Επίσκεψις στους Κατοίκους της Λίμνης της Δαχομέης

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!»στη Δαχομέη

ΕΧΕΤΕ ποτέ ακούσει για τη «Βενετία της Αφρικής»; Έτσι περιγράφεται συχνά η πόλις Γκανβιέ, της Δαχομέης. Τούτο οφείλεται στο ότι όλο το χρόνο είναι κάτω από το νερό, και τα σπίτια είναι κτισμένα πάνω σε στύλους ή σε πασσάλους. Η συγκοινωνία στο εσωτερικό της πόλεως είναι παρόμοια μ’ εκείνη της Βενετίας, μόνον που αντί για γόνδολες οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την πιο ταπεινή πιρόγα, ένα μονόξυλο κανό.

Ίσως, αντί να κάνετε ένα τουριστικό ταξίδι στην πολύ γνωστή Γκανβιέ, θα προτιμούσατε να έλθετε και να δήτε ο ίδιος τον τρόπο της ζωής από τα λιγώτερο γνωστά Βιλάζ Λακύστρ, όπως ονομάζονται εδώ από τους Γαλλοφώνους κατοίκους. Αυτό ακριβώς σημαίνει «Λιμνόβια χωριά.» Εν πάση περιπτώσει εμείς το κάναμε αυτό και θα είναι ευχαρίστησίς μας να σας μιλήσωμε σχετικώς.

Εν πρώτοις ας σας πω ότι ο σύζυγός μου ήταν διωρισμένος ως επόπτης περιφερείας για να παρακολουθήση μια συνέλευσι των μαρτύρων του Ιεχωβά που επρόκειτο να διεξαχθή στο Χετίν, ένα από τα χωριά της Δαχομέης με σπίτια επί πασσάλων. Φορτώσαμε λοιπόν το φορτηγό μας αυτοκίνητο με εφόδια—γεννήτρια για ηλεκτρικό ρεύμα στη συνέλευσι, μηχανήματα μεταδόσεως ήχου, προσωπικές αποσκευές, κρεβάτια, κουνουπιέρες, τρόφιμα, πόσιμο νερό, μαγειρικά σκεύη, κουζίνα και τα λοιπά—και ξεκινήσαμε από τα γραφεία του τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά που είναι στο Κοτονού.

Επειδή στο Χετίν μπορεί να φθάση κανείς μόνον με βάρκα, μπορέσαμε να χρησιμοποιήσωμε το αυτοκίνητό μας σε τμήμα μόνον της πορείας μας. Έγιναν διευθετήσεις να μας συναντήσουν στο Ντάνγκμπο Βίλατζ, ακριβώς στην άκρη του βάλτου και απ’ εκεί μεταφέραμε τις αποσκευές μας σε μια τεράστια πιρόγα. Το ταξίδι με την βάρκα διήρκεσε σχεδόν δυο ώρες και απολαύσαμε κάθε λεπτό του. Τροπικά πτηνά με ζωηρά χρώματα και πεταλούδες εμφανίζοντο σε αφθονία. Οι φιλικοί άνθρωποι τους οποίους προσπερνούσαμε αντήλλασσαν χαιρετισμούς μαζί μας. Δεν υπάρχουν μηχανοκίνητες βάρκες εδώ για να διαταράσσουν το ήσυχο περιβάλλον. Οι φίλοι μας ειργάζοντο σκληρά καθώς έσπρωχναν την πιρόγα ανάμεσα από αβαθή κανάλια με τα κοντάρια των μήκους δώδεκα ή δεκαπέντε ποδών. Παρατηρήσαμε ότι τα μικρότερα σκάφη προωθούνται με κουπιά όμοια με κουτάλια.

Γρήγορα φθάσαμε σ’ ένα πλατύτερο ρεύμα, το Ουεμέ, το οποίον τελικά εκβάλλει στον Ατλαντικό. Το χωριό προς το οποίον κατευθυνόμεθα κείται πάνω στις όχθες του. Καθώς προχωρούσαμε μπορούσαμε να βλέπωμε τους αγρότες να εργάζωνται έξω στους αγρούς. Επωφελούνται της περιόδου της ανομβρίας για να σπείρουν, διότι στην περίοδο των βροχών όλοι αυτοί οι αγροί είναι πλημμυρισμένοι.

Υποδοχή στο Προσωρινό μας Σπίτι

Μας οδηγούν κατ’ ευθείαν στο σπίτι που θα είναι δικό μας κατά τη διάρκεια της επισκέψεώς μας. Θα είναι άραγε κτισμένο επάνω σε πασσάλους σαν όλα τ’ άλλα; Ναι, πράγματι έτσι είναι. Υψώνεται περίπου πέντε πόδια πάνω από το έδαφος, και κατορθώνομε να μπούμε σ’ αυτό αναρριχόμενοι σε μια σκάλα από μπαμπού συνδεδεμένη με λωρίδες από στριμμένα νήματα. Δεν υπάρχει πόρτα. Στη θέσι υπάρχει μια καλαμένια ψάθα για να κλείνη έναν ιδιαίτερο χώρο και να εμποδίζη την είσοδο στο ζεστό ήλιο. Επειδή απορούσαμε πώς θα αφήσωμε όλα μας τα υπάρχοντα μέσα σ’ ένα σπίτι χωρίς πόρτα και χωρίς κλειδαριά, μας διεβεβαίωσαν ότι δεν υπήρχαν κλέφτες στο Χετίν. Και αυτό απεδείχθη αληθινό μέσα σ’ αυτήν την κοινότητα των 6.000 κατοίκων.

Το σπίτι μας, όπως τα περισσότερα άλλα, είναι κατασκευασμένο από μπαμπού. Τα γερά αυτά καλάμια συνδέονται με σύρμα και έχουν τρύπες για παράθυρα και πόρτες. Οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν αχυρένιες στέγες, αλλά το δικό μας έχει μια στέγη από καλάμια με αυλακώσεις. Το άχυρο έχει το πλεονέκτημα να είναι πολύ δροσερώτερο στον φλογερό τροπικό ήλιο. Γενικώς τα σπίτια έχουν μόνο ένα κοινό δωμάτιο και ίσως ένα υπερυψωμένο πατάρι που χρησιμοποιείται για ύπνο. Τα πατάρια αυτά είναι κατά καιρούς πολύ αναγκαία όταν το πρώτο επίπεδο πλημμυρίση στην περίοδο των βροχών.

Η επίπλωσις δεν είναι άφθονη. Ίσως να υπάρχουν μερικά ξύλινα σκαμνιά. Οι άνθρωποι κοιμούνται επάνω σε ψάθες τις οποίες τυλίγουν σε ρολά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα πατώματα είναι επιστρωμένα με κοπριά αγελάδας, αλλά ούτε φαίνεται ούτε μυρίζει άσχημα καθώς θα μπορούσε κανείς να φαντασθή. Υπάρχουν στάχτες από φωτιά στο μέσον του πατώματος όπου η οικοδέσποινα ετοιμάζει τα φαγητά.

Δεν υπάρχουν ντους, μπανιέρες ή ευκολίες τουαλέτας. Όλοι οι χωρικοί κάνουν μπάνιο στο ποτάμι. Οι άνδρες και τα παιδιά μπαίνουν γυμνοί, αλλά οι γυναίκες φορούν ένα κοντό μπουρνούζι ή φούστα που τους περικαλύπτει από τη μέση των έως τα γόνατά των. Οι οικοδεσπόται μας είχαν την πρόνοια να οικοδομήσουν ένα κλειστό χώρο στο πίσω μέρος του σπιτιού και να βάλουν μια μεγάλη πέτρινη στάμνα με νερό με το οποίον μπορούμε να πλυθούμε. Φαίνεται ότι έχομε ήδη προξενήσει αρκετή εντύπωσι επειδή δεν πηγαίνομε για μπάνιο στο ποτάμι.

Τοπικές Απασχολήσεις

Είχαμε την ευκαιρία να δούμε πώς οι εντόπιοι ζουν και εργάζονται καθώς πηγαίναμε να επισκεφθούμε τον τόπο της συνελεύσεως. Αυτός ο τόπος είναι μέσα σε μια τεράστια πεδιάδα που κατακλύζεται εντελώς από νερά την εποχή των βροχών. Αυτή την εποχή του έτους είναι πλούσια σε βλάστησι και μακρυά μπορεί κανείς να δη χιλιάδες ζώων που βόσκουν. Αυτά τα ζώα περιπλανώνται όλα μαζί κατά την διάρκεια της περιόδου της ξηρασίας, και έπειτα συγκεντρώνονται από τους ιδιοκτήτας των μέσα σε μάνδρες, στερεωμένες επάνω σε πασσάλους, όπου προστατεύονται από πνιγμό την εποχή των πλημμυρών.

Υπάρχουν ακόμη και κήποι επάνω σε πασσάλους ή μέσα σε παληές εγκαταλελειμμένες πιρόγες. Οι γεωργοί σπέρνουν το σπόρο τους σ’ αυτά τα υψωμένα παρτέρια πριν το έδαφος ξηραθή και έπειτα τα μεταφέρουν στους αγρούς μόλις αυτοί είναι έτοιμοι. Υπάρχει μόνον μια εποχή καλλιεργείας· έτσι οι περισσότεροι από τους κατοίκους έχουν δυο επαγγέλματα—τη γεωργία και το ψάρεμα. Την εποχή των πλημμυρών μπορούν να κάθωνται μπροστά στις πόρτες των και να ψαρεύουν.

Αυτοκίνητα δεν κυκλοφορούν σ’ αυτό το χωριό, και είδαμε μόνον ένα ποδήλατο. Η πιρόγα είναι το κοινό μέσον ταξιδίου εδώ την εποχή της ξηρασίας. Οι γυναίκες πηγαίνουν στην αγορά, οι άνδρες πηγαίνουν να εργασθούν στους αγρούς, τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο—όλοι τους με πιρόγα. Φυσικά μπορεί κανείς να πάη με τα πόδια, αλλά θα χρειασθή να υπερνικήση διάφορα εμπόδια, όπως είναι τα λασπώδη ρυάκια.

Μια μέρα ενώ συμμετείχαμε στη διακονία κηρύγματος από σπίτι σε σπίτι, διασχίσαμε τέσσερα τέτοια ρυάκια επάνω σε τέσσερες διαφορετικούς τύπους γεφυρών. Η πρώτη ήταν εντελώς συνήθης. Αναρριχηθήκαμε σε μια σκάλα από μπαμπού και περάσαμε επάνω σε στύλους από μπαμπού δεμένους μαζύ στερεά. Η γέφυρα είχε έξη πόδια περίπου πλάτους και είκοσι πέντε μήκος. Κυττώντας κάτω ανάμεσα από τους στύλους από μπαμπού, που φαίνονταν να κουνιούνται λίγο καθώς βαδίζαμε επάνω τους, είδαμε κάτω ένα χοίρο να κυλιέται μέσα στη βορβορώδη λάσπη. Έπρεπε να κοιτάξωμε δυο φορές επειδή μόνον τα μάτια του και το ρύγχος του εφαίνοντο.

Έπειτα κατά σειράν διασχίσαμε δυο στύλους από μπαμπού δεμένους μαζύ, μια παλιά εγκαταλελειμμένη και μερικώς κατεστραμμένη πιρόγα και έπειτα μια σιδερένεια δοκό περίπου τέσσερες ίντσες πλατιά. Όλα αυτά ήσαν πάνω από ρεύματα που ήσαν ρηχά πλην όμως επικίνδυνα καθώς βλέπαμε τη λάσπη κάτω από μας. Οι εντόπιοι είναι ευκίνητοι και σταθεροί στο βάδισμα και μπορούν να τα διασχίζουν γρήγορα, με γυμνά πόδια, με ένα φορτίο επάνω στα κεφάλια των και ίσως ένα μικρό δεμένο στις πλάτες των.

Αν και είναι ένας σκληρά εργαζόμενος λαός, αυτοί οι φιλικοί κάτοικοι των λιμνών διαθέτουν χρόνο και για αναψυχή. Μερικές φορές αργά μέσα στη νύκτα μπορεί κανείς ν’ ακούση τον ήχο των ‘ταμ-ταμ’ καθώς αυτοί τραγουδούν και χορεύουν. Τα παιδιά διασκεδάζουν με δικής των επινοήσεως μουσικά όργανα, ίσως μια μικρογραφία «κιθάρας» κατασκευασμένης από ένα ωοειδές κονσερβοκούτι σαρδελών μ’ ένα βαθειά σκαλισμένο σανίδι, στο οποίον δένονται πέντε μεταλλικές χορδές ποικίλου μήκους. Είδαμε επίσης ένα φλάουτο κατασκευασμένο από μπαμπού, και καστανιέτες καμωμένες από δυο μικροσκοπικά νεροκολόκυθα συνδεδεμένα με σπάγγο μήκους πέντε περίπου ιντσών. Το ένα το κρατούν μέσα στην παλάμη τους, με το σπάγγο περασμένο μεταξύ του δείκτου και των μεσαίων δακτύλων. Με ένα τίναγμα ενός εξησκημένου καρπού του χεριού τα νεροκολόκυθα έρχονται σε επαφή. Μέσα σ’ αυτά λίγοι σπόροι ή άμμος παράγουν έναν ευχάριστο ρυθμό.

Ενδιαφέρον για το Άγγελμα της Βασιλείας

Στους ανθρώπους αυτούς αρέσει να συζητούν για τη Βίβλο, και πολλοί έχουν τη Βίβλο στη δική των γλώσσα Γκουν. Οι νεαροί που φοιτούν στο σχολείο μπορούν επίσης να διαβάζουν και να γράφουν Γαλλικά. Πολύ ολίγοι εδώ συνεχίζουν την αρχαία φετιχική λατρεία των προγόνων των. Μερικές θρησκείες του Χριστιανισμού υποστηρίζονται από τον λαό. Εν τούτοις, πολύ σπανίως πράγματι οι μάρτυρες του Ιεχωβά συναντούν ένα πρόσωπο που είναι πάρα πολύ απησχολημένο, ώστε να μη μπορή ν’ ακούση μια Γραφική ομιλία.

Ως αποτέλεσμα τούτου είναι ότι υπάρχει μια πολύ μεγάλη εκκλησία των μαρτύρων του Ιεχωβά σ’ αυτή την κοινότητα. Το βράδυ διαθέσαμε χρόνο να ταξιδεύσωμε με πιρόγα σε μερικά άλλα χωριά, όπου παρουσιάσαμε ταινίες με Γραφικά θέματα. Οι χωρικοί εξήρχοντο κατά μάζες. Η συνέλευσις περιοχής ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Ήμεθα ιδιαιτέρως ευτυχείς βλέποντας επτά νέα πρόσωπα, που είχαν πλήρως κατανοήσει την Γραφική άποψι περί αφιερώσεως, να παρουσιάζωνται για βάπτισμα.

Όταν ήλθε η ώρα ν’ αναχωρήσωμε για μια άλλη περιοχή, ήταν βεβαίως δύσκολο ν’ αποχωρισθούμε από τους πολλούς φίλους μας στο Χετίν. Καθώς η φορτωμένη πιρόγα μας απέπλεε σιγά προς τα έξω, οι πνευματικοί μας αδελφοί και αδελφές χαιρετούσαν και φώναζαν «Ο ντα μπο» (Αντίο) και «Μπο γι μπο γουά» (Να έλθετε πάλι). Και με την πρώτη ευκαιρία αυτό ακριβώς θα κάνωμε, εάν θέλη ο Ιεχωβά—να έλθωμε πάλι.