Chulāi

Uh in vāchö mufē yěn ha-uknyu yip aṅ patī hī. Tön chökṙen yip hanangenlōnre an ngam Tēv Yāvē. Talöökö tī ò inrē angū-ö nö hameuktöm hanangenlōnre töm tö fāluṙen. Vīngöre min nö kò-òren nö öt löng nup ṙô hī yěi kakkö inlahen tī më kamhòkken minë fālen. Kihngen min inrē ngam tö fāluṙen nö fē-ělre töm vanāchöre. Lökten in ötkô öi kakkö inlahen tī më minṙöinylen nö ngëichkö minë fālen, pöi öt keūheutlöre mikahkūö tö inlahen tī cha yěn kahòkken minë fālen. Mihôiṅ pöri öi ṙatö-ellōnre tö cha nö halökngöritre nö im Paipöl, pò cha nö i chūök Yāvē nö akah ngam fālen. (2 Kin. 19:6) Yěi hō-o minë chinökṙen kahëtö më minṙöinylen nö in më tö ha-uknyu, ngaich sā mahayööken cha ayī-ö nö havantöre nö in Yāvē. Ngö ṙô ang sistör Elisöpet: “kihngen chu-ö hē öp kūön chu nö ha-uknyu, hē ò pöri nö havantöre, möl chu-ö öich akahalōn tö ò nö kô-en nö tö hòṅ ha-uknyu. Lökten öich haköpluvö tö minë chinökṙen kahëtö Yāvē nö löng.” w21.09 pěch 28-29 përa 11-12

Asehkūöre man tö inlahen ngam tafīösi tö ò lohten nö hòṅ kūyulōn, nö hòṅ sā ṙôken chahaplö më holre. Öt kô pöri anga-aṅ tö kūö yanāichöre. Ngaich pöri anga-aṅ nöng ip tölngö kanô-òre nö kē-ěti, ngaich ṙamlōn ang Yāvē nö meuk minë kahëtö ò. Haköplu in öi in e, tö hī hòṅ holtö ellōn re öi löklōn Yāvē ngaich ṙamlōn min anga-aṅ. (Mët. 22:37; Kòl. 3:23) Hòṅ ngatī inlahen ayī-ö ip tölngöre, yēḵ hī kētö ṙētakre im inhānga hēk chuh el mīting inrē. Sitih inlahen öm min öm hayööken yip tahëng tö minë haköpre inlahen ngam yāich tafīösi? Kò-òren man öm afēkö yip hol maneuk hī el minë māṅ yip tököiny nö ngaich sistör, tötkôlò el alaha töt uroho ṙôken kahëti tö ṙētakre nö ahangköm tölöök inhānga nö sā inlahen re sin tö lā-urěh. w21.04 pěch 6 përa 17, 19-20

Akahakūö an Yāvē tö ngam ṙētak re min nö mihôiṅ nö kēngö në kanihngen. Pōyen yip tö yöölen kūö ngam Manööyö ò. Teūngen cha-a tö ṙētak re nö mikahtökūö re tö ò ngaich kētöre nö löklōn ò inrē. Ngaich yěn pōyen min tarik tö köp nö hamöiyöre söl manā-aṅ, in e mikahkūö min ayī-ö tö ngam inlahen Yāvē nö öt yëḵngen nö hameuktö Manööyö re! Köpsöṙen ang Yāvē nö “töṙāmölōn nö Tēv” pòrô nö pōyen mine ötlinëken ò tö tī ngam Sī-ö. (1 Tim. 1:11) Mihòiṅ in ayī-ö inrē köpsöṙen tī tö ngam ṙanamlōn hanöng sā Yāvē nö ha-etlö ngam minë-eny re, harōilö ngam inyööngö inrē tö re, ha-etngö në ötlanöökö hēk kēngö në kanihngen hī inrē töngamuh. Ta-a chěi töi hameuktö Manööyö re öi asīnken Yāvē. w21.07 pěch 13 përa 18-19

Pōyen yik Tarik töt ṙamātö-ellōnre nö in Yēsū. Kūö ò nöng kūön ök töng yācha kārpentör. Kayônyu inrē anga-aṅ nö i Nasöret ngam töng kūönö nö panam. Hang ṙô Netenīěl, ök mahaköp nö in Yēsū, nö ngö ṙô: “Tölööku hòng kò-òren, ṙama-ang Nasöret?” Köplōn lohten anga-aṅ tö ṙô ök pròfĕt, im Maika 5:2, töp Mesayā min nö fötnyu nö i Petlihem, rö-ö nö i Nasöret. Urěh ngöre ṙô ngam pròfĕt Isayā nö vë-eny inlahen yik tö kunyāha elmat tö Yēsū “tö cha min nö öt hòṅ kalahtenre nö ngëichköm tumkölchap ngam Mesayā.” (Isa. 53:8) Yēḵ cha öre nö hòṅ ngëicha ngaich öthō cha-a nö öt akahakūö tö Yēsū nö Mesayā nö tö fötnyu min nö i Petlihem nö lökngörit in Rācha Tāvit. (Lūk. 2:4-7) Kô-en inrē Yēsū nö in e chūök kinyônyi sā inlahen ṙô minë tö ha-ehangen vinënyi inlahen ò. Hö-ö pöri cha-a nö hòṅ ngëichken u, ngaich nöng sō nö ṙatö-ellōnre tö Yēsū tö ò nö Mesayā. w21.05 pěch 2-3 përa 4-6

Ōtre yip tarik aṅ mat ngam Paipöl inchōḵ elmat hī, hamang inlēnöre hēk teūngen tö inkôlòre. Töhěngtak ök Yōp nö aṅ in cha. Töhangenlōn anga-aṅ töm Tēv, lōnu anga-aṅ nö haṙamngölōn ò, kūö ò pöri nö töt het. Lökten nö poyen nup yamih kanihngen ò ngach ṙônyö nup ṙô tötlēn anga-aṅ öp lökten hī akahakūö töp tötlöng mufē ò. Lökten Ēlihū hēk Yāvē nö halēnö ò. Sitih inlahen Yōp? Hayāchngöre, lökten ò nö hang inlēnöre. Ngöṙô anga-aṅ: ‘Ngach chin höng kaknyöre tö töt mikah elmatre . . . lökten chin havanṙôre ngach ūchngöre i kui pitung tisum inrē öch havöötö ellōnre.’ Lökten Yavē nö kē-ěkūö ò tö kanôlò. (Yōp 42:3-6, 12-17) Lökten anga-aṅ nö hang inlēnöre tö Ēlihū, nö kūönö ṙēti anga-aṅ tö ò. (Yōp 32:6, 7) Ṙolheuh öi ngö lon höng öt chööḵnyu inlēnö chin kòl hēk pi-a öp mahalēnö hī nö kūönö ṙēti yē hī inu tö inyachngö ngach hang inlēnöre ayī-ö. Hòṅ ṙôkhöre ayī-ö kūö la-urěh, hôṅ asīöp ṙông ngam töhet Fanöinylö inrē hôṅ huveu-en ahangkö ngam tölöök inhanga hēk haköphöti inrē. Lökten öi lōnu tö inlēnöre. w22.02 pěch 9 përa 8; pěch 12 përa 12

La-en hī ön angū-ö öi ròkhöre el ngam Maṅ öi vī ngam lanāmö hēk hanangenlōn, hòṅ yip tahëng nö öt ngö lōn töre nöng hěng tak. Īnup ṙô hī hēk inlahen hī acha-a nö teungen tö inreuskö alaha re. Yěn ōt tö hěng tak el ngam kanô-en, ngaich asup inlahen meh kò-òren hòṅ ò nö ngö lōn tö më prötör sistör nö hangenlōn tö ò? Hanôltöre in cha. Hòṅ holtö hanangenlōn re in ha-ööny tö yanihi yip tufömngöre yamihta kūö el ngam Maṅ. Tö sa yip mahaköp mat Paipöl, yip prötör sistör lamöktö i nup tahëng Maṅ hēk yip töfömngöre nö vôkö. (Rōm. 15:7) Rö-ö pöri öm höng vë-ekūö ò pòn hòṅ hameuktö ngam hangenlōnre öm in ò, ngaich hòṅ hanôlö ò inrē. Chumkūöṙen pöri më-eṅ töre öm öt kô ṙô tö nup tö arě-ēvö tī ò. Ōt lohten yip töt uròh nö vë-eny elkūilōn re, lökten ayī-ö öt kô öi pōi hatön. Pò hī öi hòṅ holtö ngam mikahelmatre hatön. Tösā ngam hatön meh mihôiṅ, sitih inlahen öm haköp ngam kanô-en, yěn vë-eny anga-aṅ ngaich chumkūöṙen më-eṅ hangihtö ṙô ò. w21.06 pěch 11 përa 13-14

Ṙamlōn in ayī-ö tangömuh pò hī öi “hěng kitiöm” hēk “hěngö mahayöngken” öi el katòh ò öi la-evṙen öi löklōn Yāvē. Yahōva ki mörchi puri körne kē liyē söngkötit, pēch 165, ngö kinuchö angu-ö: “Pò ngaich öööm teūngen tö yanöölen re, in ngam hinëngö ngaich hòṅ haköpken e më-eṅ.” Lökten ayī-ö öi hòṅ örheuheū haṙunöre öi sā mat Yāvē öi ngëichken më prötör sistör. Pöi ṙòkhöre töpōirai öi I mat Yāvē hòṅ ngatī mufě inrē ayī-ö tö cha nö tö pōirai. Nup töng tölngö inlahen hī öi hayööken yip holre ngaich chumkūöṙen öng Yāvē tö u. Ngaich milēḵṙen inrē tö hī. (Mët. 10:42) Hangenlōn in ayī-ö tö më prötör sistör. Lökten “ayī-ö öt kô öi lökngö fanūkngö yip tahëng.” (Rōm. 14:13) Öt möḵlö min ayī-ö tö yip prötör sistör tore. Ngaich aṙē-ěl höö min ayī-ö ngaich öt fūkngö min inrē ayī-ö tö tī yip tahëng. Lökten ayī-ö, “tömkörit nup taṙòkhöre vamī lanāmö, nup lökten hī inrē kö heṙūkö höö.”—Rōm. 14:19. w21.06 pěch 24 përa 16-17

Yēḵ ngòh tarik nö haköpmat ngam Paipöl ngaich asīnken minë haköp re, hang minë inlēnö re inrē lamöktö el ngam söngkötön, ngaich sīöp min minë tövai tinrīken ò. Ṙūöhlöre mikahkūö inrē anga-aṅ tö Yāvē. Hachōḵ elmat hī ang Yēsū nö ngö ṙô: “Meuinylö ngaich minë kulöl, nö sīöp, öt akahalōn pöri anga-aṅ [ngam tameūch] tö inlahen u. Ngam tumlat an töṙôngu nö kahngenre, urěh ngam elkui, hēk ngam chūök ṙòng, ngaich hēk ngam ṙòng takô nö el chūökre.” (Māk. 4:27, 28) Ngam kulöl tövënyu, ngam Pūlngö ngam Tēv angū-ö. Sā ngam chōn nö hiṙeūt sanīöpö re, ngatī inlahen ngòh tarik yěn vënyu nang tö inlahen ngam Pūlngö, mikahtukūö inrē tö ngam kanô-en aṅmat ngam Paipöl, ngaich halöktit re anga-aṅ. Sā inlahen yip kahë istötī hī yěn haröhtöre nö in Yāvē ngaich halööktit re. (Efi. 4:22-24) Hòṅ köpölōn pöri ayī-ö tö Yāvē nö anga-aṅ ma-asīöp ngam kulöl. w21.08 pěch 8-9 përa 4-5

Mihôiṅ in teūngen tö ngam ṙanamölōn. Ngam tarik ngamëchkö minë tö ōt nö lākūö re, ṙamölōn min anga-aṅ, kūö ò nöng fēkö minë la-en tö mihôiṅ kahëken re. Ngam tarik pöri famchūkö ngam tö karööna kuilōn re haṙivölōn min anga-aṅ, kūö ò nö afēkö inlahen re nö teūngen tö minë la-en töt taneūngen ò. Asuh öp haköplö hī in e? Hòṅ chöh ṙanamlōn re ayī-ö in minë la-en töng ōt nö lakūö hī nup tömihôiṅ inrē nö la-en kahëken hī hòṅ anū-ö tö afēka tö hī. Mihôiṅ öi rih teūngen tö ṙanamlōn re in minë töng aṅ in re? Hö-ö in töṙô yip rīkre. Kūö hī nyin öi tö hòṅ lōntö nup tö tufömngöre chehen. Vënyu nang pöri ayī-ö tö ngam Paipöl tö hī mihôiṅ öi ṙamölōn inup töng aṅ in re. Ta-a töi ngëichkö ngam inchōḵoṙô tövënyu imat ngam Mëtiv 25:14-30 inlahen yik mahalanṙen tö kalaha ṙôken kinë-ekūö. Lökten im inchōḵoṙô in min akahakūö tö löktö ṙanamölōn hī im linökölōn Yāvē. w21.08 pěch 21 përa 5-6

Chumkūöṙen an Yāvē tö yip “töpaṙööyi ellōn” hēk yip tö “haṙivlōn” inrē. Hòṅ ngatī inlahen in ayī-ö öi chumkūöṙen tö yip prötör sistör re. Rö-ö nöng la-en yip minṙöinylen angu-ö pòn la-en hī öi ṙòkhöre aṅ el ngam māṅ öi prötör sistör. Hòṅ in minë tinrīken hī cha-a nö ṙatö ellōn re tö Yāvē nö hangenlōn hēk tö pöi rai cha-a inrē nö imat ò. (Inch. 19:17) Lökten inrē ayī-ö öi hòṅ aṅhavin tö ngam inyāchngö hòṅ hī ayī-ö öi öt höng hameuktö minë töng heuneū-enre. Öt kô inrē nöng ngëichken hī pôn mihôiṅ min cha-a nö ṙainyngö nö in hī. Örhō in ayī-ö öi ngatī inlahen lōn. Lōnu pöri ayī-ö nö hòṅ reuslö alaha yip prötör sistör tö tī hī. (1 Pīt. 4:10, 11) Hòṅ sitih inlahen ayī-ö öi in yip tahëng, hòṅ haköpluvö ayī-ö öi in Yēsū. Raneh ök Yēsū nö tökirööng tarik nö ikūö ngih panam. Sön pöri anga-aṅ nö aṅhavin tö ngam “ṙanëmen hēk töyāchö ellōn” inrē. (Mët. 11:28-30) Lööṙen nup ṙô ò yěn haköphöti hēk kētö nup inchōḵ elmat inrē anga-aṅ, nup tö lökngöre tö elkuilōn ngòh tarik.—Lūk. 10:21. w21.07 pěch 23 përa 11-12

Kò-òren man kēnyö ṙētakre meukkūö yip tököiny hol maneuk hī. Kô-en yip ngaich nö öt kalě-ē maheuk, öt kalě-ē kalröön, öt kô inrē nö pōitô nö ṙô-òvö. Sön ngam nganöötö cha nö ṙòngmö ōt nö im linöökö lōn Yāvē, vai inrē ngam minë-eny cha nö ikūö ngam Tēv Yāvē. (Mum. 7:1) Kööpölōn tö Yāvē nö kūöyòh nö pōiṙāi mat tö cha. Mihôiṅ in öi asīnken Ĕlaisha, hē Ĕlaicha nö hòṅ ṙāngen ò ngaich lūöi heuh ṙô anga-aṅ nö ngö ṙô nö in ò: “Hö-ö chin hòṅ ṙāngen meh.” (2 Rā. 2:2, 4, 6) Hòṅ milēḵṙen man yěm hatöönö cha tö në intöönö. (Inch. 1:5; 20:5; 1 Tim. 5:1, 2) Tö sā në: “Asup löktö ṙinatö-ellōn meh tö e nö angū-ö ngih kanô-en?” “Sitih inlahen öng ngam tinrīken meh töp lökten meh öm röhta öm in Yāvē?” “Asuh öp löktö ṙanamlōn meh im linöökölōn Yāvē?” (1 Tim. 6:6-8) Ngaich hòṅ chumkūöṙen öm hangihtö ṙô cha yěn vë-eny nang meh min cha-a. w21.09 pěch 3 përa 4; pěch 7 përa 15

Kūö hanangenlōn hī tö Yāvē ayī-ö öi ahangköm tölöök inhānga hěnghöre haköptö yip tarik inrē. (1 Yôh. 5:3) Fēkö inlahen re man. Akahakūö më-eṅ tö ngam la-en inhangköm tölöök inhānga nö öt lööṙen, sön pöri öm höng kētöre kūö hanāngenlōn meh tö Yāvē. Lohten öm kicheyöre ik raneh van meh chuh kūö patī öm ahangköm tölöök inhānga. Sön pöri më-eṅ höng iṙūöhen pô meh akahakūö tö e nö tinöölô hī tö Yēsū. Ngaich man lohten ing rò-òten re öm heuveūlöre ahangköm tölöök inhānga. Ngaich sitih inlahen yěm kēḵ istötī? Ṙòmöng vöö hòng më-eṅ yěm töölô kēḵ istöti. Yěm ngatī, ngaich mihôiṅ më-eṅ vë-ekūötēv öm havëkö kūö Yāvē tö hinòlṙen re hòṅ ò nö asīöp ngam kuilōn meh min öm vītö tarik nö mahaköp. w21.07 pěch 3 përa 7

Sā inlahen minkahngö yik mahalanṙen misī nö vinënyö cha nö tarik alaha öp tö hěng tak mā. Ngatī töngamuh vē mahayöng nö meūkken yip tarik ngam Tēv nö minkahngu kël hēk māl inrē, hòn sāta mufē hēk la-en nö sā ngih panam Hō öi min ayī-ö kēḵ minë minkahngö, öi kēḵ la-a ngih panam? Yěi öt ngatī inlahen min ngaich pōyen min nup inkihten hī, mihôiṅ min öi fëli. sā ṙô ngam līpöre Inmeukhömat: “Sōtu yip tarik inrē nö kô nö havah, hēk inyih, höng anga-aṅ öp tö minkahngu töp minë-eny ngam töṙeūla, hēk tö minkahngu töp minë-eny ò.” (Inm. 13:17) Akahalōn yip tarik Yāvē töp ṙòng e min yēḵ cha nö kēḵ minë minkahngö ngih panam. (Inm. 14:9, 10) Lökten yin nö öt kēḵ minë minkahngö nö i kël re hēk i māl re, kēḵ ngam minkahngö pöri cha-a ngam tö ngö ṙô, ‘Aṅ in Yāvē chin.’ (Isa. 44:5) Ṙētak hī ön töngamuh hangönlöm ṙinatö-ellōn re öi in Yāvē. w21.09 pěch 18 përa 15-16

Yěi hòṅ teunglen im la-en inhānga, ngaich mihôiṅ öi kē yanöölen re i heuneu-en yip tahëng. Hameukhö mat Timôtī ang tanīnöṙô Pôl tö inlahen re nö ahangköm tölöök inhānga, ngaich töl ṙô ò nö asīnken u, nö hayööken yik tahëng. (1 Kòr. 4:17) Ngatī yanöölen ayī-ö kò-òren tö nup heuneu-en yip holre aṅ ngam māṅ.Hòṅ havëkö hinòlṙenre in öi in Yāvē. Hòṅ örheūheu inrē havëkö kūö Yāvē tö inchōḵo kūöre im inhangköm tölöök inhānga. Pöi ötkô la-evṙen yěn hö-öv ngam töhet fanöinylö ò nö in hī. (Sal. 127:1; Lūkös 11:13) Lökten man keuheūtnyö ṙô re öm vë-eny nang ò tö nup ṙô ellōnre. Hòṅ ò min nö hachō-okūö mehHavëkö hinòlṙenre öm chöh yip tö yāchö ellōn. Hòṅ kēnyö ṙētakre in inrē kahngenre öi haköp. Ngö ṙô an ngam Ṙô ngam Tēv nö in hī: “Hòṅ yīö hameukten ngam tölöök tö hōḵovö inrē, tö ngam tö teungten inrē lōn ngam Tēv.” (Rōm. 12:2) Yěi akahakūö min tö ngam Tēv, ngaich öt vöö min öi ahangkö ngam tölöök inhānga. w21.05 pěch 18 përa 14-16

Sitih inlahen öre yěn ōt öp kahë istötī meh, öp töt kūö urěh, pòrô lang ngaich öm ma-annyre? Hēk öl më-eṅ hěng tak hayööken tö tarik nö kēḵ ngam vinôkö? Ngö lōn hòng min më-eṅ töre öm öt heuveū-en in ngam la-en hēk öt holṙen me inrē ang Yāvē? Sitih mat ang rih Yāvē nö ngëichkö minë la-en hī? Ngëichkö minë lumrāḵ hī ang Yāvē töm inlahen hī inrē iṙūöhen kēken e. Yēḵ hī öi höng iṙūöhen ahangköm tölöök inhānga tö kūö hanangenlōn hī tö Yāvē pôrò yip tarik nö öt hang ṙô hī, töng ngaich ayī-ö öi teunglen töm la-en re öi imat ngam Tēv. Ngö ṙô ök Pôl: “Rö-ö ön ngam Tēv nö tötlöök, nö tövaichngö tö la-en yīö ngam hanangenlōn inrē hameuktö yīö lā i minë-eny ò, i tī yīö meūkṙen yip töhet, ṙòngmö meūkṙen inrē.” (Hep. 6:10) Köpölōn ang Yāvē tö minë la-en hī, pòrô öre öi öt hěngtak hayööken tö tarik nö kēḵ ngam vinôkö. Köpölōn ayī-ö tö ngam ṙô Pôl sā ṙô ngam tövë-evkūö töngamuh. w21.10 pěch 25 përa 4-6

Sā ngam tinrīken Yēsū nö in yip mahaköp, nö hameuktö hangenlōn tö cha. Akahakūö anga-aṅ tö nup tö mihôiṅ la-en cha ngaich ngatī tī anga-aṅ nö kētö la-en cha, sön pöri anga-aṅ nöng ṙamlōn tö nup la-en cha. Lökten angū-ö nö im inchōḵ ṙô yöngkūö nö tölṙô yip tahölṙô re nö “asā minë heuneū-en cha.” Ōtre öp tahëng tanôlö nö pōyen taneunglen töp tahëng. Sön pöri ngam yöngkūö cha nöng hěng ngam ṙô ò nö in cha, “tö akaha tökô-en mahalanṙen!” (Mët. 25:14-23) Hameuktö hangenlōn re an Yēsū nö in hī. Akahakūö anga-aṅ tö nup minhôiyö hī la-en kūö hī öt hěngren heuneū-en. Lökten nup töng minhôiyö hī la-en holtö ellōn re ayī-ö öi kēken u. Ngaich ṙamlōn min anga-aṅ nö in hī. w21.07 pěch 23 përa 12-14

Rö-ö ök Tavit nö örheuheū nö īnu töm miṙēlōn. Hěngheuh ik sa Nepòl nö ötlēken Tavit tö yik tarik ò nö sō nö kētö nya-āṅkūö cha. Yihī tanānyö ngaich ang Tavit lökten nö hòṅ fëlngen Nepòl tö yip aṅ patī ò inrē nö ṙòkhöre. Tö akaha pöri ök pīhö Nepòl ang Apikēl, ilööṙen anga-aṅ nö söömtö nya-āṅkūö hē Tavit tö yik hol ò, lökten ngaich Tavit nö ṙātöre ök tanānyö ò ngaich öt fëlngen Nepòl tö yik aṅ patī ò nö ṙòkhöre. (1 Sa. 25:9-22, 32-35) Ngaich in meuk inlahen Tavit nö nët heuh nö öt hameuktö neūkölōnre tökūö tanainyö re. Tölṙô finëlngö Nepòl anga-aṅ tö yik tarik ò inrē. Ngaich unôich hēk anga-aṅ nö nö tölṙô fīnëlngö ök tarik mu-ūlāya im inchōḵô Natan. Ṙën ang Tavit nö ngatī inlahen pön höng īnu anga-aṅ töm tökiröng fālen re. Ngatī yěn öt löng min ngam innôlö hī in ngam Tēv ngaich höng tainy min ayī-ö ngaich öt hameuktö neūkölōnre tö yip hol re. w21.10 pěch 12 përa 17-18; pěch 13 përa 20

Tövai ang Yāvē nö inchōḵ elmat hī nö in ngam hanëtö, sā ṙô ngam tövë-evkūö töngamuh. Mihôiṅ ayī-ö öi sā Yāvē öi het, ngaich hòṅ ngatī inlahen ayī-ö. Ōtre pöri yip tahëng tö kihngen, pô hī töthet. Inchōḵ elmat hī pöri ang Pītör. Rolheuh ök anga-aṅ nö vaichköreṙen, sön pöri anga-aṅ nö kūö urěh nö ha-et minë tinrīken re. Yěn ṙôtö töhet ṙung ngih panam, ngaich yih nö elmat cha öp tarik tö chinhënuvö tö minë inyut tinlööken, öp töng örheūheu nö ūnö kūö. Tö vaich pöri angu-ö nö mufē. Vënyu an Yāvē nö ‘Tēv ṙanamlōn’ nö töhet anga-aṅ. (1 Tim. 1:11) Ngatī yip maha-öinyö ò nö vënyu nö tö “ṙamlōn.” (Sal. 144:15) Yē hī ṙôten yip tö chumhënlöre tö minë inyut tinlööken, ngaich hatanyka cha-a tö Yēsū pô cha nö mahanyatkö elmat nö kēken minë tölöök la-en. (Mët. 6:1; Māk. 12:38) Akahakūö pöri ayī-ö Kristīön töp tökô-en manah ngam hanëtö, kūö hī haköpmat ngam Paipöl. Ṙātö-ellōnre ayī-ö tö Yāvē ngam tö hangenlōn tö hī, nö örhō nö kē-ěkūö hī tö nup chööngö tö kihngen nö hangö tö hī. w21.12 pěch 2 përa 1, 3

Pōyen nup kahëtö Yāvē in hī. Mööḵlö pöri nö in u ngam inlahen hī hangenlōn tö ò hēk vë-ekūö ò inrē. Yēḵ hī öi ‘lök in minë chööngö’ Yāvē, ngaich hameuktöre ayī-ö öi hangenlōn tö ò. (1 Yôh. 5:3) Hěng ngam chööngö tamölṙô hī vī tarik nö mahaköp ngaich vōkö cha. (Mët. 28:19) Chööngö hēk ngamuh tamölṙô hī hangenlōn tö höö. (Yôh. 13:35) Yip hamang chööngö Yāvē min cha-a min tö nôlhöt nö el ngam mikūönö ò. (Sal. 15:1, 2) Hangenlōn man tö holre. Ngam hanangenlōn ön tö mööḵlö nö in minë tinrīken Yāvē. (1 Yôh. 4:8) Ik sā hī ötrēhěn akahakūö tö Yāvē, hēten e anga-aṅ nö hangenlōn tö hī. (1 Yôh. 4:9, 10) Ngatī ayī-ö hòṅ hangenlōn tö yip tahëng. (Efi. 5:1) Kò-òren öi haköpten cha tö inlahen Yāvē urěhēkūö ngam manāngen nö yih. (Mët. 9:36-38) Ngaich hayööken cha nö hanôltöre nö el ngam mikūönö Yāvē. w21.08 pěch 5-6 përa 13-14

Kirööngen hanangenlōn ök Yēsū tö Yāvē lökten anga-aṅ nö hō-en nup tinöölòre. (Yôh. 14:31) Angū-ö ngih tö ṙūöhlöre tī tö ò nö hangenlōn tö yip tarik nö haṙööḵngen re. Ik sā ò misī nö ing panam ngaich holtö hanangenlōn re anga-aṅ nö vë-ekūö yip tarik hěnghöre vayö tinrīken inrē nö in cha ngatī inlahen inrē anga-aṅ nö in yip tökunyāh elmat töre. Hěng öp ihih tinrīken ò inrē nö hameuknyö hanangenlōn, ngam inlahen ò nö haköptö yip tarik tö ngam Pūlngö ngam Tēv. (Lūk. 4:43, 44) Söl in ngam kinpahare anga-aṅ nö hameuktö ṙòken ngam hanangenlōnre tö Yāvē hēk tö yip tarik inrē. Lökten ayī-ö ṙòkhöre öi teūngen tö ngam nômö tö örheūheu aṅ. Ṙen in öi kētöre in Yāvē öi kē ngam vinôkö, pöi hangenlōn tö ò. Ōt pöri nup inlahen hī mihôiṅ öi hameuktö hanangenlōnre. Asīnken Yēsū ayī-ö öi hangenlōn tö yip tarik. Ngö ṙô tī Yòhan nö kūich: “Ngòh töt hangenlōn tö holre tö ngòh maheuṅkre, ötkô nö hangenlōn töm Tēv, ngam töt maheuṅk ò.”—1 Yôh. 4:20. w22.03 pěch 10 përa 8-9

Öt lööṙen in öi kētö ṙētak Yāvē. Kūö ṙôken minë la-en hī i tö hěng sakamö, hòṅ kamān ayī-ö, hòṅ ngëichkö nômö ngam mikūönö re inrē, ōt inrē nup tahëng la-en hī. Lökten min öi mihôin ngölōn, öt ṙētakvö chin öich vë-ekūötēv, haköpmat ngam Paipöl hēk afēkö minë haköp re inrē kūö ṙôken në la-en chu. Pōyen nup la-en töt uroh nö vaich. Yēḵ hī pöri pōyen kahëti tö ṙētak re in u, ngaich mihòiṅ min öi öt ṙētakvö tī tö Yāvē. Tö sā ngam inṙamngölōn. Kò-en in hòṅ rahëichtakūö öi heuheūre, haṙamngölōn re inrē. Yēḵ hī pöri höng in u mufē, ötkô min ayī-ö öi kētö ṙētak Yāvē.—Inch. 25:27; 1 Tim. 4:8. w22.01 pěch 26 përa 2-3

Ik sā Yāvē nö tölṙô yik Israel nö hameuktö hanangenlōn re tö holre, ngaich rö-ö angū-ö nöng tamölngö in yik aṅ Israel. Pön hōtu inrē cha-a nö hameuktö hanangenlōn re tö yik aṅ tahëng. Imat ngam La-en Lēvī 19:33, 34 in öi kòtökūö tö e. Sā inlahen tī më aṅ Israel tö yik aṅ panam re hòṅ ngatī inlahen cha-a nö hāngenlōn tö më aṅ tahëng inrē. Tö sā cha yěn uvòhlö nup taneūch re ngaich hòṅ halöngten më yāich hēk tö më aṅ tahëng cha-a nö chap minë pintu-en tī cha. (Lēv. 19:9, 10) Haköplu in ayī-ö inrē öi in e. (Lūk. 10:30-37) Pōyen yip tarik aṅ tahëng panam mi-iyöng nö i kamngö chūök hī. Hòṅ hameuktö hanangenlōn hēk minlēḵṙen re ayī-ö tö cha. w21.12 pěch 12 përa 16

Hòṅ sā Tāvit inrē ayī-ö öi ‘kalah kumchik Yāvē nö tölöök.’ Havëkö inyööken re ayī-ö öi in Yāvē, ngaich meuktī ò inrē min nö hayööken hī öi la-al nup yamih kanihngenre. Sitih inlahen pöri ayī-ö öi kalahken ò? Pi-a ayī-ö hòṅ lōnu tö chutti re yē hī hòṅ yihtökūö el ngam asëmpli hēk könvensön. Ngaich hòṅ ṙatö-ellōnre ayī-ö in Yāvē öi ṙô tö inlahen e öi vë-ekūö yip yöngṙen re. Hēk mihôiṅ ayī-ö havëkö inlahenre öi hakunngö ngam ṙātak re öi la-evṙen, hòṅ hī öi yihtökūö el minë mīting hēk kētöre inrē im inhangkö tö inhānga. Lohten pöri ayī-ö öt hāngö ṙô tö tī öp yöngṙen re hēk ṙānyu inrē öi kamān. Sön hòng ayī-ö ṙatö-ellōnre tö Yāvē min nö öt ṙāngen hī hēk hateūngö nup hanākten hī inrē? (Hep. 13:5) Mihôiṅ ayī-ö hatöön yip prötör sistör yip kumheutö ṙētakre nö la-evṙen nö i linöökö lōn Yāvē, tö inlahen tī Yāvē nö sitih inlahen nö hayööken cha. Örhō ang Yāvē nö ṙāngen hī, pön tö chiplö anga-aṅ. Örheūheu an Yāvē nö in hī. Lökten ayī-ö ötkô öi pa-ekūö tö minë yamih kanihngen. Yēḵ hī min öi urěhlö ngam pūlngö ò, ngaich örhō min ang Yāvē nö ṙāngen hī. w22.01 pěch 7 përa 16-17

Yěn hěng tak öre öp tarik tö ha-uknyu tö yip minṙöinylenYēḵ ò öre nö hol meh. Ṙātö ellōnre öm öre in më minṙöinylen öm in minë fësla cha? Mihôiṅ öi ngö mufē tö më minröinylen, kô-en hòng lohten cha-a nö ṙòkhöre ngahëichka tö minë fālen ngam tarik? Sā mat ngam Tēv hòng cha-a nö ngëicha? Ta-a töi mikahtö kūö re tö inlahen re yěi hòṅ löng mufē. Hòṅ köplōn ayī-ö tö ngam in-ukhönyö nö tö halēnlöng tö ngam Tēv Yāvē nö yanöölen ngam māṅ hēk yanöölen ngam tö faluṙen inrē. Yēḵ ngam töfaluṙen pöri nö öt halööktit re ngaich höngngöh anga-aṅ nö el ngam māṅ ngaich yip tahëng min nö meuk minë tötlēn kahëken ò ngaich asīnken ò min cha-a nö kēkö nup tötlöng. (Kal. 5:9) Ötrēhěn anga-aṅ nöng fēken minë fālen re lökten òn öt halööktit re. Ötrēhěn anga-aṅ nö chöh inlahen taneungen re töm inyööken re lamöktö im Tēv Yāvē. (Mum. 8:11) Mihôiṅ öi ṙatö-ellōnre in më minröinylen tö cha nö chumkūöṙen nö kēḵ nup fësla nö i alahare. w22.02 pěch 5-6 përa 13-14

Hòṅ urööṙen ngam manööyö töm miṙēḵlōn nö hameuktu yěn öt hō ngam tö halēnö tö minë inlēnö re. Yēn halēnö ngòh tarik ngaich öt ilööṙen anga-aṅ nö hangö e, ngaich hòṅ chumkūöṙen ngam minṙöinylen töre nö hòṅ īnu tö ngam manööyö. Mihôiṅ anga-aṅ nö hěng ṙô nö vë-ekūötēv nö havëkö inyööken më prötör sistör nö in Yāvē, hòṅ cha nö akahakūö nö kūö yòh cha-a nö ngatī kinë-ekūö tö inlēnö ngaich kūö yòh cha-a nö hòṅ hangö e. Ōtre yip prötör sistör töt ilööṙen nö hang minë inlēnö. Lökten ngam minṙöinylen nö hòṅ aṅhavin tö ngam manööyö hēk hameuktö ngam neūkölōn re inrē nö vë-ekūö cha, ngaich min yip tahëng nö hang ngam inlēnö. Öt höng anū-u, pön hòṅ örheūheu më minṙöinylen nö löknyö Paipöl ṙô nö kētö inlēnö. Lōnu in tö më prötör sistör nöng rö-ö nöng yöölen tö minë inlēnö re pön hòṅ ‘ṙamölōn inrē cha-a.’—Inch. 27:9. w22.02 pěch 18 përa 17; pěch 19 përa 19

Ṙōlheuh ṙô in ṙung öi havëkö kūö Yāvē tö kumlēḵ re öi la-al në kanihngen re, ṙāngen minë töchōich la-en re inrē. Öt ilööṙen pöri ayī-ö öi teūngen tö sanapṙô re. Kūöyòh nö ngatī, nö öt ilööṙen ang Yāvē nö sap ṙô hī öi vë-ekūötēv? Yēḵ hī vë-ekūötēv, ngaich meūk ṙôken ngam ṙinatö ellōn hī anga-aṅ öi in ò. (Hep. 11:6) Ngëichkö inlahen hī inrē anga-aṅ yēḵ hī asīnkö minë havëköre in ò. (1 Yôh. 3:22) Lökten yēḵ hī öi havëkö kūö ò tö inyööken re öi ṙāngen minë töchōch la-en re ngaich hòṅ ṙāngenre ayī-ö tö minë tövaich la-en re, īnū inrē tö ngam manöiyö. Vë-eny nang hī inrē Yēsū tö hī öt ilööṙen sapöṙô yěi vë-ekūötēv. Ngö ṙô anga-aṅ: “Have-a yī-ö, ngaich kô-òren teūngen, lūka yī-ö, ngaich kô-òren kôtökūö, kuröönga yī-ö, ngaich kô-òren nö löpnyukūö ngam inkūp. Pòn teūngen ngòh mahave-a kôtökūö ngòh lamūka löpnyukūö ngòh kumröngkökūö inkūp.”—Mët. 7:7, 8. w21.08 pěch 8 përa 1; pěch 10 përa 9-10

Yěm hòṅ hangön ngam ṙinātö ellōnre ikui ngam Vamīlen hī ngaich hòṅ hēk më-eṅ ṙūöhtö mikahkūöre tö ṙôm Paipöl. (Yôs. 1:8) Asehkūö re inrē tö taneungtö kūö nuk pròfesī misī. Yēḵ meh min ngatī inlahen, ngönlöre min ngam ṙinātö ellōn meh ikui ngam Vamīlen hī hěnghöre ngam kamūich ngam Paipöl inrē. (2 Tim. 3:14; 2 Pīt. 1:21) Yēḵ meh öm vë-ekūö ngam Paipöl ngaich hòṅ chumkūöṙen më-eṅ tö nup inlēnö tö yöölen tī tö meh. Ha-ehangen ṙô ngam Paipöl nö vë-eny nang hī, tö ngòh tarik tö yāhlö lōn tö rupīö nöng ‘vamītö kanihngen re.’ (1 Tim. 6:9, 10; Inch. 28:20; Mët. 6:24) Kô-en ayī-ö yöölen tö minë inlēnö aṅ mat ngam Paipöl, öi ui yahlö lōn tö minë rupīö. Hö-ö hòng më-eṅ öm hòṅ mikahtökūöre tö nup tahëng lökngörit minë chööngö aṅ mat ngam Paipöl hòṅ meh öm teūngen tö yanöölen re? Yēḵ hī min öi akahakūö tö minë inlēnö aṅ mat ngam Paipöl nö yanöölen hī, ngatī sanīöpö min ngam ṙinatö-ellōn hī öi in ngam Tēv. (Yāk. 1:5) Ngaich ngam ṙòng e min nö ṙanamlōn.—Isa. 48:17, 18. w21.08 pěch 17-18 përa 12-13

Hòṅ köplōn yin më tököiny hol maneuk hī tö Yāvē nö öt hō nö vaichngö töm hanangenlōn cha tö ò. Töm kumlēḵ alaha cha nö im inhangköm tölöök inhānga, manööyö cha, inlahen cha inrē nö hang nup chööngö ò. Pōyen nun minë la-en el ranôṙö cha. Akahalōn yin tö Yāvē nö hangenlōn takô tö cha. Kilēḵngôre anga-aṅ tö ò nö ‘öt hō nö ṙāngen cha.’ (Sal. 37:28) Ngö ṙô anga-aṅ: “pòrô ngaich min më-eṅ öm köiny söl i pakūkui meh chin min öich tētö meh.” (Isa. 46:4) Lökten yěm yīhi kanöönyö um ngölōn töre öm öt pōiṙāi öm el ngam söngkötön ngam Tēv, tön pōiṙāi man öm imat Yāvē! w21.09 pěch 3 përa 4

Kūö ò nö töt insā-av ṙôken mikah. Ngö ṙô an ngam Paipöl “Ngam mikah pöri ṙāma-ang latūlöng nö töölö tömiṙēlōn, tölöök la-en inrē.” (Yāk. 3:17) Sā inlahen öp inyööngö tö hāngenlōn tö kūön re, akahakūö ang Yāvē tö e nöng yanöölen yip kūön ò min yěn hameuktö neūkölōn re anga-aṅ tö cha. (Isa. 49:15) Kūö ngam neūkölōn Yāvē in ayī-ö öi teūngen tö maheūkköre, pòrô öi töng öt het öi tarik. Akahakūö pöri anga-aṅ tö öp tölngö inlahen re nö hameuk tö neūkölōnre. Yěn meuk yip tarik anga-aṅ nö öt halööktit re, öt hameuktö ngam neūkölōnre nö in cha. Yěn hěng tak öre öp tarik ngam Tēv tamölngenre nö kēken tökööl, Ngaich hôṅ sitih inlahen ayī-ö? Ngöṙô Pôl, ‘Yěn tarīku tö ngatī inlahen uh yīö hanôlö ò.’ (1 Kòr. 5:11) Ha-uknyu cha-a nö ṙā-ang el ngam māṅ yip töt mahalööktit re. Ṙën angu-ö nö hòṅ ngatī, hòn öt lökngöre yip prötör sistör el ngam māṅ, akahakūö min inrē cha-a tö minë tinrīken Yāvē nö töhet. w21.10 pěch 9-10 përa 7-8

Yě hī öi kētö tōnēsön öi in minë la-en pūlngö, ngaich sā maha-ööinyö Yāvē ayī-ö. Vënyu nang yik aṅ Israel, yēḵ cha nö kēken ngam tökirööng sakāmö ngaich ötkô cha-a nö öt kumuṙen nö chuh kūö Yāvē. (Chöö. 16:16) Asā nup kanò-ò cha ngaich ngatī inlahen cha-a nö kēten minë tö kētu. Inmeuktö cha nö ha-ööinyö Yāvē, pön pōyen minë tī Yāvē nö hayööken cha. Ngatī inlahen ayī-ö töngamuh öi ha-ööinyö Yāvē, pön pōyen minë tī ò nö in hī. Ngamuh inrē töhěng inlahen hī öi hameuktö hanangenlōn re, öi kētö tōnēsön öi el ngam māṅ hēk minë la-en tö keūheutngöre chūök nö ing panam. Öp töng tölngö kanò-ò hī nagtī ṙòkhöta ayī-ö këtö tōnēsön. Sā ṙô Pôl: “Yē ngam lanënen nö umuh, töhōḵovö an nö sā öp in ò, öt sā öp töt in ò.” (2 Kòr. 8:4, 12) Lökten yē hī öi holtö ellōnre kētö nup töng rahëichyen, ngaich milēḵṙen ang Yāvē tö u.—Māk. 12:42-44; w22.03 pěch 24 përa 13

Ötkô më minṙöinylen nö ṙūöhngö kanihngen më prötör sistör. Sön pöri ang Yāvē nö lōnu tö më minṙöinylen nö chumkūöṙen hēk laklen më sīṅp re. Nö sitih inlahen më minṙöinylen yěn ha-eheten nö aṅhavin tö minë töpōyen la-en re ngaich sitih inlahen min cha-a nö hayööken më prötör sistör? Yēḵ cha nö asīnkö inlahen Pôl. Yěn ṙētakvö ang Pôl ngaich hareuskö alaha më prötör sistör anga-aṅ. Holtö hanangenlōn re anga-aṅ nö chumkūöṙen tö më prötör sistör nö vai angū-ö nö inchōḵ elmat më minṙöinylen. (1 Tös. 2:7) Kētö ṙinātö-ellōn më prötör sistör anga-aṅ tö ò nö hangenlōn tö cha hēk hangenlōn inrē ang Yāvē. (2 Kòr. 2:4; Efi. 2:4, 5) Holrevölōn anga-aṅ tö cha lökten nökēnyö ṙētak re nö in cha, kūö ngam ṙinatö ellōn re inrē. Lökten anga-aṅ nö keuheūtnyö ṙô ellōn re. Vë-eny inrē anga-aṅ töre nö aṅhavin tö öt kumlē-en re. (2 Kòr. 7:5; 1 Tim. 1:15) Rö-ö pöri nö kūö re nö hòṅ ngëichka, pön höng hòṅ hayööken cha anga-aṅ lökten nö vë-eny minë kanihngen re. w22.03 pěch 28 përa 9-10