Γνωρίστε την Περιπλανώμενη Καρφιτσοθήκη της Δημιουργίας
ΑΦΗΣΤΕ με να σας συστηθώ. Είμαι μια από τις περιπλανώμενες καρφιτσοθήκες της δημιουργίας. Πιθανόν να έχετε ακούσει για τον ταξιδιώτη του δεκάτου τρίτου αιώνα, τον Μάρκο Πόλο. Όταν ταξίδευε μέσω της νοτίου Ασίας, ο Μάρκο συνήντησε μερικές από μας και να τι είπε σχετικά: «Εδώ υπάρχουν σκαντζόχοιροι που τυλίγονται γύρω από τον εαυτό τους όταν οι κυνηγοί στέλνουν τα σκυλιά τους εναντίον τους και που με μεγάλη μανία εκτινάσσουν τα αγκάθια τους με τα οποία είναι εφωδιασμένο το δέρμα τους και που τραυματίζουν τόσο τους ανθρώπους όσο και τα σκυλιά!»
Πέντε αιώνες αργότερα, πολλοί εξακολουθούσαν να έχουν την ίδια γνώμη. Το 1744, κάποιος που ωνομαζόταν Τσώρτσιλ, είπε σχετικά μ’ εμάς: ‘Αν θυμώσουν, μπορούν, με κάποια συστολή του σώματος τους, να ρίξουν τα αγκάθια τους με τέτοια δύναμι που σκοτώνουν ανθρώπους και ζώα.’
Τώρα, πιστεύετε πράγματι ότι εμείς θα κάναμε κάτι τέτοιο; Μπορούμε να εκσφενδονίζουμε τα αγκάθια μας; Αλήθεια, πόσα γνωρίζετε για μας πράγματι;
Πρώτα ένα Μάθημα Ανατομίας
Κατ’ αρχήν, θα ήθελα να σας πω ότι είμαστε ζώα θηλαστικά που ονομάζονται τρωκτικά. Σε απλή γλώσσα αυτό σημαίνει ότι τραγανίζομε την τροφή μας. Έχομε κοφτερά δόντια κατάλληλα γι αυτή τη δουλειά.
Σεις, οι άνθρωποι μάς έχετε κατατάξει σε σκαντζόχοιρους του Παλαιού Κόσμου και σκαντζόχοιρους του Νέου Κόσμου. Οι συγγενείς μου του Παλαιού Κόσμου ζουν στη νοτιοανατολική Ευρώπη, την Αφρική και τη νότιο Ασία. Οι περισσότεροι, έχουν μήκος περίπου τρία πόδια (90 εκατοστά περίπου) αν υπολογίσετε και την ουρά τους. Μερικοί ζυγίζουν περίπου εξήντα πάουντς, (περίπου 27 κιλά). Ονομάζονται λοφοφόροι σκαντζόχοιροι, επειδή έχουν ένα λοφίο με μακριές σκληρές τρίχες στο κεφάλι, στο λαιμό και στις ράχες τους.
Οι σκαντζόχοιροι του Νέου Κόσμου, σαν και μένα, κατοικούμε στη Νότιο και Βόρεια Αμερική. Είμαι Βορειοαμερικανός (ή Καναδός, αν προτιμάτε), έχω μήκος περίπου τρία πόδια (90 εκατοστά περίπου) μαζί με την ουρά μου και ζυγίζω περίπου είκοσι πάουντς (περίπου 9 κιλά). Μερικοί από τους συγγενείς μου του Νέου Κόσμου ζυγίζουν περίπου σαράντα πάουντς (18 κιλά). Επίσης, αποκαλούμεθα δεντροσκαντζόχοιροι, επειδή τον περισσότερο καιρό κατοικούμε πάνω στα δέντρα. Τα οπίσθια πόδια μας είναι εφοδιασμένα με νύχια ακριβώς για να σκαρφαλώνωμε πάνω στα δέντρα.
Ίσως θα έπρεπε να αναφέρω το χρώμα μου. Η γούνα μου είναι μαύρη με καφετιά απόχρωσι. Και τι μπορούμε να πούμε γι’ αυτά τα φοβερά αγκάθια μας; Είναι άσπρα με κιτρινωπή απόχρωσι. Έχω ακούσει να λένε ότι μια εικόνα αξίζει πιο πολύ από δέκα χιλιάδες λέξεις. Έτσι, λοιπόν, παρατίθεται εδώ το πορτραίτο μου από ένα φημισμένο καλλιτέχνη για δικό σας όφελος.
Λίγα Λόγια για τα Αγκάθια Μας
Αρχικά, το όνομα «σκαντζόχοιρος» εσήμαινε «χοίρος με αγκάθια.» Φυσικά, δεν είμαστε χοίροι. Αλλ’ έχομε, όπως γνωρίζετε, αγκάθια. Χιλιάδες απ’ αυτά τα αγκάθια βρίσκονται στην ουρά μας, στη ράχη μας και στα πλευρά του σώματος μας. Στην πραγματικότητα, τα αγκάθια μας είναι σκληρές τρίχες που αναφύονται μαζί και τελικά ενώνονται σε μία. Μερικά από τα δικά μου αγκάθια έχουν μήκος δύο έως τρεις ίντσες (5 ως 7 εκατοστά) και είναι πολύ μυτερά. Κι αυτό είναι καλό για μένα. Μ’ αυτά αμύνομαι.
Μερικοί από μας έχουν ακιδωτά αγκάθια. Πράγματι. Τα αγκάθια μας έχουν μικρές προεκτάσεις που έχουν κατεύθυνσι προς τα πίσω. Όταν εισέλθουν στη σάρκα του επιτιθεμένου, τα αγκάθια εξογκώνονται και κάνουν τις ακίδες να βγαίνουν έξω. Είναι, αδύνατον να βγάλη κανείς αυτά τα αγκάθια που προκαλούν πολύ πόνο, επειδή οι ακίδες αγκιστρώνονται στη σάρκα του επιτιθεμένου. Επί πλέον, λόγω της κλίσεως που έχουν αυτές οι ακίδες, τα αγκάθια εισχωρούν ακόμη περισσότερο καθώς το θύμα στριφογυρίζει.
Τι θα Λεχθή για ‘Κατοικία και Τροφή;’
Πού ζούμε και τι τρώμε; Αυτά που μας αρέσουν και αυτά που δεν μας αρέσουν ποικίλλουν. Ως Βορειοαμερικανός, κατοικώ σε δέντρα, μολονότι μερικοί συμπατριώτες μου είναι ευχαριστημένοι να κατοικούν ανάμεσα σε βράχους ή σε τρύπες της γης. Τα εξαδέλφια μου του Παλαιού Κόσμου δεν σκαρφαλώνουν στα δέντρα. Μερικοί μπορεί να κατοικούν σε μοναχικές τρύπες κάτω από το έδαφος, που έχουν ίσως έξη εισόδους.
Δεν μου αρέσει και τόσο πολύ να ταξιδεύω. Γι’ αυτό μπορεί να κατοικώ σε μια περιοχή γύρω από τρία ή τέσσερα δέντρα για μια ολόκληρη εποχή. Απλώς βολεύομαι σ’ ένα δένδρο και μασώ τον φλοιό του.
Έτσι έρχεται στο προσκήνιο το θέμα της τροφής. Ο συγγενής μου, ο λοφοφόρος σκαντζόχοιρος του Παλαιού Κόσμου, βγαίνει τις νύχτες (και μερικές φορές στη διάρκεια της ημέρας) για να φάη πράγματα όπως είναι οι φλούδες των δέντρων, οι ρίζες και τα πεσμένα φρούτα. Πρέπει να παραδεχθώ ότι μπορεί να καταστρέψη και φυτείες ακόμη τρώγοντας νόστιμες λιχουδιές, όπως είναι οι γλυκοπατάτες.
Στη διάρκεια της ανοίξεως, οι Καναδικοί σκαντζόχοιροι που ζουν στα δέντρα, όπως εγώ, τρέφονται από τα μυτερά άκρα μικροσκοπικών λουλουδιών που βρίσκονται πάνω σε λεύκες και σε άλλα δέντρα. Αργότερα, φύλλα από αγριολεύκες ή άλλα δέντρα είναι εξίσου ικανοποιητικά. Αρκετά φυτά μάς ικανοποιούν, αλλά τον χειμώνα το κύριο γεύμα στο μενού μας είναι οι φλοιοί των δέντρων.
Αν πρόκειται να βγω σε αποστολή για εξεύρεσι τροφής, η πιο πιθανή ώρα είναι στη διάρκεια της νύχτας. Και μπορεί να παρουσιαστώ στα πιο απροσδόκητα μέρη. Ίσως έχετε μια καλύβα μέσα στο δάσος και έχετε αφήσει αλμυρό βούτυρο σε μέρος που μπορώ να το φτάσω. Απλώς μου αρέσει και θα περιποιηθώ κάθε κομμάτι που θα μου αφήσετε. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω και την αλατιέρα επίσης, σκορπίζοντας το πολύτιμο περιεχόμενο της, Ω! Θα ήταν μια ημέρα χαράς! Το αλάτι μού αρέσει τρομερά. Μάλιστα, είμαι γνωστός για το ότι μασουλίζω τις λαβές τσεκουριών, όταν σ’ αυτές υπάρχουν ίχνη αλμυρού ιδρώτος!
Στη διάρκεια του νυκτερινού μας γεύματος, μπορεί ν’ ακούσετε μερικούς ασυνήθεις ήχους. Μερικοί από τούς συγγενείς μου προσπαθούν να τραγανίσουν γυάλινα μπουκάλια. Και, είτε το πιστεύετε είτε όχι, έχουν γίνει γνωστοί για το ότι τρώνε ακόμη και κομμάτια από δυναμίτη! Φαντάζομε ότι αυτό θα μπορούσε ν’ αποτελέση επαρκή αιτία για δυσπεψία.
Ο Κύκλος της Ζωής
Ωστόσο, παρά την αμφισβητήσιμη κατά καιρούς δίαιτα μας, κατορθώνομε να ζούμε. Έχω την πιθανότητα να ζήσω έξη ως δέκα χρόνια. Στην αιχμαλωσία, οι λοφοφόροι σκαντζόχοιροι ζουν περίπου είκοσι χρόνια. Εμείς, οι περιπλανώμενες καρφιτσοθήκες βρισκόμαστε εδώ από πολύν καιρό. Στην πραγματικότητα, γίνεται λόγος για μας στο πιο αρχαίο βιβλίο της γης, στην Αγία Γραφή. Είχε προείπει ότι οι σκαντζόχοιροι θα κατελάμβαναν την ερημωμένη Βαβυλώνα, τον Εδώμ και τη Νινευή. Βεβαίως! Κάποιος εξερευνητής των ερειπίων της Βαβυλώνας βρήκε «ποσότητες από σκληρές τρίχες σκαντζόχοιρων» εκεί.—Ησ. 14:23· 34:11· Σοφον. 2:14.
Δεν είμαστε ιδιαίτερα αναπαραγωγικοί. Όσον αφορά τους σκαντζόχοιρους του Νέου Κόσμου, τα θηλυκά μας συνήθως γεννούν ένα νεογνό κάθε χρόνο, την άνοιξι. Οι λοφοφόροι σκαντζόχοιροι, του Παλαιού Κόσμου γεννούν δυο ή τρία νεογνά. Και, είτε το πιστεύετε είτε όχι, τα μικρά μας γεννώνται με τις αγκαθωτές σκληρές τρίχες! Σας φαίνεται φοβερό; Αυτές οι τρίχες στην αρχή είναι μαλακές. Στην περίπτωσι των λοφοφόρων σκαντζόχοιρων, οι τρίχες σκληραίνουν μέσα σε δέκα μέρες.
Όταν το νεογνό μπαίνη στην οικογένεια του σκαντζόχοιρου του Νέου Κόσμου συχνά έχει μήκος ένδεκα ιντσών (28 εκατοστά περίπου). Είναι μεγαλύτερο από ένα νεογέννητο μαύρο αρκουδάκι. Φαντασθήτε ένα θηλυκό σκαντζόχοιρο μήκους τριάντα ιντσών (76 εκατοστά) να γεννά ένα σφριγηλό μωρό τόσο μεγάλο! Κατ’ αναλογία με το μέγεθος μας, παράγομε τους μεγαλύτερους σε μέγεθος απογόνους από όλα τα θηλαστικά. Αν τα ανθρώπινα μωρά ήσαν σχετικά τόσο μεγάλα κατά τη γέννησί τους, θα ζύγιζαν περίπου ογδόντα πάουντ (87 κιλά περίπου)!
Οι Ειρηνικοί μου Τρόποι
Μερικοί άνθρωποι νομίζουν ότι οι σκαντζόχοιροι είναι επιθετικοί, φιλοπόλεμοι, φιλόνεικοι κι επιζητούν πάντοτε φασαρία. Αυτό, όμως, δεν είναι αλήθεια. Απλώς παρακολουθήστε με. Περπατώ πολύ ειρηνικά, μιλώντας συνήθως στον εαυτό μου με γρυλλισμούς και κραυγές και οσφραίνομαι με τη μύτη μου καθώς βαδίζω. Μιλώντας για όσφρησι, πρέπει να πω ότι έχω πολύ ευαίσθητη μύτη. Όσο φοβερός κι αν είναι ο οπλισμός μας, θα πεθάνωμε αν μας κτυπήσουν σ’ αυτό το τρυφερό σημείο του σώματος μας.
Όσες φορές δεν περιφέρομαι με το νωχελικό μου βήμα, μπορείτε να με βρήτε πάνω σ’ ένα δέντρο, ν’ αναπαύωμε από τους κόπους μου. Αποτελώ μια εικόνα γαλήνης. Τώρα, ποιος θα μπορούσε ποτέ να σκεφθή ότι είμαι ένας επικίνδυνος πολεμιστής; Φυσικά τελείως ξαφνικά μπορεί να βγάλω μια κραυγή. Αλήθεια, μπορεί να κάτσω και να κλαίω παραπονιάρικα επί μία ώρα. Εσείς οι άνθρωποι δεν έχετε εξακριβώσει γιατί το κάνω αυτό και νομίζω ότι πρέπει να σωπάσω και να τ’ αφήσω μυστήριο για την ώρα.
Έτοιμος για τη Συμπλοκή
Εξ άλλου αν βρίσκωμαι κάτω στο έδαφος και ένας αγριόχοιρος ή κάποιος άλλος εχθρός με πλησιάση, είμαι τελείως προετοιμασμένος να τον αντιμετωπίσω. Κρύβω το κεφάλι μου και τη λεπτή μου μύτη κάτω από ένα κορμό ξύλου. Τότε, παίρνοντας μια σταθερή θέσι με τα πόδια μου μαζεμένα, βεβαιώνομαι ότι το κάτω μέρος μου είναι προστατευμένο. Κατόπιν, κροταλίζω τα αγκάθια της ουράς μου. Αυτά αποτελεί προειδοποίησι και ο ήχος μοιάζει πολύ με το σήμα κινδύνου που δίνει ο κροταλίας.
Τώρα τα αγκάθια μου έχουν σηκωθή και φαίνομαι διπλάσιος σε μέγεθος απ’ ό,τι πραγματικά είμαι. Είναι πράγματι ώρα να μπη η ουρά μου σε κίνησι, και να αιωρήτε με μανία πίσω μπρος. Σ’ αυτό το σημείο προσέξτε!
Αν ο εχθρός μου είναι αρκετά ανόητος για να επιμείνη, μπορώ να βγάλω τη μύτη μου από την κρύπτη και να την κρύψω κάτω από το σώμα μου όσο καλύτερα μπορώ. Τότε, καθώς η ουρά μου κινείται εκδικητικά, θα κινηθώ προς τα πίσω και θα εισέλθω στη συμπλοκή. Γνωρίζω ότι αυτό δεν ονομάζεται επίθεσις κατά μέτωπο, αλλ’ ασφαλώς είναι πολύ αποτελεσματικό. Αν ο υποψήφιος κακοποιός διαθέτη κάποια λογική, θα μου δώση αρκετό περιθώριο για ν’ ανέβω σ’ ένα δέντρο.
Αν ο αγριόγατος είναι ανόητος, μπορεί να χρειασθούν καμμιά εικοσαριά αγκάθια για να τον απωθήσουν. Ωστόσο, διάθετω πολλά απ’ αυτά τα αγκάθια, περίπου 30.000, κι αυτά που χάνονται στη μάχη θ’ αντικατασταθούν μέσα σε μερικούς μήνες. Μερικά ζώα πεθαίνουν επειδή κάποιο από τα κοφτερά αγκάθια μας χώνεται βαθειά μέσα του και τρυπά κάποιο ζωτικό όργανο. Μερικές φορές, κάποιο αγκάθι σφηνώνεται στο σαγόνι του επιτιθεμένου ζώου και το κλείνει σαν ραφή πλεξίματος. Μη μπορώντας πια να φάη, το δύστυχο ζώο τελικά πεθαίνει από πείνα. Γι’ αυτό τον λόγο, μικρόβια πάνω στα αγκάθια μας μπορούν να προκαλέσουν μοιραίες μολύνσεις.
Ακόμη και αρκούδες των βουνών και λιοντάρια έχουν φονευθή από τα αγκάθια μας. Αλλά κανείς δεν έχει να φοβηθή τίποτε αν παραμένη σε απόστασι. Παρά τις παρατηρήσεις του Μάρκο Πόλο, δεν εκτοξεύομε τα αγκάθια μας. Φυσικά, αν με τρομάξετε και η ουρά μου αρχίση να αιωρήται, μπορεί να χτυπήση κάτι και να εκτιναχθούν τα αγκάθια. Αλλά, ησυχάστε, δεν ρίχνω τα αγκάθια μου εναντίον κανενός από απόστασι.
Μερικές φορές κάποια νυφίτσα—ένα ζώο που μοιάζει με κουνάβι—κατορθώνει να μας χτυπήση και να βυθίση τα δόντια του στο κάτω μέρος του σώματος μας που είναι απροστάτευτο. Ή, αυτό το «τέρας» μπορεί να σκάψη κάτω από το χιόνι και ν’ ανοίξη μια τρύπα κι από κει να μας χτυπήση θανάσιμα. Γενικά, όμως, βγαίνομε νικητές.
Μερικές φορές, εμείς, οι σκαντζόχοιροι της Βορείου Αμερικής καταλήγομε στα τραπέζια των ανθρώπων. Αλλά πολλοί πιστεύουν ότι το κρέας μας δεν έχει πολύ καλή γεύσι ή μπορεί να πιστεύουν ότι αποτελεί μεγάλη φασαρία ή προσπάθεια ν’ αποσπάσουν λίγο κρέας από ένα ακιδωτό περιφερόμενο φρούριο.
Αυτή είναι λοιπόν η ιστορία μου. Ίσως συναντηθούμε πάλι κάποια μέρα. Αν ναι, γιατί να μη με θαυμάσετε εξ αποστάσεως; Μπορεί να με αποκαλήτε καρφιτσοθήκη, αλλά δεν είμαι κοινή καρφιτσοθήκη. Οι καρφίτσες μου έχουν την αντίθετη κατεύθυνσι όσον αφορά εσάς.