Nte Afo Eyenịme Ọfọn̄ Utuenikan̄ Eke Osiode Nsụn̄ikan̄?
JESUS CHRIST akatan̄a eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ọnọ kpukpru orụk owo. Ediwak mmọ ẹkedi mbon oro ẹkefịkde ẹnyụn̄ ẹkopde mmemidem. Edi Jesus ama ọnọ mmọ etop oro ọnọde nsịnudọn̄. Enye ama okop mbọm aban̄a mbon oro ẹkekụtde ndutụhọ.
Matthew andiwet Gospel ama owụt mbọm oro Jesus okokopde ebe ke ndidụri ntịn̄enyịn n̄wụt prọfesi oro Isaiah ekewetde. Ke ndikot nto mme ikọ oro Christ okosude, Matthew ekewet ete: “Enye idibụn̄ke nyanyan̄a eke anuahade, idinyụn̄ inịmeke ọfọn̄-utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄, tutu Enye edinam ubiereikpe ọwọrọ.” (Matthew 12:20; Isaiah 42:3) Nso ke mme ikọ ẹmi ẹwọrọ, ndien didie ke Jesus okosu prọfesi emi?
Ndidụn̄ọde Prọfesi Oro
Nyanyan̄a esiwak ndikọri ke okpụk okpụk ebiet inyụn̄ idịghe eto oro ọsọn̄de idem. “Nyanyan̄a eke anuahade” ke akpanikọ ikpọsọn̄ke idem. Ke ntre etie nte emi ada aban̄a mbon oro ẹfịkde m̀mê ẹkụtde ndutụhọ nte owo oro ubọk esie akakpade emi Jesus akanamde okop nsọn̄idem ke Sabbath. (Matthew 12:10-14) Edi nso kaban̄a ọfọn̄ utuenikan̄ ẹtịn̄de ẹban̄a ke prọfesi oro?
Utuenikan̄ oro ẹkemehede emi ẹkesikamade ke ufọk ke akpa isua ikie E.N. ekesidi ekpri aban̄ emi ebietde otu mbat emi enyenede ubọk. Ẹkesiwak ndisịn aran olive ke utuenikan̄ oro. Ebede ke odudu oro odụride n̄kpọ ọdọk ke ewan̄ ewan̄ ekwa, ọfọn̄ utuenikan̄ oro ẹdade mfịbe ẹnam odụri aran ọdọk ndinam edemeikan̄ ayama. Nte ededi, ‘ọfọn̄ utuenikan̄ oro osiode nsụn̄ikan̄’ edidi enyeoro oyomde ndinịme.
Jesus akatan̄a ọnọ-ndọn̄esịt etop esie ọnọ ediwak owo ẹmi ke ndamban̄a usụn̄ ẹkebietde nyanyan̄a eke anuahade, eke ẹduọn̄ọde, ẹnyụn̄ ẹdịghide nte ẹmama. N̄ko, mme owo ẹmi ẹkebiet ọfọn̄ utuenikan̄ ẹmi osiode nsụn̄ikan̄ koro akpatre ebuaikan̄ ke uwem mmọ ama ekpere ndinịme. Ke akpanikọ ẹma ẹfịk ẹnyụn̄ ẹnam idem emem mmọ. Nte ededi, Jesus ikobụn̄ke ndamban̄a nyanyan̄a eke anuahade m̀mê ndinịme ndamban̄a ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄. Ima ima, sụn̄sụn̄, ikọ mbọm esie ama anam mbon emi ẹkụtde ndutụhọ ikopke aba mmemidem ye mfụhọ. Utu ke oro, ikọ esie ye mme edinam esie ye mmọ ama ọnọ nsịnudọn̄.—Matthew 11:28-30.
Mfịn, n̄ko, ediwak owo ẹyom mbọm ye nsịnudọn̄ ke ntak mmọ ẹsobode mme mfịna ẹmi ẹkamade mmemidem. Idem mme asan̄autom Jehovah isikemeke ndiyọ kpukpru ini ke idak nsọn̄ọn̄kpọ. Ndusụk ini ndusụk mmọ ẹsibiet ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄. Mme Christian ke ntre ẹkpenyene ndinọ nsịnudọn̄—ẹfụn̄de ikan̄ oro, yak idọhọ ntre—ke ntem ẹsọn̄ọde kiet eken idem.—Luke 22:32; Utom 11:23.
Nte mme Christian oyom nnyịn inọ nsịnudọn̄. Nnyịn ikpokoho-koi idomo ndinam idem emem owo ekededi emi oyomde un̄wam eke spirit. Ke akpanikọ, oyom nnyịn ikpebe uwụtn̄kpọ Jesus ke ndisọn̄ọ mmọ en̄wen idem. (Mme Hebrew 12:1-3; 1 Peter 2:21) Akpanikọ oro nte ke nnyịn ye unana edikokoi imekeme ndibụn̄ owo ekededi emi oyomde nsịnudọn̄ oto nnyịn edi eti ntak nnyịn nditịm n̄kere mban̄a usụn̄ nte nnyịn inamde n̄kpọ ye mbon en̄wen. Ke akpanikọ nnyịn iyomke ‘ndinịme ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄.’ Mme ewe ndausụn̄ N̄wed Abasi ẹkeme ndin̄wam nnyịn ke afan̄ emi?
Odudu Oro Edikụt Ndudue nnọ Owo Enyenede
Edieke Christian ‘anamde idiọk usio-ukot, mbon oro ẹnyenede mme n̄kpọ eke spirit ẹmi ẹnamde owo odot ẹkpenyene ndin̄wana nnen̄ede utọ owo oro ke spirit ifụre ifụre ido.’ (Galatia 6:1) Nte ededi, ndi okpodot ndiyom ndudue ke idem mmọ en̄wen nnyụn̄ nda kpukpru ifet oro ẹbererede ndinen̄ede mmọ? Mîdịghe nte ekpenen ndinụk mmọ ndinam n̄kpọ ọfọn akan ebe ke ndidọhọ ke mme ukeme oro mmọ ẹsịnde idahaemi ikemke, ndusụk ẹnamde mmọ ẹnyene mme ekikere ubiomikpe? Uyarade ndomokiet idụhe nte ke Jesus ama anam orụk n̄kpọ ekededi eke etiede ntre. Okposụkedi edide udọn̄ nnyịn ndin̄wam mbon en̄wen ẹnam n̄kọri, mbon ẹmi ẹkụtde ndudue ẹnọ mmọ ke nsọn̄ido ẹkeme ndikop mmemidem utu ke nsọn̄idem. Idem edikụt ndudue nnọ oro ẹkemede ndikpep n̄kpọ nto ekeme ndinam owo enen̄ede okop mmemidem edieke ẹnamde ẹbe ubọk. Edieke owo mîdarake mfọnn̄kan ukeme esịt-akpanikọ Christian, enye ekeme ndision̄o idem n̄kpọn̄ ofụri ofụri, ọdọhọde ete, ‘Ntak nsịnde ukeme ke usụn̄ ekededi?’ Ke akpanikọ enye ekeme ndision̄o idem n̄kpọn̄ ofụri ofụri.
Ke adan̄aemi edinọ item N̄wed Abasi edide akpan n̄kpọ, emi ikpenyeneke ndidi edu ẹdade ẹdiọn̄ọ mbiowo oro ẹmekde m̀mê mmọ eken ke esop. Akpan uduak oro ẹnịmde mme mbonoesop Christian idịghe man ẹnọ ẹnyụn̄ ẹbọ item. Utu ke oro, nnyịn isisop idem ọtọkiet kpukpru ini man ibọp inyụn̄ isọn̄ọ kiet eken idem man otodo kpukpru owo ẹkeme ndidara ebuana mmọ ye edisana utom oro mmọ ẹnamde ẹnọ Abasi. (Rome 1:11, 12; Mme Hebrew 10:24, 25) Ọfọn didie ntem ke ini nnyịn ifiọkde ukpụhọde oro odude ke ufọt akwa ndudue ye unana mfọnmma emi owụtde ọniọn̄ ye ima ndifụmi!—Ecclesiastes 3:1, 7; Colossae 3:13.
Mme owo ẹsisọp ẹnam n̄kpọ ẹban̄a nsịnudọn̄ ẹkan nte ẹnamde ẹban̄a edikụt ndudue nnọ mmọ. Ke akpanikọ, ke ini mme owo ẹkerede ke ẹkụt ndudue ẹnọ mmimọ nte mîdotke, mmọ ẹkeme nditotịm nsọn̄ọ nyịre ke edu oro ẹkụtde ndudue ẹnọ do! Edi ke ini ẹtorode mmọ nte odotde, mmọ ẹkop nsịnudọn̄, onyụn̄ edemede mmọ ndinam n̄kọri. (Mme N̄ke 12:18) Nte Jesus, ẹyak nnyịn ke ntre inọnọ nsịnudọn̄ ikûnyụn̄ idede ‘inịme ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄.’
Nso Kaban̄a Edimen Owo Ndomo?
Ndikop nti ifiọkutom aban̄ade mme Christian efen ẹkeme ndidemede udọn̄. Jesus ke idemesie ama okop inemesịt ke ini enye okokopde aban̄a uforo oro mme mbet esie ẹkenyenede ke ndikwọrọ etop Obio Ubọn̄. (Luke 10:17-21) Kpasụk ntre, ke ini ikopde iban̄a uforo, eti uwụtn̄kpọ, m̀mê nsọn̄ọnda mmọ en̄wen ke mbuọtidem, nnyịn imesibọ nsịnudọn̄ inyụn̄ itotịm ibiere ndisọn̄ọ nda ke usụn̄uwem Christian.
Edi, nso edieke ẹkenọde mbụk oro ke usụn̄ oro ọnọde ekikere ete, ‘Afo unamke ọfọn nte mme Christian ẹmi, ndien afo ekpenyene ndinam ọfọn akan se anamde’? Ndi eyedi nte ke andikpan̄ utọn̄ eyetọn̄ọ ọkpọsọn̄ ndutịm kaban̄a edinam n̄kọri? Etie nte enye eyekop mmemidem ndien iso-ọfọn osion̄o idem ọkpọn̄, akpan akpan edieke ẹnamde m̀mê ẹnọde ekikere ẹban̄a mme edimen ndomo oro kpukpru ini. Emi ekpetie ata ukem nte ete m̀mê eka ndidọhọ eyen esie, ‘Ntak mûtiehe nte eyen uka-a?’ Utọ ikọ oro ekeme ndida iyatesịt ye mmemidem edi, edi itiehe nte emi eyenam ẹnyene eti eduuwem. Ndimen owo ndomo ekeme ndinyene ukem utịp oro ke idem ikpọ owo, idem anamde mmọ ẹkop iyatesịt ke ndusụk udomo ye mbon oro ẹmende mmọ ẹdomo.
Nnyịn ikemeke ndidori enyịn ndikụt kpukpru owo ẹnamde n̄kpọ ke ukem udomo ke utom Abasi. Ke kiet ke otu n̄ke Jesus, ọbọn̄ kiet ama ọnọ owo kiet kiet ke otu mme asan̄autom esie talent silver kiet, iba, m̀mê ition. Ẹkenọ owo kiet kiet ẹmi “nte ukeme esie edide.” Asan̄autom iba ẹmi ke ọniọn̄ ẹkenyamde urua ẹnyụn̄ ẹnamde talent mmọ ọtọt ẹma ẹbọ itoro koro mmọ ẹkenamde akpanikọ, okposụkedi utom mmọ ẹkenyenede nsio nsio utịp.—Matthew 25:14-30.
Apostle Paul ama ewet nte enende ete: “Yak owo kiet kiet odomo utom esie ọfiọk, ekem enye eyenyene se enye obụrede aban̄a ke idem esie ikpọn̄, idibụreke ke idem owo en̄wen.” (Galatia 6:4) Man inen̄ede idi mbon oro isịnde udọn̄ inọ mbon en̄wen, do, nnyịn ikpenyene ndin̄wana ndifep etikwo etikwo edimen owo ndomo.
Ndusụk Usụn̄ Ndibọbọp
Nso ke nnyịn ikeme ndinam man ibọp mbon oro ẹkopde mmemidem ikûnyụn̄ ‘inịme ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄’? Ọfọn, ndinọ nsịnudọn̄ idịghe n̄kpọ eke ẹtienede akpan usụn̄ edinam kiet. Nte ededi, otịm etie nte ikọ nnyịn ẹyebọp mbon en̄wen edieke nnyịn idade mme edumbet Bible isịn ke edinam. Nso ẹdi ndusụk mmọemi?
Sụhọde idem. Ke N̄wed Mbon Philippi 2:3, Paul ọkọnọ nnyịn item ete ‘ikûnam baba n̄kpọ kiet ke ndomoidem m̀mê ke ntan̄idem.’ Utu ke oro, nnyịn ikpenyene nditịn̄ ikọ inyụn̄ inam n̄kpọ ke nsụhọdeidem. ‘Nnyịn ikpenyene ndida nsụkesịt mbat ete owo en̄wen ọfọn akan nnyịn.’ Paul ikọdọhọke ke nnyịn ikpenyeneke ndikere n̄kpọ ndomokiet mban̄a idem nnyịn. Edi, nnyịn inyene ndifiọk nte ke kpukpru owo ẹfọn ẹkan nnyịn ke ndusụk usụn̄. Ikọ Greek oro ẹkabarede mi nte “ọfọn akan” ọnọ ekikere nte ke owo “osio enyịn efep ke mme ifetutom esie, onyụn̄ etie ekere ye ntịn̄enyịn aban̄a mme ukeme owo efen emi anamde enye ọfọn akan.” (New Testament Word Studies, eke John Albert Bengel, Eboho 2, page 432) Edieke nnyịn inamde emi inyụn̄ ibatde ite ke mbon en̄wen ẹfọn ẹkan, nnyịn iyenam n̄kpọ ye mmọ ke edu nsụhọdeidem.
Wụt ukpono. Ebede ke nditịn̄ ke esịt akpanikọ nte etiede nnyịn ke idem, nnyịn imekeme ndinam ana in̄wan̄în̄wan̄ nte ke nnyịn imenyene mbuọtidem ke idem mme anam-akpanikọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ, isede mmọ nte mme owo oro ẹyomde ndinem Abasi esịt. Edi da nte ke mmọ ẹyom un̄wam ke n̄kan̄ eke spirit. Do ẹyak nnyịn inọ un̄wam ke edu ukpono ye uku. Paul ekesịn mme n̄kpọ ke usụn̄ emi: “Ẹsọp ndikpono kiet eken.”—Rome 12:10.
Di eti andikpan̄ utọn̄. Ih, man isịn udọn̄ inọ mbon oro ẹkemede ndidi ẹsobo mme mfịna oro ẹnamde owo okop mmemidem, oyom nnyịn idi nti mme andikpan̄ utọn̄, idịghe mme ọnọ utịn̄ikọ. Utu ke ndinọ usọp usọp, enyọn̄ enyọn̄ ekikere, ẹyak nnyịn ida ini oro odude ndinọ mme ndausụn̄ N̄wed Abasi ẹmi ẹnen̄erede ẹtụk mme udọn̄ ẹmi ẹdude. Edieke nnyịn mîfiọkke se ikpetịn̄de, ndụn̄ọde a-Bible eyen̄wam nnyịn nditịn̄ ikọ nte ọnọde ndọn̄esịt inyụn̄ isọn̄ọ mbon en̄wen idem.
Wụt ima. Oyom nnyịn inyene ima inọ mbon oro nnyịn iyomde ndisịn udọn̄ nnọ. Ke ini emi abuanade ekemmọ mme asan̄autom Jehovah, ima nnyịn ekpenyene ndika anyan n̄kan sụk edinam n̄kpọ ke ufọn mmọ. Enye ekpenyene ndibuana ọkpọsọn̄ ntụk. Edieke nnyịn inyenede utọ ima oro inọ kpukpru ikọt Jehovah, ikọ nnyịn ẹyedi ata n̄kpọ nsịnudọn̄ ẹnọ mmọ. Idem edieke oyomde inọ ekikere man ẹnam n̄kọri, itiehe nte ke se nnyịn itịn̄de eyen̄wan̄a owo ke usụn̄ efen m̀mê eyenọ unan ke ini uduak nnyịn mîdịghe sụk edinọ ekikere idem nnyịn edi ndinọ ima ima un̄wam. Nte Paul eketịn̄de in̄wan̄în̄wan̄, “ima ọbọp owo ọkọri.”—1 Corinth 8:1; Philippi 2:4; 1 Peter 1:22.
Di Se Ibọpde-Bọp Kpukpru Ini
Ke “ukperedem ini” ndiọkeyo emi, ikọt Jehovah ẹsobo ediwak idomo. (2 Timothy 3:1-5) Eyịghe idụhe nte ke mmọ ndusụk ini ẹsikụt ndutụhọ ẹkesịm idaha oro etiede nte ime mmọ okụre. Nte mme asan̄autom Jehovah, nnyịn ke akpanikọ ikpoyomke nditịn̄ m̀mê ndinam mme n̄kpọ oro ẹkpenamde ekededi ke otu ekemmọ mme andituak ibuot ye nnyịn etie nte ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄ emi oyomde ndinịme.
Edi akpan n̄kpọ didie ntem, ndien, ete nnyịn isịn udọn̄ inọ kiet eken! Ẹyak nnyịn isịn ofụri ukeme ndibọbọp ebe ke edisụhọde idem ye ediwụt ukpono nnọ ekemmọ mme andituak ibuot ẹmi ẹkopde mmemidem. Akpakam nnyịn itịm inọ n̄kpan̄utọn̄ ke ini mmọ ẹtịn̄de ikọ esịt idịbi mmọ ẹnọ nnyịn inyụn̄ iyom usụn̄ ndin̄wam mmọ kpukpru ini ebe ke ndidụri ntịn̄enyịn n̄ka Ikọ Abasi, kpa Bible. Ke akande kpukpru n̄kpọ, ẹyak nnyịn iwụt ima, koro mfri edisana spirit Jehovah emi eyen̄wam nnyịn ndisọn̄ọ kiet eken idem. Akpakam nnyịn idehede itịn̄ ikọ m̀mê inam n̄kpọ ke usụn̄ ekededi oro edikemede ‘ndinịme ọfọn̄ utuenikan̄ eke osiode nsụn̄ikan̄.’