ARTIKULO KʼAWUAITA 23
TRÃBI 2 Jeowara yi zroma
¿Bʉitara kʼãrẽãba yibia Jeowa trʉ̃ra?
«‹Marara mʉ̃ ʉ̃rʉ kʼawuabipanʉrã, (mawũã jarabʉ Jeowaba)›» (IS. 43:10).
KʼÃRẼTA ŨDUDAITA
Nekʼãrẽ odaibara ũdubita Jeowa trʉ̃ra neneẽãbʉta akʉza Diaruba Jeowa ʉ̃rʉ jarabʉra ũdubita sewidata.
1, 2. ¿Jesúsbara sãwũã ũdubisi iyitara Jeowa trʉ̃ra jipade yibiata?
JESÚSʼITARA Jeowa trʉ̃ra jipade yibia basi, naʉ̃ drʉa jõmaʉ̃nẽra Jesúsba nããra ũdubisi Jeowa trʉ̃are bedʼeabʉta, yi nããbema artikulodera dayirãba kʼawuasida Jesúsʼra beisita ũdubita Jeowa trʉ̃ra neneẽãbʉta akʉza Jeowaba nekʼãrẽ jõma obʉra aripebʉta (Mar. 14:36; Heb. 10:7-9). Jesúsbara iya zokʼabʉta Mil poaga berabarida tẽãra, maʉ̃ra jẽda Jeowaʼa diayi mawũã Jeowa trʉ̃ neneẽã babita (1 Cor. 15:26-28). Jesúsba nekʼãrẽ jõma odaba, ũdubisi iyara Jeowara mejãcha kãgata.
2 Jesúsʼra nama egoroeda zesi ẽbẽrarã Jeowa trʉ̃ bari bedʼeaita (Juan 5:43; 12:13). Jesúsbara iyi kʼaidubemara jaradiasi Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ (Juan 17:6, 26). Iyara ẽbẽrarã jaradiasi Jeowa trʉ̃ta akʉza miõba okata osi Jeowa trʉ̃neba (Juan 10:25). Adewara Jesúsba Jeowaʼa widiside iyi kʼaidubemarata akʉmarẽã, jarasi maʉ̃ta mawũã omarẽã iyi trʉ̃aradeba (Juan 17:11). Naʉ̃ba ũdubibʉ Jesúsʼitara Jeowa trʉ̃ra jipade yibia basita, mawũẽra ẽbẽra abaʉba Jeowa trʉ̃ta zokʼa ẽ bʉrʉ akʉza ũdukʼawuabʉ ẽ bʉrʉ, ¿maʉ̃ ẽbẽrabara sãwũã jarai iyira Jesús kʼaidubemata?
3. ¿Kʼãrẽta kʼawuadai naʉ̃ artikulodera?
3 Kristianora wãrĩnuarabara Jesúsde kĩrãkʼa kãgata akʉza wawiata ũdubipanʉ Jeowa trʉ̃ʼa (1 Ped. 2:21). Naʉ̃ artikulode akʉdayi kʼãrẽa Jeowabara iyi trʉ̃ta diasita Daizeze Nokʼo ʉ̃rʉ jaradiapanʉra idi ewade (Mat. 24:14). Akʉza kʼawuadayi dayirãitara kʼãrẽãba yibia baibarata Daizeze Jeowa trʉ̃ra.
«PɄWɄRɄ ABA JIDAITA IYI TRɄ̃ITA»
4. (1) ¿Kʼãrẽta jarasi Jesúsbara iyi ʉ̃ta wãi nãã iyi kʼaidubemara? (2) ¿Kʼãrẽ widita panʉnai?
4 Jesús ʉ̃ta wãi nãã iyi kʼaidubema naʉ̃ta jarasi: «Mamina mara ʉ̃rʉra jaure zareata zeya. Mawũẽ maraba jaradiadaya mʉ̃ ʉ̃rʉ Jerusalénʼne, Judeaza jõmaʉ̃nẽ adewara Samariade akʉza wawara naʉ̃ drʉa jõmaʉ̃nẽ» (Hech. 1:8, TNM). Maʉ̃ba Daizeze Bedʼea biara mawũã Jerusalénʼnebʉrʉ ba ẽ baibasi, drʉa jõmaʉ̃nẽ ũdukʼawuadaibasi, maʉ̃ba kʼarebaibasi ẽbẽrarã mejãchaʉta Jesús kʼaidubemara bamarẽã (Mat. 28:19, 20). Mamina Jesúsba naʉ̃ta jarasi: «Jaradiadaya mʉ̃ ʉ̃rʉ». ¿Naʉ̃bara jarakĩrãbasika Jesús kʼaidubemarabara bari Jesús ʉ̃rʉbʉrʉ jaradiaibasita, mawũã ẽ bʉrʉ ãyara nesida basika Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ũdukʼawuamarẽã? Hechos yi zroma 15de jarabʉba kʼarebayi maʉ̃ bedʼea panʉita.
5. ¿Sãwũã ũdubisida Jesús kʼaidubemaraba akʉza Jerusalénʼnebema zõrãrãba Jeowa trʉ̃ra ũdukʼawuadaibarata? (Akʉra popota).
5 Poaga 49de zõrãrã Jerusalénʼnebemata akʉza Jesús kʼaidubemarata, ãba yi jʉresida bedʼea abarika zedaita judiora ẽã sirkunsida ẽãbʉba kʼãrẽta oibarabasita kristiano bʼaita. Maʉ̃ta ãba yi jʉrebarabʉ jõna tẽã Santiago Jesús mebẽãba naʉ̃ta jarasi: «Simeónba biʼia jara ũrĩbisi Daizezeba jʉrʉkata jʉrʉside pʉwʉrʉrata, maʉ̃ranebemata pʉwʉrʉ aba jidaita iyi trʉ̃ita». Mawũẽra, ¿Santiagobara kʼai trʉ̃ta jarakĩrãbasi? Maʉ̃ bedʼea panʉita iyara jarasi propeta Amósba jaradata: «Ẽbẽrarã kama bʼairaba jʉrʉdamarẽã Jeowata baldua, judiora ẽ bawaraʉba, ẽbẽrarã mʉ̃ trʉ̃ erpanʉta. Mawũã jarabʉ Jeowabara» (Hech. 15:14-18 TNM). Naʉ̃ba jarakĩrãbʉ ʉ̃rabʉrʉ Jesús kʼaidubemara babʉrʉbara jaradiaibasita Jeowa trʉ̃ra wuabema ẽbẽrarã, mamina maʉ̃ awa ẽ basi adewara ẽbẽrarãbara ũdukʼawuadaibasita ãyira Jeowa trʉ̃bari bedʼeapanʉta.
Apostoleraba akʉza zõrãrã Jerusalénʼnebemaba kʼawuasida Jesús kʼaidubemarabara jaradiadaibasita Jeowa trʉ̃ta akʉza maʉ̃ra kristianorabara erbaibasita Jeowa trʉ̃ra. (Akʉra parrapo 5).
6, 7. (1) ¿Kʼãrẽa zesi Jesúsʼra nama egoroedara? (2) ¿Maʉ̃ awuara kʼãrẽ nebia zromata oita zesi Jesúsʼra?
6 Kĩrãbeidua Jesús trʉ̃bara jarakĩrãbʉta Jeowara dayirã ẽdrʉbibarita, mawũã ũdubisi iyara Jesústa nama egoroeda beimarẽã zokʼabʉeside dayirã ẽdrʉbita akʉza ẽbẽrarã iyi ʉ̃rʉ adewara Jesús ʉ̃rʉ ĩjãbʉra bei ẽ marẽã (Mat. 20:28). Mawũã obʉrʉba kʼarebasi Jeowaba kĩrãduamarẽã dayirã nemitiata akʉza ũduita dayirãta ewari jõmaʉ̃nẽ bamarẽã (Juan 3:16).
7 ¿Kʼãrẽa dayirãbara nesidabasi ẽdrʉbidamarẽã? jardín Edénʼne berabarida kʼarea. Nããbema artikulode kʼawuada kĩrãkʼa Adán Evaʉ̃mebara ũrĩna ẽ basi Jeowa bedʼeata, maʉ̃ba ãyara aduasida ewari jõmaʉ̃nẽ bʼaita (Gén. 3:6, 24). Mamina beideba ẽdrʉbi awuara basi maʉ̃ audre yibiata, Daizeze trʉ̃ neneẽã babita Diaruba sewa nebʉrʉta jarasi baera iyi ʉ̃rʉ (Gén. 3:4, 5). Mawũẽra ẽbẽrarã jõmaʉ̃ba kʼawuaibarabasi Jeowabara nemitia oẽbasita akʉza iyi trʉ̃ra neneẽãbʉta. Jesús nama egoroeda zesidera, Jeowa trʉ̃ne zesi akʉza Jesúsbara kʼarebasi Jeowa trʉ̃ neneẽã bamarẽã iya jaradadeba akʉza odadeba.
Ẽbẽra abaʉba Jeowa trʉ̃ta zokʼa ẽ bʉrʉ akʉza ũdukʼawuabʉ ẽ bʉrʉ, ¿maʉ̃ ẽbẽrabara sãwũã jarai iyira Jesús kʼaidubemata?
8. ¿Ʉ̃rabʉrʉ Jesús kʼaidubemara babʉrʉrabara, ¿kʼãrẽta kʼawuaibarabasi akʉza kʼãrẽta odaibarabasi?
8 Ẽbẽrarã jõma Jesús ʉ̃rʉ ĩj̈ãbʉrʉrabara judiorata mawũã ẽ bʉrʉ judiora ẽãba kʼawuaibarabasi beideba ẽdrʉbibʉra Jesús ẽãta awuarabʉrʉ yi Zeze Jeowata (Juan 17:3). Adewara naʉ̃ra ẽbẽrarã ʉ̃rabʉrʉ Jesús kʼaidubema babʉrʉrabara Jeowa trʉ̃ta erbaibarabasi akʉza ãyara zarea odaibarabasi Jeowa trʉ̃ neneẽã babita mawũã ãyi ewari jõmaʉ̃nẽ bʼaita (Hech. 2:21, 22). Mawũẽra Jesús kʼaidubemara kʼẽrẽpapanʉrabara ũdukʼawuaibarabasi Jeowata akʉza Jesústa. Maʉ̃ kʼarea Jesúsʼra kʼãwũã yiwidʼisi Juan 17:26ba jarabʉ kĩrãkʼa: «Mʉ̃a ũdukʼawuabisi bʉ trʉ̃ra, adewara ũdukʼawuabiyi, bʉa mʉ̃ kãgada kĩrãkʼa kãgamarẽã ãyirai, mʉ̃ra mawũã ãyibawara baya» (Juan 17:26, TNM).
«MARARA MɄ̃ Ʉ̃RɄ KʼAWUABIPANɄRû
9. ¿Sãwũã ũdubiseapanʉ Jeowa trʉ̃ neneẽã erbaira audre yibiata dayirãitara?
9 Dayirãba kʼawuatabeda kĩrãkʼa, kristiano wãrĩnuaraitara audre yibia baibara Jeowa trʉ̃ neneãã erbaita (Mat. 6:9, 10). Dayirãitara Jeowa trʉ̃ neneẽã erbaira audre yibia nekʼãrẽ baduira, maʉ̃ra mawũã ũdubidaibara. Mamina, ¿kʼãrẽta odaibara Jeowa trʉ̃ neneẽã babita?
10. Isaías 42-44 bayedara, ¿Kʼãrẽ ʉ̃rʉ bedʼeabʉ? (Isaías 43:9; 44:7-9 akʉza akʉra potota).
10 Isaías 42-44 bayeda kʼawuasida kʼãrẽta oibarata Jeowa trʉ̃ neneẽã erbaita. Naʉ̃ra kapitulorane Jeowaba jarabʉ ẽbẽrarã iya yiwidʼipanʉ ẽã ũdubimarẽã ãyi daizezera wãrĩnu chuta, mamina mia ababida neẽ maʉ̃ daizeze zeri ẽãre bedʼeapanʉta (akʉra Isaías 43:9; 44:7-9).
Dayirãba jarabʉdeba akʉza opanʉneba ũdubipanʉ neẽãta Jeowa kĩrãkʼara. (Akʉra parrapo 10).
11. Isaías 43:10-12 bayeda jarabʉdera, ¿kʼãrẽta jarabʉ Jeowabara iyi kʼaidu panʉra?
11 (Akʉra Isaías 43:10-12). Jeowaba iyi kʼaidu panʉra naʉ̃ta jarabʉ: «Marara mʉ̃ ʉ̃rʉ kʼawuabipanʉrã, [ . . . ] mʉ̃ra mara Zeze». Jeowaba naʉ̃ta widibʉ panʉnamarẽã: «¿Mʉ̃ awuara Daizezera bʉka?» (Is. 44:8). Dayirãba panʉseabʉ naʉ̃ bedʼeara dayi bedʼeabʉdeba akʉza kʼãrẽ obʉdeba ũdubiseabʉ Daizeze Jeowara abapaibʉta akʉza iyi trʉ̃ra yi zromata wuabemaraira adewara dayirã sãwũãbʉdeba ũdubiseapanʉ mejãcha kãgabʉta Jeowara, krĩcha ẽã Diaruba kʼãrẽ bedʼea zromata mejãcha ũdubibʉta Jeowaʉ̃me kʼẽrẽpa baseapanʉ, mawũã Jeowa trʉ̃ta neneẽãbʉta ũdubiseapanʉ.
12. ¿Sãwũã aripe berabarisi Isaías 40:3 akʉza 5de jarabʉra?
12 Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeabʉrʉdera, dayirãbara Jesúsde kĩrãkʼa opanʉ. Isaíasba jarasi Jesús zei nãã ẽbẽra abaʉba Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ bedʼeaibasita maʉ̃ba o ewabʉ kĩrãkʼa baibasita (Is. 40:3). ¿Naʉ̃ bedʼeara sãwũã aripe barabarisi? Juan buru kʼoebibariba Jesús zei nãã iyi ʉ̃rʉ bedʼeabasi maʉ̃ba o ewabʉ kĩrãkʼa basi, Jesúsʼra zesi baera Jeowa trʉ̃ne akʉza Jeowa trʉ̃ne bedʼeabasi baera (Mat. 3:3; Mar. 1:2-4; Luc. 3:3-6). Adewara Isaíasba naʉ̃ta jarasi: «Jeowaba zarea erbʉra ũdubiyi» (Is. 40:5). ¿Maʉ̃ra sãwũã aripe berabarisi? Jesús nama egoroeda zeside iya obadadeba ũdubisi sãwũãbʉta Jeowara, maʉ̃ba Jeowata nama egoroeda zebʉrʉ kĩrãkʼa basi (Juan 12:45).
13. ¿Sãwũã Jesúsde kĩrãkʼa oseapanʉ dayirãbara?
13 Dayirãsida Jesús kĩrãkʼa Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabibarira. Dayirãbara Jeowa trʉ̃ta apanʉ akʉza ẽbẽrarã jaradiapanʉ Jeowaba kʼãrẽ oda ʉ̃rʉ, mamina dayirã Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrã bia bʼaira wuabemara ũdukʼawuabibara Jesúsba kʼãrẽta osita Jeowa trʉ̃ neneẽã babita (Hech. 1:8). Naʉ̃ drʉadera mia abaʉba Jeowa ʉ̃rʉ biʼia jaradia ẽ basi Jesúsba oda kĩrãkʼara. Dayirãbida iyide kĩrãkʼa okĩrãpanʉ (Apoc. 1:5). Mamina adewara, ¿kʼãrẽneba dayirãba ũdubiseabʉ Jeowa trʉ̃ra jipade yibiata ẽbẽraitara?
SÃWŨÃ ŨDUBI JEOWA TRɄ̃RA YIBIATA DAYIRÃITARA
14. Salmo 105:3ba jarabʉdebara, ¿dayirãra sãwũã sentipanʉ Jeowa trʉ̃ kʼarea?
14 Sobiapanʉ Jeowa trʉ̃ kʼarea (akʉra Salmo 105:3). Dayirãta sobiapanʉbʉrʉ Jeowata dayirã Zeze kʼarea akʉza maʉ̃ta wuabemara jarakapanʉbʉrʉ, maʉ̃nera Jeowara mejãcha sobiabʉ (Jer. 9:23, 24; 1 Cor. 1:31; 2 Cor. 10:17). Maʉ̃ba dayirãra mejãcha sobiapanʉ Jeowa trʉ̃ta neneẽã babipanʉ baera akʉza dayirãra mejãcha sobiapanʉ wuabemara jara ũrĩbibʉrʉde Jeowara neneẽãbʉta akʉza iyara jõma bia obʉta, maʉ̃ba trajode, kolegiode, dayirã de kʼawabemara dayirãra Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrã aira perã ẽ baibara. Wãrĩnubaira Diarubara kãgabʉ dayirãra bedʼea ẽ marẽã Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉra (Jer. 11:21; Apoc. 12:17). Diaruba akʉza Diaruba sewida jarabʉta wuabemara jarakapanʉrabara kãgapanʉ ẽbẽrarã jõmaʉ̃ba kĩrãduadamarẽã Jeowa trʉ̃ta (Jer. 23:26, 27). Mamina dayirãbara Jeowa trʉ̃ra mejãcha kãga baera ewariza iyi trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeapanʉ (Sal. 5:11; 89:16).
15. ¿Kʼãrẽta jarakĩrãbʉ Jeowa trʉ̃ jaraibara?
15 Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ bedʼeapanʉta idubʉda ẽ (Joel 2:32; Rom. 10:13, 14). Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ bedʼeaibara jarakĩrãbʉ ẽ bari kʼawuaibarata saʉ̃ta Daizeze trʉ̃ta akʉza zokʼaita maʉ̃ trʉ̃ta awuarabʉrʉ jarakĩrãbʉ ũdukʼawuaibarata Daizeze sãwũãbʉta, ĩjãibarata iyi ʉ̃rʉ akʉza kʼareba nesidabʉde iyaʼa kʼareba widita (Sal. 20:7; 99:6; 116:4; 145:18). Adewara Daizeze trʉ̃ ʉ̃rʉ bedʼeaibara jarakĩrãbʉ wuabemara ũdukʼawuabita saʉ̃ta Daizeze trʉ̃ta akʉza iya kʼãrẽ nebia erbʉta adewara kʼarebaita yi nemitia opanʉraba ãya nekʼãrẽ aña odata idubʉdamarẽã mõbe nebiata odamarẽã mawũã Jeowa sobiabita (Is. 12:4; Hech. 2:21, 38).
16. ¿Sãwũã ũdubiseapanʉ dayirãbara Diarura sewa nebʉrʉ omiata?
16 Dayirãra zʉbʉriapanʉ Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeabita (Sant. 5:10, 11). Dayirãta bedʼea zromane berabaripanʉmina Jeoware kʼẽrẽpa panʉbʉrʉ mawũãra ũdubipanʉ Diarura sewa nebʉrʉ omiata. Job ewari basidera Diarubara naʉ̃ta jarasi Jeowa ode panʉra ʉ̃rʉ: «Yumakẽrãba jõma erbʉra iyi bebʉbari diayi» (Job 2:4). Diaruba naʉ̃neba jarakĩrãbasi ẽbẽrarãra Daizeze ode panʉta ãyita bia panʉ baera mamina ãya zʉbʉriata ũdubʉrʉdera Daizezera idubʉepanʉta. Jobʼbara iyi kʼẽrẽpabʉdeba ũdubisi Diaruba ẽbẽrarã ʉ̃rʉ mawũã jarabʉta sewidata. Idi ewade dayirãbida maʉ̃ta ũdubiseapanʉ, bedʼea zroma ũdupanʉmina akʉza Diaruba nekʼãrẽ jõma obʉmina dayirã sopʉabita idubʉda ẽ Jeowa ode kʼẽrẽpa panʉta (Juan 17:11).
17. 1 Pedro 2: 12ba jarabʉdebara, ¿sãwũã Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeabiseapanʉ?
17 Jeowa trʉ̃ʼa wawia ũdubipanʉ (Prov. 30:9; Jer. 7:8-11). Ẽbẽrarãba kʼawuapanʉbʉrʉ dayirãra Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãta, dayirãba kʼãrẽ jarabʉdeba mawũã ẽ bʉrʉ dayirãba kʼãrẽ obʉdeba ibia bedʼeabiseabʉ Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ̃ mawũã ẽ bʉrʉ imitia bedʼeabiseabʉ (akʉra 1 Pedro 2:12). Maʉ̃ kʼarea zarea oibara Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeabita dayirãba kʼãrẽ jarabʉdeba akʉza kʼãrẽ obʉdeba. Dayirãba mawũã opanʉbʉrʉ nemitia omiamina Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeabidayi.
18. ¿Adewara sãwũã ũdubipanʉ Jeowa trʉ̃ra yibiata dayirãitara? (Akʉra notata).
18 Dayirãitara audre yibia Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeabita wuabemaraba dayirã ʉ̃rʉ kʼãrẽta krĩchabʉira (Sal. 138:2). ¿Kʼãrẽa mawũã jarapanʉ? Dayirãba Jeowaba kãgata opanʉnera ẽbẽrarã mejãchaʉta imitia bedʼeaseapanʉ dayirã ʉ̃rʉ adewara jʉraseapanʉ dayirãra.a Jesús beisidera ẽbẽrarã mejãchaʉba krĩchapanasi Jesúsʼra mia beamiata, nemitia omiata akʉza kãgada ẽ basi iyira mamina Jesúsbara iyi bebʉta diasi mawũã ũdubita Jeowa trʉ̃ra neneẽãbʉta, iyira aukʼara krĩcha zroma oẽ basi ẽbẽrarãba iyi ʉ̃rʉ kʼãrẽ jarai kʼareara, pera ẽ basi maʉ̃ kʼareara Jesúsʼra (Heb. 12:2-4). Awuarabʉrʉ Jesúsbara Jeowaba kãgata okĩrãbasi (Mat. 26:39).
19. ¿Bʉara sãwũã akʉbʉ Jeowa trʉ̃ra akʉza kʼãrẽa?
19 Dayirãra mejãcha sobiapanʉ Jeowaba zokʼabʉta opanʉ baera akʉza Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrã baera, maʉ̃ kʼarea wuabemara dayirã ʉ̃rʉ imitia bedʼeapanʉmina awuantakĩrãpanʉ ãya mawũã jarapanʉra. Wãrĩnubaira dayirãitara audre yibia Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeadamarẽã dayirã ʉ̃rʉ ibia bedʼeai kaude, maʉ̃ba ewari jõmaʉ̃ne Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeakĩrãpanʉ Diaruba bedʼea zroma ũdubibʉdeba sopʉabibʉmina. Dayirãba mawũã opanʉbʉrʉ ũdubidayi Jeowa trʉ̃ra dayirãitara jipade yibiata Jesúsba akʉbʉ kĩrãkʼa.
TRÃBI 10 Alabemos a nuestro Dios, Jehová
a Jobʼra Daizeze ode kʼẽrẽpabasi. Ewari aba iyi neũdukʼawuara ũbeaʉba iyaʼa jarasidade iya nemitia onʉmʉta maʉ̃nera Jobʼbara audre krĩchasi wuabemaraba iyi ʉ̃rʉ kʼãrẽta jarapanʉta. Nawedara iya yi wũãwũãra aduaside akʉza iya nekʼãrẽ bia erbʉ jõma aduasidera «Jobʼra nemitia oẽbasi, mia Daizeze ʉ̃rʉ imitia bedʼea ẽ basi» (Job 1:22; 2:10). Mamina iyi neũdukʼawuaraba iyi ʉ̃rʉ imitia bedʼeasidade, jarasidade iya nemitia osita maʉ̃nera Jobʼra iyiare bedʼeasi, ũdubikĩrãsi iyara maʉ̃ta oẽ basita. Maʉ̃ba Jobʼbara ũdubisi iyitara audre biga basita wuabemaraba iyi ʉ̃rʉ bia krĩchamarẽã Jeowa trʉ̃ ʉ̃rʉ ibia bedʼeabi kaude (Job 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5).