TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 5
Lööngö Tī Yūs Ngam Ṙētakre
“Haṙēmngenre yin i nup inlaha yīö; ui sā töt akaha, sā tö akaha pöri. Haṙënngö ṙētak.”—EFI. 5:15, 16.
TINKÖÖKÖ 8 Yāvē An Innyatlö Hī
RAHËICHTAMATa
1. Sitih inlahen öi kētö ṙētak re in Yāvē?
KUCHIKEN in yěi hanôl yip hanangenlōn re. Sā nap pamīhöre nö ṙamlōn yěn kēnyö ṙētak re nö hanôlö höö. Ngatī yip ṙāl tarik inrē nö kuchiken nö hanôl yip tö sā ṙēḵti re. Ngaich ṙamlōn ayī-ö yěi hanôl yip tö sā ṙinātö-ellōnre. Mööḵlö pöri ngam ṙanamlōn hī yēḵ hī kētö ṙētak re hanôlö Yāvē. Öi sitih inlahen? Yēḵ hī vë-ekūötēv, hēk vë-ekūö ngam Paipöl hēnghöre afēkö minë tinrīken ò töminë kuilōn ò inrē. Kò-en nö töt insā-av ngam inlahen hī hanôlö Yāvē!—Sal. 139:17.
2. Asuh nup mihòiṅ kanihngen hī yěi hòṅ kētö ṙētak Yāvē?
2 Öt lööṙen in öi kētö ṙētak Yāvē. Kūö ṙôken minë la-en hī i tö hěng sakamö, hòṅ kamān ayī-ö, hòṅ ngëichkö nômö ngam mikūönö re inrē, ōt inrē nup tahëng la-en hī. Lökten min öi mihôin ngölōn, öt ṙētakvö chin öich vë-ekūötēv, haköpmat ngam Paipöl hēk afēkö minë haköp re inrē kūö ṙôken në la-en chu.
3. Asuh öp inrē lāinyngen hī kò-òren kihngen kētö ṙētak Yāvē?
3 Pōyen nup la-en töt uroh nö vaich. Yēḵ hī pöri pōyen kahëti tö ṙētak re in u, ngaich mihòiṅ min öi öt ṙētakvö tī tö Yāvē. Tö sā ngam inṙamngölōn. Kò-en in hòṅ rahëichtakūö öi heuheūre, haṙamngölōn re inrē. Yēḵ hī pöri höng in u mufē, ötkô min ayī-ö öi kētö ṙētak Yāvē.—Inch. 25:27; 1 Tim. 4:8.
4. Asuh nup min ngahëichkö hī?
4 Mikahtökūöre in min el ngih ātiköl tö hī, kūöyòh öi hòṅ ngëichkö nup töhòṅ urěhlöng la-en. Mikahtökūöre inrē min ayī-ö tö nup tölöng tī hī yūs ngam ṙētak re, asuh min nup yanöölen hī yěi ngatī inlahen.
LÖNGÖ ATÖLLÖ URĔHLÖ NUP TÖT ṘANĀNGEN
5. Sitih inlahen öp ṙāl tarik nö yöölen yěn hang ngam inlēnö im Efisös 5:15-17 yěn hòṅ katöllö lōn re tö nup la-en re?
5 Lööngö atöllö man yēḵ tö nup la-en meh min ip unôich. Piṙūtkö nup la-en re yin vē ṙālö töngamuh. Mihôiṅ min yip teacher tö yip mak alaha cha tötṙamātö ellōnre nö tölṙô cha nö pōihöl nö haköp hòṅ cha nö teūngen töp kinmānö re töpōi rineushö. Samyeūheuvö rô-òten pöri angū-ö inkööpö. Ngati hēk mina yöng tö yip prötör sistör el ngam māṅ nö tölṙô cha nö urěhlö minë la-en ngam Tēv. Asuh öp min mahayööken ngam ṙāl tarik nö lööngö katöllö? Yöölen min anga-aṅ yěn vë-ekūö ngam Efisös 5:15-17 ngaich afēkö nup ṙô e. (Vë-evkūö.) Unöichrit ò nö vë-ekūö e, mihôiṅ ngam ṙāl tarik nö hatönöre ‘Asuh öp lōn Yāvē nö in chu”? Asuh öp min töṙamlōn tī tö ò? Asuh öp tölöng tī chu yūs ngam ṙētakre?’ Köpölōn, “tötlöök nun në sakāmö,” ngaich nö hòṅ chuh i kinheūṅten ngih panam ngam ngam Sī-ö. Lökten öi tö-akaha min yěi kēkö nup la-en inṙamlōn Yāvē.
6. Sitih inlahen ang Mariā, kūöyòh nö tölöng ngam inlahen ò?
6 Urěhlö nup töt ṙanāngen la-en. Asehkūö re man, yěn tönët öre nup meh la-en, töng löng nyöre anū-ö. Kūönen pöri ngam ṙētak, sitih inlahen öm min? Lohten öm urěhlö öp tö mööḵlö nö in u ngaich unôichngö öp tahëng. Töi mikahtö elmat re tö e, im inlahen nā Mārta nā Mariā, hē Yēsū nö chuh patī cha. Ṙamlōn ang Mārta pön yih ang Yēsū nö i patī cha lökten anga-aṅ nö halēn nuk nya-aṅkūö töpōyen. Ūichtöre pöri ang Mariā nö iröön Yēsū ngaich hangihtöṙô ò. Öt vaich nuk la-en Mārta, vënyen Mariā pöri ang Yēsū nö “kēḵ ngam tölöök lā-a.” (Lūk. 10:38-42, ftn.) Lohten ang Mariā nö vaichngö tö nuk nya-aṅkūö re ik hē e, köpölōn pöri anga-aṅ tö nuk haköp re nö in Yēsū. Pòrô anga-aṅ nöng rahëichtakūö nö in Yēsū sön nö töpōiṙāi nuk taneūngen ò. Ngatī ayī-ö yěi hanôlö Yāvē. Lökten ayī-ö hòṅ lööngö tī yūs ngam ṙētak re öi hanôlö Yāvē. Ta-a töi ngëicha.
LÖÖNGÖ TĪ YŪS MINË KAHËTÖRE ṘĒTAK IN YĀVĒ
7. Kūöyòh nö töt ṙanāngen ngam vinë-ekūötēv, inköpömat ngam Paipöl hēk finëkö minë haköp re inrē?
7 Köpölōn töm vinë-ekūötēv, inköpömat Paipöl, hēk infēkö haköp re nö töhěng kangen nö kinëtö nöönyö ngam Tēv. Yēḵ hī vë-ekūötēv, sā vamë-ekūö ngam Yöng re ayī-ö aṅ el halīöngö, ngam töhangenlōn tö hī. (Sal. 5:7) Yēḵ hī haköpmat ngam Paipöl, ngaich haköp ayī-ö im “mikah ngam Tēv,” ngam tö-akaha kūö tö-akaha. (Inch. 2:1-5) Yēḵ hī afēkö nup haköp re inlahen Yāvē ngaich fē-ělre ayī-ö tö nup tövai tinrīken ò, köplōn inrē tö ngam kuilōn ò nö in hī öi tarik. Anū-ö nun në tölöng tī hī öi yūs minë ṙētak re? Sitih inlahen öi rih kēken u?
Mihôiṅ öm chöh öp tö chēvhakṙen chūök re yěm haköpa? (Ngëochköm perekrāf 8-9)
8. Asuh öp haköp hī im inlahen Yēsū nö hachēvngenre?
8 Chöh öp tö chēvngen chūökö. Ngëichkö inlahen Yēsū. Urēhěkūö ò nö rultenre im la-en re, 40 sumkam anga-aṅ nö el inchōn nö hachēvngen re. (Lūk. 4:1, 2) Mihôiṅ ang Yēsū nö afēkö nuk kuilōn ngam yöng re hēnghöre vë-ekūötēv inrē pön chēvngen ngam chūök ò. Halēnöre inrē anga-aṅ nö la-al nup yamih min kanihngen re. Asuh öp haköp hī in Yēsū? Yěn töpōyen yip aṅpatī hī, lohten min öi kihngen chöh chūök re hachēvngen re. Mihôiṅ pöri ayī-ö chöh chūök re la-uk töp tö chēvngen kamngö. Ngatī inlahen öp ihih kananö hī aṅ Frāns ang Chulī. Iyöng el öp patī re anga-aṅ tö kunkun nö holtöṙah töp pīhöre. Kihngen anga-aṅ yěn vë-ekūötēv nö kahngenre. Ngö ṙô anga-aṅ nö vë-eny inlahen re, “Örheūheu chū-ö chuh el öp Park. Ngaich in e öich hachēvngen re öich vë-ekūötēv.”
9. Sitih inlahen ök Yēsū pòrô nö pōyen nuk la-en ò?
9 Töpōyen la-en misī ang Yēsū. Ök töng kū-ö ò, fachūka anga-aṅ tö yik tömaṙôngö ngaich ötkô anga-aṅ nöt kēnyö ṙētak re nö in cha. Hěngheuh nö “ṙòkhöre yik aṅ ngam panam nö hamūlöre.” Sön pöri ang Yēsū nö kēnyö ṙētak re nö hangön ngam innôlö re nö in Yāvē. Im tahëng sakamö anga-aṅ nö “chuh el inchōn” nö hachēvngen re nö vë-ekūötēv.—Māk. 1:32-35.
10-11. Asuh ök ṙô Yēsū nö haköptö yik tanīnöṙô el ök panô-òṅ Ketsēmenī sā ṙô ngam Mëtiv 26:40, 41?
10 Pòrô nö röhta ngam ṙētak finëlngö Yēsū sön anga-aṅ nö kēnyö ṙētak re nö vë-ekūötēv, afītöre inrē. Chöh ök tö chēvngen anga-aṅ chūök re nö el ök panô-òṅ Ketsēmenī. (Mët. 26:36) Hē e angū-ö hatööm, ang Yēsū nö haköptö yik tanīnöṙô tö inlahen ngam vinë-ekūötēv.
11 Lohten ngaich nö chūöltööm tö taneungö cha nö el ök panô-òṅ Ketsēmenī. Tölṙô yik haköptöre anga-aṅ nö “aṅhati” ngaich kiröönngöre nö vë-ekūötēv. (Mët. 26:37-39) Ik sā ò pöri nö vë-ekūötēv, haṙòhlö yik haköptö ò. Ik sā Yēsū nö meukö cha nö haṙòh, tölṙô cha hēk anga-aṅ nö “aṅhati vë-ekūötēv inrē.” (Vë-evkūö Mëtiv 26:40, 41.) Akahakūö ang Yēsū tö cha nö larāḵ. Lökten ò nö ngö ṙô, “öt kalēḵ pöri ngih alaha.” Nët heuh hēk ang Yēsū nö havanngöre nö vë-ekūötēv, im invanö re hēk anga-aṅ nöng kôtökūö tö cha nöng haṙòh, öt vë-ekūötēv cha-a.—Mët. 26:42-45.
Mihôiṅ öm kēnyö ṙētakre vë-ekūötēv öp hē meh öt larāḵ? (Ngëochköm perekrāf 12)
12. Yēk hī akahngenre ötkô vë-ekūötēv hòṅ sitih inlahen ayī-ö?
12 Katöllöp tölöng ṙētak re. Hēkpī in ṙung kūö lumrāḵ re öi öt teūngen öi vë-ëkūötēv. Yēḵ e nö ngatī ngaich mihôiṅ öi haṙīngö öp ṙētak re öi vë-ekūötēv. Ōt yip më-el hatööm sin nö vë-ekūötēv, kuö lumrāḵ cha pöri el töngatī ṙētak lökten cha-a nö el harap nö kēnyö ṙētak re. Ōt yip tö ūichhaka hēk sulngöre yēn vë-ekūötēv, kūöten cha-a nö vë-ekūtēv yěn ngatī inlahen, mihôiṅ ayī-ö sā cha. Ōt pöri öp hē hī öi öt yal öi vë-ekūötēv, kuö hī lohten kihngen ellōn hēk haṙivölōn. Höng hòṅ iṙūöhen pöri ayī-ö hē e öi vë-ekūötēv. Ötlöktu ang Yāvē nöt akahakūö tö mufē ellōn hī.—Sal. 139:4.
Mihôiṅ öm kalahtenre um sapṙô nup mesēch yěm ṙòmöng el mīting? (Ngëochköm perekrāf 13-14)
13. Sitih inlahen minë fôn tö nup tö sā u inrē nö mihôiṅ nö lōngen tī tö hī?
13 Ui halöng ngenre halō-oiṙen. Hö-ö in höng kūö vinë-ekūötv öi ngönö innôlö in Yāvē. Tön hòṅ haköpmat ngam Paipöl inrē ayī-ö hēnghöre chuh el mīting inrē. Hòṅ sitih inlahen öi rih yēḵ hī sōḵ halo-oiṙen yěi haköpmat ngam Paipöl hēk el mīting inrē? Hòṅ hatönö re ayī-ö, ‘asuh nup tömihôiṅ nö lōngen tī min tö chu?’ Ṙòkhöre in öi kö aṅhavin tö minë smartphone hēk nup tö sā u inrē, yöölen ayī-ö tö tī u. Mihôiṅ pöri anū-ö nö lōngen tī tö hī yěn ōt öp mö mesēchö hī hēk fūnö hī yěi ṙònghöichṙen haköp. Ṙōlheuh in ṙung hang nup minkahtölōn el asëmpli hēk könvensön inrē, hinôtö hī öi silent ngen nup mòpāil re hòṅ hī öt sānngen tī tö yip tahëng. Ötkô hòng ayī-ö ngatī inlahen yěi kētö ṙētak Yāvē hòṅ hī öt lōngen tö tī u?
14. Sā ṙô ngam Filipī 4:6, 7, sitih inlahen öi yěi hòṅ chumkūöṙen hangihtöre?
14 Havëkö hinòlṙen re in Yāvē hòṅ hī chumkūöṙen. Yěm öt chumkūöṙen haköp hēk mīting inrē ngaich mihôiṅ öm havëkö inyööken re in ngam Tēv. Kihngen in hamgihtöre yěi īnu tö nup kanihngen re, sön pöri öi hòṅ pītnyöre chumkūöṙen hangihtöre. Vë-ekūö ngam Tēv Yāvē öm havëkö lanāmö, ngaich ngam lanāmö ngam Tēv imin nö aṅtö nômö me.—Vë-evkūö Filipī 4:6, 7.
KŪÖYÒH NÖ TÖVAI NGAM INLAHEN HĪ KĒTÖ ṘĒTAKRE IN YĀVĒ
15. Asuh nup yanöölen hī yěi kētö ṙētakre in Yāvē?
15 Yēḵ meh öm kēnyö ṙētak re vë-ekūö Yāvē hangihtöre tö nup ṙô ò hēk fēken ò inrē ngaich pōyen min nup yanöölen meh? Ngam raneh, löng min nup atöllö meh. Vë-eny nang hī ön ngam Paipöl “akaha ön ngòh kumröönngöre nö hol röön tö akaha tarik.” (Inch. 13:20) Lökten yēḵ hī min hanôlö Yāvē yīhi mikah min ayī-ö pön Löklö mikah anga-aṅ. Akahakūö min inrē tö inlaha re haṙamlōn ò ngaich un haṙivngölōn ò inrē.
16. Asūp tahëng yanöölen hī yěi kēnyö ṙētak re in Yāvē?
16 Ngam innëtö, heuveū-en min më-eṅ haköptö tahëng. Yēḵ hī öi kēḵ istötī, lōnu ayī-ö tö yip kahë istötī re nö haröhtöre nö in ngam Tēv Yāvē. Hòṅ sitih nlahen öi chěi? Hòṅ kēnyö ṙētak re ayī-ö in ngam Tēv ngaich sīöp min ngam hanangenlōn hī tö ò ngaich haköpten yip kahë istötī re min ayī-ö tö ngam hanangenlōn. Sā inlahen Yēsū nö akahakūö tö ngam Yöng re Yāvē hangenlōn inrē anga-aṅ tö ò, lökten ò nö hayööken yik tahëng nö hangenlōn tö ò inrē.—Yôh. 17:25, 26.
17. Sitih inlahen ngam vinë-ekūötēv töm inköpömat Paipöl nö hangön ngam ṙinātö-ellōn?
17 Ngam linūöyö, sīöp min ngam ṙinātö-ellōn meh. Sīöp ṙung ngam ṙinātö-ellōn hī in Yāvē yěi meuk inlahen ò nö örheūheu nö sapṙô hī ip hē hī havëkö inlēnö re hēk inyööken re öi in ò. (1 Yôh. 5:15) Hòṅ haköpmat ngam Paipöl pöri inrē ayī-ö yěi hòṅ asīöp ngam ṙinātö-ellōnre pön “Lökten i hināngö an ngam ṙinātö-ellōn.” (Rōm. 10:17) Rö-ö pöri nöng kūö hī hòṅ asīöp ngam mikah re lökten öi haköp, tön ōt öp muh la-en hī inrē?
18. Mikahtö elmat hī kūöyòh öi hòṅ afēkö nuk haköp re?
18 Hòṅ fēkö nup haköp re ayi-ö. Töi hachōḵ elmat re tö inlahen ngam kamūich ngam Salmai tö 77. Ngölōn anga-aṅ tö Yāvē nö haṙivlōn nö in ò in yik tahëng Israel inrē. Uroh nö öt yīhi inṙôhò tökūö kanihngen ellōn re. (Miröökö 2-8) Ngöṙô anga-aṅ nö in Yāvē, “Piṙūtkö minë la-en chin min.” (Miröökö 12) Kô-en nö akahakūö ngam kamūich salmai tö nuk la-urěh tī Yāvē nö ngëichkö yik tarik re, sön ngenre anga-aṅ nö ngölōn, “Vaichngö ang ngam Tēv tö miṙēlōn re, i lanīnö re angah nö löpngökūö miṙēlōn re?” (Miröökö 9) Ik sā ò pöri ngaich nö afēkö nuk la-en Yāvē inuk tö la-urěh, nuk tī ò nö hayööken yik tarik re ngam miṙēlōn ò inrē. (Miröökö 11) Ṙinātu-ellōn ngaich anga-aṅ tö Yāvē nö öt löktu nö ṙāngen yip tarik re. (Miröökö 15) Ngati min nö sīöp ngam ṙinātö-ellōn hī yēḵ hī afēkö nuk tö urěhngöre tī Yāvē nö ngëichkö yik tarik re nup tī ò inrē nö hayööken meh.
19. Asūp tökiröng yanöölen hī yěi kēnyö ṙētak re öi in Yāvē?
19 Ngam finënö, sīöp min ngam hanangenlōn meh tö Yāvē. Angū-ö min ṙamūöhlö alaha meh hang chööngö Yāvē, haröḵngen re, ngaich la-al minë kanihngen re inrē. (Mët. 22:37-39; 1 Kòr. 13:4, 7; 1 Yôh. 5:3) Öt insā-avö ngam innôlö Yāvē!—Sal. 63:1-8.
20. Sitih inlahen öm kò-òren kētö ṙētakre in Yāvē?
20 Köpölōn tö ngam vinë-ekūötēv, inkööpö, hēk finëkö nup haköp re inrē nö alaha ngam kinëtö nöönyö. Hòṅ asīnken Yēsū ayī-ö öi chöh öp tö chēvhakṙen chūök re öi in Yāvē. Kēngö nup tömihôiṅ nö lōḵngen tī tö hī. Havëkö kūö Yāvē tö hinòlṙen re öm chumkūöṙen in minë la-en linöklōn ò. Yēḵ meh löngö tī töngamuh yūs minë ṙētakre, kētö raneushö meh min ang Yāvē el öp tufömngöre panam.—Māk. 4:24.
TINKÖÖKÖ 28 Achīö Yip Hol Yāvē?
a Sōḵ ayī-ö löhlö tī tö ngam innôlö re in Yāvē, pön tö akaha anga-aṅ nö hol hī. Hēk ayī-ö hòṅ ṙūöhtöre in ò hēk ṙūöhtö mikahkūö re inrē tö ò. Marô-òten in yěi mikahtökūö re tö tinrīken öp holre ngatī inlahen ayī-ö yěi hòṅ mikahtökūöre tö Yāvē. Sitih inlahen öi rih min kē-ěny ṙētak re mikahtökūö re tö Yāvē, el hôi nup sanānngen re, ngaich kūöyòh angū-ö nö tövai yěi ngatī inlahen?