Dwi mir 2

Kinde m’ubimo Hezekia ubino twoyo twoyo ma pek, ekwayu nia Yehova ukey kume. E ekeyo kume de andha. (2 Ub. 20:1-6) I thenge m’ucelo, kinde ma jakwenda Paulo ukwayu Yehova nia ukab ‘ukudho mi ring’kume,’ elund ekabe ngo. (2 Kor. 12:7-9) Ubimo Herode ugam umito eneg jakwenda Yakobo giku Pethro. Junego Yakobo, Pethro ke malaika ubodho i ayi mir udu. (Tic. 12:1-11) Waromo penjara kumae: ‘Pirang’o Yehova ubodho Pethro, ento ungo Yakobo?’ Biblia unyutho ngo thelembene. Re watie kud andha nia yo pa Yehova “umbe ku gondiri nyanok de” i iye. (Poy. 32:4) Saa moko eromo dwoko wang’ rwo mwa i ayi m’ukoc ku ma waparu. Re calu ma cwinywa tek nia saa ceke ebidwoko wang’gi ku mer man i ayi m’ukwayere, wabicayu ngo ayi m’eng’iyo nidwoko ko wang’gine.—Yob 33:13. w23.11 mba. 21 udu. 6

Ku telowic mi tipo ma leng’, Yakobo ukiewo nia dhanu ma riek gibedo “ayika niworo.” Emito yero ang’o? Ukwayu wabed kud ava mi woro ju ma Yehova umiyo igi dito moko. Re i andha, Yehova ubemito ngo nia wawor ng’atu m’ubekwayu watur cik pare. (Tic. 4:18-20) Wacopo nwang’u nia etie iwa yot niworo Yehova nisagu woro dhanu. I andha, Yehova miyo kwa telowic ma pwe. (Zab. 19:7) Re lembuno copere ngo ni dhanu ma weg dito, kum gitie ku dubalaga. Kadok kumeno de, Wegwa m’i polo umiyo dito moko ni junyodo, ni judong gavmenti, man ni judong cokiri. (Rie. 6:20; 1 Thes. 5:12; 1 Pet. 2:13, 14) Ka wabenyutho igi woro, eno nwang’u wabeworo Yehova. w23.10 mba. 6 udu. 2-3

Yo acel ma wateng’o ko yiyoyic mwa tie nibeparu kilili pi copo pa Yehova. Etie ku copo mi pong’o lembe moko ci m’eng’olo. Eno ke pilembe etie Mungu ma Jategokpo. (Yob 42:2; Mark. 10:27; Efe. 3:20) Eng’olo ni Abraham giku Sara ma nwang’u dong’ gidaru tii nia gibinyolo nyathin ma nico. (Tha. 17:15-17) Eng’olo bende ni Abraham nia ebimiyo ng’om mi Kanan ni nyikwaye. I kind oro ma dupa ma nyikway Abraham, niwacu Juisrael gibino ng’eca i ng’om mi misiri i iye, ugam unen ve nia lembang’ola maeno bitimere ngo zoo de. Re elund etimere. Eng’olo ni Maria m’ubino nyaku ma sumba nia ebinyolo Wode en e Yehova; eno bipong’o lembang’ola mange ma Yehova ular utimo oro ma lee dit i wang’e, i podho mir Eden! (Tha. 3:15) Ka wabeparu pi lembang’ola ceke ma Yehova ugam utimo man kite m’ebed epong’o kogi, wabinyang’ nia karaman etie ku copo ma lee; e yiyoyic ma watie ko i lembang’ola pare ma nia ebimiyo ng’om ma nyen bidoko tek nisagu.—Yoc. 23:14; Isa. 55:10, 11. w23.04 mba. 28 udu. 10-12

Pi nidwoko wang’ rwo pa Daudi, Yehova ubodhe. (1 Sam. 19:10, 18-20; 2 Sam. 5:17-25) Wan bende waromo bedo ku tegocwiny maeno. (Zab. 145:18) Saa moko Yehova romo dwoko ngo wang’ rwo mwa i ayi ma nwang’u wageno. Paulo ukwayu Mungu ukab “ukudho” mi ring’kume. Wang’ adek zoo Paulo urwo athothi pi peko maeno. Nyo Yehova udwoko wang’ rwo parene? Eyo, re ungo i ayi ma nwang’u egeno. Kakare nikabu peko parene, Yehova umiyo ire tego m’etie ku yenyne kara emedere nitimo ire ku bedopwe. (2 Kor. 12:7-10) Wan de saa moko wacopo nwang’u dwokowang’ rwo mwa i ayi m’ukoc ku ma nwang’u wageno. Cwinywa copo bedo tek nia Yehova ung’eyo cuu mandha ayi ma ber m’usagu m’eromo konyo kowa. Ecopo “timo lee dit apila nisagu ma wapenjo man ma wabeparu.” (Efe. 3:20) Pi thelembe maeno re m’ecopo dwoko wang’ rwo mwa i saa kunoke i ayi ma nwang’u wageno de ngo. w23.05 mba. 8-9 udu. 4-6

Saa ceke ukwayu wabed wapar pi lembang’ola mi Biblia iwi cer mi nindo m’ubino. Pirang’o? Pilembe wang’eyo ngo lembe mir urwo; twoyo ma pek romo makuwa, kunoke wedi mwa ma wamaru romo tho rek. (Ekl. 9:11; Yak. 4:13, 14) Genogen ma watie ko iwi cer konyowa niciro peko maeno. (1 Thes. 4:13) Lembagora ubetego cwinywa nia Wegwa m’i polo ung’eyowa cuu, man emaruwa lee dit. (Luka 12:7) Kepar pir ayi m’ubekwayu nia Yehova ung’eywa cuu kara edok ecwiwa ku kite mwa man ng’eyong’ec mwa ceke kakare. Etie lembe mi mer ma rukani ma nia Yehova umiyo ko iwa kaka mi kwo rondo ku rondo! Kadok nwang’u watho, ebiketho wabicer! Pirang’o wacopo bedo ku genogen iwi lembang’ola mi cer mi nindo m’ubino? Pilembe wang’eyo andhandha nia Ng’atu m’ung’olo lembene tie kud ava man copo, kunoke yore mi pong’e. w23.04 mba. 8-9 udu. 2-4

Yozefu giku Maria gibed gitimo lembe karacelo pi nidwoko winjiri m’i kindgi ku Yehova udok tek. Ginyang’ nia pire tie tek ni juruot migi niworo Yehova karacelo. (Luka 2:22-24; 4:16) Eno lapor ma ber ni ju m’ugamiri! Kan itie kud awiya calu ma Yozefu giku Maria gibino ko, ecopo bedo tek iri nicidho kud awiyanegi i coko, kunoke nibedo ku program mi ponji mi juruot. Ecopo bedo kadok tek ninwang’u saa mi timo ponji, kunoke mi rwo karacelo ku jadhogi mi gamiri. Re poy nia ka wubeworo Yehova karacelo, wubicoro ceng’ini kude, man kindwu giwu de bidoko ceng’ini. Pieno, keth timo thier ni Yehova i kabedo ma kwong’a. Ka gamiri peri utie ku peko, paru mi bedo karacelo pi nitimo thier mi juruot copo nen cuu ngo iri. Tek kumeno andha, wukecak ku lembe moko ma nyar adundo man ma nyang’ujo. Juk maeno romo konyi niteng’o winjiri m’i kindwu, man ava m’itie ko mi timo lembe mi tipo karacelo ku jadhogi mi gamiri. w23.05 mba. 22 udu. 7-8

Kit lworo maeno ma cuu ukonyo Obadia nenedi? Mi kwong’o zoo, lworone udwoke ni dhanu mandha man ma jugeno. Pieno ubimo ukethe ni janen wii ot pare. (Nen lembe m’uyenyo rombo ku maeno i Nehemia 7:2.) Lworo ma Obadia ubed ulworo ko Mungu umiyo ire bende tegocwiny ma segi, ma tie kite m’ebino ku yenyne andhandha. Ekwo i the bimobim p’ubimo ma rac m’Ahab. (1 Ub. 16:30) Bende Yezebel ma dhaku p’Ahab man m’ubino jatic pa Baal, ugam udagu Yehova kud adegi ma lee dit uketho emito edar the thier mandha ceke kud i ker ma yo malu. Enego kadok jubila pa Yehova dupa. (1 Ub. 18:4) Kinde ma Yezabel ucaku sayu ka jubila pa Yehova kwa kwa kara eneggi, Obadia uting’o jubila 100 m’i kindgi man ecidh ekanugi ‘pier abic pier abic i odng’om, man emio igi kwen ku pii.’ (1 Ub. 18:13, 14) Ka nang’u Yezebel ung’eyo pi lembe ma Obadia utimo, nwang’u enege cen. Calu Obadia de ubedo dhanu, copere lworo ubino nege man emito ngo etho. Ento egam etimo lembuno pilembe emaru Yehova man ju m’utimo ire nisagu mer m’emaru ko kwo pare gire. w23.06 mba. 16 udu. 9-10

Yehova ubemedere nitelo wi dhanu pare tin bende calu m’etelo yang’ con. Ebetimo kumeno nikadhu kud i Biblia man i bang’ Wode m’utie wic mi cokiri. Nyo lembe moko unuti de m’ubenyutho nia Yehova ubemedere nitiyo ku dhanu pi nitelo wi jutic pare tini? Eyo. Wakewec iwi lembe m’utimere i ng’ey oro 1870. Charles Taze Russell ku juwodhe gicaku nyang’ nia oro 1914 bibedo oro ma pire tek lee pi pong’o mi lembila mi Biblia m’uweco iwi nindo ma Ker pa Mungu bicaku bimo i iye. (Dan. 4:25, 26) Pi nitundo i kum paru maeno, gijengiri zoo iwi lembila mi Biblia. Nyo Yehova ubino telo wigi i sayusac ma gitimo? Unen kamaleng’ nia ebino telo. I oro 1914, lembe m’utimere iwi ng’om unyutho nia Ker pa Mungu ucaku nibimo. Lwiny mi kwong’o mi ng’om zoo utuk; thong’om, digidi man ndru ulube. (Luka 21:10, 11) Yehova ubino tiyo andha ku juponj Biblia mandha maeno pi nikonyo dhanu pare. w24.02 mba. 22 udu. 11

Wa dhanu pa Yehova, wang’eyo nia emaruwa man ebemito wabed ku kwo ma ber mir anyong’a. (Rum. 8:35-39) Bende wayiyo andhandha nia cik mir ukungu mi Biblia miyo iwa bero saa ceke ka wabetiyo kugi. (Isa. 48:17, 18) Dong’ waromo timo ang’o ka wabenwang’ara i peko moko ma nwang’u waparu pire de ngo? Ku lapor, wedi mwa giromo timo lembe ma turo cwinywa i yore moko. Waromo nwang’ara ku peko mi yotkum ma copo jwigo tic ma wabetimo ni Yehova. Bende, wacopo nwang’u adwogi ma rac ma peko ma wok rek unyayu, kunoke juromo nyayu ragedo i kumwa pi yiyoyic mwa. Ka wabekadhu kud i peko ma kumeno, saa moko waromo penjara kumae: ‘Pirang’o lembuni ubetimere i kuma? Nyo atimo lembe moko ma raci? Nyo dong’ Yehova ubemiyo ngo ira mugisa?’ Nyo idaru winjiri de kumeno? Ka eyo, cwinyi kud utur. Jutic pa Yehova dupa ma gigwoko bedoleng’ migi ire de gidaru nyego ku paru ma kumeno.—Zab. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3. w23.04 mba. 14 udu. 1-2

Ka wabenwang’ara i wang’ abidhe, wakwero m’umbe galu paru kunoke timo moko ci ma romo nyotho winjiri mwa ku Mungu. Yehova ubemito ‘wawore kud adundewa ceke.’ (Rum. 6:17) Saa ceke telowic pare utie pi bero mwa, man wacopo loko ngo cik pare. (Isa. 48:17, 18; 1 Kor. 6:9, 10) Sitani betiyo ku rop man adici pi nikwiyo tego mwa mi cungo nging’ nging’. Lembakeca pare utie nicamuwa, niwacu ninyotho winjiri m’i kindwa ku Yehova. (1 Pet. 5:8) Jugam junyayu ret i kum Jukristu mi rundi ma kwong’a, jufwodogi, man junegogi pilembe gikeco nicungo ma tek. (Tic. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Sitani ubemedere nitiyo ku ragedo tin eni de. Lembuno ubenen kamaleng’ i kite ma judegi mwa gibenyayu ko ragedo i kum umego ku nyimego mwa ku racu i ng’om mi Russie man i ng’om mange. Bende, jujai i kumgi i ayi mange dupa. M’umedo ragedo, Sitani betiyo bende ku “rieko mir awondi.”—Efe. 6:11. w23.07 mba. 15-16 udu. 6-9

Kan ibemediri niponjo Lembe pa Mungu, mer m’imaru ko Yehova de bimedere ameda. Mer maeno ubecweli nitiyo ku gin m’ibeponjone. Icuku maku yub ma cuu m’ujengere iwi cik mir ukungu mi Biblia. Ibetimo alokaloka i paru man i timo peri pilembe ibemito inyay anyong’a i Mungu. Tap calu ma nyathin lubo lapor pa janyodo ma jamer, in de ibeii nilubo lapor pa Wuru m’i polo. (Efe. 5:1, 2) Waromo kepenjara kumae: ‘Nyo kawoni amaru Yehova nisagu m’alar amare ko kinde m’adoko Jakristu? Niai m’alimo batizo, nyo paru man timo para ubemedere nirombo lee ku pa Yehova, asagane kite mi nyutho mer ni umego ku nyimego para?’ Tek “mer ma nwang’u ibino ko i acaki” ukwiyo i kadhiri moko, cwinyi kud utur. Jukristu mi rundi ma kwong’a de ginwang’iri ku lembe ma rom eno. Re Yesu ubayu ngo genogen m’ebino ko i wigi man ebibayu ngo genogen m’etie ko i wiwa bende. (Nyu. 2:4, 7) Eng’eyo nia mer ma wabino ko kinde ma wacaku ponjo lemandha copo opo kendo. w23.07 mba. 8 udu. 2-3

Jakwenda Pethro utimo kosa wi wadi wi wadi. Ku kwong’a, egam egenere lee uketho elulere nia en ci ebiweko ngo Yesu kadok julub mange gibilal pet kud i kume de. (Mark. 14:27-29) I ng’eye, nindo ukwale wang’ udul man etuc ungo nikiyo. (Mark. 14:32, 37-41) Bende, eweko Yesu i cing udul dhanu m’ubino make. (Mark. 14:50) Tokcenne, ekwero wang’ adek nia eng’eyo ngo Yesu, ma ke elar ekwong’o nia ebikwere tak de ngo. (Mark. 14:66-71) Pethro uwinjere nenedi kinde m’enyang’ nia epodho i dubo ma peki? Kume tur man ewak ku can ma lee. (Mark. 14:72) Kakare nijuke pi kosa m’etimo, Yesu uyero ni jarimbe maeno nia ebibedo ku rwom lee i cokiri. (Yoh. 21:15-17) Pethro ugam ung’eyo nia epodho i dubo ma pek lee, re ewekere ngo. Pirang’o? Pilembe cwinye ubino tek nia Rwoth pare ma Yesu ujigo ngo nimare. Ponji tie ang’o? Yehova ubemito nia cwinywa ubed tek i kum mer man kisa pare.—Rum. 8:38, 39. w24.03 mba. 18-19 udu. 13-15

Timo lemsasa mi tarwang’ copo nyayu lewic i wijo, eromo ketho ng’atini nwang’ere nia tije mbe, ecopo kelo ic ma nwang’u jumaru ngo, man ecopo lalu kind juruot. M’umbe jiji, etie lembe mi rieko niringo “ot” pa dhaku ma jakasegu. Dhanu dupa ma gitimo lemsasa mi tarwang’, githo i thenge mi tipo, man m’umedo maeno ginwang’u twoyo ma dak adaka m’alar negogi i wang’e man jukunyogi andha. (Rie. 7:23) Verse 18 mi Lembrieko thek 9 udaru kumae: “Welo pare gini i vur mi liel.” Dong’ pirang’o dhanu dupa gibejolo lwong’o pare, ma ke ecopo royogi i peko e? (Rie. 9:13-18) Gin acel m’ubebidho dhanu dupa nijolo lwong’o pa dhaku eno utie pornografi. Pornografi utie kud ariti; ejwigo valer mijo man ka judaru ng’iyo ninene, weke bedo tek dit. Cal mi lemsasa mi tarwang’ mondo i wijo lee ma niwil i kume doko lembe ma tek. M’usagu zoo, pornografi daru ngo ava mi timo ribiri, ento eope aopa. (Kol. 3:5; Yak. 1:14, 15) Dhanu dupa ma gineno pornografi, gitimo lemsasa mi tarwang’ buu. w23.06 mba. 23 udu. 10-11

Kadok nwang’u saa moko ng’om mange bejai i kum bimobim ma dit mir Angleterre kud Amerika de, re gibiwile ngo. Wang’eyo lembuno kum “kidi” m’ubenyutho Ker pa Mungu birungo tiend ayi gin m’acwiya m’ubenyutho bimobim ma dit mir Angleterre kud Amerika. (Dan. 2:34, 35, 44, 45) Nyo iyiyo andha nia lembila pa Daniel m’uweco iwi tielo mi nyunyu man mir ulobo utie lemandha? Tek eyo, lembene bibedo kud atelatela iwi kwo peri. Ibisayu ngo nia ibed ku giki mi kum dupa kum ing’eyo nia ceng’ini eni jubinyotho ng’om cen. (Luka 12:16-21; 1 Yoh. 2:15-17) Ninyang’ i lembila maeni bikonyi bende nineno nia pire tie tek nitimo tic mi lembanyong’a man mi ponjo dhanu. (Mat. 6:33; 28:18-20) I ng’ey m’idaru ponjo lembila maeni, kepenjiri kumae: ‘Nyo yub para ubenyutho nia ayiyo andha nia ceng’ini eni Ker pa Mungu bijigo ker ceke mi dhanu?’ w23.08 mba. 11 udu. 13-14

Ku jwigiri, yii nia oro peri, yotkum peri man lembe m’ibenweng’iri i iye copo ceri nitimo lembe moko kawoni. Dong’ calu Barzilai, bed ayika nikwero rwom kinde ma yotkum peri ubeceri. (2 Sam. 19:35, 36) Calu Musa ke, yii kony man mii theng tic moko ni jumange ka copere. (Ai 18:21, 22) Jwigiri bikonyi kara kud iketh wii i kum gin m’icopo timo ngo man ma copo oli. Bende wacikara ngo nidwoko kosa mi yub ma jumange umaku i wiwa. Wacopo maku ngo yub kaka jumange; wacopo goyo de ngo gang’ i kumgi kinde ma gibenwang’iri ku matoke mi yub ma rac ma gimaku. Ku lapor, nyathin moko ma nyaku kunoke ma co romo ng’iyo niweko timo ni Yehova. Yub maeno copo nyayu can lee dit i junyodo. Re junyodo ma gibeparu nia gin re ma giketho nyathin migi umaku yub ma rac, gibeyeyo ter ma pek. Eno utie ngo ter ma Yehova ubemito giyey. w23.08 mba. 29 udu. 11-12

Samson de ubino ku dubalaga calu wan. Pieno saa moko ebed emaku yub ma rac. Yubne moko ubino ku matoke ma rac magwei pilembe eparu ngo pi tic ma Mungu umiyo i kore. I ng’ey m’etimo calu japoklembe pi kare moko, “emaru dhaku [moko m’i] poga m’i Sorek, ma nyinge Delila.” I wang’e, Samson ular umaru Nyafilisti moko. Yub maeno “uai i bang’ Yehova, kum ebino sayu yore m’ekied ko ku Jufilisti.” I ng’eye, ebedo i ot pa dhaku moko ma won asara i Gaza, m’ubino adhura mi Jufilisti. I saa maeno, Mungu umiyo tego ma Samson uyeyo ko dhugola gang’ m’ubino gwoko adhurane. (Pok. 14:1-4; 16:1-3) Re copere nia Delila ubino Nyaisrael. Pieno mer m’i kindgi copo miyo ngo kaka ni Samson m’ekied ko i dhu Jufilisti. Delila uyiyo wend sente ma lee ma Jufilisti gimiyo ire kara ecib igi Samson. w23.09 mba. 5 udu. 12-13

Ng’iyo i lembe copo konyowa nikwiyo kumwa. Ng’atu ma won ng’iyo i lembe nyutho kweriri gijo kinde ma yiyoyic pare ubenwang’ere i amulaic. Wang’ ma pol ka dhanu gipenjowa ku penji moko, gikeginyutho ngo thelembe ma tap m’ucwalugi nipenjo penjine. Pieno, i wang’ nidwoko wang’ penji pa ng’atini, mito wapoy nia saa moko waromo ng’eyo ngo thelembe m’ucwale. (Rie. 16:23) Wakewec iwi kite ma Gideon ugam udwoko ko lembe ni dhanu mir Efraim. Giketho titi i dhoge man gipenje nia pirang’o elar elwong’ogi ngo i wang’e kara gikied lwiny karacelo i dhu judegi mir Israel. Nyo thelembe moko ubino nuti m’uketho ng’eicwiny umakugi? Nyo giparu nia jucayugi acaya? Kadok kumeno ngo de, Gideon unyutho nia etie ng’atu ma ng’iyo i lembe; eii ninyang’ kugi man edwoko igi lembe ku molo. Adwogine ubino ang’o? Lembuno uketho “lak kwinyo migi tho.”—Pok. 8:1-3. w23.09 mba. 16 udu. 8-9

Yehova giku Yesu gitie ku winjiri ma ceng’ini mandha ma copo bedo i kind wego giku wode. M’umbe jiji, can unege lee kinde m’ebeneno jubesendo Wode, jubekwere, man jubemulo iye. Wego moko ci ma tho unego nyathin pare, ung’eyo kadhiri litho ma juwinjo i saa ma kumeno. I andha, watie ku yiyoyic ma tek i cer, ento eno kabu ngo litho ma wawinjo ka ng’atu moko ma wamaru utho. Lapor maeni ubekonyowa ninyang’ i kite ma Yehova uwinjere ko kinde m’ebeneno Wode m’emaru ubesendere man ubetho i nindo 14 mi dwi mi Nisan, oro 33 N.N.Y. (Mat. 3:17) Niai kawoni nitundo i nindo mi Poy pi tho pa Yesu, nyo iromo pangu ngo nitimo ponji peri ma segi iwi lam mi jamgonyi? Man i nindone, kud iwil nineno program mi Ponji mi kugweno mi ceng’ mi Poy pi tho pa Yesu. Ka wayiko adundewa pi Poy pi tho pa Yesu, wabibedo bende ayika nikonyo jumange de ninwang’u bero i iye.—Ezr. 7:10. w24.01 mba. 11 udu. 10-12

Yo acel ma wacopo nwang’u ko tego m’uai i bang’ Yehova utie nirwo. Pi nidwoko wang’ rwo mwane, Yehova copo miyo iwa “tego m’usagu ceke.” (2 Kor. 4:7) Wacopo nwang’u bende tego nwang’u wabesomo Lembe pare man wabenyamu iye. (Zab. 86:11) Lembe ma Yehova uyero iwa i Biblia ‘utie ku tego.’ (Ebr. 4:12) Pieno, kan iberwo i bang’e man ibesomo Lembene, ebimiyo iri tego m’itie ku yenyne pi niciro, pi nigwoko anyong’a peri kunoke pi nipong’o rwom ma pek ma jumiyo i kori. Dong’ wakewec iwi ayi m’emiyo ko tego ni jabila Yona. Yona uringo tic ma tek ma Yehova ugam umiye. Eno uketho eyenyo bayu kwo pare saa ma wavuvu ma tek ubekoto i wigi, man eketho kadok kwo mi juwoth wagi de i ariti. Kinde ma jubole i pii, enwang’ere i kabedo ma col bii i cindi rec moko ma dit. Yona utimo ang’o pi ninwang’u tego saa m’ebino kende liyo i cindi rec? I adundo, erwo.—Yona 2:1, 2, 7. w23.10 mba. 13 udu. 4-6

Kadok nwang’u jakwenda Pethro ugam ukiewo barua pare ni Jukristu mi rundi ma kwong’a de, re Yehova uketho juroyogi i Biblia. Pieno wan de tin wacopo nwang’u bero niai kud i igi. (Rum. 15:4) Wabekwo i kind dhanu m’umbe ku yiyoyic i lembila mi Biblia. Judegi mwa giromo ng’iero dhogwa pilembe wadaru kuro ajiki kud ava ma lee pi oro m’ulwar. Jumange ke giyero nia ebibino ngo abina zoo de. (2 Pet. 3:3, 4) Ka wawinjo wec ma kumeno i bang’ ng’atu ma waberweyo ire, jaratic wadwa kunoke wat mwa moko, wan de waromo caku bedo ku jiji. Re Pethro unyutho gin ma copo konyowa. Jumoko giromo paru nia Yehova ubegalu dit ku kelo ajiki mi ng’om ma rac maeni. Re wec pa Pethro copo konyowa nikuro ajikine ku pidoic ma ber, pilembe gibepoyo wiwa nia kite ma Yehova neno ko saa ukoc bor dit ku kite ma dhanu neno ko. (2 Pet. 3:8, 9) I wang’ Yehova, oro elufu acel ubedo ve nindo acel. Bende, Yehova ubemwonyo lembe hai, kum ebemito ngo nia ng’atu moko acel de unyothere. Re saa ma nindo pare biromo, ajiki mi ng’om maeni bitundo andha. w23.09 mba. 26-27 udu. 2-5

Pirang’o jakwenda Paulo ukiewo barua ni Jukristu ma Juebrania mi Yudea? Copere nia pi thelembe ario ma dongo ma e: Mi kwong’o, pi nitielo cwinygi. Ju dupa m’i kindgi ugam udongo i dini mi Juyahudi. Copere nia judong dini migi ma con ubed unywarugi pilembe gidoko Jukristu. Pirang’o? Pilembe Jukristu gibino mbe kud hekalu ma dwong’ ma gicopo timo thier i iye, kadi ku pemlam ma gicopo wang’u lam i wiye ni Mungu, kadi ku julam ma romo konyogi. Lembuno romo turo cwiny julub pa Kristu man romo kwiyo yiyoyic migi. (Ebr. 3:12, 14) Copere bende nia jumoko m’i kindgi umito gidok kendo i dini mi Juyahudi. Mir ario, Paulo upoyo wi Jukristu ma Juebrania nia gibino timo ngo kero pi ninyang’ i ponji ma nyen kunoke ma thuc, niwacu “cam ma nwang’” ma nwang’ere i Lembe pa Mungu. (Ebr. 5:11-14) Ubenen kamaleng’ nia jumoko m’i kindgi ubino moko asu i kum Cik pa Musa. w23.10 mba. 24-25 udu. 3-4

Nyimego moko ng’iyo nia kud gigamiri. (Mat. 19:10-12) Cwinyi bed tek nia Yehova giku Yesu gicayu ngo Jukristu ma jumusuma. I wang’ ng’om zoo, nyimego ma jumusuma gibedo kud atelatela ma ber iwi cokiri. Nikum mer ma ginyutho man dieng’ ma gidieng’ ko ku jumange, gidoko ni nyimego man mego mi tipo ni ju ma dupa. (Mark. 10:29, 30) Jumoko romo timo tic mi saa ceke. Nyimego gibetimo lee i tic mi rweyo lembanyong’a m’ubetimere i wang’ ng’om zoo. (Zab. 68:11) Nyo icopo caku ngo tic mi saa ceke kawoni? Iromo doko jayab yo, idikiri i tic mi giedo, kunoke icidho i Bethel. Rwo pi lembakeca peri. Wec ku ju ma gidaru tundo i kum lembakecane man penj gikor iri gin m’ukwayu itim. I ng’eye, pang lembe ma bikonyi nitundo i kume. Tek imaku tic mi saa ceke, dhugola mi tic dupa ma beco mi dilo pa Yehova biyabire iri. w23.12 mba. 22 udu. 16-17

Calu ma masendi ma dit udhingo ceng’ini, pire tie tek nia watim tic mi rweyo lembanyong’a m’umbe galu. Re eromo bedo iwa tek niketho wiwa i kum tije ka wabenwang’ara ku peko pa sente kunoke ku jai i iye. Dong’ ang’o ma copo konyowa niketho tic mi Ker i kabedo ma kwong’a? Utie nibedo ku tegocwiny nia “Yehova mir udul” ni kudwa. Ebikonyowa tek wabemedara niketho yeny mi Ker i wang’ mwa. Pieno wambe ku thelembe mi bedo ku lworo. (Hag. 2:4) Yehova ubemito nia waketh wiwa zoo i kum tic ma bodho kwo, ma en e tic mi ketho dhanu udok julub. Hagai ukwayu dhanu pa Yehova nia gicak tic mi giero hekalu kendo. Yehova ung’olo nia ‘ebimiyo igi mugisa’ tek gitimo kumeno. (Hag. 2:18, 19) Wan bende wacopo bedo ku tegocwiny nia tek waketho tic m’emiyo i korwa i kabedo ma kwong’a, ebimiyo mugisa iwi kero ma wabetimo. w23.11 mba. 16 udu. 8; mba. 17 udu. 11

I barua ma jakwenda Paulo ukiewo ni Jukristu mi Roma, eyero nia dhanu ceke gitie judubo. Dong’ wacopo nyayu anyong’a i Mungu man ekwanuwa ni weg bedopwe ke nenedi? Pi nikonyo Jukristu m’atira nidwoko wang’ penji maeno, Paulo utiyo ku lapor p’Abraham. Yehova ulwong’o Abraham nia won bedopwe kinde m’ebino kwo i Kanan. Pirang’o elwong’e kumeno? Nyo pilembe eworo Cik pa Musa tap tap m’umbe nikieri? Ungo. Wang’eyo lembuno nenedi? (Rum. 4:13) Mungu umiyo Cik maeno ni thek mir Israel oro ma kadhu 400 i ng’ey m’eyero nia Abraham utie won bedopwe. Dong’, elwong’e won bedopwe ke pi thelembe ma kani? Yehova unyutho ire bero ma yawe mbe man elwong’e nia won bedopwe nikum yiyoyic pare.—Rum. 4:2-4. w23.12 mba. 3 udu. 4-5

Jabila Nathan uyero wec maeno ni ubimo Daudi, ento “i diewor nica,” Yehova uyero ni Nathan nia Daudi ngo re ma bigiero hekalu. (1 Kei. 17:3, 4, 11, 12) Daudi utimo ang’o saa m’enwang’u lemkwenda maeno? Eketho wiye i kum coko dhu sente man jamtic ma wode ma Suleman bibedo ku yenyne pi ticne. (1 Kei. 29:1-5) Yehova utimo lembariba ku Daudi ndhundhu i ng’ey m’enyutho ire nia en ungo re m’ebigiero hekalu. Eng’olo ni Daudi nia acel m’i kind nyikwaye bibimo rondo ku rondo. (2 Sam. 7:16) I ng’om ma nyen, kepar pi mutoro ma Daudi bibedo ko ning’eyo nia ebekwo kud anyong’a i the bimobim mi oro elufu acel pa Yesu, ma tie Ubimo m’uai kud i thekwaru pare! Kpawa maeni ubekonyowa nineno nia kadok wacopo timo ngo lembe ceke ma nwang’u wageno nia wacopo timo ni Yehova de, re copere nia Mungu mwa ugwoko iwa mugisa ma nwang’u waparu ngo pire. w23.04 mba. 16 udu. 8-10

Nisomo theng Biblia moko kende de copo juko cwinyi lee mandha kinde ma lworo ubenegi. Ku lapor, iromo nwang’u tielocwiny i buku pa Yob, i Zaburi, i Lembrieko man bende i wec pa Yesu ma nwang’ere i Matayo thek 6. Kan iberwo i bang’ Yehova man ibesomo Lembe pare, ibinwang’u jukocwiny pare. Wacopo bedo ku tegocwiny nia Yehova bibedo karacelo kudwa i saa ma peko uwok i wiwa. Wabibedo ngo kendwa nyanok de. (Zab. 23:4) Eng’olo nia ebigwokowa, ebiketho wacung ma tek, ebijengowa man ebijuko cwinywa. Isaya 26:3 uyero pi Yehova kumae: “Ibigwoko ju m’ujengiri zoo i wii; ibimiyo igi kwiyocwiny ma thiri thiri, pilembe gigeno in.” Pieno keth genogen peri iwi Yehova man tim tego inwang’ bero i kum yo m’etiyo ko pi nikonyi. Tek itimo kumeno, ibinwang’u tego peri kendo kadok i saa mi peko. w24.01 mba. 25 udu. 16-17

Wec mi giragora maeni ubepong’o tap tin eni. Wec ma tielo cwiny m’ulubo e bende ubepong’o i rundi mwa: “Yehova biponjo nyithindho peri ceke; man kwiocwiny mi nyithindho peri bibedo dit. Jubiketho icungo i bedopwe. . . . Lworo [man ndiri binegi ngo;] kum ebibino ceng’ni i vuti ngo.” (Isa. 54:13, 14) Kadok Sitani ma tie “mungu m’i ng’om maeni” ngi de umbe ku copo mi jigo tic mi ponji ma Yehova ubetelo wiye i kind dhanu pare. (2 Kor. 4:4) Thier ma leng’ udaru dok kendo kakare man ebinyothere kendo tak de ngo. Ebibedo pi nja. Andhandha, jambali moko mbe ma juyiko i kumwa ma bibedo miero! w24.02 mba. 4 udu. 10

Wa Jukristu, waneno ngo thieriri ma wathierara ko ni Yehova ni gin mi tuko. Ebedo kud atelatela iwi yub man timo mwa i lembe m’i kindwa ku wedi mwa. Watimo kero pi nipong’o yeny mi juruot mwa, re waketho ngo nyanok de yeny mi wedi mwa i wang’ lembe ma Yehova ubekwayu i bang’wa. (Mat. 10:35, 36; 1 Tim. 5:8) Saa moko pi ninyayu anyong’a i Yehova, romo kwayere nia watim lembe m’umaku ngo i wedi mwa. En re m’ecaku the juruot, man ebemito nia juruot mwa gibed ku mutoro. (Efe. 3:14, 15) Tek wamito wabed ku mutoro mandha, ukwayu watim lembe nimakere ku yeny pare. Dong’ bed kud andha nia kinde m’ibekwo ku juruot peri ku mer man ku woro, Yehova ubeneno kero ceke m’ibetimo pi nitimo ire thier i ayi maeno.—Rum. 12:10. w24.02 mba. 18 udu. 11, 13