Mga Programa sa HK nga Gitumong sa mga Batan-on—Unsa ka Malamposon?
MGA 15 ka tuig kanhi, giproklamar sa HK ang tuig 1985 nga Internasyonal nga Tuig sa mga Batan-on. Dugang pa, mga upat ka tuig kanhi, gisagop sa HK ang Programa sa Kalibotan sa Pagtabang sa mga Batan-on Ngadto sa Tuig 2000 ug Saylo Pa. Gilaoman nga kining mga programaha makapakunhod sa mga suliran ug magpauswag sa mga kahigayonan sa kapin sa usa ka bilyong mga batan-on sa kalibotan. Kini bang mga programaha nakapauswag sa kahimtang sa mga batan-on?
Sa walay duhaduha nakapauswag kini sa pipila ka bahin. Ang Choices, usa ka magasin nga gipatik sa Programa sa Kalamboan sa Hiniusang Kanasoran, naghatag ug pipila ka pananglitan: Sa Thailand kapin sa katunga sa wala pa magtunghang kabataan ang kulang sa pagkaon sa 1982. Apan wala pay napulo ka tuig sa ulahi, ang kasarangan ug grabeng malnutrisyon halos nahanaw na. Sa nasod sa Oman, diha lamay tulo ka tunghaan sa 1970 ug 900 lamang ka mga batang lalaki ang nagtungha. Apan sa 1994, duolag 500,000 ka mga bata sa maong nasod ang nagtungha, ug 49 porsiyento kanila maoy mga babaye. Sa walay duhaduha, kana maoy malamposong mga resulta.
Bisan pa niana, ang publikasyon sa HK nga United Nations Action for Youth nag-ingon nga ilabina sa nagakaugmad nga kalibotan, ang pag-uswag nagawngan sa dumalayong mga suliran maylabot sa edukasyon, panarbaho, ug kakabos, ug kini maoy pipila lamang sa mga bahin nga maoy gitumong nga palamboon sa Programa sa Kalibotan.
Daghang nagakaugmad nga mga nasod, pananglitan, dili makakab-ot sa tumong sa primarya nga edukasyon para sa tanang kabataan sa tuig 2000. Ang mga ginikanan niining mga nasora sagad dili makapatungha sa ilang mga anak tungod kay walay tunghaan o kaha dili makaarang. Ingong resulta, matod sa United Nations Action for Youth, “ang gidaghanon sa mga tawong dili makamaong mobasa ug mosulat mopadayon sa pag-uswag.” Ang iliterasiya, sa baylo, makatampo sa pagkawalay-trabaho, ug ang pagkawalay-trabaho motultol sa daghang sakit sa katilingban, sama sa “ubos nga panglantaw sa kaugalingon, pagkawalay-pulos,” ang pagkausik sa batan-ong mga katakos, ug pag-ilaid sa kakabos. Ug bisan tuod ang kakabos mohampak sa mga batan-on ug tigulang, ang mga batan-on ilabinang daling madaot. Ang samang tinubdan sa HK mihinapos nga bisan pa sa tanang paningkamot, “ang kagutom ug malnutrisyon nagpabilin taliwala sa labing seryoso ug lisod tul-irong mga hulga sa katawhan.”
Bisag ang maayog-tumong nga mga programa ug kugihang mga propesyonal nakahimog mga kauswagan, dili kini makawagtang sa mga hinungdan sa mga sakit sa katilingban. Labaw pa ang gikinahanglan sa pagpalampos niana. Sumala sa giingon sa librong Mensenrechten en de noodzaak van wereldbestuur (Tawhanong mga Katungod ug ang Panginahanglan sa Pagmando sa Kalibotan), ang mga suliran sa kalibotan masulbad lamang ‘kon motungha ang usa ka kagamhanan sa kalibotan nga makaarang sa pagpakanaog ug ikapatuman nga mga balaod.’ Busa, dili ikatingala nga ang mga Kristohanon—mga batan-on ug tigulang—nagalaom sa umaabot nga Gingharian sa Diyos, ang kagamhanan sa kalibotan nga maoy giingon ni Jesus sa iyang mga sumusunod nga iampo. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10) Kana nga kagamhanan makahimo gayod ug kalainan!
[Hulagway sa panid 31]
Ang edukasyon maoy usa ka paninugdang katungod ug panginahanglan sa tanang kabataan
[Credit Line]
Letrato sa WHO ni J. Mohr
[Picture Credit Lines sa panid 31]
Letrato sa FAO/F. Mattioli
Logo: Letrato sa UN