Εφευρετικότης—Τύπου Φιλιππίνων
Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στις Φιλιππίνες
ΟΙ ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΖΟΙ δεν έχουν το μονοπώλιο της εφευρετικότητος, αλλά είναι ενδιαφέρον να παρατηρή κανείς πώς έχουν επιδείξει αυτή την ιδιότητα με το να χρησιμοποιούν ό,τι έχουν στα χέρια τους με τον καλύτερο τρόπο.
Με τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο εγκαταλείφθησαν εκατομμύρια άδειες οβίδες πυρομαχικών και περιβλήματα βομβών διασκορπισμένα σ’ όλη την ύπαιθρο των Φιλιππίνων. Αυτά χρησιμοποιήθηκαν ως άχρηστα μέταλλα στη βιομηχανία. Και ατομικώς οι Φιλιππινέζοι τα έθεσαν σε χρήσι. Χαριτωμένες φτέρες, άσπρα κρίνα και άλλα άνθη καλλιεργούνται μέσα σε τέτοιες οβίδες σε όλα τα νησιά. Και στις νότιες Φιλιππίνες κώδωνες από περιβλήματα βομβών χρησιμεύουν για επικοινωνία των αγροτών που είναι απομακρυσμένοι ο ένας από τον άλλον.
Στη διάρκεια του πολέμου η βενζίνη ήταν περιωρισμένη. Έτσι οι Φιλιππινέζοι κατασκεύασαν οχήματα με ένα φούρνο στο οπίσθιο μέρος που χρησιμοποιούσε ως καύσιμον απανθρακωμένες φλούδες κοκοκαρύων. Μολονότι εκάπνιζαν πολύ και δεν απέδιδαν πολλή ταχύτητα όση τα λεωφορεία που καίουν βενζίνη, εν τούτοις οι μηχανές αυτές μετέφεραν ανθρώπους οπουδήποτε ήθελαν.
Όταν αυτά τα λεωφορεία που έκαιαν καρύδα έπεσαν σε αχρηστία με το τέλος του πολέμου, γεννήθηκε ένα νέο όχημα: το τζίπ. Χιλιάδες αμερικάνικα τζιπ, που ταξινομήθηκαν ως πλεονάζον υλικό, μετετράπησαν από εφευρετικούς Φιλιππινέζους μηχανικούς σε έξοχα οχήματα για υπηρεσία επιβατών. Ακόμη αυτά αποτελούν ένα από τα κυριώτερα μέσα μεταφοράς σε πόλεις, που το καθένα μπορεί να μεταφέρη δέκα ή δώδεκα άτομα.
Τα δένδρα μπαμπού είναι συνηθισμένα στις Φιλιππίνες. Συχνά φθάνουν ύψος δέκα ποδών ή και περισσότερο. Ένας Φιλιππινέζος μπορεί να κτίση ολόκληρο το σπίτι του από μπαμπού. Επίσης κατασκευάζει τραπέζια, πολυθρόνες, παραβάν, θρανία, υδροσωλήνες, σχοινιά και παιχνίδια απ’ αυτό. Ακόμη και δοχεία άλατος, πιπεριού και ζάχαρης, καθώς και μαγειρικά σκεύη κατασκευάζονται από μπαμπού.
Μερικές Φιλιππινέζες γυναίκες μαγειρεύουν μια καλή σαλάτα από βλαστάρια μπαμπού. Και έξυπνοι γεωργοί λυγίζουν τα δενδράκια μπαμπού ωσότου η άκρη τους εγγίση σχεδόν το έδαφος. Τότε αποκόπτουν την κορυφή και κρατούν το στέλεχος λυγισμένο όλη τη νύχτα, ενώ ο χυμός του στάζει μέσα σ’ ένα κύπελλο. Το πρωί έχουν ένα ποτήρι γεμάτο από γευστικό χυμό μπαμπού!
Μεγάλη σπουδαιότητα, επίσης, έχει και το δένδρο κοκοφοίνιξ, τα προϊόντα του οποίου αποτελούν μεγάλο μέρος των εξαγωγών της χώρας. Οι Φιλιππινέζοι το χρησιμοποιούν με διαφόρους τρόπους. Τα κελύφη των κοκοκαρύων προμηθεύουν καύσιμα για τις κουζίνες των, εκτός του ότι κατασκευάζουν απ’ αυτά μεγάλες κουτάλες και παιχνίδια παντός είδους. Τα φύλλα του δένδρου υφαίνονται για κατασκευή. Κατασκευάζονται επίσης αμπαζούρ για λάμπες, βεντάλιες, και στέγες και τοίχοι παραπηγμάτων.
Ο χυμός των κοκοκαρύων είναι αναψυκτικό ποτό. Αφού υποστή ζύμωσι ή αποσταχθή, είναι δυνατός οίνος. Το ουμπόντ, η καρδιά του δένδρου, είτε ωμό είτε μαγειρευμένο είναι γευστικώτατο. Οι Φιλιππινέζες οικοδέσποινες αφήνουν το γάλα των κοκοκαρύων να υποστή ζύμωσι και συνάγουν κρέμα πηκτή. Κατόπιν κάνουν μ’ αυτή την πηκτή κρέμα έναν απολαυστικό ζελέ το νάτα ντε κόκο.
Οι μπανανιές είναι επίσης συνηθισμένα φυτά και χρησιμοποιούνται με ευφυείς τρόπους. Φυσικά, το ώριμο φρούτο τους είναι νοστιμώτατο. Αλλά οι πράσινες μπανάνες βράζονται ή σιγοβράζονται, τηγανίζονται ψήνονται και ζαχαρώνονται για να παρουσιάσουν ενδιαφέρουσες ποικιλίες.
Μια Φιλιππινέζα οικοδέσποινα μπορεί να τυλίγη το φαγητό του συζύγου της σ’ ένα φύλλο μπανανιάς. Αυτό το διατηρεί ζεστό και ευώδες ως την ώρα του γεύματος. Και τα φύλλα της μπανανιάς χρησιμοποιούνται ως καλύμματα κεφαλής όταν βρέχη, και για να διατηρήται κανείς δροσερός μέσα στην τροπική θερμότητα.
Το δένδρον κάποκ είναι πηγή υλικού γεμίσματος που χρησιμοποιείται στα προσκέφαλα. Οι Φιλιππινέζες επίσης υφαίνουν το χνούδι του κάποκ και κάνουν κουβέρτες και κουνουπιέρες. Και οι σπόροι του κάποκ, όταν ξηραθούν και αλεσθούν, είναι ένα καλό υποκατάστατο του κακάου.
Η παπάγια χρησιμοποιείται περισσότερο παρά ως ένα εύγευστο θρεπτικό φρούτο. Ένας Φιλιππινέζος αξιωματικός της αστυνομίας μια φορά υπέστη δάγκωμα από φίδι. Το χέρι του μέχρι του αγκώνος εμούδιασε. Όταν θυμήθηκε τι του εδίδαξε ένας ηλικιωμένος Ιγκόροτ κυνηγός, έκαμε μια εντομή με το μαχαίρι του μέσα στην πληγή και, αντί να την καυτηρίαση, απέσπασε ένα πράσινο φύλλο παπάγιας και έβαλε τον χυμό του στην εντομή. Γρήγορα το μούδιασμα εξουδετερώθηκε από το μπράτσο του και μπόρεσε να ξανασυναντήση τους συναδέλφους του.
Πολλοί Φιλιππινέζοι μαθαίνουν καλά να χρησιμοποιούν την άφθονη βλάστησι που είναι γύρω τους. Οι άκρες της αγριοφτέρης κάνουν ωραία σαλάτα. Τα κλήματα και οι φοίνικες δίνουν πόσιμο νερό. Θάμνοι άγριου τσαγιού συχνά φύονται σε αυλές, και τα φύλλα τους και τα άνθη κάνουν ένα ρόφημα τόσο καλό όσο κι’ εκείνο που παρασκευάζεται στα διάφορα μπαρ. Επίσης, ένα εξωτικό τσάι παρασκευάζεται από τα φύλλα του φυτού αβοκάδο. Φλούδες από φράππες γίνονται ένα γευστικώτατο γλυκό. Και τα φύλλα του σκόρδου και του κρεμμυδιού γίνονται πίκλες αντί να πετιούνται στα σκουπίδια.
Είναι ωφέλιμο για ένα άτομο να κάνη σοφή χρήσι των πόρων που είναι εύκολα διαθέσιμοι. Χρησιμοποιώντας τη θεόδοτη ευφυία των πολλά άτομα στις Φιλιππίνες έμαθαν να κάνουν αυτό ακριβώς το πράγμα.