Kimsa uru jachʼa tantachäwix Jehová Diosar jachʼañchañatakiwa
1. Israelan utjkäna uka fiestanakampi ukat kimsa uru jachʼa tantachäwimpixa, ¿kunansa niya kikpäpxi?
1 Joseasa, Mariasa, wawanakapasa ukat Diosar taqi chuyma yupaychapkäna ukanakasa sapa maraw fiestanakan tantachasiñatak Jerusalén markar sarapxirïna. Jupanakatakixa Diosan yatichäwinakap katuqañaw taqi kunat sipansa wali wakiskirïnxa, ukatwa sarañatakix taqi lurañanakapsa jaytawayapxirïna. Uka tantachäwinakanxa, Diosan munasiñapat parltʼañatakisa Leyinakat yatxatañatakisa ukat uka tuqinakat lupʼiñatakisa tiemponipxänwa. Niya ukhamarakwa kimsa uru jachʼa tantachäwinx Jehová Diosar wali kusisit yupaychsna.
2. ¿Kimsa uru jachʼa tantachäwir sarañatakix kun lurañas wakisispa?
2 Wakichasiñasawa. Jesusax qhawqha sullkanakanïnsa uk janisay yatkstanxa, Joseampi Mariampix kunjamsa ukar sarañatakix wakichtʼasipxäna uk amuysnawa. Jupanakatakix Nazaret markat Jerusalén markar kayuk sarañax wali jayänwa, jut sarañampix niya 200 kilometronakänwa. ¿Jumax kimsa uru jachʼa tantachäwir sarañatakix wakichtʼatäxtati? Inas patronamaru jan ukax wawanakaman yatichirinakaparu permiso churañapatak parlaniñax wakischispa. Ukat ¿kawkhansa qurpachasïta uk amtxtati? ¿Usurnukstatäpki jan ukax chuymankipstatäpki jupanakan sarapxañapatak yanaptʼasmati? (1 Juan 3:17, 18.)
3. Jerusalenan utjkäna uka jachʼa tantachäwinakar sarasaxa, ¿kunjamsa chʼamañchtʼasipxirïna?
3 Maynit maynikamaw chʼamañchstʼassna. Judionakax fiestanakan tantachasiñatak sarapxirïna ukhax maynit maynikamaw chʼamañchtʼasipxirïna. Ukat Jesusan familiapaxa, khitinakampitï nayrax uñtʼasipkäna ukanakampi wasitat jikisiñ wal munapxirïna. Ukhamarusa, judionakan ukat jupanakan yupaychäwipar mantirinaka taypinsti Jerusalenar sarkasasa jan ukax utapar kuttʼkasasa yaqha amigonakwa jikxatapxaspäna.
4. Jilat kullakanakasampi tantachasiñax Jehová Diosan aski churäwipätapxa, ¿kunjamsa uñachtʼaysna?
4 Amuyasiri Chiqapa Uywataxa, kuntï jachʼa tantachäwinakan arstʼaski uka pachpa yatiyäwinak qillqtʼat apayaniñat sipansa, kunatï tantachasiñasataki ukat arstʼäwinak istʼañasatak wakiski ukarjamaw waktʼayi. Ukaxa, maynit maynikam chʼamañchtʼasiñasatakiwa (Heb. 10:24, 25). Ukhamasti, mayni jilat kullakanakampi parltʼasiñatakixa, kimsürpach sarañataki ukat janïr qalltkipan puriñatak chʼamachasipxañäni. Ukat chiküruxa, anqar manqʼa alir sarañat sipansa utatpach manqʼa apasiñasataki ukat mayni jilat kullakanakamp parltʼasiñasatakiw chʼamachtʼasiñasa. Jilat kullakanakasax Jehová Diosan aski churäwipawa, uk janipun armañäniti (Miq. 2:12).
5. Kimsa uru jachʼa tantachäwin sum yatiqañatakixa, ¿kunas yanaptʼistani?
5 Jachʼa tantachäwinakax yatiqañatakiwa. Jesusaxa, alaxpachankir Awkipat yatiqañatakix jiskʼatpachwa fiestanakan tantachasiñatak saräna (Luc. 2:41-49). Jiwasasa familiasasa, ¿kunjamsa jachʼa tantachäwinakan sum yatiqsna? Arstʼasipkani ukhaxa quntʼatañamawa ukat janirakiw jan wakiski ukhax parlañamäkiti. Celularanakasa jan ukax yaqha ukhamanakasa jachʼat istʼasxaspa ukhaxa, jumarusa yaqhanakarus janiw arstʼäw sum istʼayxaspati, ukax janiw walïkaspati. Khititï arstʼki ukaruw uñtañama ukat wakiski uksa qillqtʼasiñamawa. Ukat familpachaw mä chiqanak quntʼasipxañama ukhamat awk taykax wawanakapar uñjapxañapataki. Ukat utar purisaxa, kuna aski yatichäwinaksa yatiqawayapxta uk familiamamp parltʼañatak tiempo apstʼasiñamarakiwa.
6. ¿Kunsa isisiñ tuqit amtañasa?
6 Isisiñ tuqita. Jaya markat jutir alakipanakaxa, jayat uñtasaw Jesusan familiaparusa ukat Diosan mayni luqtirinakaparus uñtʼapxïrina. ¿Kunjamatsa? Judionakax flecon isinakwa uskusipxirïna ukat flecot alay tuqiruxa azul cordonampiw chʼukkatapxirïna (Núm. 15:37-41, NM). Cristianonakax janisay mä kikpaki isiskstanxa, qʼuma ukat yäpar isthaptʼasirïtasatwa uñtʼapxistu. Ukhamaxa, kawkhantï tantachäwix apaskani uka markar sarkasasa jan ukax uka markankkasasa ukat utar kuttʼkasasa, kunjamtï wakiski ukarjam isthaptʼatäñasawa. Tantachäwi tukuyatar isi turkstʼasiñäni ukhasa, yäpar isthapitäñasawa ukat tarjetsa janiw apsusiñasäkiti, ukhamatwa Jehová Diosan Qhanañchirinakapätasxa uñachtʼayañäni ukat khitinakatï uñjapkistu ukanakasa amuyapxarakini.
7. ¿Kunatsa jachʼa tantachäwinakan irnaqtʼañatakix jankʼakïñasa?
7 Yanapirinakaw wakisi. Tantachäwi sum apasiñapatakixa, walja yanapirinakaw munasi. ¿Jumax ukan yanaptʼañ munasmati? (Sal. 110:3, NM.) Jachʼa tantachäwinakatak irnaqtʼtan ukhaxa, Jehová Diosaruw yupaychtanxa ukat ukham irnaqir uñjasaxa, yaqhipax Diosar uñtʼañ munapxarakispawa. Amuytʼañataki, kawkhantï jachʼa tantachäwix apaskäna uka chiqanxa, kunjamsa jilat kullakanakax qʼumachapxäna uk uñjasaxa, akham sasaw uka uta uñjirix qillqatayna: “Jachʼa tantachäwi akan apasitapatxa walpun yuspärapxsma, janipuniw ukham uñjirïkti. Jehová Diosan Qhanañchirinakapax kawkhantï tantachasipxi uka chiqxa katuqapki ukat sipansa wali qʼumpun jaytapxi sasaw sapxirïtu. Kunjamsa jumanakax taqi kun waktʼayapkta ukaxa, aka chiqan askipatakïnwa, ukat khitinakatï ukan irnaqtʼapki ukanakasa, wali suma jaqinakapxapunïnwa, janipuniw wiras ukham uñjirïkti” sasa.
8. Kawkhantï jachʼa tantachäwix apaski uka markanxa, ¿kunjamsa Diosan arunakapat yatiysna?
8 Yatiyañasarakiwa. Kawkhantï jachʼa tantachäwix apaski uka markankir jaqinakaxa, yäpar isthaptʼata ukat tarjetamp tʼirkattʼat jaqinakaruw uñjapxi. Uk uñjasaxa inas kunatsa ukham sarnaqapxta sasin jisktʼchistaspa, ukhamatwa jachʼa tantachäwisat parltʼañ qalltsna. Amuytʼañataki, pusi maran mä jiskʼa wawaxa, uka jachʼa tantachäwin mistkatayna uka qillqatwa manqʼa aljañ utar apatayna, ukat khititï manqʼanak pastʼayki uka warmiruw uñachtʼayatayna, ukhamatwa awkipax tantachäwir jutañapatak uka warmir jawstʼatayna.
9. Jesusan familiapatakixa jachʼa tantachäwinakax wali wakiskiripunïnwa, ¿kunjamsa jiwasax ukham askïtap uñachtʼayaraksna?
9 Nayra maranakan apaskäna uka fiestanakaxa, Diosar taqi chuym luqtir judionakatakixa, wali suyatapunirïnwa (Deu. 16:15). Jesusasa ukat familiapasa ukar sarañatak chʼamachasitapata ukat wali askinak yatiqatapatxa wali kusisitapuniw jikxatasipxirïna. Jachʼa tantachäwinakar sarasax ukhamarakwa jikxatastanxa, kunattix alaxpachankir wali munasir Awkisan aski churäwipjamwa uñjtanxa (Sant. 1:17). Ukhamasti, Jehová Diosar wali kusisit yupaychañatakix jichhjatpach wakichtʼasipxañäni.
[6, 7 jananakan recuadro]
Kimsa uru jachʼa tantachäwitak amtayäwinaka
◼ Kuna horas qalltani. Kimsürpachaw tantachäwix 9.20 alwa horasar qalltani. Ukat 8.00 alwa horasaruw punkux jistʼaratäxani. Kunapachatï musicax qalltxani ukhaxa, quntʼasxañasawa jan ukax uttʼasxañasawa ukhamat wakichäwix sum qalltañapataki. Viernes urumpi sábado urumpixa 4.55 jaypʼu horasaruw tukuyani, ukat domingo urusti 3.40 jaypʼu horasaruw tukuyarakini.
◼ Auto saytʼayañanaka. Kawki chiqanakantix auto saytʼayañanakax jiwasankani ukhaxa, janiw qullqix mayitäkaniti ukatxa purinitarjamaw autonak saytʼayapxarakini. Niyakixay auto saytʼayañ chiqax jiskʼakïchixa, mä autotak waljan sarapxasma ukhaxa wali askipunïspawa.
◼ Qunuñanaka jan ukax uttʼañanaka. Jiwasamp chika jutirinakataki ukat jiwasamp chika pachpa utan jakasirinakataki jan ukax Bibliat jumamp yatiqapki ukanakatakikiw qunuñanak imsnaxa.
◼ Manqʼañ tuqita. Chikürux manqʼa alasir anqar mistuñat sipansa manqʼa apasiñax wali askiwa. Ukampisa, manqʼxa janiw jachʼa qʼipi apañasäkiti janirakiw manqʼa apañatak vidriot luratax utjki ukarus apañasäkiti.
◼ Qullqimpi yanaptʼañataki. Kunjamtï chuymasan amtawayktan ukhamarjamaw Uraqpachan yatiyasiski ukar qullqimp yanaptʼsna, ukhamatwa yuspäratas uñachtʼaysna, uksti Tantachasiñ Utanwa jan ukax jachʼa tantachäwinwa irantarakisma.
◼ Chijinakampi ukat akatjamat usuchjasiñanakampi. Jachʼa tantachäwintï maynix mä akatjamat usuchjasispa jan ukax jan waltʼxaspa ukhaxa, mä katuqtʼir jilataruw yatiyañama, jupaw Primeros Auxilios sat irnaqtʼir jilat kullakanakarux yatiyani, ukhamatwa jupanakax hospitalar jawsañax wakisiti janicha uk sum amuykiptʼapxani.
◼ Zapatonaka. Sapa maraw kay usuchjasipxi jan ukax qʼiwsusipxi. Ukatwa ukürunakatak jan usuchjirjamäki uka zapato uchtʼasiñax wakisi, ukhamat gradanakansa rejillanakansa ukat yaqha chiqanakansa sum sarnaqañataki.
◼ Jan sum istʼapki ukanakataki. Pachpa jachʼa tantachäwinxa wakichäwix FM radiot istʼasini. Istʼañatakix mä jiskʼa radio ukat jiñchur usktʼasis mä ischʼukiñampiw munasini.
◼ Grabación. Cablenak utjki ukanakar apkatasax janiw grabañasäkiti. Mayninakar jan jarktʼkani ukhakiw grabasispa.
◼ Wawa nuknaqañ cochenaka ukat apthapiñ sillanaka. Jachʼa tantachäwirux janiw wawa nuknaqañ cochenakasa apthapiñ jachʼa sillanakasa apasiñapäkiti. Jiskʼa wawanakar quntʼayañ sillanakxa apasisipkasmawa, ukampis uka sillanakax janiw mä qunuñat jiläñapäkiti.
◼ Sírvase visitar sat formularionaka. Jachʼa tantachäwinkasin Diosat yatxatañ munirinakampi parltʼäta ukhaxa, jupanakax kawkjans jakapxi uk qillqtʼañatakixa Sírvase visitar (S-43) sat formularioruw qillqtʼasiñama. Jachʼa tantachäwinxa Departamento de Publicaciones sat uñjiri jilatanakaruw uka formulario jaytasma jan ukax tamankir secretario jilataruw tamamar kutʼxasax churarakisma (Diosan Apnaqäwipat Yatiyañataki noviembre 2009, 4 jana uñxatäta).
◼ Manqʼa aljañ utanaka. Uka utanakar sarasin jilat kullakanakasax respetomp sarnaqapxi ukhaxa, Jehová Diosaruw jachʼañchapxi.
◼ Hotelanaka. 1) Janiw inamayak utanak mayïtati, janirakiw yaqhanakarus uka utar qurpachañatak jawstʼätati. 2) Janitï uka utan qurpachasiñ munxätaxa jankʼakiw qurpachasiñ uta uñjirirux yatiyañama. 3) Qʼipinaka apañataki utjki uka carritonakxa janiw inamay apasiñamäkiti ukat jan apnaqxätaxa jankʼakiw kuttʼayxañama ukhamat yaqhanakax qʼipinakap apasipxañapataki. 4) Uka utan janiw phayañamäkiti sapxätamxa, janiw phayañamäkiti. 5) Qurpachaskäta uka utan irnaqirirux sapüruw qullqi waxtʼasma. 6) Juntʼümas chhullunkhayas inakiw qurpachasirinakarux churasi, ukhamax janiw jilpach apsusiñamäkiti. 7) Qurpachasiñ utan irnaqirinakarux munasiñampi ukat respetumpiw uñjañasa. Jupanakax waljaniruw yanaptʼasipki, ukhamax jiwasan amuytʼasirïtasatsa suytʼirïtasatsa ukat jupanakar yanaptʼirïtasatsa wal yuspärapxi. 8) Kunanaktï jan apnaqawaykta ukanakat qullqi apsuñ munapxätamxa, janiw churañamäkiti jan ukasti jankʼakiw Departamento de Alojamiento ukarux yatiyañama. 9) Qurpachaskta uka utantï jan waltʼäwinakax utjanixa, jachʼa tantachäwinkasax Departamento de Alojamiento satäkis ukar yatiyañxa janiw armasïtati.
◼ Katuqtʼirinaka. Kawkïr jilatanakatï experiencianïpki, yämas irpir chuymaninakaru ukhamarak yanapirinakaparux katuqtʼirinakjam irnaqtʼapxañapatakiw chʼamañchtʼasi, jilat kullakanakar sum yanaptʼapxañapataki ukhamat mä wawakjam tantachasiñax utjarakini. Ukham irnaqtʼañax Jehová Diosar wal kusisiyi.
◼ Horasar puriña. Kawkhantï jachʼa tantachäwix apaskäni ukarux horasapar puriñatak chʼamachtʼasiñäni ukhaxa wali chʼamañchtʼataw jikxatasiñäni. Kunattix jilat kullakanakasampiw parltʼañäni, música usktʼaskani uksa istʼañäni, qallta qʼuchsa qʼuchuñäni, qallta oracionsa ukat wali suma katuqtʼatäpxtaw siskani uka arunaksa istʼarakiñäniwa. Horasapar tantachäwir puriñäni ukhaxa, jilat kullakanakasax wakichäwi sum istʼapxani ukat taqi kun sum lurirïtapat Jehová Diosar respetatassa yuspäratassa uñachtʼayarakiñäni (1 Cor. 14:40).