Re ka walund watimo kisa ni jumange, eca nwang’u wabetimo bero iwa giwa. Wabedo ku kwiyocwiny i paru mwa man i adundewa; man bende wamedara ku tic pa Yehova. w22.06 mba. 10 udu. 9-10

Genogen mwa utie iwa ve sabu; egwoko paru mwa, man ekonyowa i kum ng’iyong’ic ma copo nyotho winjiri mwa ku Yehova. (1 Kor. 15:33, 34) Genogen mwa copo gwokowa bende i kum paru ma nia waromo timo ngo lembe ma nyayu anyong’a i Yehova. Poy nia Elifaz ma jamii juk ma rac de ugam utiyo ku paru ma rom eno kinde m’ebeweco ku Yob. Ewacu kumae: “Dhanu en e ang’o, ma nia ebedo leng’i?” Edok eyero pi Mungu kumae: “Nen, eketho genogen ungo kum jumaleng’ pare; eyo, polo de leng’ ungo i wang’e.” (Yob 15:14, 15) Eno vupo mi tuko! Iparu nia ng’a m’ucwale niwodho paru maeno? Tie Sitani. Sitani ung’eyo nia kan iweko paru maeno ubedo asu i wii, ibibayu genogen peri. Pieno, koc kud i kum vupo ma kumeno. Bed ma cwinyi tek nia Yehova ubemito ikwo rondo ku rondo, man ebikonyi kara itund i kum lembakeca maeno.—1 Tim. 2:3, 4. w22.10 mba. 25-26 udu. 8-10

Sitani umito Yob ugen nia ebeneno can pilembe enyayu ng’eicwiny i Mungu. Ku lapor, Sitani uketho yamu ma dit urungo ot m’awiya apar pa Yob gibino camu i iye karacelo. (Yob 1:18, 19) Eketho mac uai kud i polo ubin unyotho udul leya pa Yob man bende jurutic m’ubino kwayugi. (Yob 1:16) Calu ma yamu ku mac uai kud i polo, Yob ugeno nia Yehova re m’uorogi. Eno uketho enwang’u nia edaru timo lembe moko m’unyayu ng’eicwiny i Yehova. Re kadok kumeno de, Yob ukwero nilamu Mungu. Eng’eyo nia pi oro dupa Yehova umiyo ire piny dupa ma beco. Pieno eparu nia kan ejolo kud anyong’a piny ma beco m’emiyo ire, ecikere nijolo bende lembe ma reco m’uwok i wiye; uketho eyero kumae: “Mugisa bed kum nying’ Yehova.”—Yob 1:20, 21. w22.06 mba. 21 udu. 7

Kit poyopoc ma rom maeni ma Yesu umiyo ni julub pare nwang’ere bende i Yohana 17:14. Wadaru neno kite ma kum lembila maeno upong’o ko, asagane i kind oro 100 m’ukadhu ceng’ini eni. Epong’o nenedi? Nyanok i ng’eye kinde ma Yesu udoko Ubimo i oro 1914, jubayu Sitani wang’ acel kud i polo. Kawoni kwo tie likili ire iwi ng’om, kum ebekuro nyoth pare. (Nyu. 12:9, 12) Re ebekuro nyothne ungo ma cinge adola. Kwinyo ubenege man eloko kwinyone i kum dhanu pa Mungu. (Nyu. 12:13, 17) Eno re m’uketho tin ng’om udaguwa nisagu zoo. Re kadok kumeno de, wambe ku thelembe mi lworo Sitani ku jupare. Watie ku tegocwiny ma rom ku ma jakwenda Paulo ubino ko. Ekiewo kumae: “Ka Mungu ni kudwa, ng’a ma bibedo jadhogwa?” (Rum. 8:31) Waketh genogen mwa zoo iwi Yehova. w22.07 mba. 18 udu. 14-15

Lworo unego ngo Yesu nia jurutic bibedo nyanok i nindo mir ajiki mi ng’om maeni. Eng’eyo nia wec ma e mi lembila mi Zaburi bitimere: “Dhanu peri gimiri gigi ku berocwiny i ceng’ mi tego peri.” (Zab. 110:3) Tek in de ibed irweyo lembanyong’a, eno nyutho nia ibediko cingi ku Yesu man jamiru mandha pi nipong’o lembila maeno. Ticne ubemedere i wang’e, re peko de tie. Peko acel ma jurwey lembanyong’a mi Ker gibenwang’iri ko tin utie jai. Ju m’ujai i kum yiyoyic, judong dini man judongo pa gavmenti gidaru mewo rwonglembe mi vupo dupa i kum tic mwa. Tek wedi mwa, dhanu ma wang’eyara kugi man jurutic wadwa giyiyo vupone, gicopo diyowa nia wawek nitimo ni Yehova man wajig nirweyo lembanyong’a. I ng’om moko, judegi mwa gibesendowa, gitwiyowa, man giroyowa kadok i kol. w22.07 mba. 8 udu. 1; mba. 9 udu. 5-6

Yehova ubekwayuwa nia wakoy saa ma waponj ko Biblia thiri thiri man wanyam i lembe iwi gin ma wabesomo. Tek wabetiyo ku gin ma wabeponjo, yiyoyic mwa doko tek man kindwa bedo ceng’ini ku Wegwa m’i polo. Eno ketho wabedo ku tego mi ciro peko. Yehova miyo bende tipo pare ma leng’ ni ju ma gijengiri iwi Lembe pare. Tipo pare miyo iwa “tego m’usagu ceke” pi niciro peko moko ci. (2 Kor. 4:7-10) Ku kony pa Yehova, “jamiru mandha man ma riek” ubewodho thiwiwec ma tung’ tung’, video, man mizik ma romo konyowa nitielo yiyoyic mwa man nibedo nger i thenge mi tipo. (Mat. 24:45) Yehova uponjo dhanu pare nia gimariri man gijuk cwinygi i kindgi i saa mir ang’abacwiny. (2 Kor. 1:3, 4; 1 Thes. 4:9) Umego ku nyimego mwa gitie kud ava mi konyowa kara wagwok bedoleng’ mwa kinde ma wabenwang’ara i peko. w22.08 mba. 12 udu. 12-14

Ka wabeweco pi kite ma beco mir umego ku nyimego mwa, nwang’u wabemiyo igi thelembe mange mi dwoko kindwa kugi ceng’ini, man eno biketho cokiri bicungo ma tek i mer. Saa moko thubiri kunoke teliri copo wok kadok i kind Jukristu m’uteng’ini de. Lembuno uwok i kind jakwenda Paulo giku Barnaba ma jarimbe ma ceng’ini. Teliri ma dit uwok i kind juario eno iwi Marko i saa mi wotho migi mi misioner. “Kwinyo uopo i igi man giteliri lee” i kindgi, e gipokiri ng’atuman ucidho i yo pare. (Tic. 15:37-39) Re Paulo, Barnaba, man Marko gidok giketho kwiyocwiny i kindgi. I ng’eye Paulo udok uweco ma ber ku nying’ Barnaba giku Marko. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) Wan bende wacikara niyiko thubiri moko ci m’uwok i kindwa ku jumange i cokiri, man nimedara niketho wiwa i kum kite migi ma beco. I ayi maeno re ma wabiketho kwiyocwiny man bedo i acel i kindwa. w22.08 mba. 23 udu. 10-11

Kinde ma wabetimo tego nikwo nimakere ku cik mi bedopwe pa Yehova, ukwayu ngo wapok lembe iwi jumange man wakethara giwa nia watie pwe. Wang’ey nia Yehova re m’utie “Japoklembe mi ng’om ngung’.” (Tha. 18:25) Yehova umiyo ngo twero mi poko lembe ma kumeno iwa. Wakewec iwi lapor pa won bedopwe ma Yozefu. Eyiyo ngo nipoko lembe iwi jumange, kadok iwi ju m’utime rac de. Umego pare ma dhe utime rac; gilwore ni ng’eca, man giwondo wegi uyiyo nia etho. Oro moko i ng’eye, Yozefu udok urombo ku jupagi. Saa maeno nwang’u dong’ edoko jatela ma dit i ker, m’etie ku copo m’eromo poko ko lembe iwi umego pare ku kwinyo, kadok mi culo kwor. Umego pa Yozefu gibino ku lworo nia ebitimo tap lembuno i kumgi, kadok nwang’u gikwayu kisa ku cwinygi ceke pi lembe ma gigam gitimo ire de. Ento Yozefu uyero igi kumae: “Lworo kud unegwu: kum an ani i ka Mungu?” (Tha. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Ku jwigiri, Yozefu uweko pokolembe i cing’ Yehova. w22.08 mba. 30 udu. 18-19

Ing’eyo de nia Yehova copo tiyo kudi pi nidwoko wang’ rwo pa ng’atu moko m’ubekwaye kud adundene ceke? Ecopo tiyo kudi i jadit cokiri, jakony tic, jayab yo, kunoke jarwey lembanyong’a. Ecopo tiyo bende kudi kadok nwang’u i nyathin, i ng’atu m’utii, umego kunoke nyamego. Tek ng’atu moko m’umaru Yehova ubekwayu kony i bang’e, wang’ ma pol Mungu mwa tiyo ku judong cokiri man jurutic pare mange pi ‘nitielo cwiny’ ng’atune. (Kol. 4:11) Etie iwa rwom ma lee dit nitimo ni Yehova man ni umego mwa i ayi maeno! Wacopo timo lembuno i saa mi peko mi thong’om, peko ma wok rek, kunoke i saa mi ragedo. Wacopo maru nia wakony jumange, re lembene romo bedo tek ka juruot mwa giwa de uberemo. Kadok kumeno, re asu wabemito wakony umego mwa, man anyong’a nego Yehova ka wabetimo tego nikonyogi.—Rie.19:17. w22.12 mba. 22 udu. 1-2

Mer utie ukungu mi genogen. Yesu uwacu nia lembang’ola ario ma dongo utie nimaru Yehova man nimaru wadijo. (Mat. 22:37-39) Ku lapor, mer ma wamaru ko Yehova cwaluwa nilubo lapor pare ma leng’ mi bedo ng’atu ma jugeno. Mer ma wamaru ko umego ku nyimego mwa de cwaluwa nigwoko amung’ migi. Wacikara ngo nyanok de ninyutho pi lembe moko ma romo timogi rac, ma nyayu lewic i wigi, kunoke ma ketho gibedo ku can. Gin mange ma bikonyowa nibedo dhanu ma jugeno utie jwigiri. Jakristu ma jwigere ketho ngo dhanu mange unen nia en re m’etie ng’atu ma kwong’a ma nyutho lembe ni jumange. (Filip. 2:3) Eketho ngo dhanu unen nia etie ku lembe moko mir amung’ m’ebemito ngo eyer ni jumange. Jwigiri bikonyowa bende nigwokara i kum mewo paru mwa giwa iwi lembe ma Biblia kadi ma girasoma mwa m’ujengere iwi Biblia de ukoro ngo. w22.09 mba. 12 udu. 12-13

Malaika moko uyero ni Daniel nia dhanu pa Mungu binyang’ cuu mandha i lembila m’i buku pa Daniel, ento “ng’atu moko mbe ma kind judubo ma [binyang’].” (Dan. 12:10) Kawoni utie saa ma wacikara ninyutho ko nia wambe i kind jutimrac. (Mal. 3:16-18) Yehova ubecoko dhu ‘piny pare ma dhe,’ niwacu dhanu ma pigi tek i iye. M’umbe jiji, wan de wabemito wabed i kind dhanune. Andha wabekwo i nindo ma ber. Ento lembe ma ber m’usagu fodi ubebino abina. Kago eni wabineno kite ma jubikabu ko lembe ma reco ceke. I ng’eye wabineno kite ma lembe ma Yehova ung’olo ni Daniel nia “ibicungo, i makapiny peri, i kajik mi ceng’” bipong’o ko kakare. (Dan. 12:13) Nyo ibekuro kud ava nindo ma Daniel karacelo ku wedi peri ‘gibicungo’ kendo? Ka eyo, tim kero igwok bedoleng’ peri niai kawoni, e ibibedo ma cwinyi tek nia nyingi bibedo asu i buku mi kwo pa Yehova. w22.09 mba. 24 udu. 17; mba. 25 udu. 19-20

Copere nia wec maeno umiyo tego i kum Ezekiel. Pirang’o? Ma jiji mbe, epoy nia Yehova uyero wec ma rom eno ni Musa man ni Isaya kinde m’eorogi nibedo jubila pare. (Ai 3:10; Isa. 6:8) Ezekiel ung’eyo nia Yehova ukonyo jubila ario eno nivoyo peko migi. Pieno, kinde ma Yehova uwacu ni Ezekiel nia ‘abeori,’ Ezekiel ubino ku thelembe ma tap mi bedo ku genogen nia Yehova bikonye. Bende, wec ma nia ‘lembe pa Yehova ubino i bang’a,’ nwang’ere wang’ ma pol i buku pa Ezekiel. (Eze. 3:16; 6:1) Ma piem umbe, Ezekiel ung’eyo kamaleng’ nia Yehova re m’uore. M’umedo maeno, calu Ezekiel ubino wod jalam, copere nia won uponje ning’eyo ayi ma Yehova ubed ukonyo ko jubila pare con. Ku lapor, Yehova uwacu ni Isak, Yakobo, man Yeremia nia “wanuti wakudi.”—Tha. 26:24; 28:15; Yer. 1:8. w22.11 mba. 2 udu. 3

Kadok Adam giku Eva gidubo man gikelo tho iwi nyikwayu migi de, re Yehova uwilo ngo paru pare iwi lembakeca pare. (Isa. 55:11) Lembakeca pare utie asu nia dhanu ma gigwoko bedoleng’ migi gikwo rondo ku rondo. Kenen lembe ma Yehova uyero man m’etimo kara epong’ lembakecane. Yehova ung’olo nia ebicero ju m’utho, man ebimiyo igi kaka mi kwo rondo ku rondo. (Tic. 24:15; Tito 1:1, 2) Yob ma won bedopwe ugam ung’eyo nia Yehova utie kud ava mi cero ju m’utho. (Yob 14:14, 15) Jabila Daniel de ugam ung’eyo nia ju m’utho bicer pi ninwang’u kaka mi kwo rondo ku rondo. (Zab. 37:29; Dan. 12:2, 13) I rundi pa Yesu, Juyahudi de ugam ung’eyo nia Yehova bimiyo “kwo ma rondo ku rondo” ni jurutic pare m’ugwoko bedoleng’ migi. (Luka 10:25; 18:18) Yesu ubed uweco thiri thiri iwi lembang’ola eno, man en de Won uketho ecer.—Mat. 19:29; 22:31, 32; Luka 18:30; Yoh. 11:25. w22.12 mba. 4-5 udu. 8-9

Yehova ubekwayuwa nia wabed ceng’ini kude. (Yak. 4:8) Ebemito ebed Mungu mwa, Wegwa, man Jarimbwa. Ka warwo i bang’e, edwoko wang’ rwo mwa man ekonyowa i saa mi can. Bende, ebetiyo ku dilo pare pi niponjowa man nigwokowa. Wacopo coro ceng’ini i vut Yehova nwang’u waberwo i bang’e, wabesomo Lembe pare man wabenyamu iye. Ka watimo kumeno, wabimare man adundewa bipong’ ku foyofoc lee pire. Wabimiyo ire woro man pak m’uromo kude. (Nyu. 4:11) Ka wabemedara ning’eyo Yehova, genogen mwa i wiye man iwi dilo pare m’eketho ubekonyowa de bimedere ameda. Wonabali ubetimo tego kara nok nok wawek nigeno Yehova man dilo pare. Re wacopo cerara ire. Ka yiyoyic mwa man genogen mwa i Yehova utie ma tek, wabiweko ngo nyanok de Mungu mwa man dilo pare.—Zab. 31:13, 14. w22.11 mba. 14 udu. 1-3

Jukristu mandha dupa gibed giketho kwo man bedagonya migi i ariti, ke pi mer ma gimaru ko Yehova Ubimo migi ma dwong’. Jukristu eno gikeco nigwoko bedoleng’ migi, tap calu Juebrania adek m’ugam uboth kud i maj uka pi gwoko bedoleng’ ma ginyutho ni Ng’atu ma malu ngbir. Daudi ukiewo nia pire tie tek wamedara niwotho i bedo cuu mwa i wang’ Mungu. Ewacu kumae: ‘Yehova bipoko lembe wi kodhidhanu: Pok lembe para calku bedopwe para, E Yehova, man calu bedocu para ma ni i ia.’ (Zab. 7:8) Edok emedo kumae: “Wek bedocu ku bedopwe gigwoka.” (Zab. 25:21) Lembe ma ber m’usagu zoo i kwo mwa utie nimediri asu nigwoko bedoleng’ mwa ni Yehova! E i ng’eye wabiwinjara tap calu jagor zaburi m’ukiewo nia, “mugisa ni ju m’ubedo atira . . ., ma giwotho ku cik pa Yehova.”—Zab. 119:1. w22.10 mba. 17 udu. 18-19

Kud i kind wec ceke ma Yob uweco ku jumange i kwo pare zoo, wecne m’eweco ku Yehova Mungu re ma pire bino tek lee. Yehova utiyo ku giracwiya pare moko ma wang’u ijo pi nidwoko cwiny Yob tek iwi rieko man copo m’etie ko pi nigwoko jurutic pare. Ku lapor, epoyo wi Yob nia ebedieng’ pi yedi; pieno ecopo dieng’ pire bende. (Yob 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Niai kud i lapor mi cwic maeno, Yob unwang’u ponji dupa iwi kite pa Mungu pare. Wan bende waromo nwang’u ponji lee iwi Mungu mwa kinde ma wabeneno piny m’ecwiyo. Re saa moko ecopo bedo iwa lembe ma tek nitimo kumeno. Ka wabekwo i adhura, waromo neno ngo kubang’ ceng’ piny dupa ma Yehova ucwiyo. Kadok wabekwo i kiaru de, waromo nwang’u nia wambe ku saa mi ponjo lembe iwi giracwiya, re pire tie tek ninwang’u saa man nitimo tego nibeneno giracwiya. w23.03 mba. 15 udu. 1-2

Yesu uwacu ni julubne nia “digidi ma dongo” ku peko mange ma rek bilar timere ma fodi ajiki uwok ungo. (Luka 21:11) Eyero bende nia “turocik binyay;” de andha lembene ubenen tin: timo ma reco, rop, man nek mi ju m’ujai unyay lee. (Mat. 24:12) Ku lemandha, Jumulembe pa Yehova dupa gidaru nwang’iri ku peko maenogi. Yesu uwacu ngo nia ka wabenwang’ara ku peko ma kumeno, eca nyutho nia Yehova ubedieng’ ungo piwa. (Isa. 57:1; 2 Kor. 11:25) Yehova copo gwokowa ngo i ayi mir udu i peko ceke ma romo wok, ento emiyo iwa gin ma watie ku yenyne kara wabed ku kwiyocwiny. Ebibedo iwa yot tek walar wayikara ma fodi lembe ma wok rek utundo ngo. Nyo nilar yikiri nyutho nia wambe ku yiyoyic i Yehova? Ungo. I andha, ka walar wayikara nyutho nia watie ku yiyoyic i copo m’eromo gwoko kowa. Nenedi? Lembe pa Mungu ubekwayuwa nia wayikara pi peko ma romo wok. w22.12 mba. 18 udu. 9-10

Kinde ma fodi Yosefu n’i kol, Yehova uketho ubimo mi Misiri uleko lek ario ma lembene nyotho wijo. Kinde m’ewinjo nia Yosefu utie ku copo mi koro the lek, e eoro jucidh juwodhe. Ku kony pa Yehova, Yosefu ukoro the lekne ni Farao man juk m’edok emiyo ire pi lembene uwang’u iye lee. Farao uneno kamaleng’ nia Yehova ni karacelo ku Yosefu, man ekethe ebedo ng’atu ma dit ma neno wi dero mi cam pi ng’om Misiri ceke. (Tha. 41:38, 41-44) I ng’eye ndru ma dit udok upodho, i ng’om Misiri kende ngo ento bende i ng’om Kanan kaka ma jupagi Yosefu ubino kwo i iye. Kawoni Yosefu utie ku dito ma dit m’ecopo bodho ko jupagi man mi gwoko anyoli ma Masiya biwok kud i iye. M’umbe jiji, tie Yehova re m’uketho lembe ceke ubedo miero ni Yosefu. Kadok umego pa Yosefu gigam gimito ginege de, re Yehova uloko lembene udoko ni yo ma kara epong’ ko lembakeca pare. w23.01 mba. 17 udu. 11-12

Ng’atu m’utie ku wang’e i kume gire, ebedo ku wang’e pir ariti ceke ma romo nyotho winjiri m’i kindgi ku Yehova, man emaku yub mi uro aritinegi. I ayi maeno re m’eromo gwokere gire i mer pa Mungu. (Rie. 22:3; Yuda 20, 21) Jakwenda Paulo umiyo juk ni Jukristu nia gibed ku wang’gi i kumgi gigi. Ku lapor, ewacu ni Jukristu mir Efeso kumae: “Ka kumeno wubed ku weng’wu lee kara kud wuwoth calu dhanu ma rieko migi mbe, ento wuwoth calu ju ma riek.” (Efe. 5:15, 16) Sitani ubetimo tego saa ceke kara enyoth winjiri m’i kindwa ku Yehova, uketho Biblia umiyo iwa juk nia ‘wamedara ninyang’ nia yeny pa Yehova tie ang’o’ kara wagwokara ni uwic moko ci ma Sitani tiyo ko. (Efe. 5:17) Kara wamak yub ma cuu, mito wanen nia “yeny pa Yehova tie ang’o.” Wacopo ng’eyo yeny pa Yehova nwang’u wabeponjo Lembe pare thiri thiri man nwang’u wabenyamu iye. Tek wabemedara ninyang’ i yeny pa Yehova, man watimo kero nibedo ku “paru pa Kristu,” e wabiwotho “calu ju ma riek” kadok wambe ku cik ma tap m’ubetelo wiwa de.—1 Kor. 2:14-16. w23.02 mba. 16-17 udu. 7-9

Ibed iweyo ot peri wang’ adi? Saa moko nyo i wang’ nidok i iye wang’ ma kwong’a, iweye mii mandha. Re ang’o ma copo timere ka yor i ng’eye iwenje? Utur ku susu romo dhurere i iye pio pio mandha. Kara ot peri ubed ma leng’, ukwayu ibed iweye nja. Rom rom kumeno, mito wabed wamedara nitimo kero pi nitwinyo paru mwa man niyiko kite mwa. Andha, i wang’ nilimo batizo waii lee pi nitimo alokaloka m’ukwayere i kwo mwa kara “wadwokara leng’ ni gin ceke ma cido kum man ng’eyong’ec.” (2 Kor. 7:1) Dong’ kawoni wacikara nitiyo ku juk pa jakwenda Paulo m’uwacu nia “wumeduru nidwoko paru man timo mwu udok nyen.” (Efe. 4:23) Utur ku susu mi ng’om maeni copo dhurere i iwa pio pio. Pi niuro lembuno man nibedo ma leng’ i wang’ Yehova, wacikara nibeng’iyo i paru mwa, kite mwa man ava mwa nja. w23.01 mba. 8 udu. 1-2

Kepar nia ibewinjo Yesu ubeponjo ponji. I wec pare, ebedok zoo iwi Lembagora ma leng’, m’ebelwong’o ku wiye! I saa mi batizo pa Yesu kinde ma juwire ku tipo ma leng’, m’umbe jiji epoy i kum kwo pare m’elar ebino i iye i wang’ bino i ng’om. Wec ma kwong’a m’eyero i ng’ey batizo pare man m’edok eyero i wang’ tho pare, zoo uai i Lembagora. (Poi. 8:3; Zab. 31:5; Luka 4:4; 23:46) Bende, i kind oro adek ku nusu, niai i kum batizo nitundo i kum tho pare, Yesu ubed usomo Lembagora i wang’ dhanu kunoke ebed eweco i wiye igi man ebed ekoro iye. (Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luka 4:16-20) Oro ma lee i wang’ nicaku tic pare, Yesu ubed usomo man ebed ewinjo Lembe pa Mungu thiri thiri. I pacu, m’umbe jiji ebed ewinjo Maria giku Yosefu gibed gidok iwi wec m’i Lembagora. (Poi. 6:6, 7) Bende, kubang’ sabatu Yesu ubed ucidho i sinagog ku juruot pagi. (Luka 4:16) Copere nia kinde ma gitundo, ebed ewinjo kilili mandha Lembagora ma jubesomo. w23.02 mba. 8 udu. 1-2

Thelembe tie dupa mi maru Yehova. Ku lapor, ituc ninyang’ nia etie “[acaki] mi kwo” man nia en re m’emiyo “giramiya ceke ma ber man ma cuu.” (Zab. 36:9; Yak. 1:17) Piny ceke ma nyayu anyong’a i ii uai i bang’ Mungu mwa ma won berocwiny man ma jamer. Jamgony utie giramiya ma ber m’usagu zoo ma Yehova umiyo iwa. Pirang’o wabeyero kumeno? Kenen winjiri m’utie i kind Yehova giku Wode. Yesu uyero kumae: “Wego umara” man “amaru Wego.” (Yoh. 10:17; 14:31) Winjiri m’i kindgine umedere nidoko tek pi oro milioni swa. (Rie. 8:22, 23, 30) Kepar kawoni kite ma Yehova uwinjere ko ku litho kinde m’eweko Wode usendere man utho. Yehova umaru kodhidhanu lee mandha, uketho i iye in bende. Pieno, ebino ayika nimiyo Wode m’emaru ni lam mi gony kara in ku jumange wukwo rondo ku rondo. (Yoh. 3:16; Gal. 2:20) Eno tie thelembe ma dit ma watie ko mi maru Mungu. w23.03 mba. 4-5 udu. 11-13

Ukwayu wakoc cen ku ponji mi jujai. Yesu ujuko Jukristu moko mi cokiri mi Pergamo kum gibino nyayu pokiri i kind umego. (Nyu. 2:14-16) Ento efoyo Jukristu moko mi Thuatera ma gigam gikoc cen ku “gin ma thuc pa Sitani” man ekwayugi nia ‘gimok kikiki’ i kum lemandha. (Nyu. 2:24-26) Ugam ukwayere nia Jukristu ma gicaku lubo tok ponji maeno mi vupo gilok cwinygi. Ka dong’ tin ke? Wacikara nikwero ponji ceke m’ukoc ku paru pa Yehova. Jujai gicopo nen “ve nia gibetimo ni Mungu,” ento nwang’u “gibeworo ngo cik pare.” (2 Tim. 3:5) Tek wabeponjo Lembe pa Mungu akethacwinywa, ebibedo iwa yot ning’iyo man nikwero cen ponji mi vupo. (2 Tim. 3:14-17; Yuda 3, 4) Mito waketh thier mwa ubed ni gin ma Yehova jolo. Tek wabetimo lembe moko ma copo ketho Yehova jolo ngo thier mwa, mito wanen nia watimo alokaloka pio pio kara wanwang’ bero i wang’ Mungu.—Nyu. 2:5, 16; 3:3, 16. w22.05 mba. 4 udu. 9; mba. 5 udu. 11