Pagpaniid sa Kalibotan
Mamingawong mga Kasingkasing
Ang pagpangitag pangasaw-onon sa Hapon nagakalisod. Ang hinungdan? Mas daghan ang ulitawo kay sa mga dalaga. Dugang pa, ang “nahigawas” nga mga dalaga sa Hapon wala magdali sa pagminyo, ni sila mabalak-ong mohaom sa tradisyonal nga mga hulmahan inigkaminyo nila. Ang mga lalaki sa banika ang labing nalisdan. Kay dili makakitag Haponesang mga dalaga nga andam motrabaho kauban nila, ang mga anak sa mag-uuma karong bag-o nakadiskobreng ang mga dalaga gikan sa ubang nasod sa Asia maoy maayong mga kapikas. Hinunoa, ang mga ulitawong siyudadnon nagasulay ug laing paagi sa paghaylo sa mga kasingkasing sa mga dalaga. Sumala sa Asahi Evening News, ang modernong mga ulitawo sa Tokyo nagagugol sa aberids sa usa ka gatos dolyares (14,200 yen) sa usa ka bulan sa personal nga mga kosmetik sa pagpabilib sa ilang mga higalang dalaga. Bisan pa niana, ang maong paningkamot tingali dili kanunay molampos. Ang usa ka 22-anyos nga estudyante sa unibersidad sa Tokyo mireklamo sa kapikal nga bation niya ug sa iyang mga higala dihang sila “maghulat . . . sa mga lalaki, samtang sila mag-aplay sa mga butang sama sa mga nusnos sa nawong, gatasong mga losyon ug mga pamada sa buhok.”
Kinatas-ang mga Paghikog
Doble ang mga tawo nga mamatay kada tuig sa Pinlandiya sa paghikog kay sa aksidente sa sakyanan. Sumala sa kinaulahiang mabatonang estadistika, ang 1984 mao ang tuig nga may kinatas-ang paghikog, nga may total nga 1,231 ka tawong naghikog. Nianang gidaghanona, mga 80 porsiento ang lalaki. Ang labi pang seryoso mao ang pag-uswag sa mga batan-ong nagahikog. Mga 45 porsiento sa tanang kamatayon niadtong tali sa edad nga 20 ug 24 hikaplagang mga paghikog. Ang usa ka diyes-anyos gitaho nga kinabataang biktima sa paghikog sa 1984 sa Pinlandiya.
Mga Mananagna sa Kapalaran Giyagyag
Ang mga astrologo nga nagaangkong makaanalisar sa kinaiya sa usa ka tawo ug makatagna sa lakaw sa kinabuhi sa maong tawo pinaagi lamang sa pagbasa sa mga bituon nagalimbong sa publiko ug sa ilang kaugalingon, matud ni Shawn Carlson, usa ka tigdukiduki sa Lawrence Berkeley Laboratory sa University of California. Sa gikontrolar-pag-ayong pagtuon, nga gilaraw sa tino sa pagsusi sa ginaingon sa mga astrologo nga ilang mahimo, nadiskobrehan sa mga siyentipiko nga ang mga astrologo walay espesyal nga katakos sa pagbadbad sa personalidad gikan lamang sa mga astrolohikanhong pagbasa. “Mas posible pa nga dihang magalingkod nga magaatubang sa usa ka kliyente, ang mga astrologo makabasa sa mga panginahanglan, mga paglaom ug mga pagduhaduha sa mga kliyente gikan sa pinulongan sa ilang lawas,” matud ni Carlson.
Abanteng-Teknolohiya nga Paglimbong
Ang paglimbong sa mga pasulit dili bag-o, apan ang abanteng-teknolohiya nga paglimbong karon posible tungod sa usa ka bag-ong relo-de-pulso nga takos makapondo sa memorya niini abot sa 500 ka pulong. Sumala sa mantalaang The Australian, ang usa ka magtutudlo miingon: “Ang relo mahimong makapabalaka kaayo. Kon ang mga magtutudlo wala masayod nga kini anaa o kon ang mga magbalantay sa pasulit dili kaayo matinagdanon kini tinong makapakompromiso sa pasulit.” Ang ginama-Hapones nga mga relo ginabaligya sa $230 (Australian) ug gilaraw sa pagtabang sa mga tawong okupado sa paghinumdom sa importanteng mga kasabotan, ug uban pa. Unsay pagbati sa mga estudyante niana? Matud sa usa ka 16-anyos: “Nindot kaayo kon dili kini mahibaloan sa mga magtutudlo.”
Makapasubong mga Estadistika
Mga 350,000 ka Amerikano ang mamatay karong tuiga tungod sa pagsigarilyo, matud sa American Lung Association—nga molabaw sa iponong mga kamatayon gumikan sa mga aksidente sa sakyanan, paghikog, homisidio, alkohol, ug dili-legal nga mga droga. Sumala sa usa ka sinulat diha sa New York Post, ang mga sigarilyo nagapahinabo sa 17.2 porsiento sa mga kamatayon sa Tinipong Bansa kada tuig, “labaw kay sa iponong mga namatay nga Amerikano sa gubat sa Gubat sa Kalibotan II ug sa Vietnam.” Ang gastos taas usab: $23.3 bilyon sa usa ka tuig sa medikal nga tambal ug mga $30.4 bilyon sa usa ka tuig sa nawalang trabaho ug pagkamabungahon. Ang taho nagapakitang 31 porsiento sa populasyon sa hamtong maoy hinigarilyo.
Pagtahi Pinaagig Batobalani
Ang Sobyet nga mga siruhano nakahimog kapin sa gatos nga operasyon nga naggamit sa batobalani o magneto inay sa mga tahi, nagtaho ang magasing Sputnik. Ang mga tinai gidugtong pinaagi sa paggamit sa “duha ka nipis batobalaning daw singsing nga ang diametro tumbas sa iya sa tubo sa tinai.” Ang usa ipasok sa matag usa sa nabulag nga mga tumoy. “Ang batobalani sa kaluwas ‘magpatapot’ sa tinai, nga magpormag hingpit nga sira nga dali pang maalim kay sa tinahi,” matud sa Sputnik. Ang bag-ong metodo gimugna sa pagmenos sa tapos-operasyong mga komplikasyon nga ipahinabo sa pagtahi nga dili kaayo matak-op ug sa dugang pagkasamad sa tisyu nga ipahinabo sa dagom. Ang batobalaning daw singsing ibilin sa sulod ug giingong dili makapahinabog babag o kadaot.
Butang Daling Hiilhan Bahin sa Kanser
Tapos sa pagsubli sa mga kaplag nga gipresentar sa ika-14ng Internasyonal nga Kongreso Bahin sa Kanser sa Budapest, Hungaria, ang magsusulat bahin sa siyensiya sa magasing Voice nga si Laszlo Dosa miingon: “Ang butang lamang nga daling hiilhan sa hulagway sa kanser sa tibuok kalibotan mao ang dili-ikalimod nga kamatuoran nga ang tabako mao ang pinakadakong masanta nga hinungdan sa kanser sa bisan diin.” Sumala sa World Health Organization, ang pagtabako nagapahinabo sa 90 porsiento sa tanang kanser sa baga. Gawas pa, mga katunga sa tanang nagaantos sa kanser sa rinyon maoy dugay nang hinabako. Ang pila ka nasod mihimo nag mga lakang sa pagkontrolar sa pagtabako. Ang Ehiptohanong gobyerno, matud sa Voice, karon nagaawhag sa relihiyosong mga pangulo, mga doktor, mga magtutudlo, ug mga sakop sa armadong kusog sa paghunong sa tabako ug sa ingon “maghatag ug panig-ingnan sa ubang bahin sa populasyon.” Ang susamang paningkamot sa pagkontrolar sa pagtabako ginahimo sa ubang kanasoran sa Tungang Sidlakan. Nagpatuo ba ang mga tawo? Ang mga taho nagpailang miuswag ang nahurot nga sigarilyo!
Mga Tawong Walay Balay sa Bisan Diin
Matag ikaupat nga tawo sa kalibotan maoy walay balay o nagapuyo ilalom sa “ngil-ad ug makadaot-sa-lawas nga mga kahimtang.” Ang usa ka imbestigasyon sa Hiniusang Kanasoran nagpadayag nga labing menos 100 milyong tawo matulog sa kadalanan, ilalom sa mga tulay, sa mga ganghaan, o sa gibiyaang balay. Bayente porsiento nianang mga tawhana maoy mga tin-edyer sa Latin Amerika. Sa Aprikanhong mga siyudad, abot ug 80 porsiento sa tanang lungsoranon nagapuyo sa mga barongbarong. Ang Tinipong Bansa dunay 2.5 milyong walay-balay nga katawhan, ug sa Gran Britanya ang gidaghanon maoy mga 250,000.
Mga Bugoy sa Kompiyutir
“Ang usa ka bag-ong kaliwatan sa mga bugoy, nga nagabuhat sa sulod sa luag kaayong gambalay sa kompiyutir nga ‘bulletin boards,’ nagamugnag maartihong mga programang software nga magpala ug maglahugay sa payl sa dili-matahapong mga tiggamit ug kompiyutir,” matud sa The New York Times. “Sa akong paminaw ang mga tawong nagamugna niining mga butanga malipay sa pagdaot sa trabaho sa ubang tawo,” matud sa kompiyutir konsultant nga si Ross M. Greenberg. Ang pila ka programa komplikado kaayo nga sila makalihok ingong nahiangayng mga programa sa daghang bulan, dayon sa kalit mohimo sa ilang trabaho sa pagdaot.
Mabatbaton Kaayo
Si Brandon Brooks, usa ka magsisibya sa TV, nagtugot sa kapolisan sa paggamit sa iyang balay aron ang mga tumatan-aw makakita sa batok-panglungkab nga mga instrumento nga makapakyas sa mga kawatan. Sa sunod semana, samtang siya nagsibya sa iyang gabhiong balita, ang mga manglulungkab misulod sa iyang balay ug nangawat sa daghang butang, apil ang muwebles, TV, ug video tape recorder. Ang mga imbestigador nagtuo nga gigamit sa mga kawatan ang sibya sa telebisyon sa pagmapa sa iyang balay ug paglikay sa mga instrumento.
Dili Labing Maayong Klase
Kana bang labing maayong klaseng kapeng Colombian nga imong gibayrag mga $10 sa usa ka libra nakakab-ot sa imong gidahom nga lami? Kon dili, tingali ikaw biktima sa panikas sa prisyo. Sa usa ka surbing Canadiano, 85 ka sampol sa labing maayong klase sa kape gisusi alang sa kalidad sa pito ka lainlaing siyudad. Daghan sa mga sampol nga gisusi gibaligya sa mahal nga mga prisyo bisan pag nadiskobrehang sila may mga bunga sa kape nga menos ug klase o gisagol niana. Ang pila ka tigbaligya daling nagpahimulos sa kamatuorang ang aberids nga pumapalit dili makaila tali sa menos ug kalidad ug sa tinuod nga labing maayong klaseng mga kape. Ang mga eksperto nagaangkong “ang labing maayong klase sa kape angay pariho sa gidak-on, porma, ug kolor,” matud sa The Globe and Mail, ug ang “matag bunga sa kape angay samag hitsura.” Ang mga tigbaligya sa minudo nagaingong ang hulaw sa usang tuig sa Brazil maoy usa ka hinungdan sa pagbubo sa ubos ug kalidad nga kape diha sa mga sudlanang gimarkahag “Gourmet” o labing maayong klase.