Maninigo daw Kamong Magselebrar nin Navidad?

TANGANING IKAILUSTRAR an pagkakapareho asin an pagkakalaen kan paagi nin pagselebrar sa Navidad sa Sirangan asin sa Solnopan, an impormasyon na iinaatubang digdi nasa porma nin duwang surat sa pag-oltanan nin sarong parasurat na Hapones asin kan saiyang katood sa Inglaterra. An impormasyon makatatabang saindo na masimbag an hapot na: Maninigo daw kamong magselebrar nin Navidad?

Namomotan kong David,

Ginigibo na naman ninda iyan. An mga negosyante nangengenot sa mga tawo na garo poon na mga saserdote. Si Santa Claus an namomoon sa mga seremonya. An mga Christmas tree nagseserbing simbolo kan selebrasyon. Asin may idinodolot na mga keik asin kawatan sa Navidad. Ilinalakop kan mga negosyante an relihiyon nin Navidad sa Hapon. Nagin mapanggana an misyon ninda sa nakaaging tolo o apat na dekada. Kadakol na Hapones an nakokombertir sa “relihiyon” na ini—kisuerra sa laog nin duwang aldaw kada taon!

Ini ipinagngangalas ko. Parate kong iniisip kun taano ta kadakol na Hapones, na sa kadaklan bakong Kristiano, an nagseselebrar nin “Kristianong” kapiyestahan. Kasuarin daw nagpoon an mga Hapones na selebraron nin siring kahiwas an Navidad? Ano daw an nasa likod kan gabos na ini?

Sa paghanap sa ginikanan kan Navidad sa Hapon, nanompongan ko an kawiliwiling estoryang ini. Si Sōseki Natsume, bantog na parasurat kan panahon na Meiji (1868-1912), nagpadara nin postcard sa Navidad hale sa Inglaterra ki Shiki Masaoka, bantog na parasurat nin berso, na ilinaladawan an nakaaakit na eksena nin Navidad sa Londres sa katapusan kan taon 1900. Si Shiki guminibo pa ngani nin haiku, an pinakahalipot na porma nin bersong Hapon, manongod sa sadit na kapilya sa Aldaw nin Navidad. Malinaw na bago pa an Navidad kaidtong pagpopoon nin mga 1900 sa Hapon. Kaya kasuarin talaga sinilebrar kan mga Hapones an enot nindang Navidad?

Tibaad gusto mong maaraman na an nagkapirang autoridad nagsasabi na an Navidad sinilebrar sa eskuwelahan nin mga babae sa Ginza kaidto pang ikawalong taon kan Meiji (1875). Pero, “an kostumbreng pagselebrar nin Navidad dai talaga naestablisar sa Hapon sagkod kan 1945,” an komento kan The Christian Century. Kaidto naheling kan mga Hapones an mga pamilya nin mga soldados asin misyonerong Amerikano na nagseselebrar nin Navidad. Pakatapos na madaog kan Guerra Mundial II asin mabakante sa espirituwal, an kadaklan na Hapones nagkakaipo nin sarong bagay na mapaogma sa sainda.

An Navidad an nagpanigo sa pangangaipong iyan. Siring sa maiimahinar mo, an mga negosyante dai nag-atraso sa paggamit sa mga dekorasyon sa Navidad tanganing mapaoswag an benta ninda sa katapusan kan taon. An mga dekorasyon sa Navidad “garo mahika sa pagdagka sa mga parokyano,” sabi nin sarong kolumnista sa peryodiko, si Kimpei Shiba. “Ini,” sabi pa nia, “huli ta an mga dekorasyon na ini magagayon asin nakaoogma.”

Pero, David, mantang ika nag-iistar dian sa Inglaterra, tibaad dai mo aram na an mga Hapones haloy nang igwa kan kostumbreng pagrinegalohan sa katapusan kan taon bago nag-abot an mga regalo sa Navidad. An Disyembre poon pa kaidto bendisyon na sa mga nagtitinda. An mga tawo na mahibog an mga pitaka huli sa bonus ninda sa katapusan kan taon namamakal. Pero, “an kamugtakan na ini [sa Navidad] ginigibo an mga tawo na ganadong mag-ogma, gumasto asin dinagka sinda na bumakal nin mas dakol na osei-bo [mga regalo sa katapusan kan taon] ki sa dati nindang ginigibo, kaya an kostumbre nin paggamit sa mga dekorasyon sa Navidad nagpapadagos,” an paliwanag ni Mr. Shiba.

Ngonyan, an mga department store asin paratinda minaiba man sa pag-aprobetsar sa “espiritu nin Navidad” na garo baga epektibong marhay. Pinupunteriya nin mga paragibo nin kawatan asin panaderiya an kamugtakan na ini tanganing aprobetsaran an okasyon. Kun Disyembre, an benta sa Kiddy Land, an pinakadakulang tindahan nin kawatan sa Hapon, apat na dobleng mas halangkaw ki sa ibang bulan. Kinakarkulo na an 5 sagkod 10 porsiento sa gabos na keik na ginigibo sa Hapon kada taon mga masasabing “keik sa Navidad.”

Nadiskobre ko na may mga naaanggot ta an komersialismo iyo an nangingibabaw sa Navidad digdi sa Hapon. Halimbawa, an The Daily Yomiuri kinotar an sarong Amerikano na haloy nang nag-iistar sa Hapon: “Inarog kan mga Hapones an haros gabos na kasangkapan nin Navidad pero sa dai maaraman na dahelan an espiritu kan okasyon mayo digdi.” An boot niang sabihon an relihiyosong parte kan Navidad.

Ini nakapahiro sako na siyasaton an relihiyosong parte nin Navidad. Sinasabi nin mga parasimba na an Navidad (Disyembre 25) iyo an ikinamundag ni Cristo. Nagngalas akong maheling sa Encyclopedia of Japanese Religions na dai napatutunayan na si Jesus namundag kan Disyembre 25! An ensiklopedya nagsasabi: “Minsan ngani dai aram an aktuwal na petsa kan pagkamundag ni Jesus, an Navidad sinilebrar sa Disyembre 25 poon kan ikatolong siglo . . . An petsang ini natatagbo sa aldaw kan winter solstice, asin sinalidahan kaiyan an antes-Kristianong kapiyestahan kan pagkamundag giraray kan Aldaw.” Pagkamundag giraray kan aldaw? Paghona ko iyan pagkamundag ni Jesus. Bueno, paano an sinserong mga Kristiano nakapagseselebrar sa kapiyestahan na kan enot paganong selebrasyon sa winter solstice? Idto bakong pagkamundag ni Jesus kundi kapiyestahan kan pagkamundag giraray kan aldaw. Paano an mga parasimba sa Solnopan natatatsaran an mga Hapones na dai daa nin prinsipyo sa pagselebrar sa sarong “Kristianong” kapiyestahan mantang sinda mismo arog man kaiyan an selebrasyon?

Kaya, David, pasasalamatan ko kun masisimbag mo an mga hapot na ini para sa sako, ta iyan nakariribok na gayo sa isip.

An saimong katood,

Ichiro

Namomotan kong Ichiro,

Pinasasalamatan ko an surat mo na naglaladawan sa selebrasyon nin Navidad sa saindong nasyon. Interesanteng gayo para sa samong mga taga-Solnopan na maaraman kun paano an mga taga-Sirangan nagseselebrar sa sarong kapiyestahan kan Solnopan.

Kun totogotan mo akong magin prangka, tunay na ika may katanosan na sabihon na an Navidad paganong kapiyestahan. An haros arin man na libro magsasabi saimo na an kapiyestahan nin Navidad guminikan sa paganong selebrasyon nin Saturnalia, an Romanong kapiyestahan para sa saindang dios nin agrikultura na si Saturn.

Iyo, kun paanong kamong mga Hapones inadaptar an Navidad sa saindong mga kulturang Budhista asin Sintoista, inadaptar man kan mga iglesya nin Kakristianohan an paganong mga kapiyestahan sa saindang “Kristianong” tradisyon. Sa sarong sentido tibaad iyan mas magabat pang kasalan ta mantang an mga Hapones nagseselebrar nin Navidad bilang kapiyestahan nin ibang nasyon, an mga parasimba nagseselebrar sa paganong selebrasyon nin Saturnalia bilang “Kristianong” Navidad.

An totoo, may panahon kaidto digdi sa Inglaterra na an sekular asin relihiyosong selebrasyon kan Navidad ipinangalad bilang paganong kaugalean. Iyan kaidtong an mga Puritano an nagsasakop sa Inglaterra. Sa Massachusetts Bay Colony sa North America, an mga Puritano na naghale sa Inglaterra huli sa saindang mga paniniwala ipinangalad man an Navidad asin nagbugtak nin mga multa sa selebrasyon sa panahon na iyan.

Alagad sa paghona ko maninigo mong maaraman an punto-de-vista kan Biblia manongod sa pagsalak kan Kristianismo sa paganong mga relihiyon. “Dai kamo makipagsakal na bakong timbang sa mga dai nagtutubod.” Iyan an isinadol ni apostol Pablo sa 2 Corinto 6:14-16. Dangan sa bersikulo 17 kinotar nia an libro nin Isaias (52:11, para sa reperensia mo): “‘Kaya humale kamo sa tanga ninda, asin sumiblag kamo,’ an sabi ni Jehova, ‘asin dai na kamo dumotdot sa maating bagay.’”

Paano niato ikakasiblag an satong sadiri sa mga dai nagtutubod mantang nagseselebrar pa sa kapiyestahan na gikan sa paganong mga relihiyon? An hapot na ini nagpahiro sa dakol na sinserong Kristiano na talikdan an saindang tradisyon na selebraron an Navidad. (Segurado na magigin interesante na buksan mo an saimong Biblia sa Mateo 15:3-6 asin basahon an mga tataramon ni Jesus na nasusurat dian.) Pero igwa pa nin orog na dahelan na isikwal an selebrasyon na arog kaiyan.

Kun an Disyembre 25 bakong pagkamundag ni Jesus, an pagselebrar sa petsang iyan bilang saiyang ikinamundag pagputik. Arog kan isinabi mo sa saimong surat, paano an sarong Kristiano na namomoot sa katotoohan asin pinagbobotan na magin sadiosan makapagpapalakop nin kaputikan? (Efeso 4:25) Poon sa petsa mismo sagkod sa estorya ki Santa Claus, an Navidad pano nin kaputikan. Pero an mga Kristiano sinasabihan sa Kapahayagan 22:15 na “an gabos na namomoot asin naggigibo nin kaputikan” mawawaran kan bendisyon nin Dios na buhay na daing katapusan.

Kun siring, taano an mga Kristiano daa sa Solnopan ta nagseselebrar nin Navidad? An sarong dahelan komersialismo, arog man sana sa saindong nasyon. Nakabasa ako manongod sa sarong ministrong Baptist duman sa Estados Unidos na nag-agrangay: “Kun biyong hahaleon an parteng komersial, an kadaklan na tawo maghohona na dai ninda naeksperyensiahan an Navidad. Pero puwedeng biyong haleon an relihiyosong parte asin an kadaklan na tawo dai makakarisa sa pagkakalaen.” An mga tataramon na ini totoo man sa Inglaterra.

Interesante nanggad, ipinaheheling kan Biblia an haraning koneksion sa pag-oltanan kan komersialismo asin kan inaapod kaiyan na “Dakulang Babilonya.” Pakatapos na iladawan an pagbagsak kan “Dakulang Babilonyang” ini, an Biblia (sa Kapahayagan 18:2, 11-19) nagsasabi: “An nagbibiyaheng mga negosyante sa daga nagtatangis asin nagmomondo huli sa saiya, huli ta mayo na nin mabakal sa saindang tienda . . . An nagbibiyaheng mga negosyante kan mga bagay na ini, na nagin mayaman huli sa saiya, magtitindog sa harayo huli sa saindang pagkatakot sa saiyang kasakitan asin magtatangis asin magmomondo.”

Aram mo daw kun siisay an “Dakulang Babilonya”? Bueno, siisay an nagtao sa “nagbibiyaheng mga negosyante sa daga” digdi sa Inglaterra asin dian sa Hapon nin dakulaon na mga ganansia paagi sa pagpalakop nin falsong mga katokdoan manongod sa Navidad? Bako daw na an mga relihiyon nin Kakristianohan? Iyo, nanodan ko sa pag-adal ko na an “Dakulang Babilonya” iyo an lakop sa kinaban na imperyo nin falsong relihiyon, kaiba an Kakristianohan.

Ano sa paghona mo an maninigo niatong gibohon? An tala kan Biblia manongod sa “Dakulang Babilonya” nakatabang sako na magdesisyon kun ano an maninigo kong gibohon. An Kapahayagan 18:4 nagsasadol: “Lumuwas kamo saiya, banwaan ko, kun habo nindong makikabtang sa saiyang mga kasalan, asin kun habo nindong mag-ako nin kabtang kan saiyang mga damat.”

An ‘pagluwas sa saiya,’ an boot sabihon, paghale sa relihiyon na nagpapalakop nin kaputikan, nangahulogan nin desididong paghiro para sa sako. Bakong madali na talikdan an gabos na kostumbre na kasalak kan Navidad. An Navidad sosyal asin relihiyosong kapiyestahan digdi. Kinaipuhan ko an kapusoan tanganing mapalaen sa iba. An mga tataramon na nanompongan ko sa Talinhaga 29:25 nakatabang na gayo: “An pagtakig sa tawo sarong siod, alagad an nananarig ki Jehova iingatan.”

Nasabotan ko an mga puntong ini sa tabang nin mga Saksi ni Jehova. Rinibo digdi sa Inglaterra an guminibo kan kaparehong paghirong iyan asin ‘luminuwas sa Dakulang Babilonya’ kaiba na an gabos na falsong relihiyosong mga kaugalean kaiyan, pati an selebrasyon nin Navidad. Alagad dai boot sabihon na dai mi iginagalang si Jesu-Cristo. Iginagalang mi sia, bakong paagi sa pagpaheling nin “espiritu nin Navidad” sarong beses sana kada taon, kundi paagi sa pagpaheling nin arog-Cristong espiritu sa bilog na taon.

An saimong sinserong katood,

David

(Helingon an Efeso 4:20-24; Filipos 2:1-6; Colosas 3:1-14 para sa arog-Cristong espiritu na pinagmamaigotan nindang pataluboon.—Editor.)

[Blurb sa pahina 4]

An mga negosyante garo mga poon na saserdote. Si Santa Claus an namomoon sa seremonya

[Blurb sa pahina 5]

Ginamit nin mga negosyante an Navidad tanganing dagdagan an benta sa katapusan kan taon

[Blurb sa pahina 5]

Ini nakapahiro sako na siyasaton an relihiyosong parte nin Navidad

[Blurb sa pahina 6]

“Kaya humale kamo sa tanga ninda . . . asin dai na kamo dumotdot sa maating bagay”

[Blurb sa pahina 6]

“An nagbibiyaheng mga negosyante sa daga nagtatangis asin nagmomondo huli sa saiya”

[Blurb sa pahina 7]

“An pagtakig sa tawo sarong siod, alagad an nananarig ki Jehova iingatan”