Pagkamatinud-anon—Ang Uban ra bay Angayng Magpakita Niini?
“DI KO gustong mamakak, ug di pod ko gustong bakakan!” matod sa usa ka 16 anyos nga dalagita. Kadaghanan kanato mobatig sama niana. Gusto nato nga ang impormasyon nga ihatag kanato—gisulti man o gisulat—maoy tinuod. Apan mosulti ba pod ta sa tinuod kon kitay mopasag impormasyon ngadto sa uban?
Sa usa ka surbi nga gihimo sa Alemanya, ang kadaghanan sa mga tawo nga gisurbi mibati nga “mahimo rang mamakak ug ginagmay aron panalipdan ang kaugalingon o ang uban, oo, gikinahanglan pa gani kini aron mahuptan ang maayong relasyon sa usag-usa.” Ug ang usa ka magsusulat miingon: “Ang pagsultig tinuod sa tanang panahon maayo man apan kini makalaay.”
Posible kaha nga gusto natong ang uban mosulti kanato sa tinuod apan kita usahay mobati nga puwede rang mamakak? Hinungdanon ba kon kita mosulti sa tinuod o dili? Unsay mga sangpotanan sa pagpamakak?
Ang Kadaot nga Ipahinabo sa Pagkadili-matinud-anon
Hunahunaa ang kadaot nga ipahinabo sa pagkadili-matinud-anon. Ang pagpamakak moresultag kawalay-pagsalig tali sa magtiayon ug taliwala sa mga membro sa pamilya. Ang walay-pasukaranan nga tabi makadaot sa dungog sa usa ka tawo. Ang pagpanikas sa mga empleyado magpadako sa gasto sa kompaniya ug makapamahal sa mga produkto niini. Ang dili pagdeklarar sa eksaktong balayranan sa buhis makakunhod sa gikinahanglang pondo sa gobyerno alang sa pagtaganag mga serbisyo sa publiko. Ang tinuis nga impormasyon sa mga tigdukiduki nagdaot sa ilang maayong mga karera ug sa reputasyon sa tinamod nga mga institusyon. Tungod sa malimbongon, daling-makapadato nga mga negosyo, ang mga mamuhonan nga daling motuo napildihan sa dugay na nilang gitigom nga salapi o nakaagom ug mas grabe pa niana. Dili ikatingala nga ang Bibliya nagsulti nga lakip sa mga butang nga gidumtan ni Jehova nga Diyos mao ang “bakakon nga dila” ug ang “usa ka bakakong saksi nga nagasabwag ug kabakakan”!—Proverbio 6:16-19.
Ang kaylap nga pagpamakak makadaot dili lamang sa tagsatagsa ka tawo kondili sa tibuok katilingban usab. Mouyon niana ang daghang tawo. Apan, ngano man nga ang mga tawo tinuyong mamakak? Ug ang tanan bang matang sa dili pagsultig tinuod maoy pagpamakak? Atong hisgotan ang mga tubag niini ug sa uban pang mga pangutana sa sunod nga artikulo.
[Hulagway sa panid 3]
Ang pagpamakak moresultag kawalay-pagsalig tali sa magtiayon