Dwi mir 10

Wan ceke wacopo dikara i coko nwang’u wabewer ma tek ku jumange, man nwang’u wabedwoko wang’ penji ma wayiko ma ber. Etie lembe ma yot ungo ni jumoko niwero wer man nidwoko wang’ penji i coko. Nyo iri de lembene teki? Ka eyo, kenen gin ma jumange utimo pi nivoyo lworo migi. Jumoko nwang’u nia gin ma konyogi tie ka gibewer ku cwinygi zoo. Ka wabewero wer mwa mi Ker, gin ma kwong’a ma mito waketh wiwa i kume utie nipaku Yehova. Pieno yik wer i pacu calu ve m’iyiko ko thenge mange mi coko man ii nineno winjiri m’utie i kind wec mi werne ku lembe ma jubiponjo i coko. Bende, keth wii i kum wec mi wer, kakare niketho paru peri iwi ayi m’ibewer ko cuu kunoke ngo. Dwoko wang’ penji i coko copo bedo lembe ma tek ni jumoko. Dong’ ang’o ma bikonyi? Bed itim kero idwok wang’ penji nja i coko. Poy nia dwoko wang’ penji ma cuu utie ma nyar adundo, ma yot man ma tap. Yehova foyo lee mandha ka waketho lembakeca mi pake i coko. w22.04 mba. 7-8 udu. 12-15

Wec ma nia “jakony” nyutho ng’atu m’uberingo pi nicibodho ng’atu moko m’ubekok nia julare. Kepim nineno ayi ma Yehova ubetimo ko pio pi nilaru ng’atu ma cwinye ng’abere! Ibinwang’u andha nia lapor eno ubenyutho ava ma dit ma Yehova utie ko mi bedo Jakony mwa. Eyo, ku kony pa Yehova, wacopo ciro peko mwa kud anyong’a. Yehova konyowa i yo moko ma kani? Pi ninwang’u wang’ penji eno, wakedok iwi buku pa Isaya. Pirang’o? Pilembe lembila ma dupa ma Yehova uketho ekiewo, ubetimere i kum jurutic pa Mungu tin. M’umedo maeno, pi nikoro pi Yehova, wang’ ma pol Isaya ubed utiyo ku wec ma nyang’ i igi tie yot. Ku lapor, wecne moko nwang’ere i Isaya thek 30. I iye, Isaya utiyo ku lapor moko ma ber mandha m’ukoro kite ma Yehova konyo ko dhanu pare. Ekiewo nia pi nikonyowa, (1) Yehova winjowa kilili mandha man edwoko wang’ rwo mwa, (2) emiyo iwa telowic, man (3) ebemiyo mugisa iwa kawoni, man ebimiyo cil i nindo m’ubino. w22.11 mba. 8 udu. 2-3

Kinde ma Yesu uoro rwonglembe ni cokiri mi Smurna man mi Filadelfia, eyero ni Jukristu m’i igi nia kud gibed lwor ka jubenyayu ragedo i kumgi, kum gibinwang’u sukulia pi gwoko bedoleng’ migi. (Nyu. 3:10) Mito wang’ey nia wabinwang’ara ku ragedo man wabed ayika nicire. (Mat. 24:9, 13; 2 Kor. 12:10) Buku mi Lembanyutha ukoro iwa nia jubinyayu ragedo i kum dhanu pa Mungu i rundi ma tin eni, niwacu i “ceng’ pa Rwoth.” (Nyu. 1:10) Lembanyutha thek 12 uweco pi lwiny m’ugam utuk i polo ndhundhu i ng’ey ma Yesu udoko Ubimo mi Ker pa Mungu. Mikael, (niwacu Yesu Kristu m’unwang’u dwong’), karacelo kud udul mony pare, gikiedo i dhu Sitani ku pajogi pare. (Nyu. 12:7, 8) E lwiny uloyo judegi pa Mungu man jubayugi piny iwi ng’om, kaka ma gibenyayu iye masendi ma dit ma yerere ngo.—Nyu. 12:9, 12. w22.05 mba. 5 udu. 12-13

Pokolembe pa Yehova utie cuu man atira saa ceke. Yehova umbe kud akoyakoya kadok nyanok de. Tie ngo leng’o pa ng’atini, lonyo, dito m’etie ko kunoke copo pare re ma ketho Yehova timo ire kisa. (1 Sam. 16:7; Yak. 2:1-4) Ng’atu moko mbe ma copo diyo Yehova kunoke ma turo ire kanyaka. Emaku ngo yub nyanok de ku kwinyo kunoke pi kite m’ewinjere ko. (Ai 34:7) M’umbe jiji, Yehova tie Japoklembe ma dit m’usagu zoo pilembe eng’eyowa cuu man enyang’ i lembe ma wabekadhu kud i iye (Poi. 32:4) Dhanu ma gikiewo Lembagora mi dhu Juebrania ging’eyo nia ayi mi timo kisa pa Yehova ukoc bor ku mi dhanu. Buku moko uyero pi wec mi dhu Juebrania ma gitiyo ko kumae: “Wecne jutiyo kude kende kende pi nikoro ayi ma Mungu timo ko kisa ni judubo. Jutiyo kude ngo pi niweco pi kisa ma dhanu timo ni wadi.” Yehova kende re m’utie ku copo mi weko dubo mi magwei ni ng’atu m’uyewo dubo pare. w22.06 mba. 4 udu. 10-11

Tek ibetungo awiya peri kendi, kunoke jadhogi mi gamiri utie ngo jayic, ng’ey nia lapor mi yiyoyic m’ibenyutho ubetielo cwiny jumange man ubemiyo amora i kumgi! Dong’ kan ibeneno ngo adwogi ma cuu pi kero m’ibetimo pi nyathin peri ke? Poy nia ponjo awiya tie gin ma ting’o nindo. Ku lapor, kan ipidho kodhi peri, saa moko icopo penjiri nia nyo andha kodhine bidongo nitundo eceg nyinge. Kadok imbe ku copo iwi cegonying’ mi kodhi de, re imediri asu nikwoyo pii i wiye kara enwang’ kaka ma cuu m’edong ko. (Mark. 4:26-29) Kumeno bende, calu itie mego, saa moko icopo penjiri nia nyo andha kero m’ibetimo ubekonyo nyathin peri nimaru Yehova. Imbe ku copo iwi yub ma nyathin peri copo maku. Ento tek ibetimo tego peri ceke pi niponje, eca nwang’u ibemiyo ire kaka ma ber m’edok ko jarimb Mungu. w22.04 mba. 19-20 udu. 16-17

Suleman ubino ku nen ma cuu i wiye gire kinde ma fodi ebino timo ni Yehova ku gwoko bedoleng’. Saa m’ebino aradu, egam eng’eyo pi mupaka pare uketho ekwayu telowic i bang’ Yehova. (1 Ub. 3:7-9) I acaki mi bimobim pare, Suleman ung’eyo nia etie rac nibedo jakuhaya. Lembe ma rac utie nia, i ng’eye Suleman udok uworo ngo juk m’emiyo en gire. Pi kare moko i saa mi bimobim pare, edoko jakuhaya man ecaku woro ngo cik pa Mungu. Ku lapor, cikne moko acel uwacu nia jabim mir Israel ucikere ngo nimedo wend ‘mon ire, kara cwinye kud ulokre.’ (Poi. 17:17) Suleman uworo ngo cik maeno, egamu ire mon 700 ku m’araga 300! (1 Ub. 11:1-3) Saa moko nyo Suleman uparu nia lembene copo kelo ngo ire ariti. I ng’eye edok enwang’u adwogi ma rac mi koso woro cik pa Yehova.—1 Ub. 11:9-13. w22.05 mba. 23 udu. 12

Tin dhanu ginwang’iri i wang’ ng’iyong’ic ma pire tek m’ukwayu gitim. Nyo gibidiko cing’gi i kum Yehova Mungu pilembe nia en re m’etie ku twero mi bedo Jabim iwi ng’om zoo, kunoke nyo gibidiko cing’gi i kum Sitani Wonabali ma jadegi pare? Ng’iyong’ic mange mbe m’uweko maeno. Yub moko ci ma gibemaku binyutho ka nyo gibikwo rondo ku rondo kunoke ngo. (Mat. 25:31-33, 46) I nindo mi “masendi ma dit,” gibibedo kud ayi i kumgi ma binyutho ka nyo giromo ku both kunoke ku nyoth. (Nyu. 7:14; 14:9-11; Eze. 9:4, 6) Kan idaru ng’iyo nidiko cingi i kum bimobim pa Yehova, eno itimo ng’iyong’ic mi rieko. Kawoni itie kud ava mi konyo jumange de kara gitim ng’iyong’ic ma cuu. Dhanu m’udiko cing’gi cuu i kum bimobim pa Yehova gibinwang’u mugisa. Wacikara niponjo lemandha maeno ma pire tek. Ka watimo kumeno, wabinwang’u tego ma wabimedara ko nitimo ni Yehova. M’umedo maeno, wacopo konyo bende dhanu mange nimaku yub ma gitim ko ni Yehova man gimok i kume. w22.05 mba. 15 udu. 1-2

Ukwayu wawinj Yehova, judegi mwa re ngo. Yob ugam uketho wiye kilili kinde ma Yehova ubeweco kude. Mungu unyamu i lembe ku Yob. I ayi moko ve ebino yero ire kumae: ‘Ang’eyo lembe ceke m’inweng’iri ko. Iparu nia acopo dieng’ kudi ngo?’ Yob udwoko lembe ni Yehova ku jwigiri man ku foyofoc pi bero pare. Ewacu kumae: “Naka awinjo piri ku winj mi ith; ento kawono wang’a neni.” (Yob 42:5) Kinde ma Yob ubino yero wec maeno, ubenen nia nwang’u fodi asu ebedo i vuru, kume ke ukwot ku vur. Kadok kumeno de, Yehova unyutho ire nia emare man nia anyong’a nege pire. (Yob 42:7, 8) Tin de dhanu copo cayuwa man giromo tiyo kudwa calu ve tijwa mbe. Gicopo ii nicido nyingwa man nying’ dilo mwa. Kpawa pa Yob ubeponjowa nia Yehova ung’eyo nia wabigwoko bedoleng’ mwa ire kinde ma wabenwang’ara ku peko. w22.06 mba. 24 udu. 15-16

Kadok anyong’a bibedo dit i polo i ng’ey ma junyotho Babeli ma dit de, re gin mange nuti ma binyayu anyong’a lee nisagu. (Nyu. 19:1-3) Etie lembe ma pire tek akeca ma jukiewo pire i buku mi Lembanyutha, niwacu “nyom pa Nyathi rombo.” Nyanok i wang’ kiedo lwiny mi Armagedon, binwang’u dhanu 144000 ceke gidaru idho i polo. Ento eno bibedo ngo saa mi nyom pa Nyathi rombo. (Nyu. 21:1, 2) Nyom pa Nyathi rombo bikadhu i ng’ey lwiny mi Armagedon, saa ma dong’ junyotho judegi pa Mungu ceke. (Zab. 45:3, 4, 13-17) Lembang’o ma bitimere i saa mi nyom pa Nyathi rombo? Tap calu ma lembe mi nyom diko kind ng’atu ma co ku ng’atu ma dhaku, kumeno bende nyom mi lapor pa Nyathi rombo bidiko Rwoth Yesu Kristu karacelo ku dhanu 144000 ma gitie “mugole” pare. Lembe maeno ma pire tek, bimiyo kaka ni bimobim ma nyen ma bibimo wi ng’om zoo pi oro 1000.—Nyu. 20:6. w22.05 mba. 17 udu. 11-13

Yesu ular uwacu nia i nindo mi kajik ceng’, ebiketho “jamiru mandha man ma riek” pi nimiyo cam mi tipo. (Mat. 24:45) Eno ubenyutho nia jamiru eno bitimo tic ma tek i rundi mwa eni. De andha ebetimo kumeno. Yesu ma jatela mwa ubetiyo kud ungu ma nok mi dhanu ma co ma juwiro ku tipo, pi nimiyo cam mi tipo ni dhanu pa Mungu man ni jumange tap “i saane.” Jumaco maeno ma juwiro gineniri ngo nia gibimo wi yiyoyic mi jumange. (2 Kor. 1:24) Tung’ ku maeno, ging’eyo nia Yesu Kristu re m’utie “jatelwic man jego” mi dhanu pare. (Isa. 55:4) Niai i oro 1919, jamiru mandha uwodho girasoma ma tung’ tung’ pi nikonyo dhanu ma nyen m’ubed umaru niponjo lemandha i Lembe pa Mungu. I oro 1921, ewodho buku La Harpe de Dieu pi niponjo dhanu mange ku ponji mir ukungu mi Biblia. Kubang’ nindo m’ubecidho, judok juwodho girasoma mange bende. Buku ma kani m’ugam ukonyi ning’eyo man nimaru Wegwa m’i polo? w22.07 mba. 10 udu. 9-10

Yehova tie ng’atu ma cwinye leng’ m’usagu zoo. Kadok nang’ imii ire ang’o de, saa ceke ebidwoko iri wang’e lee m’usagu. (Mark. 10:29, 30) Kadok kawoni i ng’om maeni ma rac de, ebimiyo iri lembe ma nyayu anyong’a, mugisa man kwo ma ber. Re eno de fodi. Kwayu imediri nitimo ni Wuru ma jamer rondo ku rondo; e mer m’i kindwu wuku Wuru bimedere nidongo. Man andha ibikwo lee dit calu en, rondo ku rondo. Kan imaku yub mi thieriri man mi limo batizo, itie ku rwom mi miyo piny moko ma pire tek ni Wuru. Edaru miyo iri piny ceke ma beco, man nindo ceke mir anyong’a ma nang’u niai con zoo fodi ineno ngo. Pi niculo kawang’e, icopo miyo ni Jacwii polo ku ng’om piny moko ma fodi embe ko, eno ke miyiri peri i tic ma leng’. (Yob 1:8; 41:11; Rie. 27:11) Eno re m’utie yo ma ber m’usagu zoo m’icopo kwo ko. w23.03 mba. 6 udu. 16-17

Saa m’itie aradu, ava mi timo ribiri copo bedo lee, man jumange romo bidhi kara ipodh i lemsasa mi tarwang’. Sitani ubemito itim tap lembuno. Ang’o ma bikonyi kara iceriri ni abidhe? (1 Thes. 4:3, 4) Kor ni Yehova kite m’ibewinjiri ko i rwo peri ma segi, man kwaye ekonyi kara icung ma tek. (Mat. 6:13) Poy nia Yehova ubemito ekonyi, ento ungo nimiyo iri matira. (Zab. 103:13, 14) Kud igoy kori nidaru lembe peri kendi. Wec pi lembe m’ubesendi ni junyodo peri. Etie yot ungo nikoro lembe peri ma segi ni ng’atu mange, re pire tie tek nia ikore. Ibinwang’u nia kara imbe ku yeny ma nia cik uwec iwi lembe ceke, pilembe nwang’u inyang’ i paru pa Yehova iwi lembenegi. w22.08 mba. 5 udu. 10-12

Jawi ot ma Jakristu neno rwom mi pong’o yeny mi kum mi juruot pare ni gin ma pire tek. Kan itie jawi ot, saa moko nyo lworo benegi nia ibicopo ngo ninwang’u cam ni juruot peri man niculo ot ma wukwo i iye. Bende, nyo cwinyi ubedieng’ nia ka tic uweki, ibinwang’u ngo tic mange. Kunoke nyo itie ku jiji nia ecicopere ngo iri nitimo alokaloka i kwo peri kara ikwo ku sente ma nok. Kit lworo ma kumeno uketho Sitani udaru wingo dhanu dupa i kum timo ni Yehova. Sitani ubemito wayii nia Yehova ubedieng’ ungo piwa, man nia ebikonyowa ngo nipong’o yeny mi juruot mwa. Lembuno romo cwaluwa nitimo gin moko ci ma wacopo pi nimoko kii i kum tic mwa, kadok nwang’u ticne ubeketho wabeturo cik mir ukungu mi Biblia de. w22.06 mba. 15 udu. 5-6

Wang’eyo nia Mungu mwa utie “won kisa ku bero, ng’atu ma bedo yo ni ng’ecwiny, man dit ku mer mi bero ku lemandha.” (Ai 34:6) Yehova umaru bedopwe. (Isa. 61:8) Ewinjere rac kan ebeneno wabesendara, uketho etie ayika man etie kud ava mi daru masendi ceke i nindo m’ekeco. (Yer. 29:11) Wabekuro nindo maeno kud ava! Eno tie thelembe acel m’uketho wamaru Yehova lee nisagu! Thelembe mange m’uketho wamaru lemandha utie ma kani? Lemandha ubemiyo iwa bero dupa. Wakewec iwi laporne moko. Lemandha m’i Biblia uketho i iye genogen mwa pi nindo m’ubino. Tap calu nanga ketho yei cungo kakare iwi pii i saa pa yamu, genogen mwa m’ujengere iwi Biblia de ketho wacungo ma tek i saa mi peko. I giragora ma tin, Paulo ubino weco pi genogen mi cikwo i polo ma Jukristu ma juwiro ku tipo gitie ko. Ento lembene umulo bende kum Jukristu ma gibekuro kud ava nikwo rondo ku rondo iwi ng’om i paradizo. (Yoh. 3:16) Ma jiji mbe, ponjo lembe iwi genogen mi kwo ma rondo ku rondo uketho kwo mwa utie ku thelembe. w22.08 mba. 14-15 udu. 3-5

Mer utie ukungu mi genogen. Jukorintho mi kwong’o thek 13 ukoro kite ma tung’ tung’ mi mer ma romo konyowa nigeno jumange man nidok genogi kendo. (1 Kor. 13:4-8) Ku lapor, verse mir 4 uwacu nia “mer ciro lembe hai man ebedo ber ku dhanu.” Yehova cirowa kadok nwang’u wadubo ire kendo kendo. Pieno, wan de wacikara niciro umego ku nyimego mwa kinde ma giyero kunoke gitimo lembe m’uton i iwa. Verse mir 5 umedo nia “[mer] lembe ton i iye ngo. Ekwanu racu ngo.” Wabiyenyo ngo nia wakan i wiwa lembe ma rac m’umego utimo. Eklizia 7:9 uyero nia “ng’ecwiny kud umeki vur vur.” Tim kero nineno umego ku nyimego calu ma Yehova de neno kogi. Mungu umarugi man ekwanu ngo dubo migi akwana. Wan de wacikara nitimo ve en. (Zab. 130:3) Kakare niketho wii i kum kosa migi, ii nineno kite migi ma beco.—Mat. 7:1-5. w22.09 mba. 3-4 udu. 6-7

Buku pa Daniel ukoro lembe ma ber ma nyayu anyong’a ma bitimere i nindo mi kajik ceng’. Ku lapor, Daniel 12:1 unyutho nia Mikael, m’utie Yesu Kristu ‘ucungo i kum [dhanu pa Mungu].’ Theng lembila maeni ucaku pong’o niai oro 1914 saa ma Yesu udoko ubimo iwi Ker pa Mungu i polo. Ento Daniel uyero bende nia Yesu “bicungo” i “nindo mi masendi . . . ma fokuwok ungo ugambre i thekri mi thek cil i nindo nino m’ubino.” “Nindo mi masendi” eno utie “masendi ma dit” ma jukiewo pire i Matayo 24:21. Yesu bicungo, kunoke ebicero bang’ dhanu pa Mungu i nindo ma tokcen mi masendi, niwacu i Armagedon. Buku mi Lembanyutha ulwong’o dhanu maeno nia “udul ma dit . . . ma giai kud i masendi ma dit.”—Nyu. 7:9, 14. w22.09 mba. 21 udu. 4-5

Yehova copo weyo nying’ ma kawoni ubenwang’ere i buku mi kwo, kunoke ethumo wang’gi, calu ve fodi ekiewogi ku kalamu mi yen (crayon). (Nyu. 3:5, kmt.) Wacikara nitimo kero kara nyingwa ubed asu i buku eno nitundo ma jubikiewe magwei ku kalamu mi vino ma weyere ngo. Ungu acel mi dhanu ma nying’gi ukiewere i buku mi kwo utie dhanu ma jung’iyogi pi nibimo karacelo ku Yesu i polo. Nimakere ku wec ma jakwenda Paulo uyero ni ‘jutic wadi’ mi Filipi ma julwong’ogi pi nicibimo karacelo ku Yesu, nying’ ju ma juwiro ku tipo n’i buku mi kwo. (Filip. 4:3) Ento kara nying’gi ubed asu i buku maeno mi lapor, gicikiri nigwoko bedoleng’ migi. I ng’eye, kinde ma gibinwang’u ayi ma tokcen i wang’ tho migi kunoke i wang’ masendi ma dit, ka dong’ nying’gi bikiewere mi magwei i bukune.—Nyu. 7:3. w22.09 mba. 14 udu. 3; mba. 15 udu. 5-6

Nyo lembe m’ulubo e udaru timi de? Ku lapor, ng’atu moko utedo kit cam ma mit m’ibed imaru. Ento pilembe saa umbe iri kunoke wii zoo ubeparu lembe mange, e icaku came pio pio man imwonye ali uketho ibilo ngo midone. Kinde m’idaru, inwang’u nia nang’ timba icame yoo kara kubang’ cam m’iberoyo i dhogi, iwoth bilo midone. Lembuno copo timere ka wabesomo Biblia. Saa moko wasome pio pio m’umbe ninwang’u mido mi lembe m’i iye. Pieno, nwang’ saa m’ibil ko mido mi Lembe pa Mungu; nen i paru peri lembe m’ubetimere, winj dwand dhanu m’ibesomo pigi, man par pi gin m’isomo. Kan itimo kumeno, ibibedo kud anyong’a. Yesu uketho “jamiru mandha man ma riek” kara umii iwa cam mi tipo tap i saane, uketho wabecamu ma ber i thenge mi tipo. (Mat. 24:45) Lembagora ma Mungu uyuyo i wiye, utie camne ma kwong’a kud i kind gin ma jamiru mandha ubewodho.—1 Thes. 2:13. w22.10 mba. 7-8 udu. 6-8

Biblia ular upoyowa nia i rundi mi kajik ceng’, jucac bibedo dupa. (2 Pet. 3:3, 4) “Awanya migi ma reco mi timo lembe ma foyo ngo i Mungu” re m’ubecwayu wang’gi nicayu cac. (Yuda 7, 17, 18) Dong’ wacopo gwokara nenedi kara kud wadok jucaci? Yo acel utie nikoc ku dhanu ma bebedo ku pidoic mi cayu lembe zoo acaya. (Zab. 1:1) Eno ubenyutho nia mito ngo wawinj kunoke wasom gin moko ci m’uai kud i bang’ jujai. Ka wabedo ku wang’wa ngo, wabicaku bedo ku pidoic mi cac, mi bedo ku jiji iwi Yehova, man iwi telowic ma wabenwang’u i dilo pare. Kara kud wapodh i lembuno, mito wakepenjara giwa kumae: ‘Nyo abed abedo ku kura mi yero lembe moko kokoro ma cuu ngo i kum telowic moko m’uwok, kunoke i kum nyang’ mwa ma nyeni? Nyo atie ku kura mi benwang’u kosa moko kokoro i bang’ ju m’ubetelo wiwa?’ Tek wabetimo pio niweko timo ma kumeno, anyong’a binego Yehova i kumwa.—Rie. 3:34, 35. w22.10 mba. 20 udu. 9-10

Tipo pa Mungu umiyo tego ni Ezekiel pi nitimo tic mi rweyo rwonglembe ni dhanu ma “ternyimgi tek man adundegi nwang’.” Yehova uyero ire Kumae: “Nen, atimo weng’i tek kum wang’gi, man ternyimi tek kum ternyimgi. Adwoko ternyimi calu kidi ma tar ma tek ma sagu kidi ma tek hai: lworo kud unegi i kumgi, kadi cwinyi de kud ung’abre kum nen migi.” (Eze. 3:8, 9) Udok ubedo ve Yehova uwacu ni Ezekiel nia ‘Kud iwek dhanu maeno ma wigi tek uketh cwinyi utur. Abidwoki tek.’ I ng’ey lembuno, tipo pa Mungu utero Ezekiel i kabedo m’umito erwey iye rwonglembe. Ekiewo kumae: “Cing’ Yehova . . . [ubedo ma] tek i kuma.” Jabila Ezekiel uting’o yenga acel zoo pi ninyang’ cuu i lembe m’ebecitwong’o. (Eze. 3:14, 15) I ng’eye Yehova utelo wi Ezekiel nitundo i pambu, man kuca ‘tipo umondo i ie.’ (Eze. 3:23, 24) Lembuno uketho Ezekiel ubino ayika nicaku tic pare. w22.11 mba. 4-5 udu. 8-9

Jabila Habakuk de ugam unwang’ere ku peko dupa. Pi saa moko, copere eparu nia Yehova ubedieng’ ungo kude. Pieno erwo kud adundene ceke. Yehova udwoko wang’ rwo ma jatic pare urwo ko niai kud i adundene. (Hab. 2:2, 3) I ng’eye kinde ma Habakuk unyamu i lembe iwi ayi ma Yehova ubodho ko dhanu pare con, anyong’a pare udwogo kendo kakare. Cwinye udoko tek nia Yehova ubedieng’ pire man nia ecopo konye niciro peko moko ci. (Hab. 3:17-19) Lembuno ubemiyo iwa ponji ma kani? Tek ibenweng’iri ku peko, rwo i bang’ Yehova man kor ire kite m’ibewinjiri ko. I ng’eye, say kony pare. Kan itimo kumeno, cwinyi copo bedo tek nia Yehova bimiyo iri tego m’icir ko peko peri. Tek inwang’u nia andha ebekonyi, yiyoyic peri i iye bidoko tek nisagu. Kan imoko kii i kum timo lembe mi tipo, ibiweko ngo peko kunoke jiji upok kindwu ku Yehova.—1 Tim. 6:6-8. w22.11 mba. 15 udu. 6-7

Yesu karacelo ku jutimrac ario i ng’ete gibino sendiri ku litho m’uting’o saa ma lee i wang’ nitho. (Luka 23:32, 33) Jutimrac ario eno ceke gicayu Yesu. (Mat. 27:44; Mark. 15:32) Re ng’atu acel udok uloko cwinye. Ewacu kumae: “Yesu, poy pira kinde m’ibibino i Ker peri.” Yesu udwoko ire wec mi giragora ma tin. (Luka 23:39-42) Wec ma Yesu uyero ni jatimrac ucikere nicwaluwa wapar pir ayi ma kwo bibedo ko i paradizo. Wacopo ponjo lembe lee iwi paradizo nikadhu kud i bimobim mi kwiyocwiny p’ubimo Suleman. Biblia uyero nia Yesu tie dit nisagu Suleman. Pieno, watie ku genogen nia en ku ju m’ebibimo kugi, gibiketho ng’om bidoko ni paradizo ma leng’ mandha. (Mat. 12:42) “Rombe mange” ke gicikiri nineno gin m’umaku gitim kara gikwo rondo ku rondo i paradizone.—Yoh. 10:16. w22.12 mba. 8 udu. 1; mba. 9 udu. 4

Isaya ubetielo cwinywa nia Yehova biwinjowa cuu mandha tek wawak i bang’e, man ebidwoko wang’ rwo mwa m’umbe galu. Emedo kumae: “Kinde m’ebiwinjo, ebiloko iri lembe.” Wec maeno ubepoyo wiwa nia Wegwa tie ayika, eyo etie kud ava mi konyo ju ceke m’ubekwayu kony i bang’e. Ning’eyo lembuno konyowa niciro peko mwa kud anyong’a. Yehova ciko ithe kilili niwinjo rwo pa ng’atuman m’i kindwa. Pirang’o wayero kumeno? I thenge ma kwong’a mi buku pa Isaya thek 30, jutiyo ku wec ma nia “wu” pi ninyutho nia Yehova ubeweco i bang’ dhanu pare i ungu. Ento i verse mir 19 jutiyo ku wec ma nia “i” pi ninyutho nia ebeyero lembe ni ng’atuman acel acel. Isaya ukiewo kumae: “Ibiywak kendo ngo; ebinyutho bero iri andha;” “ebiloko iri lembe.” Calu Yehova utie Wego ma jamer, edieng’ pi ng’atuman acel acel m’i kindwa man eciko ithe cuu i kum rwo pa ng’atuman.—Zab. 116:1; Isa. 57:15. w22.11 mba. 9 udu. 5-6

Rweyo lembanyong’a man ponjo dhanu kadok kud i kind ragedo miyo iwa anyong’a man kwiyocwiny. I rundi ma kwong’a saa ma judong Juyahudi ging’olo nia jukwenda giwek nirweyo lembanyong’a, jukwenda ging’iyo migi niworo Mungu. Gimediri asu nirweyo man tije uketho gibedo kud anyong’a. (Tic. 5:27-29, 41, 42) I andha ka jucero tic mwa, wacikara nibedo ku wang’wa ka waberweyo. Ka watimo lembene ku kero mwa ceke, wabinwang’u kwiyocwiny pilembe wabenyayu anyong’a i Yehova man wabetimo tic ma bodho kwo. Cwinyi bed tek nia kadok i saa mi peko ma lee de, wacopo bedo ku kwiyocwiny. Saa maeno mito wapoy nia kwiyocwiny ma watie ku yenyne utie kwiyocwiny ma Yehova kende re ma miyo. Pieno, jengiri i wiye kinde m’ibenweng’iri ku peko mi thong’om, peko ma wok rek, kunoke ragedo. Bed kii i dilo pare. Keth wii i kum mugisa ma wang’u ijo m’ubekuri i nindo m’ubino. Kan itimo kumeno, ‘Mungu mi kwiyocwiny bibedo karacelo kudi.’—Filip. 4:9. w22.12 mba. 21 udu. 17-18

Pi nironyo ng’atu ma nyen, ukwayu watim kero ma lee. Ku lapor, wacikara nitimo kero pi nivoyo kite ma reco, ma calu ve akece, kwinyo man ng’eicwiny. (Efe. 4:31, 32) Pirang’o lembuno romo bedo teki? Pilembe nwang’u kite ma reco moko ular uguro ulage lee i iwa. Ku lapor, Biblia uwacu nia dhanu moko gitie ‘jung’eicwiny man weg kwinyo.’ (Rie. 29:22) Pi nibimo wi kite ma reco ma dong’ udaru nyang’, saa moko romo kwayu nibetimo kero asu asu kadok i ng’ey batizo. (Rum. 7:21-23) Kway Yehova pi kite peri m’inwang’u nia wilo tie tek iri, bed ku genogen nia ebiwinjo kwac peri man ebikonyi. (1 Yoh. 5:14, 15) Calu ma Yehova bikabu ngo kite peri ma rac i ayi mir udu, pieno ebimiyo iri tego kara ukonyi kud ipodh i iye kendo. (1 Pet. 5:10) In ke ilund itim nimakere ku rwo peri, kud itim lembe ma romo ketho kite peri ma con dwogo kendo. Bende, kud ibed iketh wii ugal i kum ava ma reco.—Filip. 4:8; Kol. 3:2. w23.01 mba. 10 udu. 7, 9-10

Yo acel ma wanyutho ko mer mwa, utie nirweyo lembanyong’a kud amora. Waweco ku ng’atu moko ci ma wanwang’u. Wabedo mbe kud akoyakoya i kum ng’atu moko pilembe ya etie dhanu mi rangi man suru m’ukoc, e jalonyo kunoke e jacan, esomo kunoke esomo ngo. I ayi maeno re ma nwang’u wabetimo nimakere ku lembakeca pa Yehova ma “nia kwond dhanu ceke gibothi man gituc i bang’ ng’eyong’ec ma tap mi lemandha.” (1 Tim. 2:4) Wanyutho bende nia wamaru Mungu giku Kristu nikadhu kud i mer ma wanyutho ni umego ku nyimego mwa. Wadieng’ pigi lee man wakonyogi i saa mi peko migi. Wajuko cwinygi tek wedi migi utho, waliewogi ka giberemo, man watimo kero mwa ceke pi nitielo cwinygi kinde ma cwinygi utur. (2 Kor. 1:3-7; 1 Thes. 5:11, 14) Waweko ngo nirwo pigi, pilembe wang’eyo nia “kwayukwac pa won bedopwe utie ku tego lee.”—Yak. 5:16. w23.01 mba. 28-29 udu. 7-8

Calu bodho pa jagier ot medere nok nok, wan de wacopo medo bodho mwa mi teng’ara i kindwa kumeno. Wacopo konyo jumange ninwang’u tego mi ciro peko migi, nwang’u wabeweco kugi iwi lapor mi dhanu ma con giciro peko. (Ebr. 11:32-35; 12:1) Bende wacopo ketho kwiyocwiny ka wabeweco iwi lembe ma beco ma wabeneno i bang’ jumange; wacopo gwoke ka lembe moko unyothe, man wacopo dwoke kendo kakare tek thubiri uwok i kindwa. (Efe. 4:3) Mange wacopo medara niteng’o yiyoyic mir umego ku nyimego ka wabeweco kugi iwi lemandha mi Biblia, ka wabemiyo igi kony, man ka wabetielo cwiny ju m’ukwiyo i thenge mi tipo. Wacopo nwang’u anyong’a ku mutoro ka wabedikara i tic mi giedo mi thenge mi tipo, niwacu wabetielo yiyoyic mir umego ku nyimego mwa. Tung’ ku giedo mi ot ma copo nyothere i ng’ey oro moko, matoke mi tic mwa lundo copo bedo rondo ku rondo! w22.08 mba. 22 udu. 6; mba. 25 udu. 17-18

Yesu unyutho nia kite ma ber man ma pire tek ma romo konyowa ninyang’ i Lembe pa Mungu utie ng’iyo i lembe. (Mat. 24:15) Ng’iyo i lembe utie ang’o? Ng’iyo i lembe utie copo mi nyang’ i winjiri m’utie i kind paru moko ku mange, mi neno tung’ tung’ ma n’i kindgi, man mi nyang’ i lembe ma juyero ngo ter ter. M’umedo maeno, Yesu unyutho bende nia mito wabed ku ng’iyo i lembe kara wanen lembe m’ubepong’o lembila mi Biblia. Watie ku yeny mi kite maeno kara wanwang’ kony i lembe ceke ma wabesomo i Biblia. Yehova bekonyo jurutic pare ning’iyo i lembe. Pieno, mito wakwaye ekonywa waceg kite mi ng’iyo i lembe. Dong’ icopo timo nenedi nimakere ku kwac peri? Ng’ii cuu i gin m’ibesomo, man nen winjiri m’utie i kind lembene ku gin m’idaru ng’eyo. Say ninyang’ i giragora moko mi Biblia man nen ayi m’iromo tiyo ko ku lembene i kwo peri. (Ebr. 5:14) Tek ibesomo piny ku ng’iyo i lembe, nyang’ peri i Lembagora bimedere ameda. w23.02 mba. 10 udu. 7-8

Kepar nia jarimbi moko umiyo iri ot. Rangi mi kum ode moko uoy, man yor i wiye kaka moko cwir. Re kadok kumeno, bei otne utie milioni mi dholar ma lee. Ma jiji mbe, icopo maru ode man igwoke. Yehova de umiyo iwa kwo ma tie giramiya ma pire tek. I andha, Yehova unyutho nia pi kwo mwa utie tek lee i iye kinde m’emiyo Wode ni jamgony piwa. (Yoh. 3:16) Yehova utie acaki mi kwo. (Zab. 36:9) Jakwenda Paulo de uyiyo lembuno, ewacu kumae: “Wakwo man wawotho, wabedo nuti de ni kume.” (Tic. 17:25, 28) Pieno, wacopo wacu nia kwo mwa utie giramiya m’uai i bang’ Mungu. Enyutho iwa mer m’emiyo ko iwa piny ceke ma watie ku yenyne kara wabed kwo. (Tic. 14:15-17) Re ebegwoko ngo kwo mwa i ayi mir udu. Ebemito watim kero mwa ceke kara wabed ku leng’kum ma ber, i thenge mi tipo ku mi kum ceke.—2 Kor. 7:1. w23.02 mba. 20 udu. 1-2

Wabedwoko foyofoc lee mandha ni Yehova Mungu pi Biblia m’emiyo iwa! Pilembe nikadhu kud i iye, ebemiyo iwa juk mi rieko ma romo konyowa ninyego ku peko mwa tin. Ebemiyo iwa bende genogen ma ber mandha pi nindo m’ubino. M’usagu zoo, nikadhu kud i Biblia, Yehova unyutho iwa kite pare ma beco ma tung’ tung’. Ka wabenyamu i lembe iwi kitenegi, lembene mulo adundewa lee man ecwaluwa nibedo ku winjiri ma ceng’ini ku Mungu mwa. (Zab. 25:14) Yehova ubemito dhanu ung’eye. Con ebed enyuthere ni dhanu nikadhu kud i lek, i ginmawokiwang’, man kud i bang’ jumalaika. (Wel 12:6; Tic. 10:3, 4) Ka nwang’u jukiewo ngo pi lembe maeno, nwang’u wang’eyo ngo lembenegi. Lembuno re m’uketho Yehova uketho dhanu ukiewo lembe m’emito wang’ey “i kitabu.” “Mungu, yo pare [pwe],” pieno cwinywa tek nia bodho m’etiyo ko pi niweco kudwa utie ber mandha man etie iwa bende ku kony.—Zab. 18:30. w23.02 mba. 2 udu. 1-2

Keth lembakeca ma bikonyi. Keth lembakeca ma biteng’o yiyoyic peri man ma biketho ibidoko Jakristu m’uteng’ini. (Efe. 3:16) Ku lapor, icopo maku yub mi ponjo Biblia man mi some thiri thiri. (Zab. 1:2, 3) Kunoke icopo maku yub mi berwo thiri thiri ke niai kud i adundeni. Kunoke nyo icopo nwang’u nia itie ku yeny mi bedo ku weng’i i kum ng’iyong’ic mi galuwang’, man mi tiyo ma ber ku saa peri. (Efe. 5:15, 16) Kan ibekonyo dhanu mange ibidoko Jakristu m’uteng’ini. Ku lapor, icopo ketho lembakeca mi konyo ju m’utii man ju ma goru m’i cokiri peri. Kunoke nyo icopo yiyo igi or man nikonyogi kara ging’ey nitiyo ku jamtic migi mir elektronik. Ibenyutho bende mer ni dhanu ma woko nikadhu kud i lembanyong’a mi Ker m’iberweyo igi. (Mat. 9:36, 37) Tek ecopere iri, keth lembakeca mi timo ayi tic moko mi saa ceke. w22.08 mba. 6 udu. 16-17