Ang Pagpahimuot Kang Jehova Mao ang Akong Pangunang Gihunahuna
SUMALA SA GIASOY NI THEODOROS NEROS
Miabli ang pultahan sa akong selda, ug misinggit ang usa ka opisyal: “Kinsa si Neros?” Sa dihang akong gipaila ang akong kaugalingon, mimando siya: “Tindog. Patyon ka namo.” Nahitabo kana sa kampo militar sa Corinto, Gresya, niadtong 1952. Ngano mang nameligro pag-ayo ang akong kinabuhi? Sa dili pa ipatin-aw kana, paasoya kog gamay bahin sa akong kagikan.
NIADTONG mga 1925, ang akong amahan nakontak sa mga Estudyante sa Bibliya (nga maoy pagkaila kaniadto sa mga Saksi ni Jehova). Wala madugay nahimo siyang usa kanila ug nagpaambit sa iyang mga tinuohan ngadto sa iyang walo ka igsoong lalaki ug igsoong babaye, nga tanan misagop sa kamatuoran sa Bibliya. Mao usab ang iyang mga ginikanan. Human niana, naminyo siya, ug natawo ako niadtong 1929 sa Agrinio, Gresya.
Pagkamakalilisang kadtong mga tuiga alang sa Gresya! Una anaa ang mabangis nga diktadora ni Heneral Metaxas. Dayon, pagka-1939, mibuto ang Gubat sa Kalibotan II, ug wala madugay human niana ang nasod giokupar sa mga Nazi. Ang sakit ug gutom kaylap. Ang miburot nga mga patayng lawas gikarga diha sa gagmayng mga karetilya. Ang pagkadaotan sa kalibotan dayag kaayo, maingon usab ang panginahanglan sa Gingharian sa Diyos.
Usa ka Kinabuhi sa Dedikadong Pag-alagad
Niadtong Agosto 20, 1942, samtang ang among grupo nagtapok para sa usa ka tigom gawas sa Tesalonica, ang among nagadumalang magtatan-aw mitudlo sa mga ayroplanong iggugubat sa Britanya nga nanghulog ug mga bomba sa siyudad ug mipasiugda kon sa unsang paagi kami napanalipdan tungod sa pagtuman sa tambag nga “dili talikdan ang atong mga panagkatigom.” (Hebreohanon 10:25) Niadtong higayona, nagtigom kami sa baybayon, ug usa ako niadtong mipresentar sa ilang kaugalingon alang sa pagpabawtismo. Pagkawas namo sa tubig, naglinya kamig tindog, ug ang among Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye miawit ug usa ka awit sa ilang pagdayeg kanamo tungod sa desisyon nga among gihimo. Dili gayod makalimtan kadtong adlawa!
Wala madugay human niana, samtang ang laing batang lalaki ug ako nagbisita sa mga tawo panahon sa among balay-ug-balay nga ministeryo, gidakop kami sa mga polis ug gidala kami sa estasyonan sa polisya. Aron ipasiugda nga gilantaw kami isip mga Komunista ug nga ang among pagsangyaw nga buluhaton gidili, gibunalan kami ug giingnan: “Si Jehova mao ra si Stalin, mga buangbuang!”
Ang gubat sibil mikaylap na niadtong tungora sa Gresya, ug mainit kaayo ang kontra-Komunistang kalihokan. Pagkasunod adlaw giparada kami labay sa among mga balay nga giposasan, nga mora bag kami mga kriminal. Apan dili lamang mao kadto ang mga pagsulay nga akong naagoman.
Mga Pagsulay sa Pagtuo Diha sa Eskuylahan
Sayo sa 1944, usa pa lang ako ka nagtunghang bata, ug ang mga Nazi padayong nag-okupar sa Tesalonica. Usa ka adlaw niana sa eskuylahan, usa ka Gregong Ortodoksong pari, nga among propesor sa relihiyon, misulti kanako nga hatagan akog pasulit bahin sa leksiyon nianang adlawa. “Dili kana siya Ortodoksong Kristohanon,” matod sa ubang mga bata.
“Unsa diay siya?” nangutana ang propesor.
“Usa ko sa mga Saksi ni Jehova,” mitubag ako.
“Usa ka lobo taliwala sa mga karnero,” misinggit siya, samtang gihawiran niya akog kalit ug gisagpa.
‘Sa unsang paagi naposible,’ hunahuna nako sa akong kaugalingon, ‘nga ang lobo paakon sa karnero?’
Pipila ka adlaw sa ulahi, mga 350 kanamo ang nanglingkod liyok sa among mga lamesa nga giandam alang sa paniudto. Ang superbisor miingon: “Si Neros maoy mag-ampo.” Akong gisubli ang gitawag nga ‘Amahan Namo,’ ang pag-ampo nga gitudlo ni Jesus sa iyang mga sumusunod, sumala sa girekord sa Mateo 6:9-13. Wala kini maangayi sa superbisor, busa masuk-anon siyang nangutana kanako diha sa iyang gilingkoran sa may lamesa: “Nganong ingon niana ang imong inampoan?”
“Tungod kay usa ko sa mga Saksi ni Jehova,” ingon nako. Tungod niana gihawiran usab ako niyag kalit ug gihapak ako sa aping. Sa ulahi nianang adlawa gitawag ako sa laing magtutudlo sa iyang opisina ug giingnan ako: “Maayo ang imong gibuhat, Neros, kupot pag-ayo sa imong gituohan, ug ayawg angka.” Nianang gabhiona, gidasig ako sa akong amahan niining mga pulonga ni apostol Pablo: “Ang tanan kanila nga nagatinguha sa pagkinabuhi uban ang diyosnong pagkamahinalaron kalangkit ni Kristo Jesus pagalutoson usab.”—2 Timoteo 3:12
Pagkahuman nako sa hayskul, kinahanglang mopili kog karera nga pagasundon. Tungod sa gubat sibil sa Gresya, kinahanglan usab nakong atubangon ang suliran sa Kristohanong neyutralidad. (Isaias 2:4; Mateo 26:52) Sa ngadtongadto, sayo sa 1952, gisentensiyahan akog 20 ka tuig nga pagkabilanggo tungod sa pagdumili sa pag-alagad ingong sundalo panahon nianang malisod nga yugto sa Gregong kasaysayan.
Ang Akong Kristohanong Neyutralidad Nasulayan
Samtang gipriso ako sa mga kampo militar sa Mesolóngion ug Corinto, nakabaton akog oportunidad sa pagpatin-aw ngadto sa mga komandante militar nga ang akong gibansay-sa-Bibliya nga tanlag dili motugot kanako nga mahimong sundalo sa pagpaluyo sa politikanhong mga kawsa. “Usa na ako ka sundalo ni Jesus,” ako mipatin-aw, nga nagpunting sa 2 Timoteo 2:3. Sa dihang giawhag ako nga maghunahuna pag-usab, miingon ako nga ang akong desisyon wala himoa sa dinaliang paagi apan human sa seryosong pagpalandong ug tungod sa akong pagpahinungod sa Diyos nga himoon ang iyang kabubut-on.
Ingong sangpotanan, kinahanglan akong mohimog pinugos nga trabaho, nga walay pagkaon kada sunod nga adlaw sulod sa 20 ka adlaw, ug matulog sa sementong salog sa seldang may sukod nga ubos ug diyutay sa uno por dos metros. Ug kauban nako niining seldaha ang duha pa ka laing Saksi! Mao kining panahona, samtang didto sa kampo sa Corinto, nga gitawag ako gikan sa akong selda aron patyon.
Samtang nagpaingon kami sa dapit nga patyanan, nangutana ang opisyal, “Wala ka bay isulti?”
“Wala,” tubag ko.
“Dili ka ba mosulat sa imong pamilya?”
“Dili,” mitubag ako pag-usab. “Nasayod na sila nga mahimong patyon ko dinhi.”
Nakaabot kami sa nataran, ug gisugo ako nga motindog sandig sa paril. Unya, inay nga mandoan ang mga sundalo nga mopusil, ang opisyal mimando, “Dad-a siya sa sulod.” Kadtong tanan usa lamang ka panglingla, nga gilaraw sa pagsulay sa akong determinasyon.
Sa ulahi, gipadala ako sa pulo sa Makrónisos, diin wala ako tugoti nga magbaton ug bisan unsang literatura gawas sa Bibliya. Napulog-tulo ka Saksi ang gibutang sa usa ka gamayng balay nga hamulag sa duolag 500 ka kriminal nga mga binilanggo. Bisan pa niana, ang literatura sa usa ka paagi gipayuhot ngadto kanamo. Pananglitan, usa ka adlaw gipadad-an akog usa ka kahon sa loukoúmia (usa ka popular nga dulse). Naikag kaayo ang mga inspektor nga tilawan ang loukoúmia nga wala sila makaalinggat sa Bantayanang Torre nga gitago sa ilalom. “Gikaon sa mga sundalo ang loukoúmia, apan ‘gikaon’ namo “Ang Bantayanang Torre!” matod sa usa ka Saksi.
Nakaabot kanamo ang usa ka kopya sa di pa dugay giluwatan nianang tungora nga librong What Has Religion Done for Mankind?, ug gihubad kini sa usa ka Saksi nga binilanggo nga makahibalog Ingles. Dungan usab namo nga gitun-an Ang Bantayanang Torre, nga naghimo sa among mga tigom sa tago. Among giisip ang prisohan ingong usa ka eskuylahan, ingong usa ka oportunidad sa pagpalig-on sa among espirituwalidad. Labaw sa tanan, nalipay kami tungod kay nasayod kami nga ang among dalan sa integridad nakapahimuot kang Jehova.
Ang kataposang prisohan diin ako gibalhog mao ang Týrintha sa sidlakang Pelopónnisos. Didto akong namatikdan ang usa ka guwardiya nga maampingong naniid samtang nagdumala ako ug pagtuon sa Bibliya kauban sa isigkabinilanggo. Nasorpresa ako nga mahimamat ang maong guwardiya sa Tesalonica mga tuig sa ulahi! Usa na siya ka Saksi niadtong tungora. Sa ulahi, ang usa sa iyang mga anak gipadala sa prisohan, dili aron mag-alagad nga guwardiya apan ingong binilanggo. Gipriso siya tungod sa samang hinungdan sa akoa.
Nabag-ong Kalihokan Human Mapagawas
Gialagaran ko ug tulo ka tuig lamang ang orihinal nga 20 ka tuig nga sentensiya. Human ako mapagawas nakahukom akong mopuyo sa Atenas. Apan, wala madugay nasakit ako sa usa ka matang sa pleurisy ug napugos sa pagbalik sa Tesalonica. Naglubog ako sa higdaanan sulod sa duha ka bulan. Sa ulahi akong nakaila ang matahom nga babayeng ginganlag Koula, ug naminyo kami sa Disyembre 1959. Niadtong 1962 misugod siya sa pag-alagad ingong payunir, nga maoy pagtawag sa bug-os-panahong mga ministro sa mga Saksi ni Jehova. Tulo ka tuig sa ulahi nakahimo ako sa pagduyog kaniya sa payunir nga buluhaton.
Niadtong Enero sa 1965, giasayn kami sa sirkitong buluhaton, nga nagduaw sa mga kongregasyon sa pagpalig-on kanila sa espirituwal nga paagi. Niana nga ting-init nakapribilehiyo usab kami nga makatambong sa among unang dakong distritong kombensiyon, sa Vienna, Austria. Dili kadto parehas niadtong gihimo namo sa Gresya diin kinahanglan kaming magtigom sa tago diha sa kalasangan tungod kay ang among buluhaton gidili. Sa ulahing bahin sa 1965, gidapit kami nga magtrabaho sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Atenas. Apan, tungod sa mga suliran sa panglawas sa pipila sa akong mga paryente, kinahanglan kaming mobalik sa Tesalonica niadtong 1967.
Samtang nag-atiman sa akong mga responsabilidad sa pamilya, padayon kaming puliki kaayo sa buluhatong pag-ebanghelyo. Kas-a, sa dihang nakighisgot sa akong ig-agaw nga si Kostas, akong gihubit kaniya ang katahom sa organisasyon sa Diyos ug ang gugma, panaghiusa, ug pagkamatinumanon sa Diyos nga naglungtad diha niana. Matod niya, “Kining mga butanga nindot unta kaayo kon naglungtad pa ang Diyos.” Gidawat niya ang akong pagdapit sa pagsusi kon naglungtad ba ang Diyos o wala. Akong gihisgotan nga manambong kami sa internasyonal nga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Nuremberg, Alemanya, sa Agosto 1969. Nangutana siya kon puwede ba siyang mokuyog, ug ang iyang higalang si Alekos, nga nagtuon usab sa Bibliya uban kanamo, buot usab nga mokuyog.
Ang kombensiyon sa Nuremberg maoy usa ka talagsaong talan-awon! Ang kombensiyon gihimo sa dakong estadyum diin gisaulog ni Hitler ang iyang mga kadaogan sa militar. Ang among tumatambong nakaabot sa kinatas-ang ihap nga kapin sa 150,000, ug ang espiritu ni Jehova nadayag diha sa tibuok nga programa. Wala madugay human niana si Kostas ug Alekos gibawtismohan. Silang duha nag-alagad na karon ingong Kristohanong mga ansiyano, ug ang ilang mga pamilya mga Saksi na usab.
Gisugdan ko ang pagtuon sa usa ka interesadong ginang. Gipahibalo sa iyang bana nga buot niyang susihon ang among mga tinuohan, ug wala madugay human niana iya akong gipahibalo nga iyang gidapit ang usa ka G. Sakkos, usa ka Gregong Ortodoksong teologo, alang sa usa ka debate. Buot sa bana nga mosuknag pipila ka pangutana kanamong duha. Miabot si G. Sakkos, uban ang usa ka pari. Ang lalaking among ginaduaw misugod pinaagi sa pag-ingon, “Una, buot kong tubagon ni G. Sakkos ang tulo ka pangutana.”
Nga nag-isa sa hubad sa Bibliya nga among ginagamit sa among mga panaghisgot, ang lalaki nangutana, “Pangutana numero uno: Kini ba tinuod nga Bibliya, o Bibliya kini sa mga Saksi?” Si G. Sakkos mitubag nga usa kadto ka awtoritatibong hubad, ug iya usab nga gihubit ang mga Saksi ni Jehova ingong “mga mahigugmaon sa Bibliya.”
Sa pagpadayon, ang lalaki misukna, “Pangutana numero dos: Ang mga Saksi ni Jehova maayo bang mga tawo?” Sa pagkatinuod, buot niyang masayran kon unsang matanga sa mga tawo ang gisugdan pagpakig-uban sa iyang asawa. Ang teologo mitubag nga sila tino gayod nga maayong mga tawo.
“Ang ikatulong pangutana,” mipadayon ang lalaki, “Gisuweldohan ba ang mga Saksi ni Jehova?” “Wala,” mitubag ang teologo.
“Akong nabatonan ang mga tubag sa akong mga pangutana, ug nakahimo na akog desisyon,” hinapos sa lalaki. Human niadto gipadayon niya ang iyang pagtuon sa Bibliya ug wala madugay nabawtismohan ingong usa sa mga Saksi ni Jehova.
Usa ka Makahuloganon, Magantihong Kinabuhi
Misugod ako pag-usab sa pag-alagad ingong magtatan-aw sa sirkito niadtong Enero 1976. Mga unom ka tuig sa ulahi, nakapribilehiyo ako nga makapakigbahin sa pagpanguna sa usa ka bag-ong matang sa pagsangyaw sa Gresya—ang pagpanaksi sa kadalanan. Unya, pagka-Oktubre 1991, ang akong asawa ug ako nagsugod sa pag-alagad ingong mga espesyal payunir. Pila ka bulan sa ulahi, kinahanglan akong mopailalom sa usa ka quadruple bypass nga operasyon sa kasingkasing, nga ikalipay nga nagmalamposon. Karon ang akong panglawas mas arang-arang, ug nahimo nakong ipadayon ang bug-os-panahong pagsangyawng buluhaton. Nag-alagad usab ako ingong ansiyano sa usa sa mga kongregasyon sa Tesalonica, ingon man nag-alagad uban sa lokal nga Hospital Liaison Committee sa pag-abag niadtong may medikal nga mga panginahanglan.
Sa nagpalandong ako sa akong kinabuhi, akong naamgohan kon unsa ka makapatagbaw ang paghimo sa butang nga makapahimuot sa atong langitnong Amahan. Nalipay ako nga gidawat ko kanhi ang iyang makapaikag nga imbitasyon: “Magmaalamon ka, anak ko, ug lipaya ang akong kasingkasing, aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.” (Proverbio 27:11) Tinuod nga nakapalipay sa akong kasingkasing ang pagtan-aw sa tibuok kalibotang pag-uswag sa gidaghanon sa sinserong mga tawo nga nagasulod sa organisasyon ni Jehova. Ang pagpakigbahin sa paghatag ug kagawasan sa katawhan pinaagi sa kamatuoran sa Bibliya ug busa mabuksan kanila ang paglaom sa walay kataposang kinabuhi diha sa usa ka matarong nga bag-ong kalibotan maoy usa gayod ka pribilehiyo!—Juan 8:32; 2 Pedro 3:13.
Kanunay kaming naningkamot nga dasigon ang batan-ong mga alagad ni Jehova nga himoon ang bug-os-panahong ministeryo nga ilang tumong, nga ihatag ang ilang panahon ug kusog kaniya. Sa pagkamatuod, ang pagsalig kang Jehova ug pagbaton ug tumang kangaya sa paglipay sa iyang kasingkasing mao ang labing makapatagbawng kinabuhi nga mahimong masinati sa usa!—Proverbio 3:5; Ecclesiastes 12:1.
[Mga hulagway sa panid 21]
(Wala paingon sa tuo)
Nag-alagad sa kosina sa Bethel niadtong 1965
Paghatag ug pakigpulong niadtong 1970 sa dihang gidili ang among pagsangyaw
Uban sa akong asawa niadtong 1959
[Hulagway sa panid 23]
Uban sa akong asawa, si Koula