Mi Ronwe i Kam Long Trutok

Taem mi stat stadi Baebol wetem ol Wetnes blong Jeova, mi wan man we mi ronwe long kalabus. I no longtaem mi fesem traem ya blong stop blong gyaman mo stat blong tok tru.

HEMIA long Novemba 1974, mo mi stap fored long hae kot blong Penda Kaonti, Not Karolaena, Amerika. Oli panisim mi from fasin stil we mi yusum masket blong mekem, mo mi kilim wan man wetem wan tul we i save kilim man i ded, mo mi spid 145 km/haoa long rod we stret spid blong hem i save kasem 55 km/haoa nomo. Long nekis manis blong hem, taem mi gat 22 yia nomo, oli jajem mi from ol samting ya, mo oli sanem mi long kalabus blong Not Karolaena, blong 30 yia.

Mi bin gruap long Newak, Nyu Jesi. Nating se papa blong mi i wan polis, oltaem mi stap mekem ol trabol long papa mama blong mi. Mi spenem sam taem long haos blong stretem ol man, haos blong stretem ol yangfala, mo wan taem oli lokem mi long kalabus ya we papa blong mi i stap wok long hem. !Mi no save fogetem ol wip we hem i givim long mi long naet ya! Hem i naf blong mekem wan yangfala i jenisim fasin blong hem—be i no mi.

Mi ronwe long haos, mi spenem naet wetem ol fren no mi stap long rod nomo. Biaen oli putum mi long kalabus bakegen. Mama blong mi i mekem rod blong mi save kamaot long kalabus, nating se Papa blong mi i no wantem. Papa Mama blong mi, we tufala i gat faef narafala pikinini bakegen, oli tingting se maet ami i samting we mi nidim.

Mi joen long ami, mo ol defren program blong trening oli jenisim fasin blong mi blong smoltaem. Be afta, mi stat yusum drag, heroin i kam drag we mi dipen bigwan long hem. Mi stap laef long Fot Brag, Not Karolaena, mo i no longtaem ol fren blong mi wetem mi, mifala i go long ol defren taon blong stilim wanem we mifala i nidim blong sapotem fasin blong laef blong mifala. Ol store long saed blong fasin stil blong mifala oli kamaot long nyuspepa mo long televisin.

I no longtaem ol polis oli holem mi, mo oli givim 30 yia kalabus long mi we mi talem bifo. Long kalabus mi faet agensem ol loa mo ol rul plante yia, be biaen mi faenemaot se mi stap mekem mi wan nomo mi harem nogud. Ale mi traem blong obei long ol rul wetem hop se bambae oli no strong tumas long mi, mo maet bambae mi save aot long kalabus bifo en blong yia blong mi from gudfala fasin blong mi.

Afta ten yia long kalabus, oli no moa strong tumas long mi, mo i no longtaem afta long samting ya, oli putum mi long program blong olgeta we oli letem ol prisina oli aot long kalabus long dei, blong go wok. Hemia i minim se mi save lego kalabus long moning mo mi gobak long sapa mi wan nomo. Wan dei mi mestem blong gobak stret afta long wok, mo oli karemaot mi long program ya. Be, oli letem mi mi stap yet long ples we oli no gad strong tumas long mi.

Afta we mi stap long kalabus long 11 yia, jans we mi gat blong aot from gudfala fasin blong mi, i luk olsem se bambae i no save kamtru. Long wan hot moning blong Ogis 1985, taem mi stap afsaed long kalabus, wan jans i kam blong mi ronwe—be blong ronwe we oli no luk mi. Mi wokbaot i go long haos blong wan fren blong mi we i bin stap wetem mi long kalabus. Afta we mi spel long naet mo jenisim ol klos blong mi, hem i karem mi i go long Wasington D.C., we hem i stap samting olsem 400 kilomita longwe.

Mi mekem disisen blong neva gobak bakegen long kalabus, we i minim se mi mas lukaot blong no moa mekem wan fasin blong brekem loa. Fastaem mi kasem wok blong wanwan dei nomo, eni samting we mi save kasem. Afta nao mi kasem wan wok long wan kampani blong lektrik. Biaen, mi traehad gogo mi kasem wan pepa we i soemaot dei we mi bon long hem wetem defren nem—Derek Majette. Nem blong mi, ples we mi bon long hem, ol save long saed long laef blong mi bifo, famle— evri samting long saed blong mi, naoia i wan gyaman nomo. Mi harem se mi sef sipos i no gat man i save. Mi laef long fasin ya long tri yia insaed mo afsaed long Wasington D.C.

Mitim Ol Wetnes Blong Jeova

Wan aftenun, tu yangfala man we oli gat naesfala klos oli kam long rent haos blong mi. Oli tokbaot Baebol wetem mi, oli livim wan buk, mo oli promes blong kambak. Be afta, mi muf i go long wan narafala haos mo mi neva luk tufala bakegen. Ale, wan moning bifo wok, mi stop long wan ples blong dring kofe mo mi mitim tu yangfala woman we oli askem mi sipos mi intres long Wajtaoa magasin. Mi agri blong karem wan, mo evri moning biaen long taem ya, tufala woman ya oli stap luk mi mo oli tokbaot Baebol wetem mi.

Nating se ol storeyan oli sot, intres blong mi long wanem we tufala woman ya oli stap talem, i gru go kasem mak ya we mi stap wet evri moning blong luk tufala woman ya, Cynthia mo Jeanette. Biaen mi stat blong save sam narafala Wetnes blong Jeova tu we oli stap prij eli long moning. Oli invaetem mi blong go long wan miting long Haos Kingdom. Mi fraet lelebet, be mi akseptem.

Taem mi sidaon mo lesin long tok long aftenun ya, hem i fastaem mi harem ol vas blong Baebol we oli eksplenem long wan fasin we man i save kasem save long hem. Mi stap tu long Baebol stadi we oli yusum Wajtaoa blong mekem, mo mi faenemaot se mi save joen blong givim ol ansa long ol kwestin. Mi givim faswan ansa blong mi, mo afta long miting mi agri blong stadi Baebol wetem wan long ol elda blong kongregesen.

I no longtaem mi stap gru long save blong Baebol. Mo impoten moa, mi laekem tumas trutok we mi stap lanem. Naoia tingting blong mi i trabol from laef blong mi. Mi stat blong harem nogud from ol gyaman tok we mi bin talem long ol man ya we naoia oli fren blong mi. Mi gohed blong stadi, wetem tingting se bambae mi save gohed nomo sipos i no gat man i save trutok long saed blong mi. Be afta, Baebol tija blong mi i stat blong tokbaot fasin blong joen long minista wok long ol haos wanwan.

Long taem ya wan samting i hapen we i mekem mi mi save se mi no save joen long minista wok ya, no long eni narafala wok olsem, sipos mi no mekem wan samting blong stretem laef blong mi. Mi stap putum bensin long trak blong mi taem wan man i kam long baksaed blong mi mo holemtaet ol han blong mi long bak blong mi. !Wan fraet i kasem mi! Mi ting se ol polis oli faenem mi nao. !Be mi haremgud tumas taem mi luk se hem i wan fren we i bin stap long kalabus wetem mi! From we hem i no save se mi bin ronwe, hem i gohed blong singaot mi long stret nem blong mi mo i askem plante defren kaen kwestin.

Stat long taem we mi ronwe mi no bin fraet olsem samtaem. Be afta, mi tingtinggud long laef blong mi. ?Sipos mi stap mekem minista wok long ol haos wanwan mo wan man we i savegud trufala nem blong mi i kam long doa? ?Olsem wanem mi save mekem wok blong Jeova mo talemaot trutok, taem mi stap laef olsem wan man blong gyaman? ?Mi mas mekem wanem? ?Bambae mi gohed blong stadi mo stap laef olsem wan man blong gyaman, no bambae mi stop long stadi blong mi mo muv i go long narafala ples? Mi mi konfyus tumas mekem se mi mas gowe blong smoltaem mo tingting long hem.

Mekem Wan Disisen

Mi go long wan trep. Draev long longfala rod we ples i kwaet hemia nao samting we mi nidim blong spel, tingting, mo askem Jeova blong halpem mi blong mekem disisen long wanem bambae mi mekem. Long rod blong mi blong gobak long Wasington, D.C., mi mekem disisen blong mi—stop blong gyaman mo talem trutok. Be hem i no isi blong mekem. From we mi savegud Cynthia nao, mi trastem hem, ale mi talemaot long hem. Hem i mekem i klia se mi mas mekem ol samting oli stret long fored long Jeova. Hem i talem se i gud we mi toktok long ol elda long kongregesen.

Mi save se hem i stret, mo mi agri. Be from we mi no savegud olsem wanem blong mekem folem loa, mi ring long wan lokol loea mo eksplenem evri samting long hem. Hem i givim advaes long mi blong toktok wetem wan loea long Not Karolaena, from hem i save moa long stret rod blong folem long stet ya. Ale mi mekem wan trep i go long saot blong lukaot wan loea.

Taem mi kasem Rale, Not Karolaena, mi draev i go long kalabus, we i stap long wan long ol bigfala rod long ples ya. Mi stop, mo jes sidaon mo lukluk long bigfala fenis we oli wokem long bokwaea, ol gad we oli karem masket antap long wajhaos, mo ol prisina we oli stap wokbaot raon insaed long fenis. !Mi bin stap wan prisina olsem olgeta long 11 longfala yia! Hemia i no wan isi disisen.

Nating se i olsem, mi luk long wan telefon buk mo jusum wan loea. Mi telefon long hem mo talem sem samting we bin talem long fas loea we mi bin toktok wetem hem. Hem i no askem plante kwestin. Hem i jes talem long mi hamas mi mas pem hem mo se taem mi mi rere, mi save telefon long hem blong mekem wan apoenmen. Taem mi gobak long Wasington, D.C., mi go stret long Baebol tija blong mi.

Hem, waef blong hem, mo dota blong tufala oli olsem famle blong mi. Taswe long naet ya we mi go long haos blong olgeta, mi tekem sam taem bifo mi save tokbaot bisnes ya. Be taem mi mekem, mi haremgud from. I no naf blong talem se oli sapraes tumas. Be, taem sapraes ya i godaon, oli soem se oli kasem save long filing blong mi mo oli sapotem mi.

Nekis samting we mi mas mekem i blong kasem mane blong pem loea mo tekem disisen se wetaem nao bambae mi go givim mi wan long ol polis. Mi putum mak se Maj 1, 1989, we i minim se sam wik nomo i stap. Mi wantem lego wok mo haremgud long ol laswan dei we mi stap fri, be mi no save mekem from mi nidim mane blong pem loea.

Mi tingbaot se i narakaen we bifo mi bin ronwe long kalabus be naoia mi stap traem sevem mane blong gobak. Samtaem wan tingting i kam long mi se fogetem olgeta samting mo ronwe. Be Maj 1 i kam kwiktaem tumas. Tija blong mi mo wan long ol Baebol studen blong hem oli go wetem mi long Rale. Mifala i go long ofis blong loea mo tokbaot ol samting we mi bin mekem we oli sanem mi i go long kalabus from, hamas yia mi mas stap long kalabus, mo from wanem mi wantem givim mi wan blong go insaed bakegen. Nao loea i telefon long ofis blong majistret blong kasem moa save long weples mi mas go long hem. Hem i kasem se majistret i save karem mi i gobak long kalabus kwiktaem nomo.

Mi no plan blong gobak kwiktaem olsem. Mi bin ting se bambae mifala i jes toktok wetem loea mo se mi save go givim mi wan long nekis dei. Be naoia, wetem disisen we oli mekem finis, mifala fo i draev long kwaet fasin nomo i go long kalabus. Mi tingbaot se mi stap tingting long mi wan, ‘?Samting ya i rili stap hapen?’ Nekis samting we mi save, mifala i stap fored long get mo stap lesin long loea we i stap eksplenem long gad se mi mi hu.

Gobak Long Kalabus

Taem get i open, mi save se i taem blong talem tata. Mi sekhan wetem loea blong mi. Afta, tija blong mi, studen fren blong mi, mo mi, mitrifala i holem mitrifala. Taem mi stap long narasaed blong get, oli putum hankaf long mi mo lidim mi i go long ples we oli jenisim prapa klos blong mi wetem yunifom blong kalabus. Mi kasem kalabus namba 21052-OS, sem wan we mi bin gat bifo.

Kalabus ya i wan kalabus we oli no mekem i strong tumas long ol prisina, ale long wan haoa afta, oli tekem mi i go long kalabus we oli gad strong long hem. Oli letem mi blong holem nomo, Baebol blong mi mo buk Yu Save Laef Foreva Long Paradaes Long Wol. Oli putum mi long medel blong ol man we mi luksave sam man we mi save olgeta sam yia bifo. Oli ting se ol polis oli kasem mi, be taem mi eksplenem se mi nomo mi kambak from mi wantem kam wan Wetnes blong Jeova, oli talem se i wan krangke samting we oli neva harem bifo.

Wan long ol laswan samting we tija blong mi i talem long mi se: “Yu neva mas stop blong stadi.” Ale, plante long ol taem blong mi mi spenem blong ridim Baebol, Laef Foreva buk blong mi, mo raetem leta i gobak long hom long ol fren we oli save wanem i hapen long mi. Wan long ol Wetnes we mi raet long olgeta se Jerome mo waef blong hem Arlene. Leta blong mi i sot nomo, jes sam wod nomo blong talem tangkyu mo talem olsem wanem mi tingbaot ol taem we mi spenem long kampani blong ol Wetnes blong Jeova.

I no longtaem Jerome i raetbak blong askem sipos hem i save yusum leta blong mi long wan tok we bambae hem i givim long seket asembli blong ol Wetnes blong Jeova. Mi agri be mi no tingbaot wanem bambae i save kamaot from. I gat sam Wetnes nomo we oli save long saed blong laef blong mi. Taswe, i wan sapraes long plante man, taem Jerome i ridim leta blong mi mo talemaot stret nem blong mi, Brian E. Garner, nao hem i talem se, “!Narafala nem se, Derek Majette!” Be afta, i taem blong mi blong sapraes. I gat plante leta blong leftemap tingting we ol brata sista oli sanem i kam long mi—oli no kam long olgeta long Petwot Kongregesen nomo we mi bin stap go long miting long hem, be long ol man long ol narafala kongregesen tu.

I no longtaem oli karemaot mi long Sentrol Presin i go long wan kalabus we i no strong tumas long Lilington, Not Karolaena. Kwiktaem nomo afta we mi stap gud, mi askem kwestin long saed blong ol miting blong ol skul. Mi glad tumas blong harem se ol Wetnes blong Jeova oli stap mekem ol miting evri Wenesdei sapa long skulrum blong kalabus. Bambae mi neva fogetem lav we oli soemaot, sapot we oli givim, mo traehad we oli mekem blong halpem, i no mi nomo, be eni man we i wantem lanem trutok blong Baebol long kalabus ya. Taem oli harem se mi bin stadi bifo, kwiktaem nomo wan long ol elda we i stap lidim ol miting long kalabus i gohed blong stadi wetem mi long ples we mi bin stop long hem.

Oli Jekem Mi Blong Luk Sipos Mi Save Aot Kwik

Plante manis i pas, nao oli sanem toktok se mi mas mit wetem ol haeman blong kalabus, we oli stap jekem sipos oli save lego wan prisina bifo we taem blong hem i finis. Nating se mi bin ronwe mo mi jes kambak i no longtaem, loa i talem se mi mas pas fored long ol haeman ya blong oli jekem, no sipos no, oli mas talem long mi se oli bin tokbaot kes blong mi. Mi talem long ol fren blong mi se bambae mi go stanap fored long ol haeman ya blong jekem mi. Bakegen ol leta oli stat kam insaed, i no long mi, be long ol haeman ya.

Long Oktoba 1989, mi kasem tok long ol haeman ya se bambae oli lukluk bakegen long kes blong mi. Mi glad tumas. Be long dei we ol haeman ya oli mas kam, i no gat wan i kam. Mo i no gat toktok blong talem wetaem bambae oli kam. Mi harem nogud tumas, be mi no stop blong prea long Jeova. Sam wik afta, long Novemba 8, oli talem long tu man mo mi se ol haeman ya oli kam finis long kalabus mo se bambae oli luk mi fastaem.

Taem mi go insaed long ofis, mi luk tu fael we i gat ol pepa long olgeta. Wan i fael blong mi stat long 1974 i kam. Mi no sua wanem i stap long narawan. Afta we oli tokbaot sam samting long kes blong mi wetem mi, wan memba blong ol haeman ya i openem narafala folda. Insaed long hem i gat plante leta we ol man oli bin raetem long olgeta long saed blong mi. Komiti i wantem save olsem wanem mi mekem blong save plante man olsem, afta we mi ronwe long kalabus. Ale mi talem kwiktaem nomo ekspiryens blong mi wetem ol Wetnes blong Jeova. Afta oli askem mi blong go afsaed long ofis.

Kam Fri Mo Wan Nyufala Laef

Taem oli singaotem mi mi go insaed, oli talem long mi se bodi blong ol haeman ya i vot se mi save goaot naoia sipos mi gohed blong mekem gudfala fasin. Mi glad tumas. !Afta naen manis nomo long kalabus, mi kam fri bakegen! I tekem sam taem blong oli stretem ol pepa, ale long Novemba 22, 1989, mi wokbaot nomo—mi no nidim blong ron naoia—blong kamaot long kalabus.

Long Oktoba 27, 1990, kolosap wan yia afta we mi kam fri, mi soem se mi givim laef blong mi long Jeova God taem mi tekem baptaes long wora. Naoia mi glad blong mekem wok blong Jeova long Wasington D.C., olsem wan man blong givhan. Long Jun 27, 1992, Cynthia Adams mo mi mitufala i mared.

Mi talem tangkyu long Jeova, waef blong mi mo famle blong hem, mo olgeta brata mo sista we oli givhan long mi blong kam haf blong ogenaesesen ya long wol we i gat lav.—Olsem Brian E. Garner i talem.

[Tok pija long pej 15]

Kalabus we mi spenem 11 longfala yia long hem

[Tok pija long pej 17]

Wetem waef blong mi, Cynthia