RSD—Usa ka Makalibog, Masakit nga Balatian

Sinulat sa Koresponsal sa Pagmata! sa Canada

ANG Reflex Sympathetic Dystrophy (RSD) maoy “usa sa labing makalibog nga mga simtoma sa medisina ug usa sa kinasakitan ug lagmit makahugo,” nagsulat si Allison Bray diha sa mantalaang Winnipeg Free Press. Ang RSD “kasagaran dili matino pinaagi sa eksaminasyon diha sa klinika tungod lamang kay kini wala pa kaayo hisabti,” matod pa sa pasyenteng si Anna Alexander diha sa British Medical Journal. Ang mao gihapong basahon nag-ingon nga ang RSD sayop nga pagkadayagnos diha sa mga bata. Sulod sa daghang tuig ang mga doktor nagtuo pa gani nga ang panakit anaa lang sa hunahuna, minugna sa kaugalingon.

Kadtong nag-antos niining misteryosong balatian makaagom ug walay undang nga panakit ug sa pipila ka kaso lugos makahinumdom nga walay gihimo nga nagpahinabo sa grabeng panakit. Si Sarah Arnold nagsulat diha sa Accent on Living: “Ang balatian gipahinabo sa usa ka samad o bun-og sa usa ka dapit sa lawas nga punog mga tumoy sa nerbiyos, sama sa kamot o tiil. Ang samad mahimong gamay ra kaayo sama sa usa ka tusok sa dagom o sama ka grabe sa operasyon. Ang unang timaan sa balatian mao ang walay undang nga panakit nga mas grabe kay sa samad. Ang mga simtoma mao ang grabeng panghapdos diha sa usa ka lugar, pagkasensitibo kaayo sa temperatura ug kahayag, kausaban sa buhok ug kuko ug kausaban sa kolor sa panit.”

Ang balatian moagi ug daghang ang-ang. Una, manghubag ug mamula ang naapektohang lugar ug motubo ang buhok sa lugar nga walay mitubo sa una. Kini molungtad gikan sa usa ngadto sa tulo ka bulan. Sunod, ang lugar manglagom ug mamugnaw, nga mosamot ang panakit ug manggahi ang mga lutaluta ug mga lutahan. Ang osteoporosis magsugod. Sa kataposan, manguyos ang naapektohang kaunoran, mokulo ang mga ugat, ug mokupos ang naapektohang tiil.

Mahimong mapugngan ang dili-maulian nga kadaot, matod pa ni Dr. Howard Intrater, direktor sa klinika sa panakit diha sa Health Sciences Centre sa Winnipeg. Ang mga sympathetic nerve kinahanglang babagan sa pagpadalag mga signal sa panakit.a Ang mantalaan sa Winnipeg nagtaho nga ang “mga pagtambal maoy gikan sa electrical stimulation ngadto sa beta blockers, epidural stimulators (diin usa ka electrode ibutang diha sa taludtod aron sa pagpukaw sa naapektohang lugar) ngadto sa pag-ali sa mga sympathetic nerve pinaagig mga ineksiyon.” Ang pisyoterapiya gamiton duyog sa acupuncture aron mohupay ug diyutay ang panakit ug aron makalihoklihok. Ang British Medical Journal nag-ingon nga ang “epektibong pagtambal naglakip sa kombinasyon sa pagpukaw sa nerbiyos pinaagi sa koryente, kemikal nga pagbabag sa mga sympathetic nerve, sikolohikal nga terapiya, ug sigesigeng pisikal nga terapiya.”

Dako gayod ang bentaha kon sayo nga madayagnos ang balatian. Apan, ang mga doktor nga nagsulat diha sa The American Journal of Sports Medicine nag-ingon nga ang ilang mga resulta sa pagtambal sa mga pasyente nga nadayagnos nga aduna niini nga mga simtoma nga wala pay 6 ka bulan, o gikan sa 6 ngadto sa 12 ka bulan, o kapin sa 12 ka bulan “halos parehas. Kini nga mga kaplag nagkasumpaki sa opinyon karon nga ang gidugayon sa mga simtoma nga lapas sa 1 ka tuig una sa pagtambal maoy dili maayong timaan.”

Gilaoman nga samtang magkauswag ang medikal nga kahibalo, ang RSD mas masabtan nag maayo ug ang mga tawong nag-antos niining sakita makadawat ug mas epektibong tambal.

[Footnote]