Μπορούν οι Εκκλησίες να Ενώσουν τον Κόσμο;
«ΠΑΤΕΡ ημών ο εν τοις ουρανοίς· αγιασθήτω το όνομα σου», έψελνε το πλήθος. Είναι λόγια που οποιοσδήποτε μαθητής του σχολείου θα μπορούσε να απαγγείλει· λόγια που επαναλαμβάνονται, απαγγέλλονται και ψέλνονται τόσο συχνά που έχουν χαραχτεί ανεξίτηλα στις διάνοιες δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ωστόσο, σ’ αυτή την περίπτωση τα λόγια αυτά φαίνονταν ιδιαίτερα συγκινητικά.
Ένας λόγος ήταν ότι οι 3.500 λάτρεις που βρίσκονταν κάτω από μια πολύχρωμη κυκλική τέντα, προέρχονταν από πολλές φυλές και εθνικότητες. Καθένας απήγγειλε στη δική του μητρική γλώσσα, δημιουργώντας μια βαβυλωνία η οποία έκανε ένα λάτρη να ψιθυρίσει, «Μιλάμε σε διάφορες γλώσσες». Αλλά ο πιο σπουδαίος λόγος ίσως ήταν το γεγονός ότι οι λάτρεις αυτοί δεν ανήκαν στην ίδια θρησκεία. Αγγλικανοί, Λουθηρανοί, Μεθοδιστές ακόμη και Καθολικοί προσεύχονταν ώμο με ώμο.
Η «Λειτουργία της Λίμα», μια συμβιβαστική λύση στην οποία είχαν καταλήξει οι θεολόγοι λίγους μήνες προηγουμένως, έθεσε το θεμέλιο γι’ αυτήν την άνευ προηγουμένου λειτουργία στο αντίσκηνο.a Οι καθ’ ομολογία Χριστιανοί από διάφορες αιρέσεις θα μπορούσαν τώρα να παραμερίσουν τις από αιώνες διαφορές τους και να συμμετάσχουν όλοι μαζί στη ‘Θεία Κοινωνία’. Και μολονότι οι Ρωμαιοκαθολικοί και μέλη των Ορθόδοξων Ανατολικών και Ασιατικών Εκκλησιών αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη θεία Κοινωνία, οι αντιπρόσωποι που ήταν εκεί ενώθηκαν μαζί στους ύμνους και στις προσευχές. Η πολυγλωσσική απαγγελία της Κυριακής Προσευχής ήταν έτσι ένα συγκινητικό γεγονός για πολλούς. Οι λάτρεις έκλαιγαν, αγκαλιάζονταν και φιλιούνταν. Για μια στιγμή, διαλύθηκαν οι φραγμοί τής φυλής, του χρώματος, της θρησκείας και της πολιτικής.
Πολλοί νομίζουν ότι αυτή η θρησκευτική λειτουργία ήταν το αποκορύφωμα της 18ήμερης γενικής συνέλευσης του Παγκόσμιου Συμβουλίου των Εκκλησιών (ΠΣΕ) που έγινε από τις 24 Ιουλίου ως τις 10 Αυγούστου του 1983 στο Βανκούβερ του Καναδά. Μερικοί βλέπουν το γεγονός αυτό σαν φάρο ελπίδας, σαν έναν πρόδρομο για τον τελικό θρίαμβο του οικουμενισμού, της κίνησης που γίνεται για τη Χριστιανική ενότητα. Μερικοί μάλιστα χαιρέτισαν αυτή τη θρησκευτική λειτουργία σαν μια «νέα Πεντηκοστή». Μερικοί αναρωτιούνται, ‘Μήπως θα μπορούσε το γεγονός αυτό να έχει πιο πλατιές συνέπειες’; Στο κάτω κάτω, η θρησκεία υπήρξε για αιώνες μια δυνατή διαιρετική επιρροή. Αν τώρα οι θρησκείες μπορούσαν κάπως να επουλώσουν τις πληγές οι οποίες τους διαίρεσαν για αιώνες, τα έθνη δε θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο;
Λίγοι είναι οι λογικοί άνθρωποι που θα αρνούνταν ότι μια τέτοια ενωμένη ανθρώπινη οικογένεια δεν είναι κάτι το επιθυμητό. Αλλά η δυνατότητα για την επίτευξη αυτής της ενότητας φαίνεται πολύ μακρινή. Πίσω απ’ όλες τις ανθρώπινες προσπάθειες για ενότητα παραμονεύουν πανάρχαιες έχθρες, υποψίες και αμφιβολίες. Θα μπορούσε να γίνει, όμως, αυτό τώρα που οι εκκλησίες οδηγούν τα πράγματα για παγκόσμια συνεργασία; Και κάτω από τη δυνατή επιρροή μιας ενωμένης εκκλησίας, δε θα μπορούσαν οι πολιτικοί άρχοντες να υποκινηθούν να σταματήσουν τη συσσώρευση από μέρους τους πυρηνικών όπλων που θα σημαίνει αυτοκτονία;
Όμως, πόσο κοντά είναι πραγματικά οι εκκλησίες στην επίτευξη κάποιας συμφωνίας; Ας δούμε από κοντά την πρόσφατη συνέλευση του Παγκόσμιου Συμβουλίου των Εκκλησιών.
[Υποσημειώσεις]
a Η λειτουργία πήρε το όνομα της από μια συνδιάσκεψη Προτεσταντών, Ορθοδόξων και Καθολικών θεολόγων που έγινε πρόσφατα στη Λίμα του Περού, κάτω από την κατεύθυνση του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών. Το αποτέλεσμα αυτής της συνδιάσκεψης είναι ένα έγγραφο που λέγεται «Βάφτισμα, Ευχαριστία και Διακονία», το οποίο, σύμφωνα με τους Τάιμς της Νέας Υόρκης, «ενθαρρύνει κάθε διαφορετική εκκλησία ν’ αναγνωρίσει τους διαφορετικούς τρόπους των άλλων εκκλησιών για το βάφτισμα, τη θεία κοινωνία και τη χειροτονία».