Ang Akong Pagpakig-away nga Mabuhi
BAYENTE ka tuig kanhi, si Ingrid nga akong asawa, ug ako nagpadako ug duha ka anak nga lalaki sa Lima, Peru, ug nakatagamtam ug bug-os, puliking kinabuhi. Bisag ang akong sekular nga trabaho naglakip sa pagbiyahe ngadto sa ubang mga nasod sa Habagatang Amerika, bisan pa gahinan gayod namo ug panahon sa matag semana ang mga tigom sa kongregasyon ug ang pagpakig-ambit sa mga kamatuoran sa Bibliya ngadto sa uban diha sa publikong ministeryo.
Unya, niadtong 1973, samtang ako diha pa sa ulahing 20 anyos, nagsugod ako sa pag-antos sa mga labad sa ulo ug mga atake sa depresyon. Ang mga labad sa ulo ug ang depresyon misamot sa misunod nga duha ka tuig ug nahimong mas subsob. Kini nagkinahanglan ug kanunayng paningkamot sa pag-atiman sa adlaw-adlawng kalihokan.
Nahinumdoman ko pag-ayo ang usa ka biyahe sa negosyo ngadto sa Quito, Ecuador, sa ibabaw sa Kabukirang Andes. Samtang ako mikanaog sa ayroplano, gitusok ang akong ulo sa grabeng sakit nga ang akong nahunahunaan lamang mao ang pagsakay sa sunod nga ayroplano balik sa Lima.
Dihadiha miadto ako sa akong doktor. Iya akong gitambalan alang sa akong tensiyon, nagtuo nga kini maoy nakaingon sa akong kanunayng paglabad sa ulo. Apan sa dihang iyang gisusi ang likod sa akong mga mata, iyang namatikdan ang nagisi nga mga ugat. Busa gipaospital ako.
Ang mga eksaminasyon sa lawas nakita nga adunay tumor sa utok. Apan ang labi pang makapukan mao ang balita nga dako na ang tumor ug daw napilit sa utok nga kini dili na mahimong operahan. Sulod sa usa ka bulan, ang doktor miingon, nga ako mabuta. Unya ako maparalisar ug mamatay sa mga tulo ka bulan.
Ang balita nakapakurat gayod kang Ingrid, nga unang nakadawat sa pangagpas sa sakit. Gikontak dayon niya ang akong igsoong babaye, si Heide, sa Los Angeles, California, U.S.A., ug mihangyo kaniya sa pagpangitag siruhano nga mosugot sa pag-opera kanako nga walay pagdugang ug dugo—usa ka pangunang kinahanglanon alang kanamo tungod sa among hugot nga determinasyon sa pagsunod sa sugo sa Kasulatan sa paglikay sa dugo.—Buhat 15:28, 29.
Sa tulo ka adlaw lamang sa ulahi, kami nagpaingon na sa Los Angeles. Sa dihang kami naglupad sa ibabaw sa Caribbean, si Ingrid miingon kanako: “Tan-awa, pagkaanindot sa mga isla, uban sa ilang puti, balasong mga baybayon!” Milantaw ako apan walay nakita. Nawad-an na ako sa akong panan-aw!
Ang Unang Pakig-away
Sa pag-abot sa Los Angeles, gibutang dayon ako sa UCLA (University of California at Los Angeles) Medical Center. Sa Oktubre 6, 1975, gioperahan ako ni Dr. Walter Stern. Sa akong pagmata, bisag ang malipayong panagway ni Ingrid wala mag-andam kanako sa maayong balita—ilang nakuha ang tibuok tumor! Kadto ingon ka dakoa sa bola sa besbol, nga nahimutang sa tuo nga frontal lobe sa utok. Apan naputos kini sa iyang kaugalingong habolhabol ug nakuhang tibuok.
Ang dali nga pagtambal daw nakaluwas sa akong kinabuhi. “Pipila na lamang ka adlaw, wala ka na unta sa among taliwala,” miingon ang doktor. Apan ako buhi ug uban sa akong bug-os mental nga katakos! Kami malipayon kaayo!
Apan, ang panahon sa pagpaayo may mga kabalaka. Una, may nanibug-ok nga dugo sa akong usa ka bitiis, nga makalibog. Kay bisag gikinahanglan ko ang anticoagulants sa pagtunaw sa nanibug-ok nga dugo sa dili pa kini mobungkag ug makaabot sa pangunang bahin sa lawas, gikinahanglan ko usab ang coagulants (pagpatibug-ok) aron mamenosan ang pagdugo sa utok. Pagkamakapahupay sa dihang ang mga doktor malamposong nakakitag paagi sa pagtimbang sa duha ka magkakontrang mga tambal!
Ang kasakit sa 12 ka oras nga operasyon diha sa tuo nga frontal lobe—diin nalangkit ang mga emosyon—dayag maoy hinungdan sa usa ka yugto sa labihang kalipay, pagsulbong sa mga emosyon, nga dili makontrolar sa tambal. Sulod sa unom ka bulan human nga nakabalik sa Lima, ako dili-rasonable sa akong pagtulotimbang kon unsay akong mahimo, ingon nga daw maukyabon kanunay ang akong panghunahuna. Sa pipila ka bulan, kini milabay, ug ang grabeng kaguol ang mipuli, grabe kaayo nga halos kanunay akong makahunahuna sa paghikog. Makalilipay, human sa usa ka tuig nahibalik ako sa normal ug nakaatiman pag-usab sa tanan kong mga buluhaton.
Ako gitudlo ingong ansiano diha sa Kristohanong kongregasyon, ug ang hagit karon mao ang pagtimbang sa kongregasyon, pamilya, ug mga kaakohan sa negosyo. Kon dili ako mobiyahe alang sa negosyo, maghikay ako ug panahon nga mahiuban sa akong mga anak nga lalaki. Ang among paboritong lulinghayaw mao ang pagpadagan sa among mga motorsiklo diha sa balason, batohon nga mga bungtod sa ilaya sa Lima. Ang misunod nga siyam ka tuig daw dali lang nga milabay nga wala namo matikdi. Ako misugod sa pagbale wala sa nabatonan ko pag-usab nga kahimsog.
Unya, sa Mayo 1985, si Ingrid nakamatikod nga ako luspad ug dunay di-kinaiyanhong pagkawala sa kalagsik. Wala kami magtuo nga dunay laing tumor sa utok hangtod usa ka gabii sa dihang gusto kong motakilid sa katre dili ako makahimo. Ang wala nga bahin sa akong lawas naparalisar. Niining panahona gipaagi ako sa mga doktor sa abanteng paagi sa X ray, ang CAT scan, ug ang mga resulta nagpabalik kanamo sa Los Angeles.
Ang Pakig-away Mibalik
Sa Hunyo 24, 1985, gioperahan ako pag-usab ni Dr. Stern ug sa iyang tem. Ang tumor midako pag-usab, niining panahona mikanat sa likod sa parietal lobe—ang bahin sa utok nga nagkontrolar sa mga lihok sa mga tumoy nga mga bahin sa lawas. Ingong resulta, ang akong wala nga bukton ug bitiis naparalisar. Ang operasyon natapos human sa walo ka oras, nga wala makuha ang 25 porsiento sa tumor nga anaa sa kinailadman.
Ang akong bukton ug bitiis naparalisar ug diyutay human sa operasyon. Gihatagan ako ug cobalt radiation nga mga pagtambal sulod sa pila ka semana sa pagpaningkamot nga mapahunong ang pagtubo sa tumor. Apan human sa duha ka bulan sa operasyon, gikombulsiyon ako. Bisag kini daw nakontrolar sa mga tambal, sa ulahi kini mosugmat kanunay ug dili na makontrolar. Ang akong publikong kinabuhi namenosan. Ako nakaatiman sa pipila ka sekular nga trabaho sa balay, apan ang hulga sa mga kombulsiyon kanunay nga motabon kanako samag ngitngit nga panganod. Sanglit gikontrolar sa usa ka malamayong sakit sa sulod kanako mao kanunay ang tuboran sa pagkawala sa paglaom.
Kay wala masayod kon kanus-a moatake, wala na ako mangahas sa pagdumala sa mga tigom sa Kingdom Hall. Apan uban sa tabang ni Jehova, ako nakabahin sa pagpakig-ambit sa kahibalo sa Bibliya uban sa mga tawong gustong magtuon diha sa ilang mga balay. Ang pagbuhat niini nga regular nakapaokupar sa akong hunahuna diha sa atong Tuboran sa kalig-on, si Jehova nga Diyos, ug daw nakamenos sa gibating kaguol tungod sa akong dili matag-an nga kahimtang sa lawas.
Sa kataposan, sa Mayo 1988, gikombulsiyon akog maayo nga tungod niini naparalisar ang akong tibuok wala nga kilid. Apan, ang mga CAT scan sa matag panahon mopakita nga ang tanan normal, nga ang tumor wala modako. Ang konklusyon mao nga ang mga kombulsiyon maoy bahin sa proseso sa pagpaayo. Bisan pa, kami midesider sa pagbalik sa Los Angeles alang sa mas malukpanong pagpaeksamin.
Si Dr. Stern, nga maoy miopera sa unang duha ka operasyon nga walay paggamit sa dugo, miretiro na. Apan maluloton niya kaming gipailaila ni Dr. Donald Becker, pangulo sa UCLA Department of Neurosurgery. Si Dr. Becker miuyon nga moopera kon kini gikinahanglan gayod ug, sa samang panahon, mosunod sa among pinasukad-sa-Bibliya nga pagtahod sa dugo pinaagig dili pagdugang kanako ug dugo.
Ang karong pamilyar nga pagsusi gisugdan. Apan niining panahona gawas sa mga hulagway sa CAT-scan ug sa angiogram sa utok, usa ka bag-o, dili-pamilyar nga teknik nga gitawag MRI (magnetic resonance imaging) giapil. Natino niadto nga, oo, dihay mga tumor—tulo ka buok!
Una pa sa gieskedyol nga adlaw sa operasyon, usa ka makahahadlok ang nadiskobrehan—ang akong dugo dili motibuok! Ang tambal nga akong gigamit aron mapugngan ang mga kombulsiyon nagdaot sa platelets sa dugo. Busa sa misunod nga duha ug tunga sa semana, kini nga tambal anam-anam nga gipulihan ug laing tambal nga walay sama niining makadaot nga epekto. Ang kausaban masakit tungod kay sa panahon nga kadto natapos, giantos ko ang sunodsunod kusog nga mga kombulsiyon.
Ang Ikatulong Operasyon
Sa kataposan miabot ang adlaw sa operasyon, sa Agosto 1, 1988. Sa 6:00 s.b., si Ingrid ug ako nagbayloay ug emosyonal nga mga panamilit. Pila ka minuto sa ulahi gidala ako ngadto sa lawak operahanan. Kadto mikabat ug 12 ka oras sa ulahi dihang migawas si Dr. Becker aron ibalita kang Ingrid nga ilang nakuha ang tanang tumor—bisan ang bahin nga nahibilin gikan sa ikaduhang operasyon tulo ka tuig sa miagi—ug nga ako nawad-an lamag 240 cc nga dugo!
“Apan dunay nakapabalaka gihapon kanako,” miingon si Ingrid. “Unsa kahay mental nga kahimtang ni Hans sa dihang siya mahigmata? Mailhan pa kaha ako niya nga iyang asawa?” Sayo sa pagkasunod buntag, gipasulod si Ingrid sa mga doktor aron makakita kanako. Sa gibukas ko ang akong mga mata, miingon ako, “Schatzi,” usa ka termino sa pagmahal nga kanunay kong gamiton. Ug, sumala sa iyang giingon, “Kadto maoy sinugdanan sa usa ka bag-ong adlaw!”
Ang Pakig-away Nagpadayon
Apan, ang panahon sa akong pagpaayo daw walay kataposan. Duha ka tuig sa ulahi, bag-ong mga tumor ang nakaplagan nga nakabalda sa akong pagkaayo. Busa sa Nobyembre 26, 1990, gioperahan ako sa ikaupat nga higayon sa utok. Duha ka laing tumor ang gikuha. Nahibalik na usab ako sa wheelchair, ug sa makausa pa ang akong adlaw tugob sa masakit nga ehersisyo sa bitiis aron pukawon ang utok sa paghinumdom sa pagpalakaw kanako pag-usab.
Bisan pa, ang mga tumor sa ulahi mibalik na usab, ug niining panahona nahiling nga kini makamatay. Ang akong labing bag-o nga operasyon nahitabo niadtong Hulyo 16, 1991; apan duna pay daghang tumor ang dili kaoperahan. Ako gipadapatag usa ka espesyal nga pagtambal sa radyasyon sa pagpaningkamot sa pagpakuyos ug sa pagpatunaw niana. Naglaom kami nga kini molampos, apan ang akong terapiya sa pagpaayo mas malisod pa.
Ang pagpalandong sa umaabot basi sa akong kahimtang sa pisikal moagak lamang sa pagkawala sa paglaom. Ang bugtong maalamong paagi mao ang pagpalandong sa espirituwal nga mga butang. Ingon sa daw gisulat nga personal alang kanako, ang Bibliya nagaingon: “Kay samtang ang paugnat sa lawas may diyutayng kapuslanan; ang diyosnong debosyon mapuslanon gayod sa tanang butang, sanglit kalaoman man kini sa kinabuhi karon ug usab nianang sa umaabot.”—1 Timoteo 4:8.
Ang kinabuhi nga umaabot maoy kinabuhing walay kataposan diha sa bag-ong kalibotan sa Diyos. Ang ebidensiya nagpamatuod nga kana haduol na, oo, nga sa dili madugay ako modagan ug molukso sama sa usa ka lagsaw. (Isaias 35:6) Ug kon ugaling ako mamatay man sa dili pa moabot ang bag-ong kalibotan, nan ang pagkabanhaw gipasalig man alang niadtong matinumanon kang Jehova. Dili sa bisan unsa man nga kalig-on diha sa atong bahin nga atong mabatonan ang kinabuhing walay kataposan, kondili pinaagi sa atong matinumanong pag-alagad sa atong Diyos, nga si Jehova.—Sumala sa giasoy ni Hans Augustin.
[Hulagway sa panid 23]
Uban sa akong asawa, si Ingrid