Komunikasyon sa Pamilya sa Unsang Paagi Kini Mapauswag?

‘ANG akong bana dili gayod makigsulti.’ ‘Ang akong asawa dili gayod manimati sa akong igasulti.’ Kining mga reklamoha kasagaran na taliwala sa mga magtiayon. Ang mga batan-on kasagaran mobati sama sa 12-anyos nga si Max: “Ako dili mahadlok makigsulti sa [akong mga ginikanan], apan ako mahadlok sa kon unsa tingaliy ilang reaksiyon.” Sa ingon ang mga babag sa kahilom nagabulag sa mga sakop sa pamilya.

Ang uban tingali mangatarongan nga sa daghang hitabo ang bana ug asawa sa yano dili maayong pagkaparis; nga sila sa kawalay-paglaom dili magkabagay o angay untang wala magminyo sa unang bahin! Sa tino, daghang parisan ang wala mag-isip nga ugdang sa panagtratohay ug napakyas sa pagpahimutang ug malig-ong patukoranan sa komunikasyon una pa sa kaminyoon. (Tan-awa ang kahon sa panid 9.) Bisan pa niana, ang kalamposan sa kaminyoon wala bug-os magasalig sa gitawag nga pagkabagay. Labi pang hinungdanon mao kon kaha ang parisan andam modawat sa mga sukdanan sa Diyos sa kaminyoon ug sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya o dili ba. Tagda ang pipila lamang sa mga butang nga ginaingon sa Bibliya mahitungod sa mga papel ug mga kaakohan sa mga bana ug mga asawa:

● “Pasagding ang mga asawa magpasakop sa ilang mga bana ingon ngadto sa Ginoo.”​—Efeso 5:​22, 23.

● “Mga bana, magpadayon kamo sa paghigugma sa inyong mga asawa, maingon nga gihigugma usab ni Kristo ang kongregasyon ug gitugyan ang iyang kaugalingon alang niini. Ang mga bana angay mahigugma sa ilang mga asawa maingon sa ilang kaugalingong mga lawas.”​—Efeso 5:​25, 28.

● “Ayaw ninyo pagpasuk-a ang inyong mga anak, kondili matutoa ninyo sila sa disiplina ug pagdumala sa kaisipan ni Jehova.”​—Efeso 6:4.

Sa dihang ipadapat kining mga prinsipyoha, mapahimutang ang lig-on nga patukoranan alang sa komunikasyon sa kaminyoon. Ngano man? Tungod kay ang usa ka bana nga nagaisip sa ‘paghigugma sa iyang asawa’ ingon nga hinatag-sa-Diyos nga kaakohan labi pang makiling sa pagpakigsulti kaniya ug sa pagpanimati kaniya. Ang usa ka asawa nga nagtuo nga ang pagsugot sa iyang bana maoy balaang kinahanglanon susamang matukmod sa pagbuhat niana. Apan sa unsang paagi sagubangon sa usa ang mga kalisod ug mga suliran nga maugmad sa kaminyoon? Ang tambag sa Bibliya tinuod ba gayod nga makatabang kanimo sa pagsagubang?

Sa Dihang Motungha ang mga Suliran

Ang kaminyoon mao ang labing sandurot sa tawhanong mga relasyon. Sa dili madugay ang magtiayon makapahimulos sa suod kaayong relasyon nga bisan ang paghikap lamang, pagtan-aw, o kompas daghag ginapasabot. Diyutay ra ang nakakab-ot hinuon niining bulahang kahimtang.

Usa ka batan-ong asawa nahinumdom: “Lisod kaayo kami sa pinansiyal tapos sa among kasal. Kami nabuhi semana ngadto semana ug nagkinabuhing kakha-tuktok. Ako wala maanad nianang pagkawalay-kasegurohan.”

Bisan pa niana, ang maong magtiayon nakapahupay sa mga kalisod sa ilang kaminyoon pinaagi sa pagpadapat sa Kasulatan. Misugid ang bana: “Sa akong hunahuna ako bug-os walay pagtagad sa iyang mga pagbati. Ako naghunahunang maayo ra ang tanan. Apan wala ako makaamgo nga siya nahimong tandogonon.” Unsay ilang gibuhat mahitungod nianang ulang sa komunikasyon? Nahinumdom ang asawa: “Kami may tagdugay nga mga estoryahanay. Usahay kadto dili-maayong mga estoryahay, apan kadto sa kanunay nakatabang.”

Usa ka bana nga ginganlag Richard miingon: “Ako naglisod sa pagpasibo ngadto sa naandang kalihokan sa kaminyoon. Kaming duha parehong nagtrabahong bug-os panahon ug buot sa akong asawa nga ako motabang sa mga buhat sa panimalay. Ugaling, akong nabatonan ang kaisipan nga ang akong asawa ang angay magbuhat sa tanan. Gawas pa, tapos sa usa ka adlaw sa trabaho buot ko lamang morelaks ug molantaw sa mga dula. Busa kon kalit akong makadungog, ‘Mahimo bang dalhon nimo ang bulingon ngadto sa labandera?’ ako moingon, ‘Himoa kana sa imong kaugalingon!’”

Apan, si Richard ug ang iyang asawa misugod sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Sa pagkasayod nga gikinahanglan sa Diyos nga iyang ‘higugmaon ang iyang asawa sama sa iyang kaugalingong lawas,’ siya nadasig sa pagpas-an sa usa ka bahin sa mga kaakohan sa panimalay. Bisan ang mga kabug-at sa trabaho mipatim-awng lahi sa kahayag sa Pulong sa Diyos. Siya nahinumdom: “Sa dihang nabatonan ko ang usa ka hinungdan sa kinabuhi ug nasabtan ang mga katuyoan sa Diyos, nawagtang ko ang negatibong panghunahuna nga akong nakuha sa trabahoan.”

Bisan pa niana, ang Bibliya nagapunting sa laing posibleng tinubdan sa mga suliran: “Kay kitang tanan mapandol sa makadaghan. Kon may si bisan kinsa nga dili mapandol sa pulong, kini siya usa ka tawong hingpit nga arang makapugong usab sa tibuok niyang lawas.” (Santiago 3:2) Oo, ang tanan usahay sad-an sa usa ka dili-mataktikanhon o dili-maluluton nga komento. Ug sa dihang ang duha ka dili-hingpit nga personalidad mabag-id sa usag usa, ang kasuko mahimong mosilaob.

Apan unsay mahitabo kon tugotan sa magtiayon nga ang maong mga suliran maglabi sa ilang kaminyoon? Nagaingon ang Bibliya: “Ang usa ka igsoon si kinsa gibuhatan sa sala labaw pa sa usa ka lungsod nga malig-on; ug adunay mga kabingkilan nga sama sa trangka sa usa ka torre nga puy-anan.” (Proverbio 18:​19) Mahimong maputol ang komunikasyon, nga may daotang sangpotanan alang sa magtiayon ug sa ilang mga anak. Sa pagkamatuod, ang mga eksperto nagaingon nga ang “kanunay nga pag-away sa mga ginikanan” maoy usa sa labing makadaot nga mga impluwensiya diha sa usa ka bata.

Apan ang pagpadapat sa tambag sa Bibliya makapadiyutay nianang mga awaya. Ang mga bana gisugo nga dili “sa mapait masuko” sa ilang mga asawa. (Colosas 3:​19) Ug gikinahanglan ang duha aron mag-away. Kon ang imong kapikas mapikal ug masuko, nganong dili sulayan ang pagpabiling kalmado ug mataktikanhon? Makig-uyon ug mosimpatiya kon mahimo. Sumala sa ginaingon sa Bibliya: “Ang usa ka tubag, kon malumo, mohupay sa kasuko.” (Proverbio 15:1) Ang hait nga mga tinubagan mopagrabe lamang sa kahimtang. Mas maayo pa ang pagpangutana sa malumo nga paagi: “Nakapalagot ba ako kanimo? Unsa bay nahitabo, pinangga?” Ang mahigugmaon ug mataktikanhong pagpagawas sa hinungdan niining paagiha sa kasagaran motabang sa pagsulbad niini. Sa laing bahin, mahimong sa prangka, apan maluluton, sultihan nimo ang imong kapikas nga napikal o naglagot ka sa iyang mga lihok. Ang Bibliya nagaingon: “Ayaw tugoti nga ang adlaw mosalop nga ikaw anaa sa masuk-anong kahimtang. Apan magmaluluton sa usag usa, mabination, nga magpasayloay sa usag usa.”​—Efeso 4:​26, 32.

Usa ka batan-ong bana nakatuon sa pagpadapat niining tambaga. Siya nag-ingon: “Ang akong asawa emosyonal kaayo. Busa usahay siya lisod makigsulti nga kalmado nga dili masuko. Apan akong gipaningkamotan ang pagpasibo ngadto sa iyang personalidad ug mahimong mas sensitibo sa iyang mga pagbati.” Ang maong binuotang paningkamot dili lamang mobulig sa paghupot sa pakigdait kondili ikaw labawng higugmaon sa imong kapikas!

Pagpakigkomunikar sa mga Anak

Ang pag-abot sa unang anak sa usa ka bag-ong magtiayon mahimong dakong hagit alang kanila. Kon buot sabton, ang bag-ong natawong masuso magkinahanglan ug labaw pa kay sa pagpasuso ug pag-ilis sa hapin. Ang mga tigdukiduki nagaingon nga ang mga masuso adunay dakong panginahanglan sa pagpakigkomunikar. Matuod, ang usa ka masuso dili makasulti. Apan ang mga mata, paghikap, ug lawasnong pagpadapat sa usa ka ginikanan dakog mahimo sa pagbukas sa mga linya sa komunikasyon. Kini usa ka hinungdan nganong daghang ospital dili na magbulag sa mga inahan gikan sa ilang bag-ong-nahimugsong mga anak. Ug, nag-ingon ang mga tigdukiduking Sweko si Winberg ug de Château: “Bisan tuod ang suod [inahan-masuso] nga kontak sulod niining yugtoa laktud mag-impluwensiya sa pagtubo sa bata, kini labi pang hinungdanon alang sa inahan, nga maglig-on sa iyang bugkos ngadto sa nahimugso . . . Kining maong kontak maorag mag-impluwensiya sa iyang mga tinamdan ug pagkasensitibo ngadto sa mga panginahanglan sa bata.”

Unsa pa ang mahimo sa mga ginikanan aron masugdan nga maayo ang komunikasyon uban sa ilang mga anak? Ang Bibliya nagapaila nga ang mga ginikanan angay makigsulti sa ilang mga anak “sukad sa pagkabata.” (2 Timoteo 3:​15) Matinud-anon ba kini? Ang mga tigdukiduking si Winberg ug de Château nag-angkong ang pag-awit ug pagpakigsulti ngadto sa bata mahimong “hinungdanon sa pagtagana sa iyang sikolohikanhong mga panginahanglan.” Ang Sobyet nga tigdukiduki si M. I. Lisina susamang misitar sa usa ka eksperimento nga niana ang mga bata gipakigsultihan nga mabination, gipahiyoman ug gihalog. Ang sangpotanan? Tapos sa duha ka bulan ang maong mga bata nahidangat sa dakong tinuboan kay sa mga bata nga wala makadawat sa maong pagtagad. Ang maong mahigugmaong komunikasyon may emosyonal nga mga balos alang sa usa ka bata ug sumala sa giingon sa dugang ni Dr. Lisina: “Kami nagtuo nga ang interaksiyon uban sa ubang tawo hinungdanon kaayo diha sa pagsugod sa mga obra sa pinulongan [sa usa ka bata].”

Ang Pagtuon ug ang Kalingawan

Natural, samtang modako ang mga bata ang mga suliran sa pagmatuto kanila labi pang komplikado. Daghang Kristohanong pamilya sa ingon nakakaplag nga makatabang ang pagtukod sa usa ka programa sa espirituwal nga kalihokan. Kini dakog mahimo sa pagpausbaw sa komunikasyon ug panaghiusa. Ang maong programa mahimong lainlain, mapailin-ilinon, ug makapalipay sa tanan.

Tinuod, ang pagtukod nianang programaha tingali magkinahanglag pipila ka pagpasibo sa bahin sa tanan. Pananglitan, sa pipila ka bahin sa Aprika, ang amahan sa naandan nagakaon sa hamiling pag-inusara. Apan sa pagkahimong Kristohanon, iyang masabtan nga kinahanglang dumalahon niya ang iyang pamilya sa panahon sa pagpangaon. Ang mga bentaha? Panahon sa pamahaw, mahisgotan ang usa ka teksto o topiko sa Bibliya, nga mohatag ug maayong pagsugod sa adlaw. Ang panihapon mahimong relaks nga panahon alang sa tanan sa pagsugilon sa mga nahitabo nianang adlawa ug sa “pagbayloanay sa pagdasig.” (Roma 1:​12) Ang mga ginikanan makadasig sa ilang mga anak sa pagpahayag sa ilang kaugalingon.

Ang panahon alang sa ugdang nga pagtuon sama sa homwork ug panaghisgot sa Bibliya maoy kinahanglanon apan dili nato paghikalimtan ang panginahanglan sa kalingawan. Ang TV, mga pelikula ug nateyp nga musika maoy popular sa mga batan-on, apan kining episyente kaayong mga paagi sa komunikasyon nagakahimong samag mga imburnal​—kargadog hugaw. Sumala sa usa ka pagtuon sa National Institute of Mental Health (U.S.A.), “ang ebidensiya nga natigom sa katuigang l970 mopatim-awng dako kaayo nga ang kapintasan sa telebisyon ug pagkaagresibo tinong may koneksiyon diha sa kabataan.” Busa ang mga ginikanan kinahanglan sa hugot magakontrolar sa kalingawan sa ilang mga anak. (Tan-awa ang Efeso 5:​3-5.) Ang mga piknik ug ubang mga pagsuroy, ingon man ang Kristohanong mga tigom, maoy pipila ka paagi sa pagtagana sa mga batan-on sa maayong kalingawan.

Pagpakigsulti sa mga Tin-edyer

Maagoman sa pipila ka ginikanan ang kadaot sa komunikasyon uban sa ilang mga anak sa dihang sila mahidangat sa katuigan sa pagkatin-edyer. Alang sa usa ka batan-on ang maong katuigan nagadala dili lamang sa tulin nga kausaban sa lawas kondili sa pag-atake usab sa bag-ong mga emosyon ug tinguha. Ang reaksiyon sa pipila ka batan-on mao ang pagpalain sa ilang kaugalingon. Ang uban mopahilayo sa ilang mga ginikanan o makigsuod sa ilang mga katalirongan. Busa kinahanglan ang dakong determinasyon sa bahin sa mga ginikanan nga huptang bukas ang mga linya sa komunikasyon niining kritikal nga katuigan. Kinahanglan sila masensitibo ngadto sa mga kinaiya ug pagbati sa mga batan-on.

Ang personal nga mga pakig-estorya mahimong makatabang ug dako​—ilabina kon kana himoong dili pormal. “Kinahanglan inyong isilsil ang [mga pulong sa Diyos] diha sa inyong anak ug hisgotan kana sa diha nga kamo magalingkod sa inyong balay ug sa diha nga kamo magalakaw sa dalan ug sa diha nga kamo magahigda ug sa diha nga kamo mobangon,” nagamando ang Bibliya sa mga ginikanan. (Deuteronomio 6:7) Busa ang usa ka amahan tingali makahangyo sa iyang hilomon kaayong anak lalaki sa pagtrabaho uban kaniya sa hardin o sa pagpang-ayoayo. Sa susama ang usa ka inahan tingali magtudlo sa iyang anak babaye sa panahi. Ang ingong relaks nga mga okasyon kasagaran motultol sa tinuod nga pagbayloanay sa mga pagbati. Bisan ang delikadong mga ulohan sama sa sekso, kausaban sa lawas, mga moral, pagtuo, ug mga tumong sa kinabuhi kasagaran mahisgotan nianang mga okasyona. “Nabatonan ko ang pipila sa labing maayong pagpakig-estorya sa akong mga anak nga lalaki samtang diha kami sa lababo sa kusina,” nahinumdom ang usa ka inahan.

Bisan pa niana, magmaandam sa pagkabati usahay ug mga problema. Tingali kini usa ka pakigbisog sa masturbasyon o pag-angkon gani sa kakulang ug pagtuo. Inay sa pagpangasaba, panimati nga kalmado ug ipakita ang pagkamasinabtanon. Kay kon dili ang bililhong linya sa komunikasyon basin mabugto. “Sayri kini, minahal kong mga igsoon. Ang matag tawo kinahanglan matulin sa pagpamati, magmahinay sa pagsulti, magmahinay sa pagkasuko.” (Santiago 1:​19) Bisan pag nalangkit ang usa ka buhat nga daotan, dili nimo buot hukman dihadiha ang imong anak. Ang buhat nga daotan ang buot nimong isalikway​—dili ang bata. (Itandi ang Judas 23.) Pamatud-i una nga ikaw “matulin sa pagpamati,” ug unya ihatag sa imong anak ang tabang ug tambag. May mga panahon nga tingali ikaw makaarang sa pagpasalig gani kaniya pinaagi sa pag-ingon, ‘Dili kay ikaw ra ang nakabaton nianang problemaha. Bisan ako nakigbisog niana sa dihang ako pareho pa nimog edad.’ Ang imong kalmado nga reaksiyon basin mosangpot nga siya mosumbong kanimo sa dihang motungha na usab ang panginahanglan sa tabang.

Hinuon, hinungdanon nga imong himoon ang imong kaugalingon nga anaa alang sa imong mga anak. Usa ka amahan may responsable kaayo nga trabaho, ug ingong sangpotanan iyang gigugol ang daghang panahon sa balay diha sa iyang dapit-tun-anan nga naghiling sa daghang papeles. Apan ang iyang anak babaye nakabaton sa usa ka problema nga alang kaniya seryoso. Apan kay puliki kaayo ang iyang amahan, kadto iyang gitagoan sa iyang kaugalingon. Sa wala madugay siya nawad-ag paglaom ug mipahawa sa balay. Maayo na lamang, siya mibalik, nakigsultig maayo sa iyang amahan ug nakaamgo nga gamay ra diay ang problema. Hinuon, tapos niadto gihikay sa iyang amahan ang pagbuhat sa iyang trabaho diha sa salas diin siya labaw nga anaa alang sa iyang mga anak.

Ang imong pagkaanaa labaw ug kahulogan alang sa imong mga anak kay sa materyal nga bahandi. Ang usa ka nag-inusarang ginikanan nga ginganlag si Anita limag anak nga buhionon, nga nag-edad ug usa ngadto sa unom ka tuig. Bisan tuod ang ahensiya sa panghinabang sa bata naghatag kaniyag diyutayng binulang alawans, wala siya mayugot nga may gamay lamang nga pangabuhian. Ang maong tagana sa gobyerno nagtugot nga siya maanaa ra sa balay kauban sa iyang mga anak. Ug bisan tuod usahay lisod kaayo ang kuwarta, siya nahinumdom: “Kami wala man gayod higutmi. Kami nakatuon sa pagsalig kang Jehova.” Sa tabang sa pipila ka Kristohanong higala nga mitagana kanila sa biste, siya nakaarang sa pagtagana sa materyal alang sa iyang mga anak ug sa paghatag kanila sa pagtagad nga ilang gikinahanglan.

Malipayon, Nahiusang mga Pamilya

Ang mahigugmaon, mabination, tigkomunikar nga mga ginikanan makahimog kahibulongang mga butang alang sa ilang mga batan-on. Misulat ang edukador nga si Audrey Bilski: “Ang ‘ako makasulti kanila mahitungod sa bisan unsang butang’ tingali maoy usa sa labing maayong mga pagdayeg nga ikahatag sa usa ka tin-edyer o usa ka dako nang anak lalaki o anak babaye ngadto sa ilang mga ginikanan.” Ang mga asawa ug mga bana susamang nagaapresyar sa dihang sila makaduol sa ilang mga kapikas aron sa pagpakighisgot bisan sa labing delikadong mga butang, kay nahibalo nga sa masinabtanon ug mabination sila pamatian.

Tinuod, sa komplikadong kalibotan karong adlawa, adunay daghang kalisod nga nagalihok batok sa komunikasyon sa pamilya. Ug usahay gikinahanglan sa mga ginikanan ang giya sa ilang kaugalingon. Apan walay katarongan nga bation nimong walay mahimo. Ang uban nga eksperyensiadong mga ginikanan, ilabina ang hamtong nga mga Kristohanon, sa kadaghanan makatabang. Ug anaa ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya, nga maoy “buhi ug gamhanan.” (Hebreohanon 4:​12) Ang librong Paghimo sa Imong Pamilyahanong Kinabuhi nga Malipayon, nga gipatik sa mga magpapatik niining magasina, nakatabang sa kaliboan sa pagpauswag sa ilang pamilyahanong kinabuhi.

Kining artikuloha nagpresentar lamang sa usa ka sampol sa praktikal nga tambag sa Bibliya. Hatagig panahon ang pagtuon ug pagpadapat niini sa regular. Sa pagbuhat niana, ikaw molampos sa paghimo sa imong pamilya nga usa ka malipayon ug nahiusang pamilya.

[Kahon sa panid 9]

Panagtratohay ug Komunikasyon

‘IMONG buhaton ang duha ka dagkong mga pagpili sa kinabuhi,” misulat si Propesor Ernest Burgess, “ang pagpili sa usa ka propesyon o pakamot nga trabaho; ang lain mao ang pagpilig kapikas.” Ang kadaghanang tawo makataronganon kon bahin na sa pagpili sa trabaho sa ilang kinabuhi. “Apan, sa dihang ikaw magminyo,” mipadayon ang propesor, “lagmit mogawi kang romantiko inay sa praktikal nga paagi.”

Busa ang panagtratohay maoy usa ka panahon sa paghimog maugdang nga pagpakigkomunikar. Tinuod, sa dili pa sila aktuwal magkahibalag, mahimong adunay kusganong komunikasyon tali sa usa ka lalaki ug usa ka babaye. Ang lalaki tingali motutok nga may pagdayeg sa babaye, ug ang babaye tingali mopadayag sa mapabilhong tinan-awan. Nagaingon ang usa ka karaang panultihon: “Ang mata mao ang salamin sa kalag.” Ang atong mga mata makapasag halalom nga mga emosyon ug mga mensahe sa kasingkasing. Sa dili madugay ang binaba nga mga pahayag sa paghigugma tingali moiway alang sa laing paagi sa komunikasyon​—ang paghikap. Sa daghang kultura ang mga butang sama sa pagkuptanay ug kamot ug paggakos giisip nga angayang kapahayagan sa gugma.

Apan bisan tuod ang mga pasundayag sa gugma dunay ilang dapit, ang lig-on nga kaminyoon wala ipasukad sa nag-asoaso nga pagbati. Ang paghikap gikan sa usa ka tawong imong gihigugma makapukaw sa kusganong mga pagbati ug seksuwal nga mga pangibog. Ang Bibliya nagadasig sa mga Kristohanon sa “pagpatay” sa imoral nga mga agda. (Colosas 3:5) Kini dili lang moral nga panalipod kondili maayo ug praktikal nga tambag. Kay sa dihang ang seksuwal nga mga pangibog sa pagkawalay-pugong “pasigaon,” ang ugdang nga komunikasyon sa kadaghanan “mapalong.” Ang mga parisan mabutaan sa tataw nga mga depekto ug kahuyangan sa personalidad.

Ang waylipodlipod ug prangkang mga estoryahanay panahon sa panagtratohay motagana sa mga tubag sa mga pangutana sama sa: Kami ba maayo gayong pagkaparis? Siya ba matinud-anon ug maluluton? Kini bang tawhana maayog batasan? Takos ba siyang mahimong maayong magtatagana? Nagahimo ba siyag maayong mga desisyon? Kini bang bayhana arang makaatiman sa usa ka panimalay? Kini bang bayhana buot magpasakop sa pagkaulo? Kami ba tinuod nahigugma sa usag usa​—ug dili lamang lawasnong atraksiyon?

Unsa man kon ang usa maulawon? Hinumdoming ang pasukaranang kinahanglanon sa maayong pag-estoryahay mao ang pagkahimong sensitibo ngadto sa mga pagbati ug mga interes sa uban. Kana dili gayod lisod alang sa duruha nga tinuod gayong nahigugma sa usag usa. (1 Corinto 13:5) Tun-i ang pagpangutana sa yano, apan tukmang mga pangutana. Ang kadaghanang tawo buot mosulti bahin sa ilang kaugalingon, ilang mga kinabuhi, mga pamilya, ug mga trabaho ug sila andam mohimo niana kon mataktikanhong dasigon.

Ang maong panag-estoryahay panahon sa panagtratohay basin mopadayag nga ang duruha nagkahiusa sa daghang intereses, mga tumong, ug mga paglaom. Nan, unsa man kon ipadayag ang mga kalainan? Sulayi ang pag-ila sa unsang gidak-on ang maong mga kalainan modaot sa kalipay sa kaminyoon. Ang kamatuorang ang umaabot nga kapikas dili gusto sa usa ka matang sa kalingawan, sama sa pagsayaw, wala magkahulogang kana siya dili mahimong maayong bana o asawa. Tingali adunay uban, labi pang hinungdanong butang nga mahimong kahiusahan. O anaa ang potensiyal sa pag-ugmad ug bag-ong mga intereses nilang duruha. Sa bisan unsang paagi, si Propesor Ernest Burgess dugang mipahayag: “Ang mga parisan angay maghisgot ug maningkamot sa paghusay sa mahinungdanong mga isyu diha sa ilang relasyon, sama sa mga anak, mga ugangan, salapi, relihiyon, ug pilosopiya sa kinabuhi, una pa ang petsa sa kasal. Sa malangkobon maoy kawang nga paglaom ang pagdahom nga tul-iron ang kapikas human sa seremonyas sa kasal.”

[Mga Letrato sa panid 7]

Angay gamiton sa mga ginikanan ang tanang higayon sa paglig-on sa komunikasyon sa ilang mga anak