TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 23
TINKÖÖKÖ 2 Yāvē Tökô-en Öm Tēv
Mööḵlö Mat Öm Më-eṅ Töm Minë-eny Yāvē?
‘Yī-ö yin vamënyen chu, ṙô ngam mā Tēv [Yāvē].’—ISA. 43:10.
ASUH ÖP MIN HAKÖP HĪ?
Asūp mihôiṅ inlahen hī ha-etlö ngam minë-eny Yāvē, ngaich hameuknyen minë sinūöchkö fālen ò nö töng minyôny.
1-2. Sitih inlahen mikahkūö öi tö ngam minë-eny Yāvē nö tö mööḵlö nö in Yēsū?
MÖÖḴLÖ mat misī ang Yēsū tö ngam minë-eny Yāvē hēk vë-eny nang yik tahëng inrē anga-aṅ tö e. Sā maheuk hī vahë ik urěh ātiköl, tö Yēsū nö uroh nö kēngö ngam nômöre kūö ò nö hòṅ ha-etlö ngam minë-eny Yāvē. (Māk. 14:36; Hep. 10:7-9) Asūp hēk min inlahen ò? Unôichrit ngam töhěng köiny samyeūheu inyööngö min tö ò, ngaich holtö ṙanamlōnre min anga-aṅ nö havanten ngam inyööngö nö in Yāvē. (1 Kòr. 15:26-28) Lökten in minë töng inlahen Yēsū ayī-ö nö la-evṙen nö chö-önytö ngam minënyö ngam Yöngre öi akahakūö tö ò nö hangenlōn takô töm Yöngre.
2 Ik sā Yēsū misī nö yih nö ing panam, ngaich yih anga-aṅ nö i minë-eny ngam Yöngre. (Yôh. 5:43; 12:13) Vë-eny nang yik haköptöre anga-aṅ tö minë-eny Yāvē. (Yôh. 17:6, 26) Löktö i minë-eny ngam Yöngre inrē anga-aṅ nö hameuktö nuk pinngangkūö hēk haköpten yik tarik. (Yôh. 10:25) Ngöṙô anga-aṅ nö in Yāvē nö kakkö inlahen yik haköptöre: “Nup töng kahëtö meh in chu i minë-enyre, meukṙen cha man yēḵ.” (Yôh. 17:11) Tö mööḵlö ön misī ngam minë-eny Yāvē nö in Yēsū. Afītöre pöri, yēḵ yip tarik nö eūköre nö mahaköp nö in Yēsū, ngaich hö-ö hòng öre cha-a nö akahakūö tö minë-eny ngam Yöng ò hēk hö-ö hòng cha-a öre nö yūsö e?
3. Asuh öp min haköp hī in ngih ātiköl?
3 Mahaköp in ayī-ö öi in Yēsū ngaich hangenlōn takô inrē ayī-ö tö ngam minë-eny Yāvē. (1 Pīt. 2:21) Mikahtökūöre in min in ngih ātiköl tö Yāvē nö kūö yòh nö kētö ngam minë-enyre nö in yip ‘ma-ahangköm tölöök inhangkö ngam Pūlngö.’ (Mët. 24:14) Mikahtökūöre inrē min ayī-ö tö hī yěi mööḵlö mat tö ngam minë-eny Yāvē, ngaich hòṅ asuh min öp inlahen hī.
‘YIP TARIK TÖ AKAHKA NÖ I MINË-ENY NGAM TĒV’
4. (a) Asuh ök ṙô Yēsū nö in yik haköptöre urēhěkūö ò nö yònlö nö el halīöngö? (b) Asuh öp ihih tö söklöre intöönö nö löktö im ṙô Yēsū?
4 Ngöṙô misī ang Yēsū nö in yik haköptöre urēhěkūö ò nö chuh el halīöngö: “Yēḵ ngam töhet kumlēḵ pöri min nö in yīö ngaich teūngen min yī-ö tö kumlēḵre ngaich vënyö ngam inlahen chu, öi i Yērūsalem keuheūtngöre chūök i Yūta i Samariā hēk in nup tö marôvat kamngö ikūö ngih panam.” (Inl. 1:8) Rö-ö hē-e nöng töölô yik haköptö Yēsū nöng i Israel nö ahānga, pön hòṅ keuheūtngöre chūök nö ikūö ngih panam. Pön lökten in e mihôiṅ nö teūngen tö ṙētakre më taṙòkhöre tarik ikūö ngih panam nö vītöre nö mahaköp nö in Yēsū. (Mët. 28:19, 20) Ngöṙô pöri hē e ang Yēsū ‘vënyö ngam inlahen chu yin min.’ Tö ngö manah hòng angū-ö tö yik haköptö ò misī nöng hòṅ vënyö inlahen ò, ngaich öt vënyö inlahen ngam minë-eny Yāvē? Im Inlahen tö 15 mirūlö in min öi teūngen tö sanapṙô ngih intöönö.
5. Sitih inlahen mikahkūö öi löktö in minë fësla kahë yik tanīnöṙô hēk tö yik minṙöinylen töm minë-eny Yēvē nö hòṅ vënyu hē e nö in më taṙòkhöre tarik? (Ngëichkö ngam nyat.)
5 Hamūlöre hē e më tanīnöṙô hēk tö më minṙöinylen aṅ Yērūsalem ik 49 C.E. nö kakkö inlahen më tahëng mihëṅṙö yēḵ cha nö vītöre nö Kristīön ngaich hòṅ tunyīnyi hòng cha-a hēk hö-ö ṙöng. Unôichrit ngam manūlö cha ngam kahëm Yēsū ang Yāköp nö ngöṙô: “Keuheūtnyö ṙôre ang Sīmiōn nö vë-eny inlahen ngam Tēv nö sitih inlahen nö möl nö chumkūöṙen tö më tahëng mihëṅṙö hòṅ ò nö hamūl yip tarik ihôi cha yip tö akahka nö i minë-eny ngam Tēv.” Ngöṙô hēk anga-aṅ nö havīlnyö ök ṙô pròfět Amôs, “Hòṅ yip chööḵ vē tarik nö holtö ellōnre nö holṙen më taṙòkhöre pumnamö nö chöhö Yāvē, yip tö vënyu inlahen tö Yāvē nö ngö ṙô, tö cha min nö töhavëka nö i minë-eny chu.” (Inl. 15:14-18) Lökten nöng rö-ö ṙung yip tö tufömngöre mahaköp nöng haköptu tö inlahen Yāvē, pön kaheukö inrē nö i minë-eny ò. Tö ngö manah, vënyö nang yip tahëng cha-a tö ngam minë-eny Yāvē hēk akahka inrē cha-a nö i minë-eny ò.
Ik sā yik yōm la-en nö hamūlöre nö vë-ekūöre ik raneh senchurī, ngaich in e më prötör nö akaha elmat, nö töt ṙanāngen ngam inlahen më Kristīön nö hòṅ akahka nö i minë-eny ngam Tēv (Ngëichköm perekrāf 5)
6-7. (a) Asūp misī la-en Yēsū nö yih nö ing panam? (b) Asūp tökiröng lāinyngen ò nö yih nö ing panam?
6 Tö ngö manah an ngam minë-eny Yēsū, “Yāvē an inyööken.” Kētö inyööken yip tarik ang Yāvē nö lökten in Yēsū tī, yip tarik ṙamatö-ellōnre nö in ò hēk ṙamatö-ellōnre inrē nö in ngam kūö ò. Ṙën hē e ang Yēsū nö yih nö ing panam hòṅ ò nö kēngö nômöre tö pòkūö hī öi tarik. (Mët. 20:28) Löktö im ṙāi ṙinānyi ayī-ö tarik öi mihôiṅ teūngen tö inṙē-ěl minë tököölre hēk teūngen inrē tö ngam nômö tö örheūheu-aṅ.—Yôh. 3:16.
7 Kūö yòh öi ayī-ö tarik hòṅ hayöökaṙen? Ngaich in öi mikahtökūöre in nuk urěh ātiköl, tö inlahen nā Ātöm nā Ēva nö halôngö chööngö ngam Tēv angū-ö lāinyngen cha nö kēken tökööl ngaich öt teūngen töm nômö tö örheūheu-aṅ. (Ran. 3:6, 24) Angū-ö ngih lāinyngen hī töngamuh öi hòṅ hayöökaṙen. Hö-ö pöri misī ang Yēsū nöng yih nö mahayööken hī pön hěng inrē ngam tötṙanāngen la-en ò. Yih anga-aṅ nö maha-etlö ngam minë-eny Yāvē ngam tö hachōchi. (Ran. 3:4, 5) Angū-ö ön ngih tö mötlö la-en ò nö yih nö tö mötlö tö ngam inlahen ò nö hayööken hī öi tarik. Ṙën anga-aṅ nö ngatī inlahen, pò ò misī nö yih nö i minë-eny Yāvē hēk lumnökngen ò inrē.
Yēḵ yip tarik nöng eūköre nö mahaköp nö in Yēsū, ngaich hö-ö hòng cha-a öre nö akahakūö tö minë-eny ngam Yöng ò hēk hö-ö hòng cha-a öre nö yūsö e?
8. Asuh öp tö hòṅ mikah elmat yik ṙamatö-ellōnre misī nö in Yēsū?
8 Tötṙanāngen misī ngam inlahen yik Yahūti hēk tö yik tahëng mihëṅṙô ṙamatö-ellōnre nö in Yēsū tö cha nö hòṅ akaha elmat tö ngam mahayööken cha nöng Yāvē ngam Yöng Yēsū. (Yôh. 17:3) Ngaich sā inlahen Yēsū öre cha-a nö kaheuktu minë-eny nö i minë-eny Yāvē. Hòṅ akaha elmat cha-a tö ngam inlahen re yēḵ cha min nö ha-etlö ngam minë-eny Yāvē ngaich lökten in e min cha-a nö teūngen tö inyöökenre. (Inl. 2:21, 22) Lökten cha-a hē e nö hòṅ haköp inlahen Yāvē hēk Yēsū. Angū-ö ön ngih hē e lāinyngen Yēsū nö ngöṙô nö in cha nö im manā-angrit ngam vinë-ekūötēv tö kētu nö im Yôhan tö 17 mirūlö, “Vë-eny nang cha chin tö ngam minë-eny meh ngaich in nup yamih inrē min öich vënyen e, hòṅ ngam hanangenlōn nö in cha ngam hanangenlōn meh tö chu ngaich ngatī chū-ö inrē öich im hinëngö öich in cha.”—Yôh. 17:26.
‘YĪ-Ö YIN VAMËNYEN CHU’
9. Asūp la-en tö hòṅ mötlö kinëken tö hī?
9 Ngaich in taheui akahakūö öi lökten in minë haköpre nö tötṙanāngen ngam inlahen hī yěi mahaköp öi in Yēsū öi hòṅ ha-etlö ngam minë-eny Yāvē. (Mët. 6:9, 10) Hòṅ lökten in nup la-enre ayī-ö öi hòṅ pōiṙāi mat tö ngam minë-eny Yāvē. Sitih inlahen pöri mihôiṅ ayī-ö öi ha-etlö ngam minë-eny Yāvē hēk kēngen minë sinūöchkö fālen ò tö ngam Satān?
10. Asūp ihih kinṙôka tö vënyu nö im Isayā tö 42-44 mirūlö? (Isayā 43:9; 44:7-9) (Ngëichkö ngam nyat.)
10 Löktö im Isayā in tö 42-44 mirūlö öi akahakūö töp tö hòṅ inlahenre hēk akahakūö inrē tö ngam inhetlö minë-eny Yāvē nö tö mööḵlö. Vënyu nang in tö minë tahëng mirūlö tö Yāvē hēk tö minë tahëng insātēv nö la-alkūö höö nö kahôka nö achīö öp in cha tökô-en Tēv. Ngö ṙô ang Yāvē nö in cha tö cha yěn tökô-en, ngaich hameuknyöm kanô-enre cha-a hēk hameuknyö kanô-en nup ṙô re inrē. Ötrēhěn pöri cha-a nö heuveū nö hameuknyen u nö kanô-en!—Vë-evkūö Isayā 43:9; 44:7-9.
Hòṅ lāritö Yāvē in ayī-ö töngamuh im kinṙòka (Ngëichkö minë perekrāf 10-11)
11. Asuh öp ṙô Yāvē nö in më tarikre im Isayā 43:10-12?
11 Vë-evkūö Isayā 43:10-12. Ngö ṙô ang Yāvē nö kakkö inlahen më tarikre, ‘Yī-ö yin vamënyen chu, ngaich chū-ö Tēv yīö.’ Ngö ṙô hēk anga-aṅ nö hatöönö cha, ‘Ōt hòng Tēv tahëng tö chu?’ (Isa. 44:8) Teūngen in ayī-ö töngamuh tö ṙētakre öi kētö sanapṙô ngih intöönö. Mihôiṅ ayī-ö öi lökten in minë ṙôre hēk la-enre öi hameukten Yāvē nö anga-aṅ tökô-en nö Tēv hēk höng anga-aṅ inrē tökiröngö minënyi. In ngam tinrikngenre inrē mihôiṅ ayī-ö öi hameuktöre öi hangenlōn takô tö Yāvē. Ngaich hòṅ haköpngöre inrē ayī-ö öi in Yāvē pòrô min ngam Satān nö kalaha hī. Yē hī min ngatī inlahen ngaich maha-etlö ngam minënyö Yāvē min ayī-ö.
12. Sitih inlahen öng nö teungtakūö ngam tö kilē-ěyö im Isayā 40:3, 5?
12 Yē hī öi lāritö Yāvē hēk ha-etlö ngam minë-eny ò inrē, ngaich ma-asīnken Yēsū Kristū ayī-ö yěi ngatī inlahen. Ngö ṙô ök misī pròfět Isayā hěng tak öp min tarik yamih nö, ‘mahalēnlö el talöökö Yāvē.’ (Isa. 40:3) Sitih inlahen ngih tö eūka nö teungtakūö? Teungtakūö ngaich angū-ö ik sā Yôhan ngaich nö yih nö halēnlö el talöökö Yēsū. Yih ang Yēsū hē e nö i minënyö Yāvē hēk vënyö nang yik tahëng inrē anga-aṅ tö e. Inmeuktö ngam inlahen Yôhan hē e nöng mahalēnlö el talöökö Yāvē anga-aṅ. (Mët. 3:3; Māk. 1:2-4; Lūk. 3:3-6) Ngö ṙô inrē ang pròfět Isayā, ‘hameuknyu an min ngam inlahen Yāvē nö haroilöng.’ (Isa. 40:5) Ik sā Yēsū misī nö yih nö ing panam, ngaich haroilen Yāvē anga-aṅ. Höng sā tinrīken ngam Yöngre anga-aṅ misī. Yěn yih öre Yāvē nö ing panam, ngaich öthō öre nup la-en ò nö öt sā nuk la-en Yēsū.—Yôh. 12:45.
13. Asūp mihôiṅ inlahen hī öi asīken Yēsū?
13 Sā inlahen Yēsū in inrē ayī-ö öi Vamënyen Yāvē hēk ma-ahangkö inlahen ò inrē. Kaheuktu ayī-ö öi i minënyö Yāvē, ngaich vë-eny nang yip tahëng inrē tö minë töt insā-av la-en ò. Töt ṙanāngen pöri ngam inlahen hī inrē öi hòṅ vë-eny nang yip tarik tö ngam inlahen Yēsū nö ahetlö ngam minënyö ò. (Inl. 1:8) Öt hěngtak tökô nö asīnkö inlahen Yēsū nö im vinënyö inlahen ngam yöng ò. Lōnu in ayī-ö töre öi asīnken ò. (Inm. 1:5) Sitih inlahen pöri ayī-ö mihôiṅ öi hameuktöre öi mötlö mat tö ngam minënyö Yāvē?
MÖÖḴLÖ MAT IN AYĪ-Ö TÖ NGAM MINËNYÖ YĀVĒ
14. Sitih inlahen mufē öi ayī-ö tö ngam minënyö Yāvē sā ṙô ngam Salmai 105:3?
14 Ṙamölōn in kaheuktu im minënyö Yāvē. (Vë-evkūö Salmai 105:3.) Keuheutnyöre ang Yāvē tö ṙanamlōnre yěn meukö hī öi ṙamlōn öi kaheuktu i minënyö ò. (Yar. 9:23, 24; 1 Kòr. 1:31; 2 Kòr. 10:17) Holtö ṙanamölōnre ayī-ö öi vë-eny nang yip tahëng tö Yāvē nö töhet nö Tēv hēk nup töng la-en ò inrē ṙòkhöre anū-ö nö tölöng. Öt heūlngöre ayī-ö öi vë-eny nang yip holre ichūökre öi la-evṙen, el iskul hēk yip hanöngkisānö hī, tö hī öi Vamënyen Yāvē. Lōnu ngam Satān tö hī öi ṙāngenre öi vënyö nang yip tahëng tö ngam minënyö Yāvē. (Yar. 11:21; Inm. 12:17) Lōnu anga-aṅ hēk tö yip töminyôny inrē pròfět ò tö hī öi havaichngöre töm minënyö Yāvē. (Yar. 23:26, 27) Hangenlōn takô pöri ayī-ö tö ngam minënyö Yāvē, angū-ö ngih lāinyngen hī öi örheūheu kaheuk sakāmö “ṙamlōn.”—Sal. 5:11; 89:16.
15. Asūp manah ngam inlahen hī yěi havëkö minë-eny Yāvē?
15 Havëkö minënyö ngam Tēv in ayī-ö. (Yôěl 2:32; Rōm. 10:13, 14) Töt ṙanāngen ön ngam inlahen hī yěi havëkö minë-eny ngam Tēv, ngaich mikahtökūöre ayī-ö tö ngam minënyö ò hēk yūsö e. Hòṅ mikahtökūöre pöri inrē ayī-ö tö ò nö tö sitih inlahen nö Tēv, hayönglenre öi ò in hēk havëkö inyöökenre inrē öi in ò. (Sal. 20:7; 99:6; 116:4; 145:18) Tö ngö manah ön inrē ngam invëkö minë-eny ngam Tēv vë-eny nang yip tahëng tö ngam minënyö ò hēk tö minë tinrīken ò, ngaich hayööken cha nö halööktit nup tinrīkenre, hòṅ cha min nö haṙamlōn Yāvē, ngaich teūngen min tö inyöökenre.—Isa. 12:4; Inl. 2:21, 38.
16. Sitih inlahen öi mihôiṅ hameukten ngam Satān nö töng minyôny-aṅ?
16 Hīnöre in öi la-al nup inkihtenre min tökūö ngam minë-eny Yāvē. (Yāk. 5:10, 11) Yē hī ṙung öi yihīv tö nup kanihngen ngaich köp öi löklōn Yāvē, ngaich tö hěngkangen ayī-ö öi mahameuknyen ngam Satān nö töng minyôny-aṅ. Sūöchlö inlahen më tarik ngam Tēv ön misī ngam Satān in nuk ṙētak Yōp nö ngö ṙô, “ṙòkhöre nup mi-in öp tarik min nö kētu tö ò nö ṙënngen nômö ò.” (Yōp 2:4) Ngö ṙô hē e anga-aṅ tö më tarik nöng el ṙētak ṙanamölōn nö ha-öinyö Yāvē, yē cha nö kihngen ngaich ṙāngen Yāvē cha-a. Minyônyngö-aṅ ngam Satān pöri ang Yōp nö haköpöre nö löklōn Yāvē. Ngih ön töngamuh ṙētak hī ayī-ö öi hameuknyen minë sinūöchkö fālenre tö ngam Satān nö töng minyôny. Pòrô öp tö yòh inlahen tī ngam Satān nö hakihten hī köp pöri ayī-ö öi in Yāvē hēk ṙatö-ellōnre tö ò nö chö-önytö ngam minë-enyre min nö chumkūöken hī.—Yôh. 17:11.
17. Asuh öp hēk ihih inlahen hī öi harōilö minë-eny Yāvē sā ṙô ngam 1 Pītör 2:12?
17 Harōilö ngam minë-eny Yāvē in ayī-ö öi lökten in nup töng sitih la-enre. (Inch. 30:9; Yar. 7:8-11) Vamënyen Yāvē in ayī-ö hēk akahka inrē öi i minënyö ò. Mihôiṅ nö kūö tī hī ngam minë-eny Yāvē nö ha-öinyö hēk mihôiṅ inrē nö ötlöng. (Vë-evkūö 1 Pītör 2:12.) Lökten ayī-ö hòṅ örheūheu lökten in nup ṙôre hēk inlahenre öi hòṅ ha-öinyö Yāvē. Ngatī inlahen min ayī-ö öi teungten harōilö ngam minë-eny Yāvē, pòrô öi töthet öi tarik.
18. Sitih inlahen öi hēk mihôiṅ hameuktöre öi mööḵlö mat tö ngam minë-eny Yāvē? (Ngëichkö ngam futnōt.)
18 Hòṅ mööḵlö mat ayī-ö tö ngam minënyö Yāvē, tö ngam minënyöre. (Sal. 138:2) Ṙōlheuh in ṙung mihôiṅ ötlēka elnang tö yip tarik kūö hī öi maharōilö ngam minë-eny Yāvē.a Mihôiṅ pöri ayī-ö öi köpölōn tö ngam inlahen Yēsū. Uroh anga-aṅ nö hōḵ nö sā inlahen kinpaha yip tö fāluṙen, kūö ò hē e nö hòṅ harōilö ngam minë-eny Yāvē. Angū-ö lainyngen ò nö ‘miṙē-ěyö’, hö-ö pöri rēhěn anga-aṅ nö fēkö ṙô yip tarik min tö elnangre. (Hep. 12:2-4) Chumkūöṙen pöri anga-aṅ nö im inteungngö kuilōn Yāvē.—Mët. 26:39.
19. Sitih mufē öm më-eṅ tö ngam minënyö Yāvē, ngaich kūö yòh?
19 Ṙamölōn in ayī-ö pò hī kaheuktu i minë-eny Yāvē hēk kaheūkö inrē öi Vamënyen ò. Hōḵ inrē ayī-ö öi la-al nup töng sitih ötlinëkenre tö kūö e. Mööḵlö mat ayī-ö tö ngam minë-eny Yāvē tö ngam minë-enyre. Ta-a chěi töi örheūheu öi harōilö ngam minë-eny Yāvē pòrô ngam Satān nö hakihten hī. Yē hī min ngatī inlahen ngaich mahahmeuktöre min ayī-ö öi tö mööḵlö mat tö ngam minë-eny Yāvē, öi sā inlahen Yēsū misī.
TINKÖÖKÖ 10 Ha-öny ngam Tēv hī Yāvē!
a Tö chiplö ök misī Yōp nö tarik Yāvē. Afě-a yin, ik sā yik kūön ò misī nö ṙòkngöre vah nö kapah hēk keuheūtngöre inrē nuk kanòlô ò, sön pöri ang “Yōp nö öt köölö fālen hēk öt afuk kui ngam Tēv tö tövaich.” (Yōp 1:22; 2:10) Hěngheuh pöri anga-aṅ nöng fēköre, öt fēken Yāvē. Ngaich ik sā yik tö lūöi tak hol ò nö sūöchlö fālen ò hēk hachōchngö ngam minë-eny ò inrē, ngaich ‘kesö ṙô anga-aṅ nö ṙò-òv.’ Ngaich anga-aṅ hē e nöng fēkö inlahenre nö öt afēkö ngam inhetlö ngam minë-eny Yāvē.—Yōp 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5.