Σαλβαντόρ και Χώρες της Ονδούρας

ΣΤΟ νέο και ωραίο αεροδρόμιο του Σαν Σαλβαντόρ, που μαρτυρεί τον διαρκώς εντονώτερο ρόλο που παίζει η διεθνής αεροπορική κίνησις, μια ομάς μαρτύρων του Ιεχωβά επερίμενε την άφιξι του Ρ. Ε. Μόργκαν στις 12 Δεκεμβρίου, και μετά δέκα ημέρες του Ν. Ο. Νορρ, προέδρου της Εταιρίας Σκοπιά. Ο πρώτος επισκέπτης είδε νέο έδαφος και νέα γι’ αυτόν πόλι στην Κεντρική Αμερική.

Σε ολόκληρο το Σαλβαντόρ υπάρχουν 207 ευαγγελιζόμενοι, αλλά εκατό μόνο απ’ αυτούς βρίσκονται στην πρωτεύουσα. Εντούτοις, οι αδελφοί είχαν φροντίσει για μια δημοσία συνάθροισι το βράδυ της Τρίτης, 13 Δεκεμβρίου. Για τη διακήρυξι της αληθείας αξίζει να γίνεται πάντοτε το άριστον και γι’ αυτό, το Τμήμα ενοικίασε το Εθνικό Θέατρο, το ωραιότερο και περισσότερο εκτιμώμενο θέατρο του Σαν Σαλβαντόρ. Η συνάθροισις διεφημίσθη ευρύτατα με προγράμματα και τοιχοκολλήσεις, ετοιμάσθηκαν δε κι επεδόθηκαν αρκετές εκατοντάδες προσκλητήρια. Η περίπτωσις ήταν λίγο ασυνήθης λόγω του ότι το βράδυ εκείνο ήταν παραμονή του εορτασμού της πρώτης επετείου της επαναστάσεως. Η κυβέρνησις είχε προβή σε επιμελείς διευθετήσεις για τον εορτασμό, το δε πνεύμα του πανηγυρισμού ήταν έκδηλο παντού. Μπάντες, σώματα τυμπανιστών, στρατεύματα, αστυνομία—όλοι ήταν έτοιμοι για τη μεγάλη μέρα που εσημείωνε ένα έτος ελευθερίας από δικτατορικό καθεστώς στο Σαλβαντόρ. Πώς θα εγίνετο δεκτό το θέμα «Ελευθερία στους Δεσμίους» σε μια τέτοια ατμόσφαιρα; Ποια θα ήταν η αντίδρασις σε μια έντονη δήλωσι εναντίον της Καθολικής τυραννίας; Θα ήρχετο πολύς κόσμος σε μια τέτοια συνάθροισι εκείνο το βράδυ;

Τα ερωτήματα αυτά γρήγορα έλαβαν απάντησι, διότι 803 άτομα προσήλθαν στο Εθνικό Θέατρο. Τίποτε τόσο μεγάλο δεν είχε ποτέ προηγουμένως συμβή στους μάρτυρας του Ιεχωβά στο Σαλβαντόρ. Η ομιλία, με διερμηνέα, προχώρησε καλά. Κατά τα μέσα της ομιλίας παρετηρήθη ότι μερικοί αστυνομικοί μπήκαν μέσα στο κτίριο, κι ο ένας ανέβηκε εμπρός κοντά στο βήμα του ομιλητού. Δεν προσπάθησαν όμως να παρεμποδίσουν τη συνάθροισι και παρευρίσκοντο προφανώς εκεί για να φροντίσουν για την τήρησι της τάξεως. Το πνεύμα του ακροατηρίου ήταν καλό, και όλοι άκουαν προσεκτικά καθώς η θρησκευτικο-πολιτικο-οικονομική καταδυνάστευσις και αιχμαλωσία αντιπαρεβάλλοντο προς τις μεγάλες ελευθερίες που θα φέρη ο νέος κόσμος στο λαό. Αυθόρμητες επευφημίες ακολούθησαν τη δήλωσι που έγινε στη δήθεν ισχυρή αυτή Καθολική χώρα, ότι όσοι ήθελαν να γνωρίσουν την αλήθεια δεν θα έπρεπε να εμπιστεύονται στους παπάδες, γιατί αυτοί ποτέ δεν διδάσκουν την αλήθεια από τη Γραφή. Η συνάθροισις ήταν μια κολοσσιαία επιτυχία, υπολογίζεται δε ότι 600 τουλάχιστον άτομα από το κοινόν ήταν εκεί.

Είχαν γίνει διευθετήσεις για να ταξιδέψουν ο υπηρέτης του Τμήματος και ο Αδελφός Μόργκαν μ’ ένα αγοραίο αυτοκίνητο στη Σάντα Άννα την επόμενη μέρα το πρωί, σε απόστασι 45 μιλίων από την πρωτεύουσα. Εκεί βρίσκονται άλλος ένας ιεραποστολικός οίκος και μια ομάς μαρτύρων του Ιεχωβά, είχε δε κανονισθή να γίνη μια συνάθροισις το βράδυ της Τετάρτης. Όλοι οι επιβάται εκτός από δύο επιβιβάσθηκαν και εφαίνετο πως επρόκειτο να έχωμε ταξίδι ευχάριστο με τον Ισπανόφωνο οδηγό του αυτοκινήτου μας. Αλλά, αλλοίμονο, το λαμπρό καινούργιο Σεβρολέτ σε λίγο άρχισε να «βήχη», να πιτσιλίζη και να κρυώνη. Ο οδηγός εξεδήλωσε τη δυσφορία του ψιθυρίζοντας Αγγλιστί, «Ουφ, σώθηκε η βενζίνη!» Φαινόταν συγχυσμένος και έκπληκτος που του συνέβη ένα τέτοιο πράγμα αλλά ο βενζινοδείκτης ανέγραφε «κενόν» όταν έφθασε στο οίκημα του Τμήματος για να παραλαβή δύο από τους επιβάτας του. Περιμείναμε λοιπόν υπομονητικά μισή ώρα ενώ αυτός εβάδισε για αναζήτησι καυσίμου υγρού. Όταν η βενζίνη ετέθη στη βενζινοδόχη, η συστοιχία δεν εκινητοποιούσε τη μηχανή. Υποβοηθήσαμε λοιπόν λίγο τον στενοχωρημένο οδηγό, συμβάλλοντας στην προώθησι της μηχανής. Εφθάσαμε τέλος στη Σάντα Άννα.

Εκείνο το απόγευμα εδαπανήθηκαν μερικές ώρες στη διανομή προσκλήσεων. Στη διάρκεια του έργου αυτού οι ευαγγελιζόμενοι είδαν στο δρόμο τους δύο κηδείες που επήγαιναν από την εκκλησία προς το νεκροταφείο, πράγμα που εφανέρωνε καλά τη στάσι της Καθολικής Εκκλησίας έναντι του λαού εδώ. Η πρώτη κηδεία ήταν ενός πτωχού, του οποίου το σώμα μετεφέρετο μέσα σ’ ένα απλό κιβώτιο από τους συγγενείς του. Όσοι ακολουθούσαν φορούσαν κουρελιασμένα ρούχα και μερικοί δεν είχαν ούτε παπούτσια. Οικτρό ήταν πράγματι το θέαμα. Η δεύτερη όμως κηδεία ήταν ενός πλουσίου. Καλοντυμένοι νεκροπομποί εβάσταζαν ένα στολισμένο φέρετρο. Προηγούντο δύο ιερείς με κυματιστούς μανδύας. Ακολουθούσε μια μακρά σειρά από μαυροφόρους πενθούντας και πολλά αυτοκίνητα και άνθη. Ο Αδελφός Μόργκαν ρώτησε έναν καταστηματάρχη γιατί οι ιερείς δεν οδηγούσαν και την πρώτη νεκρική πομπή. Η απάντησις φανερώνει πού έχει την αγάπη του ο κλήρος, διότι οι πτωχοί δεν είχαν αρκετά χρήματα να πληρώσουν τους ιερείς για να οδηγήσουν τη νεκρική τους πομπή. Πόσο θαυμάσιο είναι το γεγονός ότι ο Θεός αγαπά τους πτωχούς και τους δίνει δωρεάν το ύδωρ της αληθείας! Ασφαλώς αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται τη Βασιλεία και τις ευλογίες της για ν’ απαλλαγούν από τη φτώχεια και τα δεσμά τους.

Εκείνο το βράδυ συγκεντρώθηκε ένα ενθουσιώδες πλήθος από 136 άτομα στην αίθουσα του ιεραποστολικού οίκου της Σάντα Άννα για ν’ ακούσουν μια υπηρεσιακή ομιλία, που θα συνοοδεύετο από μια έκθεσι της θαυμασίας επεκτάσεως του έργου της Βασιλείας σε πολλές χώρες του κόσμου. Οι αγαπητοί αυτοί αδελφοί της Σάντα Άννα δεν ήταν βέβαια μόνοι στον αίνο του Θεού των, διότι παντού και σε κάθε γλώσσα ο λαός του Ιεχωβά κρατούσε ψηλά το Σημείον. Στον ίδιο βαθμό με όλους τους αδελφούς των συγκινήθηκαν και τρεις εντελώς τυφλοί ευαγγελιζόμενοι που είχαν καθήσει στην πρώτη σειρά. Είναι εφημεριδοπώλαι και γνωρίζουν κάθε γωνία της πόλεως, ο ένας δε απ’ αυτούς συντηρεί οικογένεια. Και οι τρεις είναι από τους αρίστους ευαγγελιζομένους της ομάδος της Σάντα Άννα. Έχουν δικούς των τομείς και τους επεξεργάζονται· παρακολουθούν όλες τις συναθροίσεις και απαντούν στον Πληροφορητή και στη Σκοπιά καλύτερα από πολλούς αδελφούς που μπορούν μόνοι τους να διαβάζουν αυτά τα δημοσιεύματα· είναι εγγεγραμμένοι στη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας και κάνουν ομιλίες σπουδαστών, και καλές μάλιστα. Τι παράδειγμα δίνουν στους διαγγελείς της Βασιλείας σε όλο τον κόσμο, που έχουν μάτια και βλέπουν! Ήταν μια ευχαρίστησις να τους συναντήσωμε και να ιδούμε τη χαρά τους για τον Κύριο και για το προνόμιο που έχουν να βοηθούν στη διάνοιξι των οφθαλμών εκείνων που είναι τυφλωμένοι από τη θρησκευτική παράδοσι.

Λίγες μέρες μετά την αναχώρησι του Αδελφού Μόργκαν από το Σαλβαντόρ, έφθασε ο Αδελφός Νορρ και έκαμε μια καλή επίσκεψι σε πολλούς πιστούς ιεραποστόλους. Ελήφθησαν πρόσθετα καθίσματα για τη συνάθροισι της Αιθούσης Βασιλείας που βρίσκεται μέσα στον ιεραποστολικό οίκο. Στη βραδινή συνάθροισι 128 άτομα εγέμισαν το χώρο της συνελεύσεως, που απετέλεσε τη μεγαλύτερη συνάθροισι αδελφών που έγινε ποτέ στο Σαν Σαλβαντόρ. Η επίσκεψις που διήρκεσε λιγότερο από δύο μέρες, ήταν πολύ σύντομη και δεν εξετάσθηκαν όλες οι λεπτομέρειες, παρά μόνο τα μεγάλα προβλήματα. Έγιναν διευθετήσεις για ν’ ανοιχθή ένας νέος ιεραποστολικός οίκος στο Σαν Μιγκέλ την 1η Φεβρουαρίου. Τέσσερες από τους ιεραποστόλους της Σάντα Άννα θα μετατεθούν σ’ αυτόν τον οίκον. Εκανονίσθηκε επίσης να γίνωνται συχνότερες επισκέψεις στις ομάδες και στους μεμονωμένους διαγγελείς της Βασιλείας στη διάρκεια του έτους· θα γίνουν δε τώρα προσπάθειες για ν’ ανοιχθούν νέοι τομείς μαρτυρίας. Απ’ τον καιρό της τελευταίας επισκέψεως του Αδελφού Νορρ, οπότε υπήρχαν εκεί 22 ευαγγελιζόμενοι πριν από τριάμισυ χρόνια, έχει γίνει μεγαλειώδης αύξησις. Το 1949 υπήρχε ένας μέσος όρος 177 ευαγγελιζομένων, με ανώτατο όριο 207. Υπάρχουν στη χώρα δώδεκα ιεραπόστολοι, ελπίζεται δε ότι πριν λήξη το 1950 θα μπορέσουν να πάνε περισσότεροι για να βοηθήσουν στο πρόγραμμα της επεκτάσεως. Ήταν μια ευχαρίστησις να δοθούν απαντήσεις στις πολλές ερωτήσεις των αποφοίτων της Σχολής Γαλαάδ για το νέο οίκημα του Μπέθελ, τις μεταβολές στη σχολή Γαλαάδ, και ν’ ανακοινωθούν σ’ αυτούς οι αυξήσεις που έγιναν στις άλλες χώρες. Όσοι εργάζονται σκληρά για να παραμείνουν στον αγρό, χαίρουν μαθαίνοντας για την πιστότητα των συσπουδαστών τους που εμμένουν στο έργο τους.

ΟΝΔΟΥΡΑ

Το πρωί του Σαββάτου, 17 Δεκεμβρίου, ο Αδελφός Μόργκαν αποχαιρέτησε τους αδελφούς του Σαν Σαλβαντόρ και επέβη σ’ ένα αεροπλάνο ΔΚ-3 για την 55-λεπτη πτήσι του στην Τεγκουσιγκάλπα, Ονδούρας. Αυτό το ταξίδι απεδείχθη ανώμαλο, ασφαλώς λόγω των ρευμάτων αέρος που δημιουργούνται από το εξαιρετικά ορεινό έδαφος κάτω. Ο κυβερνήτης διέταξε να περιδεθούν οι επιβάται τα λουριά των καθισμάτων, σε όλο το ταξίδι, διότι το αεροπλάνο τιναζόταν σαν ένα φτερό. Καθώς εκινείτο μπρος και πίσω, μερικοί, επιβάται έκαναν το ίδιο. Καλή ήταν η προσγείωσις στο πλακόστρωτο αεροδρόμιο της Τεγκουσιγκάλπα, και η αίσθησις της επανόδου στη στερεότητα του εδάφους. Ο Αδελφός Μπαρτ και επτά από τους ένδεκα αποφοίτους της Σχολής Γαλαάδ που είναι τώρα στην Ονδούρα ήταν εκεί στο αεροδρόμιο για να συναντήσουν τον επισκέπτη από τη Νέα Υόρκη· ήταν επίσης και πολλοί εντόπιοι ευαγγελιζόμενοι. Σε λίγο, όλος ο όμιλος κατευθύνθηκε προς την πόλι με το λεωφορείο που είχε ενοικιασθή γι’ αυτό το σκοπό. Οι υπόλοιπες ώρες πριν από το μεσημέρι καταναλώθηκαν στις απαιτούμενες διατυπώσεις σε τρία διάφορα υπουργεία για να είναι εντάξει το διαβατήριο και τα χαρτιά του Αδελφού Μόργκαν για την αναχώρησί του από τη χώρα ύστερ’ από λίγες μέρες.

Αυτό ήταν ένα μεγάλο Σαββατοκύριακο για τους αδελφούς της Ονδούρας. Η Παρασκευή είχε σημειώσει την έναρξι της πρώτης γενικής συνελεύσεως που έγινε ποτέ σ’ εκείνη τη χώρα. Αδελφοί και από τις επτά ομάδες της χώρας ήταν στην Τεγκουσιγκάλπα, καθώς και πολλοί μεμονωμένοι ευαγγελιζόμενοι. Αυτό ήταν ένδειξις μιας μεγάλης προσπαθείας για πολλούς αδελφούς, οι οποίοι είχαν κανονίσει τα πράγματα γι’ αυτή την ευκαιρία. Είκοσι οκτώ ευαγγελιζόμενοι από μια ομάδα είχαν έλθει αεροπορικώς στην πρωτεύουσα, μερικοί δε απ’ αυτούς δεν είχαν πετάξει ποτέ πριν. Ένας αδελφός επούλησε την αγελάδα της οικογενείας του για ν’ αποκτήση αρκετά χρήματα για το ταξίδι. Άλλοι επεζοπόρησαν.

Οι κάτοικοι της Τεγκουσιγκάλπα εξεπλάγησαν που είδαν τους μάρτυρας του Ιεχωβά να κάνουν διαφήμισι με πινακίδες για πρώτη φορά, οι δε αδελφοί είχαν διάφορες ενδιαφέρουσες πείρες καθώς περιεφέροντο στους δρόμους. Ένας «παπάς» ακολούθησε μια αδελφή στο δρόμο, και απέτρεπε τους διαβάτας και τους παριστάμενους να δέχωνται προγράμματα που διεφήμιζαν τη δημοσία διάλεξι, αν και κρατούσε κι αυτός ένα πρόγραμμα στο χέρι. Ένας κύριος υπέμνησε στον «παπά» ότι αν αυτός, ο «παπάς», έλαβε πρόγραμμα, τότε δεν υπήρχε λόγος να μην πάρουν και οι άλλοι. Τότε ο κληρικός έσχισε το πρόγραμμα. Η παρέμβασις αυτή δεν εσταμάτησε τους ανθρώπους από το να παρακολουθήσουν τη δημοσία συνάθροισι. Το πρωί της Κυριακής, στις 10, υπήρχαν 511 άτομα μέσα στο θέατρο για ν’ ακούσουν το θέμα «Ελευθερία στους Δεσμίους». Αυτή ήταν η μεγαλύτερη δημοσία συνάθροισις που έγινε ποτέ στην Ονδούρα από τους μάρτυρας του Ιεχωβά. Το απόγευμα της ημέρας εκείνης βαπτίσθηκαν ένδεκα νέοι μάρτυρες στον ποταμό Ρίο Γκράντε, ένα περίπου μίλι έξω από την πόλι, όπου επήγαν και όλοι οι αδελφοί. Ένα άτομο, ένας περαστικός που είχε μιλήσει μ’ ένα μάρτυρα του Ιεχωβά λίγες μέρες πριν και παρακολούθησε όλες τις συναθροίσεις της συνελεύσεως, ήταν μεταξύ εκείνων που βαπτίσθηκαν. Ανυπομονεί τώρα να μάθη ό,τι μπορεί για να συμμετέχη κι αυτός στο κήρυγμα, και ερώτησε αν θα μπορούσε να έχη μια Γραφική μελέτη στο σπίτι του.

Υπήρχαν και άλλα μέρη προς επίσκεψιν στην Ονδούρα, όπου εργάζονται απόφοιτοι της Σχολής Γαλαάδ μαζί με άλλους από το λαό του Κυρίου που δεν μπορούσαν να έλθουν στη γενική συνέλευσι της πρωτευούσης. Τη Δευτέρα λοιπόν το απόγευμα ο υπηρέτης του Τμήματος και ο Αδελφός Μόργκαν επιβιβάσθηκαν σ’ ένα αεροπλάνο ΤΑΚΑ για το Σαν Πέντρο Σούλα, μια πόλι που κείται βορειοδυτικά της πρωτευούσης. Το βράδυ της Δευτέρας συγκεντρώθηκαν 92 αδελφοί και άνθρωποι καλής θελήσεως στην Αίθουσα της Βασιλείας, που είναι μέσα στον ιεραποστολικό οίκο όπου κατοικούν δύο απόφοιτοι της Σχολής Γαλαάδ. Οι εντόπιοι αδελφοί ήταν ευτυχείς για το αποτέλεσμα. Δίπλα ακριβώς στον ιεραποστολικό οίκο είναι ένας ραδιοφωνικός σταθμός που παραχωρεί χρόνο δωρεάν στους μάρτυρας του Ιεχωβά κάθε εβδομάδα. Οι ιεραπόστολοι έβαλαν εμπρός κάτι πολύ ενδιαφέροντα προγράμματα. Στο Σαν Πέντρο Σούλα κάνει ζέστη και βρέχει πολύ, αλλά ο Κύριος ευλογεί τις προσπάθειες των αδελφών να κηρύττουν εκεί το ευαγγέλιο.

Το απόγευμα της Τρίτης οι δύο αδελφοί εταξίδεψαν προς τη Λα Σεΐμπα, μια παράλια πόλι ακριβώς προς βορράν της Τεγκουσιγκάλπα. Στο δρόμο το αεροπλάνο στάθμευσε στο Πουέρτο Κορτέζ και την Τέλα. Καθώς πλησιάζαμε στη Λα Σεΐμπα είδαμε αποκάτω αχυρένιες στέγες κατοικιών και μεγάλες εκτάσεις με μπανανόδενδρα. Η βόρεια ακτή της Ονδούρας είναι μια ωραία περιοχή μπανανοκαλλιεργείας, οι δε εταιρίες οπωρών προμηθεύουν το μόνο σχεδόν μέσον εργασίας του πληθυσμού. Εκείνο το βράδυ οι τρεις απόφοιτοι της Σχολής Γαλαάδ που εργάσθηκαν στη Λα Σεΐμπα έξη μήνες περίπου, εχάρηκαν που είδαν 41 άτομα στη συνάθροισι. Δέκα από τα άτομα αυτά είναι τώρα ευαγγελιζόμενοι, οργανώνεται δε και ομάς μαρτύρων του Ιεχωβά. Πολλοί καλής θελήσεως άνθρωποι που μαθαίνουν εδώ την αλήθεια είναι ενεργά μέλη των τοπικών εκκλησιών, μερικοί δε εθορυβήθησαν από την προειδοποίησι του κλήρου ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά θα πουλούσαν απλώς όσο το δυνατόν περισσότερα βιβλία και ύστερα θα αναχωρούσαν για άλλη πόλι. Εβεβαιώθηκαν όμως ότι οι μάρτυρες του Ιεχωβά επρόκειτο να παραμείνουν στη Λα Σεΐμπα και ότι εσχημάτιζαν μια μόνιμη οργάνωσι ομάδος για αληθινή λατρεία σ’ αυτή την πόλι. Οι καινούργιοι αυτοί ενδιαφέρθηκαν ν’ ακούσουν για το έργον του Συλλόγου σε όλο τον κόσμο, και να εξετάσουν τις ευθύνες των μαρτύρων του Ιεχωβά να κηρύξουν την αλήθεια στη Λα Σεΐμπα. Το έργον εκεί δεν είναι εύκολο, αλλά οι αδελφοί είναι ενθουσιώδεις με τις προβλέψεις επεκτάσεως.

Οι κατευθύνσεις του Αδελφού Μόργκαν και του Αδελφού Νορρ συναντήθηκαν το Σάββατο 24 Δεκεμβρίου. Το αεροπλάνο με το οποίον έφθασε ο πρόεδρος του Συλλόγου στην Τεγκουσιγκάλπα ήταν το ίδιο αεροπλάνο με το οποίον επρόκειτο ν’ αναχωρήση ο Αδελφός Μόργκαν για τη Νικαράγουα, αφού επεσκέφθη ήδη τη Βρεττανική Ονδούρα και την Ονδούρα. Επί δέκα λεπτά συνομίλησαν για ζητήματα σχετικά με τις χώρες που επεσκέφθησαν, και κατόπιν ο Αδελφός Μόργκαν ξεκίνησε για τη Νικαράγουα. Ο Αδελφός Νορρ επρόκειτο να παραμείνη και ν’ αποφασίση για ζητήματα σχετικά με το Τμήμα και τον ιεραποστολικό οίκο. Θυμήθηκε που ήταν εκεί στο 1946 όταν το έργο πραγματικά μόλις άρχιζε, οπότε εστάλησαν εκεί επτά απόφοιτοι της Σχολής Γαλαάδ για να οργανώσουν τα σχετικά με τη διακήρυξι του ευαγγελίου. Ο Αδελφός Μπαρτ μετετέθη από την Κόστα Ρίκα στην Τεγκουσιγκάλπα, και άλλοι, άπειροι ακόμη, ιεραπόστολοι εστάλησαν στην πρωτεύουσα για να υποβοηθήσουν το έργο της οργανώσεως. Στο έτος 1946 υπήρχε ένας μέσος όρος 19 μόνον ευαγγελιζομένων στον αγρό, από τους οποίους οι δώδεκα ήταν ευαγγελιζόμενοι ομάδων. Το έτος 1947 είδε το έργο υπερδιπλάσιο, με 45 ευαγγελιζομένους. Το 1948 είδε μια μεγάλη αύξησι, με 119 ευαγγελιζομένους. Στο τελευταίο δε αυτό υπηρεσιακό έτος υπερδιπλασιάσθηκε πάλι ο αριθμός των ευαγγελιζομένων, με σύνολον 246. Αυτό σημαίνει ότι επήλθε αύξησις πάνω από 100% στο καθένα από τα τέσσερα τελευταία έτη. Η Ονδούρα λοιπόν αποδείχθηκε εξαίρετος αγρός για την προώθησι των συμφερόντων της Βασιλείας.

Το βράδυ του Σαββάτου στην Αίθουσα της Βασιλείας, που είναι μέσα στον ιεραποστολικό οίκο, 66 αδελφοί παρακολούθησαν την ομιλία που έκανε ο Αδελφός Νορρ. Οι αδελφοί εδώ, όπως και σ’ άλλες χώρες, πρέπει να είναι κήρυκες του λόγου, διότι ο καθένας τους είναι ένας διάκονος του ευαγγελίου. Οι μάρτυρες του Ιεχωβά δεν κάνουν το έργον αυτό επειδή το κάνει και κάποιος άλλος· το κάνουν επειδή εδέχθησαν την ευθύνη της διακηρύξεως του λόγου ενώπιον του Ιεχωβά Θεού και ενώπιον του Υιού του, και μάλιστα στον καιρό της δευτέρας παρουσίας του Χριστού και της ιδρύσεως της βασιλείας του. Αν και οι περισσότεροι από τους αδελφούς αυτούς βρίσκονται στην αλήθεια μόνο ένα χρόνο περίπου, αρχίζουν να εκτιμούν την ευθύνη με την οποία τους επεφόρτισε ο Κύριος και το ότι πάντοτε πρέπει να μένουν πιστοί για ν’ αποκτήσουν ζωή αιώνια.

Το κυριώτερο που είχαν στο νου τους οι ιεραπόστολοι ήταν το πώς θα μπορούσαν να επεκτείνουν το έργον στο 1950. Αφού εξετάσθηκαν οι συνθήκες της χώρας και οι προβλέψεις για το μέλλον, εθεωρήθη καλό να προστεθούν περισσότεροι ιεραπόστολοι στους τωρινούς οίκους και ν’ ανοιχθή ένας νέος οίκος το ταχύτερον σε άλλη πόλι. Υπάρχουν πολλά μικρά χωριά από δύο έως πέντε χιλιάδων κατοίκων, που πρέπει επίσης να καλλιεργηθούν από τολμηρούς, νέους ιεραποστόλους που θα μπορέσουν να κάνουν την επεξεργασία του εδάφους. Ελπίζεται ότι στο τέλος του έτους θα έχη γίνει διείσδυσις και σ’ άλλα μέρη της χώρας με το άγγελμα της Βασιλείας.

Αν και ο ιεραποστολικός οίκος της Τεγκουσιγκάλπα είναι σε ωραία τοποθεσία και πολύ άνετος, πιστεύεται ότι είναι σε ακατάλληλο μέρος της πόλεως και δεν μπορεί να συμβάλη σε πολύ περισσότερη πρόοδο σ’ αυτόν τον τομέα. Εδόθησαν οδηγίες στον υπηρέτη του Τμήματος να μεταφέρη τον ιεραποστολικό οίκο μέσα στην καρδιά της Τεγκουσιγκάλπα. Τώρα βρίσκεται στα προάστια της πόλεως. Μια μικρή Αίθουσα Βασιλείας που βρίσκεται σ’ εκείνη την περιοχή θα φροντίση για οποιοδήποτε αληθινό ενδιαφέρον έχει αναπτυχθή γύρω από τον οίκον. Η δημοσία συνάθροισις μιας προηγουμένης εβδομάδος κατέδειξε ότι υπάρχει πολύ ενδιαφέρον μέσα στην πόλι, και μπορεί να δοθή μεγαλύτερη προσοχή σ’ αυτό το ενδιαφέρον αν ο οίκος και η Αίθουσα της Βασιλείας είναι σε βολικώτερο μέρος για το λαό.

Μετά την παρακολούθησι της μελέτης της Αγγλικής Σκοπιάς και της Ισπανικής Λα Αταλάγια την Κυριακή, και την εξέτασι προβλημάτων με τους ιεραποστόλους, η τόσο ευχάριστη παραμονή του Αδελφού Νορρ με τον όμιλον αυτόν έφθασε στο τέλος της. Το πρωί της Δευτέρας ο Αδελφός Νορρ εταξίδευε για το Σαν Πέντρο Σούλα για να επισκεφθή άλλους τέσσερες αποφοίτους της Σχολής Γαλαάδ και να συζητήση μαζί τους για το έργο τους. Το αεροπλάνο ξεκίνησε στις 8.30΄ το πρωί της 26ης και προσγειώθηκε στο Προγκρέσο, λίγα μίλια πιο πέρα από το Σαν Πέντρο Σούλα. Σε λίγα λεπτά το αεροπλάνο απεγειώνετο και πάλι, περνώντας πάνω από τις δενδροκορφές των φυτειών μπανάνας και από την καθαρή, μικρή πόλι Λα Λίμα στο δρόμο προς το Σαν Πέντρο Σούλα, όπου προσγειώθηκε μετά πέντε λεπτά. Η μέρα δαπανήθηκε με τους ιεραποστόλους στον οίκο τους, και στις 3.30΄ το απόγευμα πολλοί ευαγγελιζόμενοι ομάδων του Σαν Πέντρο Σούλα και της Λα Λίμα ήλθαν στο αεροδρόμιο για να προπέμψουν τον Αδελφό Νορρ που αναχωρούσε για τη Βρεττανική Ονδούρα. Πάνω από τριάντα αδελφοί είχαν έλθει να τον αποχαιρετήσουν, και λυπήθηκαν πάρα πολύ που δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν στη συνέλευσι της Τεγκουσιγκάλπα.

ΜΠΕΛΙΖΕ, ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗΣ ΟΝΔΟΥΡΑΣ

Η ίδια υποδοχή που είχε γίνει στον Αδελφό Μόργκαν, έγινε και στον Αδελφό Νορρ όταν έφθασε στο Μπελίζε της Βρεττανικής Ονδούρας. Δύο φορτηγά αυτοκίνητα γεμάτα από αδελφούς είχαν έλθει για να χαιρετήσουν τους επισκέπτας από τα κεντρικά Γραφεία του Συλλόγου. Στην περίπτωσι του Αδελφού Μόργκαν το αεροπλάνο καθυστέρησε κατά δύο ώρες και η αποβίβασίς του έγινε τη νύχτα· ενώ το αεροπλάνο του Αδελφού Νορρ ήλθε στην ώρα του και μάλιστα προτού φθάση στο αεροδρόμιο ένα αυτοκίνητο γεμάτο αδελφούς. Ήταν πράγματι μια ευχαρίστησις και για τους δύο να βλέπουν αυτούς τους 65 ζηλωτάς αδελφούς του Μπελίζε να υποδέχονται τους επισκέπτας στην παράλιο πόλι τους.

Ο Αδελφός Μόργκαν, αφού επέρασε από το τελωνείο, επήδησε μέσα σ’ ένα από τα αυτοκίνητα με τους λοιπούς αδελφούς και κατευθύνθηκε στην πόλι του Μπελίζε. Εκείνο το βράδυ τούς εξέθεσε όσα συνέβησαν στο ταξίδι του έως τότε. Το πρωί της Πέμπτης αφιερώθηκε στον έλεγχο των αρχείων του Τμήματος και των εκθέσεων του ιεραποστολικού οίκου. Το απόγευμα έγινε στους αδελφούς ομιλία με θέμα «Αγάπη», και το ίδιο βράδυ στις 7, ήλθαν 100 άτομα ν’ ακούσουν τη δημοσία διάλεξι. Οι περισσότεροι παρέμειναν για ν’ ακούσουν και μια ομιλία μιας ώρας μετά τη δημοσία διάλεξι, με θέμα την ευθύνη των μαρτύρων του Ιεχωβά να αινούν το όνομα του Ιεχωβά.

Το πρόγραμμα του Αδελφού Μόργκαν προέβλεπε την αναχώρησί του νωρίς την Παρασκευή πρωί, και οι ιεραπόστολοι τον προέπεμψαν στο αεροδρόμιο. Ο καιρός ήταν κακός και η ορατότης πενιχρή. Πετώντας πάνω από τον Κόλπο της Ονδούρας το αεροπλάνο συνήντησε πολλή κακοκαιρία και ραγδαίες βροχές. Παρέστη ανάγκη να μείνουν σφιχτοδεμένες οι λωρίδες των καθισμάτων σε όλο το ταξίδι, και φαινόταν σαν να χοροπηδούσε το αεροπλάνο και να ξεγλιστρούσε στον αέρα και σαν να μη μπορούσε επαρκώς να υπερνικήση τη δύναμι των στοιχείων που τώρα εμαίνοντο. Τόπος προορισμού ήταν ο Σαν Πέντρο Σούλα της Ονδούρας, αλλά η θύελλα και η ομίχλη ήταν πολύ έντονες και δεν μπορούσε να γίνη εκεί προσγείωσις, αν και έγινε μια προσπάθεια. Αφού έκανε μερικούς γύρους πάνω από το γήπεδο για λίγη ώρα, προσπαθώντας να μπη μέσα, ο κυβερνήτης άλλαξε την πορεία του και τελικά προσγειώθηκε σ’ ένα μικρό γήπεδο κοντά στο Πουέρτο Κορτέζ. Αυτό εσήμαινε ότι ο Αδελφός Μόργκαν δεν μπόρεσε να ιδή και πάλι τους ιεραποστόλους στο Σαν Πέντρο Σούλα, που επερίμεναν σ’ εκείνο το αεροδρόμιο. Αφού το αεροπλάνο ανεφοδιάσθηκε σε βενζίνη, ανεχώρησε για την Τεγκουσιγκάλπα. Ήταν ευχάριστο πράγματι να μπορέση να βγη κανείς από τη ραγδαία εκείνη βροχή και από το λασπώδες γήπεδο και να ιδή το φως του ήλιου φθάνοντας στην Τεγκουσιγκάλπα. Εδώ διενυκτέρευσε ο Αδελφός Μόργκαν και κατόπιν συνήντησε τον Αδελφό Νορρ την επομένη το πρωί στο αεροδρόμιο ταξιδεύοντας προς την Νικαράγουα.

Ο χρόνος που διέρρεε μεταξύ των επισκέψεων του Αδελφού Μόργκαν και του Αδελφού Νορρ εγίνετο βραχύτερος. Ήταν ζήτημα ημερών μόνο, και φάνηκε στους αδελφούς σαν να ήταν μια διαρκής συνέλευσις με μια μικρή ενδιάμεση ανάπαυλα. Στο Μπελίζε ο Αδελφός Νορρ πήγε στην πόλι με αυτοκίνητο, απολαμβάνοντας τη συντροφιά των αδελφών και την ωραία τοποθεσία κατά μήκος του ποταμού Μπελίζε που είναι πράγματι ένα πυκνό δάσος. Μερικοί ιεραπόστολοι έχουν επισκεφθή μακρινά μέρη της Βρεττανικής Ονδούρας όπου κόπτονται τα μαόνια και πλέουν κορμοί δένδρων στον ποταμό. Έξη μικρές ομάδες ωργανώθηκαν σε διάφορα μέρη της Βρεττανικής Ονδούρας κι έγινε σταθερή αύξησις του αριθμού των ευαγγελιζομένων στη χώρα. Στο 1946, όταν έφθασαν εκεί οι πρώτοι απόφοιτοι της Σχολής Γαλαάδ υπήρχαν μόνο δεκατρείς ευαγγελιζόμενοι και η μία ομάς του Μπελίζε. Τώρα υπάρχουν πενήντα πέντε ευαγγελιζόμενοι και έξη ομάδες σε διάφορα μέρη της χώρας. Όταν τα δύο αυτοκίνητα με αδελφούς έφθασαν στο Μπελίζε, πήγαν κατ’ ευθείαν στην Αίθουσα της Βασιλείας. Ο Αδελφός Νορρ δεν είχε την ευκαιρία να τους μιλήση στο αεροδρόμιο, και γι’ αυτό συναθροίσθηκαν στην Αίθουσα της Βασιλείας για λίγα λεπτά και τους μίλησε ο Αδελφός Νορρ αργά το απόγευμα. Ήταν μεγάλη η ευχαρίστησίς του να χαιρετήση μερικούς που ήταν εκεί στις προηγούμενες επισκέψεις του, και να ιδή επίσης πολλά νέα πρόσωπα, και να τους ευχηθή όλους.

Το βράδυ εδαπανήθηκε στον ιεραποστολικό οίκο σε συνομιλίες για τα προβλήματα, που ήταν πολλά. Ένα από τα μεγάλα προβλήματα είναι το να εντυπώνη κανείς στο νου των ευαγγελιζομένων τις ευθύνες τους. Πολλοί νέοι ευαγγελιζόμενοι θέλουν να υπηρετήσουν τον Κύριο, αλλά δεν εκτιμούν την αφιέρωσι και την ανάγκη να τη συμβολίσουν. Χρειάζεται πολλή υπομονή από τους ιεραποστόλους για να παρακολουθούν τους νέους ενδιαφερομένους. Αλλά ο Κύριος δείχνει υπομονή προς όλον τον λαό του στις έσχατες αυτές ημέρες του παλαιού κόσμου. Κι εμείς, λοιπόν, επίσης πρέπει να είμεθα υπομονητικοί. Σε μερικές χώρες οι άνθρωποι εκτιμούν το προνόμιον της υπηρεσίας γρηγορώτερα παρά σε άλλους τόπους. Επίσης, πολλοί έχουν διαποτισθή από τις συνήθειες του παλαιού αυτού κόσμου και των θρησκευτικών ιδεών του, και τους είναι δύσκολο ν’ αλλάξουν σε τόσο λίγον καιρό. Οι αδελφοί δεν αποθαρρύνονται, αλλά είχαν ανάγκη συμβουλής και διηρωτώντο πώς οι ιεραπόστολοι αντιμετώπιζαν την ίδια κατάστασι σε άλλες χώρες. Υπομονή και αγάπη για το λαό της χώρας στην οποία εργάζεσθε είναι η απάντησις στο πρόβλημα. Πρέπει πάντοτε ν’ αναγνωρίζωμε ότι οι άνθρωποι έχουν τον δικό τους τρόπο ζωής κι έχουν διαμορφώσει συνήθειες στη διάρκεια ολοκλήρων αιώνων, μερικά δε πράγματα που κάνουν, και ο τρόπος με τον οποίο σκέπτονται είναι έμφυτα μέσα τους. Οι κάτοικοι της Βρεττανικής Ονδούρας είναι βραδείς στο να δεχθούν νέες ιδέες, και απαιτείται πραγματική υπομονή για να τους πείση κανείς. Οι αδελφοί εντούτοις είχαν καλά αποτελέσματα και τώρα στη Βρεττανική Ονδούρα υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που κηρύττουν το άγγελμα της Βασιλείας από κάθε άλλη φορά.

Εκτός από τα ιεραποστολικά προβλήματα υπάρχουν και άλλα πράγματα με τα οποία έχει ν’ αντιπαλαίση κανείς. Το Μπελίζε δεν έχει νερό τρεχούμενο στις κατοικίες από δεξαμενή και δίκτυο υδρεύσεως της πόλεως. Κάθε σπίτι πρέπει να έχη δικό του ντεπόζιτο από ξύλο ή τσιμέντο και στη βροχερή εποχή να διοχετεύεται το νερό σ’ αυτό από τη στέγη και ν’ αποταμιεύεται για μετέπειτα χρήσι. Αυτά όμως τα προβλήματα αντιμετωπίζονται επιτυχώς, μαζί με το πρόβλημα του ψωνίσματος και τον τρόπο ταξιδιού, τα οποία διαφέρουν από εκείνα στα οποία ήταν συνηθισμένοι οι ιεραπόστολοι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το να συνηθίση κανείς στις συνθήκες, όπως πρέπει να κάνουν όλοι οι ιεραπόστολοι στη χώρα στην οποίαν αποστέλλονται, είναι ουσιώδες για την επιτυχή υπηρεσία και την ευχάριστη ζωή. Ήταν καλά πράγματι να βλέπη κανείς το λαμπρό ακροατήριο στην εσπερινή συνάθροισι. Οι ιεραπόστολοι προσεκάλεσαν τους ενδιαφερομένους τους και, προς έκπληξίν τους, 111 άτομα ήλθαν ν’ ακούσουν την ομιλία του Αδελφού Νορρ με θέμα «Κήρυξον τον λόγον». Η ευθύνη τού να είναι κανείς διάκονος εναπετέθη τετραγωνικά πάνω σ’ όλους αυτούς που ήταν συναθροισμένοι. Οι νόμοι του Θεού εφαρμόζονται σε όλους τους ανθρώπους αδιάφορο σε ποια χώρα ζουν, ποια μόρφωσι έχουν, ή ποια έθιμα επικρατούν εκεί. Οι νόμοι του Θεού ποτέ δεν αλλάσσουν. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να συμμορφώνωνται με τους νόμους αυτούς και να ρυθμίζουν τη ζωή τους σύμφωνα με τους σκοπούς του Ιεχωβά.

Πιστεύεται ότι η επίσκεψις των αδελφών στο Μπελίζε εβοήθησε τους ευαγγελιζομένους και τους νέους ενδιαφερομένους, όπως και οι επισκέψεις στις άλλες χώρες. Ήταν μια ευχαρίστησις η συντροφιά με τους αδελφούς αυτούς, και ήταν πολύ λυπηρό που δεν ήταν μακρότερη η επίσκεψις, αλλά το αεροπορικό πρόγραμμα απαιτούσε την αναχώρησι νωρίς το πρωί της επομένης. Όλοι οι ιεραπόστολοι και ο Αδελφός Νορρ ανεχώρησαν με ταξί για το αεροδρόμιο. Ο Αδελφός Νορρ ανέμενε να συναντήση και πάλι τους αποφοίτους της Σχολής Γαλαάδ στο Σαν Πέντρο Σούλα και στην Τεγκουσιγκάλπα καθώς θα ταξίδευε προς τη Μανάγκουα. Αφού απεχαιρέτησε τον μικρό όμιλο ο πρόεδρος του Συλλόγου δεν είχε μεν την ίδια πείρα ταξιδιού, που είχε ο γραμματεύς του πηγαίνοντας με κακοκαιρία στο Σαν Πέντρο Σούλα, αλλά όπως και ο γραμματεύς του δεν είχε την ευκαιρία προσγειώσεως στο Σαν Πέντρο Σούλα, διότι δεν υπήρχαν επιβάται για ν’ αποβιβασθούν ή να επιβιβασθούν. Αυτό του είπε η ιπταμένη συνοδός μέσα στο αεροπλάνο, δεκαπέντε περίπου λεπτά μετά την αναχώρησι από το Μπελίζε.

Λυπήθηκε που δεν μπόρεσε να ξαναϊδή αυτούς τους ιεραποστόλους, αλλά παρηγορήθηκε με το γεγονός ότι η ομάς της Τεγκουσιγκάλπα θα ήταν στο αεροδρόμιο για να τον χαιρετήση. Μετά τριάντα όμως λεπτά η συνοδός είπε ότι το αεροπλάνο δεν θα προσεγειώνετο στην Τεγκουσιγκάλπα, είτε διότι κανείς δεν θα έμπαινε, είτε διότι δεν θα έβγαινε κανείς, και ότι θα κατευθύνετο προς το Σαν Σαλβαντόρ.

Είχε λεχθή στους αδελφούς του Σαν Σαλβαντόρ ότι ο Αδελφός Νορρ δεν θα προσεγειώνετο εκεί στο ταξίδι του προς τη Μανάγκουα, αλλά θα προσεγειώνετο στην Τεγκουσιγκάλπα· γι’ αυτό οι ομάδες του Σαν Πέντρο Σούλα και της Τεγκουσιγπάλπα, καθώς και ο Αδελφός Νορρ, λυπήθηκαν που δεν συναντήθηκαν. Τώρα προσεγειώνετο στο Σαν Σαλβαντόρ στις 10 π. μ., και απηυθύνθη στους τελωνειακούς του Σαλβαντόρ ζητώντας τους την άδεια να βγη στην πόλι κατά την τρίωρη στάθμευσι του αεροπλάνου. Του ελέχθη όμως ότι οι διαβατικοί επιβάται δεν επετρέπετο ν’ απομακρυνθούν από το αεροδρόμιο. Με τη βοήθεια ενός καλού υπαλλήλου της Παναμερικανικής Εταιρίας, ετηλεφώνησε σε μια εταιρία αυτοκινήτων του Σαν Σαλβαντόρ και τους είπε να στείλουν ένα ταξί στη διεύθυνσι του ιεραποστολικού οίκου και να πουν στους ενοίκους ότι ο Αδελφός Νορρ είναι στο αεροδρόμιο και ότι πρέπει να πάρουν το ίδιο ταξί και να παν εκεί αμέσως. Έξη αδελφοί έτυχε να είναι μέσα, να πλύνωνται τη στιγμή εκείνη και να καθαρίζωνται. Ντύθηκαν λοιπόν βιαστικά, κι έκαναν μια πολύ απολαυστική επίσκεψι επί δύο ώρες, με ομαδικό γεύμα στο αεροδρόμιο. Ο χρόνος εδαπανήθηκε καλά. Τα αεροπορικά ταξίδια είναι λίγο αβέβαια. Δεν είναι κανείς πάντοτε βέβαιος για το πού πρόκειται να προσγειωθή. Αλλά τελικά φθάνει εκεί όπου πηγαίνει.

Λίγο πριν από τη 1 μ.μ. ήλθε το αεροπλάνο, και ο Αδελφός Νορρ, αφού απεχαιρέτησε όλους, εταξίδευε προς την Τεγκουσιγκάλπα, όπου βγήκαν όλοι οι ιεραπόστολοι για να τον συναντήσουν, πιστεύοντας ότι θα ήταν σ’ εκείνο το αεροπλάνο. Κι έτσι ο πρόεδρος του Συλλόγου είχε την ευχαρίστησι να τους μιλήση για δεκαπέντε λεπτά της ώρας προτού προχωρήση για τη Μανάγκουα.