Ang mga Doktor Misulay sa Pagkuha sa Among Anak nga Babaye
AKO kuwarentay-dos anyos ug mabdos! Ang mga doktor mipahayag dihadiha sa posibilidad sa mga problema alang sa usa ka babayeng sama kanakog edad, ug sa mga problema unya sa bata. Ang usa ka paagi nga gitawag amniocentesis ang gisugyot. Pinaagi sa pagkuha ug gamay nga amniotic fluid gikan sa matris, matino sa mga doktor kon duna bay depekto ang gene, sama sa Down’s syndrome. Ang mga doktor sa katibuk-an mosugyot ug aborsiyon kon makita ang maong depekto.
Apan, midumili ako sa maong eksamin, misaysay nga sa bisan unsang kahimtang dili gayod ako magpaaborsiyon. Nawala kana nga kababagan, nagpaabot ako sa usa ka makalipay nga pagmabdos. Ang sunod nga lakang aron mahapsay ang tanan mao ang pagpangitag pediatrisyan nga motahod sa among kagustohan ug dili mohatag ug dugo, sanglit ang akong bana ug ako mga Saksi ni Jehova man. Nagsabot kami ug panahon, nakigkita sa doktor, ug gisaysay ang among baroganan mahitungod sa dugo. (Genesis 9:4, 5; Levitico 17:10-14; Buhat 15:19, 20, 28, 29) Siya miingon nga nakasabot siya ug nga walay problema. Buweno, masayon kadto, sa hunahuna ko.
Usa ka Malamposon nga Pagpanganak, Apan . . .
Hapit na ako nga manganak, ug naghinamhinam kaming tanan! Biyuda ako nga nagpadako ug tulo ka anak nga lalaki sa dihang nagminyo pag-usab. Ang akong bag-ong bana, si Gino, nakapanunod usab sa akong inahan, kinsa nagpuyo uban nako sukad nga namatay ang akong unang bana.
Nagsugod ang pagbati sa Lunes sa gabii, Pebrero 17, 1986. Si Gino, si Mama, ug ako miadto sa ospital, uban sa akong kamanghurang anak, si Matthew. Ang magulang nga mga lalaki mipili sa paghulat sa balay. Gitagbo kami sa lawak sa maternity ni Evelyn, usa ka kaubang Saksi, nga rehistradong nars. Siya gipahibalo nga ako nagbati ug miadto gilayon sa ospital. Kulbahinam kaayo ang akong pagpanganak alang kanamong tanan. Miokupar kami ug lawak sa pagpanganak, nga dunay panimalaynong palibot. Si Gino pa gani ang miputol sa pusod. Ang usa sa mga nars nagdalag sorbetes, ug among gisaulog ang pagsulod ni Kaleigh sa among mga kinabuhi.
Sa milabay ang duha ka adlaw mipauli na ako sa balay. Wala gayoy kakulangan sa mga katabang. Ang akong inahan, kinsa 84 anyos, maoy tuboran sa tabang ug pagdasig. Dali ra akong kapuyan niadtong unang pipila ka adlaw, busa giapresyar ko gayod ang iyang pag-alima kanako ug sa bata. Apan sa milabay ang usa ka semana, nabalaka kami kang Kaleigh. Dili siya maayong mosuso ug sobra rang makatulog kay sa gihunahuna ko nga angay sa bag-ong nahimugso. Ang iyang kolor nabag-o nga may pagkadalag. Akong gitawag ang pediatrisyan ug nakigsabot sa pakigkita kaniya niadtong adlawa.
Sa pagka alas 2:00 s.h., nakahuman na ang doktor sa paghiling kaniya ug nakakuhag gikinahanglang mga dugo alang sa mga eksamin. Kami gisultihan nga iya lang kaming pahibaloon sa ulahi sa mga resulta. Sa kataposan miabot ang iyang tawag sa mga alas singko. Kami gisultihan sa pagdala dayon kang Kaleigh sa usa ka nagatudlo nga ospital nga kapin sa 160 ka kilometros sa amihanang-kasadpan gikan kanamo, sanglit siya kinahanglang bug-os ilisan ug dugo. Akong gipahinumdoman ang doktor nga kami mga Saksi ni Jehova ug miingon na usab nga kami dili magpadugang ug dugo bisan sa unsang mga kahimtang. Kon dili niya tahuron ang among mga pagtulon-an, among gihangyo siya nga sultihan niya kami dihadiha aron makapangita kami ug doktor nga motahod sa among pagtulon-an.
“Ambot lang,” siya mitubag, “Hunahunaon ko pa kini ug pahibaloon ko kamo.”
Mapailobong naghulat kami sa iyang tawag. Wala makadungog kaniya sa pagka alas 7:00 s.g., mitawag si Gino ug gisultihan nga ang doktor wala pa makadesider kon unsay iyang hunahuna. Nagduhaduha na kami karon, sanglit ang doktor miingon man kon unsa ka importante nga tambalan dayon si Kaleigh. Niining puntoha among gitawag ang kaubang mga Saksi sa ilang pagdasig ug tabang. Ang ilang tubag dihadiha, ang uban miabot bisan sa gilay-ong 30 ka kilometros.
Sa alas 9:00 s.g., mitawag ang doktor ug giingnan kami sa paghatod kang Kaleigh sa among lokal nga ospital alang sa dugang nga eksamin. Si Gino nahibalo nga kon makaabot na si Kaleigh didto, sila makabaton ug bug-os nga awtoridad kaniya ug tinoon nga siya ibalhin ngadto sa nagatudlong ospital alang sa pag-ilis sa dugo. Busa miingon ang akong bana nga iya pa kining hunahunaon ug iyang pahibaloon ang doktor sa pagkabuntag.
Kasamtangan, ang among kaubang mga Saksi nanawag sa telepono naningkamot sa pagpangitag laing pediatrisyan. Tungod kay gabii na man, ang ilang mga paningkamot napakyas. Makalilisang ang panagway ni Kaleigh, ug naguol kaayo ako sa hilabihan. Ang pasidaan sa doktor nga dakong masakiton si Kaleigh, ug kon unsa ka peligroso ang grabe nga jaundice, nagbalikbalik sa akong hunahuna. Sa akong gikugos siya ug mihilak, nahibulong ako kon unsay pag-atubang sa doktor sa iyang konsensiya, nahibalo nga malimbongon kaayo siya kanamo.
Pagkadako nga paglipay kadto samtang ang among Kristohanong mga igsoon nagtigom ug nag-ampo alang kanamo. Gibati ko nga napalig-on kaayo ug nadasig sa pag-atubang sa bisan unsay mahitabo. Ang pagpangitag doktor nagpadayon, ug kadto maoy alas 11:30 s.g. Gisultihan dayon ako ni Gino nga mas maayong mohawa kami sa balay. Segurado siya nga dunay mga plano ang mga doktor. Dili ako makatuo niini. Apan misobli si Gino: “Mas maayong manggawas dayon kita dinhi.” Sa gihapon, naglingkod ako didto.
Unya, sa mga alas 11:45 s.g., ang telepono mibagting. Si Evelyn kadto, nagtawag gikan sa ospital. Siya gihangyo sa pagtrabaho sa wala sa iskedyol nga turno niadtong gabhiona, usa ka butang nga talagsaon kaayo. Samtang nagtabang diha sa lawak sa pagpanganak, gitawag ang doktor aron sabotan ang kaso nga nalangkit ang pagdugang ug dugo ug sa pagkuhag mando sa husgado sa paghimo niini. Karon kombinsido na ako!
Igo ra Gayod nga Nakaikyas
Among gipangdasok ang mga butang diha sa malita, nagbutang ug mga pagkaon ug susama niini sa mga bag sa groseriya, ug midalidali sa pagsakay sa kotse. Gihatagan kami sa ngalan sa usa ka doktor sa Jacksonville, Florida, nga posibleng makatabang. Kini maoy 320 ka kilometros nga pagmaneho, ug kadto maoy singko minutos lapas sa tungang-gabii.
Sa milabay ang kinse minutos, usa ka kotse ug ambulansiya nga may mga suga nga nagpangidlap miabot sa among balay. Lima ka opisyal gikan sa Department of Health and Rehabilitative Services nanuktok sa pultahan. Mibangon si Mama, kalmadong miadto sa pultahan, ug yanong miingon nga ang bata ug ang iyang mga ginikanan wala didto. Sila mihangyo sa pagsulod ug sa pagtan-aw sa ilang kaugalingon. Sila miingon nga ilang kuhaon ang bata. Ang matag lawak latid nga gisusi. Ila pa ganing gitan-aw ang usa sa mga hunos sa senina sa mga bata. Wala makaantos si Mama ug nangutana: “Nagtuo ba gayod kamo nga ilang ibutang ang bata dinha?”
Mga alas singko sa buntag nga kaming nakaabot sa Jacksonville. Karon naghulat kami ug upat ka oras. Ang doktor nga among gilaomang pakigkitaan wala mobukas sa iyang opisina hangtod sa alas 9:00 s.b. Samtang mabalak-on kaming naghulat, maoy anaa sa akong hunahuna kon ang mga doktor balik sa Vero Beach tinuod ba gayod nga nabalaka sa panglawas sa akong anak sanglit sila nangita man gayod ug paagi sa pagtuman sa ilang gusto. Bisan tuod maayo ang ilang tuyo, ang ilang baroganan nga gikinahanglan ang pagdugang sa dugo sa pagluwas kang Kaleigh gikan sa seryosong kadaot sa yano dili matuod. Dunay gidawat nga dili-dugo nga tambal alang sa kondisyon ni Kaleigh ug mao lamang kana ang among gipangita.
Dihadiha sa alas 9:00 s.b., among gitawag ang opisina sa doktor, nagbatbat sa pagkadinalian sa among kahimtang ngadto sa nars. Siya miingon nga tawgon dayon kami sa doktor sa madali. Balikbalik nga mitawag kami. Sa kataposan, ang nars miingon nga ang doktor dili motawag ug dili motabang kanamo. Kadto maoy ala 1:00 s.h. Mibati kaming walay mahimo ug nawad-ag paglaom. Midesider ako sa pagkanaog sa lawak-hulatanan ug mogamit sa telepono didto, dili gusto nga gamiton ug dugay ang telepono sa lawak.
Tuboran sa Tabang
Mitawag ako sa lokal nga Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka Saksi nga nagtrabaho didto malulutong namati ug dihadiha miabot sa pagtabang kanamo. Siya midalidali sa pag-adto sa motel ug gidala kami sa ubay-ubayng mga klinika, apan dili makatabang kanamo, sanglit kulang sila ug kasangkapan. Si Kaleigh nagkinahanglan ug linain tambal nga kahayag, o phototherapy. Ang gidaghanon sa iyang bilirubin misaka gikan sa 29 miligramos matag 100 ka milimitro, ug ang gidaghanong 25 giisip na nga grabe.
Unya ang Saksi nakahinumdom ug ospital ug doktor nga bag-o pang nakaopera nga walay dugo sa usa ka batang babaye sa magtiayong Saksi. Busa mipaingon kami didto. Apan midesider kami nga dili gayod namo bulagan si Kaleigh ug dili tugotang mawala siya sa among panan-aw hangtod nga positibo kami nga ang among pinasukad sa Bibliya nga mga tinguha tahuron. Misulod kami sa lawak sa emerhensiya ug gitubag ang tanang mga pangutanang gibangon. Wala makatuo ang nars ug balikbalik nga nangutana: “Nganong mibiyahe kamo hangtod dinhi gikan sa Vero? Dili ako makatuo nga dinhi mismo sa Florida, mamugos sila sa pagkuha sa bata gikan sa maayong mga tawo nga sama kaninyo.”
Sa dihang natapos ang mga papeles, tulin nga milihok ang tanang butang. Kaming tanan gidala sa usa ka lawak sa paghiling, diin didto gihuboan si Kaleigh, ug ang kritikal nga tem sa pag-atiman gipatawag. Samag lanog diha sa pasilyo mao ang among nadungog: “Sila mga Saksi ni Jehova, walay dugo, walay dugo.” Wala magdugay ang doktor nga nangulo sa kritikal nga tem sa pag-atiman misulod sa esena ug miingon nga himoon niya ang bug-os nga pag-ilis sa dugo.
Lig-ong gipahayag ni Gino ang among baroganan pag-usab, ug ang doktor miadto aron sa pakigsabot sa iyang isigkaingon. Kinahanglan nga sugdan na karon ang IV kang Kaleigh. Ako sa pisikal ug sa emosyonal lapoy na karon ug dili gayod makaagwanta sa pagtan-aw sa bata nga gitusokan ug daghang dagom o mamati sa iyang tiyabaw. Niining puntoha, nahibulong si Gino kon ang bata ba makaantos niining tanan. Mainampingong mikuha si Gino ug gamayng buhok gikan sa iyang ulo ug gibutang kini sa iyang bulsa. Gusto siyang makabaton ug butang gikan niining gamayng batang babaye aron mahinumdoman siya.
Niadtong gabhiona, gibutang si Kaleigh diha sa iyang samag incubator nga higdaanan nga may mga bendahi sa iyang mga mata aron maproteksiyonan kini gikan sa linain nga mga kahayag nga ilang gamiton niining mga kasoha. Si Gino ug ako nagduhaduha gihapon nga tahuron ang among baroganan bahin sa isyu sa dugo, busa wala gayod kami mobiya sa kiliran sa bata, bisan pa nga kini mao ang among ikaduhang gabii nga walay katulog. Ang doktor nga mao ang nagdumala misulod sa lawak ug gipahayag ang iyang tinguha sa pagdugang kang Kaleigh ug dugo. Sa gihapon, gipatin-awan siya sa among pinasukad sa Bibliya nga baroganan bahin sa dugo.
Sa kataposan, siya miingon: “Buweno, unsa man ang hinungdanon?” Gipatin-aw ni Gino nga buhaton namo ang tanan namong mahimo sa pagsanta nga madugangan ang among anak ug dugo. Sa pagkamatuod, kami nagmanehog 320 ka kilometros sa tungang gabii aron sa pagsanta sa maong butang. Iyang gisultihan ang doktor nga kinahanglan laing mando sa husgado ang kuhaon, ug sa maong panahon mangawala na kami. Milakaw ang doktor nga walay timik. Sa makausa pa nangamdam kami. Amo ba kahang sakmiton ang bata ug managan? Milili ako sa lawak ug mitan-aw sa pasilyo. Gusto kong masayod kon hain ang mga agianan, kon unsa may ugaling mahitabo.
Hinay nga milabay ang gabii. Matag duha ka oras kuhaan ug dugo si Kaleigh gikan sa kiting. Ang taas nga numero anam-anam nga mius-os. Ang tambal miobra! Sa sulod sa duha ka adlaw, ang regular nga mga eksamin sa dugo ginakuha matag duha ka oras. Napaknit ang panit diha sa gamayng kiting ni Kaleigh tungod sa tanang mga pagtusok sa dagom. Siya naanad na niana, ug usahay dili na gani motiyabaw dihang tusokon siya.
Kasamtangan, nalipay kami sa mahigugmaong mga pagduaw sa daghang Saksi gikan sa Jacksonville nga nahibalo sa among kahimtang. Ang magtiayon kansang batang babaye nga bag-o pang gioperahan nga walay dugo mao ang pipila nga unang miabot. Pagkamakapadasig sila alang kanamo! Gisultihan kami sa cardiologist nga ang pagdugang sa dugo mas peligroso pa kay sa jaundice. Uban niana nga impormasyon sa kataposan among gibati nga luwas nang biyaan ang bata sa unang higayon sulod sa tulo ka adlaw.
Bug-os nga Naayo
Human bug-os nasusi sa daghang doktor gikan sa nagkalainlaing natad sa medisina ang bata, kami gisultihan nga siya walay dili-maayong mga epekto gikan sa jaundice, nga sumala sa ilang giingon nakapatingala kanila. Karon sa kataposan kami makapauli. Naghinamhinam ako sa pagkugos kang Kaleigh nga walay IV nga mga tubo nga nataod kaniya. Sanglit among gihimo ang among may kahibalo nga pagpili alang sa luwas nga phototherapy ug kay midumili kami sa dugo uban sa tanang mga riyesgo niini, kami walay kabalaka nga matakdan si Kaleigh sa AIDS, hepatitis, o ubang makahahadlok nga sakit.
Usa pa ka problema ang atubangon namo. Ang mando sa husgado sa Vero Beach balido gihapon, busa wala gayod kami mangahas sa pagpauli hangtod nga kini makanselar. Ang doktor nga nagdumala maluluton kaayo sa paghimog hinungdanong mga tawag sa telepono, gipahibalo ang hingtungdan nga mga awtoridad sa pagtambal nga nadawat sa bata. Kay naatiman na kadto, kami mipauli sa balay.
Siyempre, kami, wala na maghunahuna sa pagdala ug balik kang Kaleigh sa iyang orihinal nga pediatrisyan. Ang mga doktor sa Jacksonville, gidahom kini, miuyon sa paghawid sa tanang mga rekord sa bata hangtod nga makakita kamig laing doktor. Wala diay kami masayod nga nainila ang among gamayng bata ug unsa ka mapihigon sa mga doktor sa Vero Beach!
Nakigsabot ako ug laing pediatrisyan nga girekomendar kanamo tungod kay siya miingon nga iyang tahuron ang mga Saksi ni Jehova bahin sa isyu sa dugo. Akong gidala si Kaleigh sa iyang opisina. Gihuboan siya, ug gitimbang siya sa nars ug gikuha ang iyang temperatura. Naghigda si Kaleigh sa lamesa naghulat sa doktor. Siya misulod ug gilabyan siya, nag-ingon nga siya ug ubang mga pediatrisyan nakauyon nga dili sila motambal sa bata ug nga ilang suportahan ang pediatrisyan nga mikuhag mando sa husgado.
Akong gihisgotan nga iyang gisultihan ang akong mga higala nga motabang siya sa among baroganan mahitungod sa isyu sa dugo. Siya miangkon nga wala siya misulti nga iya kadtong buhaton. “Buweno, mao gayod kanay ilang gibati nga mao kanay imong buhaton,” mitubag ako. Uban niana migawas siya sa lawak, wala gayod motan-aw sa bata nga naghigda sa lamesa. Samtang giseninaan ko siya, misugod ako sa paghilak pag-usab, nagpalandong sa pagkawalay-pagbati sa mga tawo, apil niadtong ginaingon nga dedikado sa pag-atiman sa ilang isigkatawo.
Aron padayon nga mahiling si Kaleigh, kinahanglan nga dalhon ko siya kapin sa 60 ka kilometros sa usa ka doktor nga andam sa pagtambal kaniya. Nagtuo ako nga daghang doktor wala motuo nga kami modumili gayod gikan sa dugo kon bahin sa kritikal nga kinabuhi ug kamatayon nga situwasyon. Sila nagtuo nga mousab ra ang among mga hunahuna. Kinahanglan among ipahibalo nga kami tim-os, dedikadong mga Saksi sa among Diyos ug nga ang pagsunod sa iyang balaod maoy magauna sa bisan unsa pang butang.
Ang among eksperyensiya nakitang nakatabang sa ubang mga ginikanang Saksi sa paghisgot sa medikal nga pagtambal uban sa ilang doktor. Sila mas espisipiko na sa pagpangutana sa ilang doktor kon unsay iyang buhaton ubos sa espisipikong mga kahimtang. ‘Unsa man kahay imong pag-atubang niadto?’ sila nangutana mahitungod sa among situwasyon. Ug ang pagkutlo sa among eksperyensiya nakapaamgo sa mga doktor nga ang mga Saksi ni Jehova motuman gayod sa ilang isulti.
Nahibulong kami hapit upat ka bulan human niadto nga nakadawat ug sulat gikan sa Department of Health and Rehabilitative Services nga nag-ingon nga natapos na sila sa ilang imbestigasyon sa mga sumbong sa medikal nga pagpasagad batok kanamo. Ang mga sumbong, sumala pa sa sulat, nakitang walay-kalig-onan ug gidismis. Akong gitawag ang departamento aron sa pagsusi mahitungod sa ilang imbestigasyon. Gusto akong masayod kon unsay nalangkit niining imbestigasyona. Ang babaye nga nagdumala miingon nga gitawgan lang nila ang Jacksonville sa pagtino kon unsay gihimo. Sila natagbaw niadto.
Si Kaleigh karon tres anyos na. Siya maoy larawan sa usa ka mahimsog ug tuboran kanunay sa kalipay. Gusto kaayo siya ug mga tawo ug malipay sa pagsagop sa uban sa kongregasyon ingong iyang temporaryong mama o papa. Daghang higayon nga napahayag kini, “Oh, pagkatahom sa imong apo!” Mopahiyom lang ako ug moingon, “Dili, anak ko siya.” Pagkadako sa akong pasalamat ngadto sa among mahigugmaong Diyos!—Sumala sa giasoy ni Bonnie Deskins.
[Blurb sa panid 13]
“Sila miingon nga ilang kuhaon ang bata”
[Blurb sa panid 14]
Amo ba kahang sakmiton ang bata ug managan?”
[Letrato sa panid 15]
Uban sa akong anak nga babaye, si Kaleigh