Ihinahapot nin mga Hobenes . . .

Talaga daw na Maraot an Paghuwego?

AN DOSE anyos an edad na si Andrew asin an dies anyos an edad na si Julian sa katapustapusi dai na naheheling kan saindang mga magurang. An saindang pamilya naglunad sa sakayan, asin an mga aking lalaki nawiwili sa manlaenlaen na makina sa paghuwego na nasa sakayan. Sa pagkarisa sa saindang pag-usyoso, sarong nagkakawat an nagtao sa kada saro sainda nin sensilyo tanganing maprobaran ninda mismo an mga makina. An problema? An saindang mga magurang binawalan sindang rumani sa mga makinang idto.

Minsan siring, si Andrew asin si Julian nagdesisyon na akoon an peligrong madakop kan saindang mga magurang. Maski ngani nagigirumdoman an mga patanid kan saindang mga magurang, nagkawat sinda​—asin nadoble an saindang kuwarta! Dangan nagkawat giraray sinda. Ngonyan nabigla sinda sa dakulang kantidad kan ginanahan! ‘Paano ini magigin peligroso?’ an inisip ninda. ‘Madalion sanang magkakuwarta! Talaga daw na maraot an paghuwego?’

Arog kan dakol na hobenes sa mga kadagaan na ordinaryo sana an paghuwego, bakong gayong maraot an paghona dian ni Andrew asin ni Julian. Madali ining masabotan kun kokonsideraron nindo an halimbawa nin ibang adulto sa bagay na ini. Dakol sainda an bako sanang naghuhuwego kundi nagtatao pa nin garo totoong mga sarahotan tanganing ipangatanosan an saindang gawe. Halimbawa, sasabihon nindang an paghuwego sa aktuwal may dakol na karahayan, na itinotokdo an pinansial na mga limos hale sa loteriya na nakatatabang sa marahay na mga katuyohan. (Pero dai ining kahulogan kun ipangangatanosan na an donasyon hale sa sarong negosyante nin droga sa institusyon sa paglimos nagtataong katanosan sa negosyo nin droga!) Pero hinihingako nin iba na an paghuwego bakong peligrosong dibersion asin pag-aling-aling, na nakadudugang sa kaogmahan sa buhay.

Minsan siring, sa Britania asin Irlandia, siring sa iba pang kadagaan, rinibong hobenes an nagin mga hugador. Asin an paglaom na magkaigwa nin dakol na kuwarta sa dikit na paghingoa posible nanggad na makaakit saindo.

Paghuwego​—An Natatagong mga Peligro

Minsan siring, an paghuwego igwa nin tunay nanggad na mga peligro sa mga hobenes. An mga bareta nagsasambit kan “daing pakinabang na paghuwego” asin kan “makatatakot na mga bagay huli sa paghuwego, kun an daing peligrong kawat dai makontrol na puwedeng gibohon na zombie an sarong tawo.” Sono sa The Buzz (Britanong dokumentaryo sa telebisyon), an paghuwego kan mga aki “puwedeng gumiya sa pagpalta sa klase, kadahasan, pangingikil asin paghabon, dai makontrol na paghuwego asin prostitusyon asin, sa grabeng mga kaso, sa paghugot o pagprobar na maghugot.” Pinatutunayan nin tunay sa buhay na mga eksperyensia na an paghuwego tunay na igwa nin siring na potensial sa pagkapahamak.

“Nagpoon akong maghuwego kan mga 11 anyos an edad ko,” an sinabi ni Adrian. “Nag-iiba ako sa sakong amaon asin primo sa karera nin sarong klase nin mga ayam. Kan enot garo mapalad ako asin parateng nanggagana.” An epekto ki Adrian? “Dai ako nagduduwaduwang gumibo nin mga estorya​—nagpuputik—​sa sakong ama tanganing magkakuwarta,” an ipinaliwanag nia, “asin bago matapos an sakong pagigin tin-edyer, dai akong pagkatakot sa paghabon sa bugtakan nin kuwarta sa lugar nin negosyo kan sakong ama tanganing suportaran an sakong paghuwego.”

Itinokdo ni Adrian an saro pang bakong marahay na epekto. “Madali ka sanang magin hugakon,” an ipinaliwanag nia, “huli ta an kuwartang makukua nindo sa sadiosan na pagtrabaho garo kadikit kun ikokomparar sa hinohona nindong gaganahon sa paghuwego.”​—Ikomparar an Talinhaga 13:4; Eclesiastes 2:24.

Si Robert (bako niang tunay na ngaran) nagpoon na maghuwego sa edad na 12 anyos. Itinokdo nia an saro pang peligro: “Puwede kang magin superstisyosong gayo.” Ipinaliwanag nia: “An sakong ama may mga makina sa paghuwego sa samong tindahan. Aram ko nanggad kun paano idto nag-aandar, alagad superstisyosong ginibo ko an mga bagay tanganing pagmaigotan na maapektaran an resulta, siring kan pagdoon sa swits sa sarong paagi o sa pagwalat kan mga ginanahan sa hulogan kan kuwarta sa laog nin nagkapirang panahon. An ibang tawo aktuwal na nakikipag-olay sa mga makina.” Iyo, dakol na hugador an nagigin superstisyosong mga parasamba sa dios nin kapaladan​—gibong kinokondenar nin Dios.​—Isaias 65:11.

An Dai Mapogolan na Paghuwego

An saro pang mapandayang peligro iyo an tendensiang an paghuwego magin garo perming minamawot. “Labing 2,000 na kaakian na dai pang 16 an dinadara kan saindang mga magurang sa Gamblers Anonymous kada taon, asin an presenteng bilang nin mga irinekomendar kan iba . . . sa Britania hinohonang garo pan-ibabaw sana.” (The Buzz) Gurano an pagkaadikto ninda? An sinabi nin sarong report: “Basta maadikto na, dapat sindang maghuwego manggana man o madaog.”

Nagigirumdoman ni Robert an sarong babae na naghuhuwego nin £90 ($140, E.U.) aroaldaw. Sarong hoben na hugador an desesperadong gayo na magkakuwarta tanganing mapanigoan an saiyang perming minamawot na mga makina nin prutas, siring sa parateng apod sa mga makinang slot sa Britania, kaya prinobaran niang gadanon an saiyang ina! Si Paddy, na nagpoon nang maghuwego sa hoben pang gayong edad, dai man nahimong mapogolan an saiyang paghuwego. “Nagdakula ako sa pamilya nin mga hugador,” an nagigirumdoman nia. “Naghuhuwego ako sa ano man asin sa gabos. Kan dakula na ako asin nag-agom na, ginamit ko sa huwego an kuwarta na dapat ko kutanang ibakal nin pagkakan para sa sakong agom asin mga aki, asin sa katapustapusi hinorophorop ko an paghugot.”

An Pan-akit kan mga Makinang Slot

An arin man na klaseng huwego puwedeng magkaigwa nin siring na mga resulta, pero an saro sa pinakadakulang peligro para sa mga hobenes ngonyan iyo an makinang slot. Ini sa “presente an ibinibilang na pinakadakulang problema manongod sa hoben na mga hugador,” an sabi kan Journal of Gambling Behavior, Spring 1989. An mga makinang ini, na ilinadawan nin marhay bilang one-armed bandit, “mapandaya asin mapan-akit na mga kagamitan,” an sabi kan The Buzz. “An orog nindong pagkawat, orog na posibleng bobooton nindong magkawat.”

May pakinabang daw an pagkawat, gurano man kamapan-akit iyan, kun an mga posibilidad siertong naggagarantiya na haros permi kamong madadaog kisa sa manggana? An Young People Now naglaladawan kan saindong posibilidad na manggana sa paaging ini: “Dai pagtawan nin oportunidad an inosente sa kinaban na manggana nin ano man, siring kan sarabihon. An mga makina nin prutas dai . . . [Kun] iholog nindo an £10.00 sa makina sa promedyo kukuanon kaiyan an £7.00 asin ibabalik saindo an £3.00.”

Bakong makangangalas na si Mark Griffiths, parasiyasat sa mga epekto kan paghuwego sa mga hobenes, nagsabi: “An solamenteng paagi na magkakuwarta huli sa makina nin prutas iyo an pagkakaigwa nin saro kaiyan asin pagkawat kaiyan nin iba.” Rasonable daw na mapalabot kamo sa siring na daing kamanungdanan na gibohon?

Minsan siring, an mga makinang ini may katusohan na dinisenyo tanganing akiton kamong orog na magkawat. Paano? Paagi sa pagpaheling nin tolong linya nin mga simbolo nin prutas imbes na idto sanang manggaganang linya! Ipinaliwanag kan Young People Now: “An mga linya sa itaas asin sa ibaba kan mga linyang hulogan nin bayad nagpapaheling sa mga nagkakawat kan imahinasyon na ‘nasala sana’ sinda kaya probaran ninda giraray. An inaapod na dikit sanang sala, an duwang manggaganang simbolo asin an ikatolong madadaog, parateng naheheling kan hugador bilang “madali nang manggana,” kaya pinakokosog siang probaran giraray​—asin giraray, asin giraray.

Pero tipiko ini kan negosyo nin paghuwego. An mga paragibo dinisenyo an mga makina asin mga kawat na huwego sa paaging magtatao nin imahinasyon na imbes na nadaog, nasala sana kamo nin dikit! Dikit na kutana kamong manggana! Ini nagkokondisyon saindo na padagos na magkawat huli sa masiram na pagmate nindo huling harani nang gayong “manggana.” Dugang pa digdi an nagkikilyab na mga liwanag asin an nakaeengganyar na mga tanog, asin nagpopoon kamong magkaigwa nin ideya kan mapuwersang sikolohikal na impluwensia na ginagamit tanganing akiton kamong magkawat​—padagos na magkawat—​asin padagos na madaog.

Pagdesisyon nin Tama

Kun siring, an pinakamarahay na paagi tanganing malikayan an pagigin daing pogol na hugador, iyo an patienot na paglikay sa paghuwego. Likayan an gabos na porma kaiyan, kabilang an pagtaya nin dikit na kantidad. An dakol na bilog na buhay nang gawe an paghuwego nagpoon sa paghuwego nin mga sensilyo. Asin kun mapaatubang mismo sa oportunidad na maghuwego, konsideraron an prinsipyo na sinabi ni Jesu-Cristo sa Mateo 7:17: “An gabos na kahoy na marahay nagbubunga nin marahay, alagad an gabos na kahoy na raot nagbubunga nin daing data.”

Horophoropon ini: Ano an talagang ibinubunga kan paghuwego sa buhay nin mga tawo? Iyan daw nakatatabang sa saro na paoswagon an mga bunga kan espiritu nin Dios, siring sa kagayagayahan, katoninongan, asin pagpopogol sa sadiri, o iyan daw nagpoprodusir nin iriwal, aranggotan, asin kapasloan? (Galacia 5:​19-23) Girumdomon, an kapasloan kinokondenar nin Dios. Saro sanang paslong gibo puwedeng magpangyaring may kanawayan kamo sa saiyang pagheling. Hapoton an saindong sadiri kun an mga hugador angay na mga kairiba kan Kristianong mga hobenes. (1 Corinto 15:33) Girumdomon na “an bilog na kinaban namumugtak sa kapangyarihan kan maraot.” (1 Juan 5:19) Bako daw na an paghuwego malinaw na nagseserbi sa katuyohan ni Satanas na Diablo? Kaya taano ta maakit na mapalabot dian?

Kan enot na iintrodusir an nasyonal na loteriya sa Irlandia, inapod tolos iyan na buwis sa mga mangmang! An mga tataramon na iyan an nagpapaliwanag manongod sa paghuwego. Siisay an nagmamawot na ibilang na mangmang asin mawaran kan kinakaipuhan na kayamanan paagi sa pagkaakit sa pangarap na kinaban kan hugador? Makaoogma, si Andrew asin si Julian (na sinambit sa enotan) nakasabot sa tamang panahon na an paghuwego sarong kawat nin mangmang. Malinaw nindang naheling an mga peligro kaiyan asin linikayan iyan. “Minsan paano,” an sabi ninda, “may kadakol pang mas kawiliwiling bagay na gigibohon sa buhay kisa sa sayangon an saindong kuwarta sa paghuwego.”

[Ritrato sa pahina 26]

An paghuwego maski nin dikit na kantidad nin kuwarta puwedeng makaadikto sa saro