Teimatoa N Aron Ae Ko Nora Teuare Aki-nonoraki!

“E teimatoa n ana iango [Mote] n ai aron te aomata ae e nora te Atua ae e aki nonoraki.”​—EBERA 11:27, Te Baibara ni Katorika (BK).

1. Tera te taeka ae kamimi are e taekinna Iesu ibukin te Atua, n ana Kabwarabwara i aon te Maunga?

IEHOVA bon te Atua ae aki-nonoraki. Ngke e butiia Mote bwa e na nora mimitongina, e taku Iehova: “Ko aki kona n nora matau: ba e na aki norai te aomata ma ni maiu.” (Te Otinako 33:20) Ao e korea ae kangai te abotoro Ioane: “Akea temanna ae nora te Atua ma ngkoa.” (Ioane 1:18) Ngke Iesu Kristo e mena i aon te aonnaba n arona ni mwaane, ao e aki naba kona n nora te Atua. Ma e kangai Iesu n ana Kabwarabwara i aon te Maunga: “A a kabaia akana a itiaki nanoia, ba a na nora te Atua.” (Mataio 5:8) Tera are e nanonna Iesu?

2. Bukin tera ngkai ti aki kona n nora te Atua ni matara?

² Te Baibara e kaotia bwa Iehova bon te Taamnei ae aki-nonoraki. (Ioane 4:24; I-Korote 1:15; 1 Timoteo 1:17) E aki taku Iesu bwa aomata a na nora Iehova ni bon mataia. Te koaua bwa Kristian aika kabiraki a na nora Iehova ae te Atua i karawa imwin kautakia bwa aomata aika taamnei. Ma aomata aika a “itiaki nanoia” ao a kakaantaninga te maiu n aki toki i aon te aonnaba a na kona naba n “nora” te Atua. E na kanga n riki aei?

3. A na kanga aomata ni kona n ataa aroaron te Atua tabeua?

³ Bon iai reireiara ibukin Iehova ae e na reke iroura ngkana ti karaua n tarai bwaai ake E kariki. Tao a kona n anaaki nanora ni mwaakana ae bati, ma ni kairaki bwa ti na kakoauaa bwa boni ngaia te Atua ae te tia Karikiriki. (Ebera 11:3; Te Kaotioti 4:11) N aron anne, e korea ae kangai te abotoro Bauro: “Ba ana bwai [te Atua] ake a aki nonoraki ao a bon noraki raoi ma ngke a moa ni karikaki aonaba, n ataki ni baike a karaoaki, are mwakana ae akea moana ma tokina, ma arona n Atua.” (I-Rom 1:20) Ngkanne, ana taeka Iesu ibukin noran te Atua, a taekina naba aron ataakin aroaron Iehova tabeua. Noran bwaai aikai e a boto i aon te atatai ae eti, ao e noraki n te aro n taamnei ni ‘matan te nano.’ (I-Ebeto 1:18) Ana taeka ao ana mwakuri Iesu a kaotii bwaai aika mwaiti ibukin te Atua. Ngaia are e kangai Iesu: “Ane e a tia n norai ao e a tia n nora naba te Tama.” (Ioane 14:9) Iesu e boni kaotiota raoi aroaron Iehova n anuani maiuna. Ngkanne, ataakin aron maiun Iesu ao ana reirei, e kona naba ni buokira bwa ti na nori ma n ataa aroaron te Atua tabeua.

Moan te Kakawaki Tangiran Bwaai n Taamnei

4. A kanga aomata aika mwaiti ni boong aikai, ni kaotia bwa akea irouia tangiran bwaai n taamnei?

⁴ Ni boong aikai e a karako irouia aomata tangiran raoi bwaai n taamnei, ao e karako naba te onimaki. “A aki bane aomata n toa n te onimaki,” e taku Bauro. (2 I-Tetaronike 3:2) A mwaiti aomata aika a rangi n tabe ma oin aia waaki ake a karaoi, ao akea onimakinan te Atua irouia. Aroaroia ni bubure ao n aki-tangiri bwaai n taamnei, e totokoa aron noran te Atua irouia ni matan nanoia, bwa e korea ae kangai te abotoro Ioane: “Ane karaoa ae buakaka ao e tuai n nora te Atua.” (3 Ioane 11) Ibukina bwa aomata aikai a aki kona n nora te Atua ni bon mataia, a karaoa aroaroia aika a kaotia bwa aongkoa te Atua e aki nori aia mwakuri. (Etekiera 9:9) A ribai bwaai n taamnei, mangaia are a aki kona ni karekea irouia “atakin te Atua.” (Taeka N Rabakau 2:5) E eti Bauro ngkanne ngke e korea ae kangai: “Ao te aomata ae bon te aro n aomata e aki kaki i nanona bwaai ake ana bwai Tamnein te Atua: ba e taku ba te nanobaba; ao e aki kona n atai, ba a neneraki aroni baikai n te aro n tamnei.”​—1 I-Korinto 2:14.

5. Tera te koaua ae e ataaki irouia aomata ake a tangiri bwaai n taamnei?

⁵ Ma ngkana ti moanibwai riki bwaai n taamnei, ti na ururinga are e ngae ngkai e aki tataratarai ara bure n taai nako te Atua ae Iehova, ma e bon ataira ngkana ti a karaoi iango ao naano aika bubuaka. Te koaua bwa “a memena aron te aomata i matan Iehova, ao E kakawakin taekan arona nako.” (Taeka N Rabakau 5:21) Ngkana ti taonaki n te bure, nanora a manga kairira bwa ti na raraoma ma ni kakaaea kabwaran ara bure mairoun Iehova, ibukina bwa ti tangiria ao ti aki kani kamaraka nanona.​—Taian Areru 78:41; 130:3.

Tera ae E Kateimatoaira?

6. Tera ae nanonaki n te teimatoa?

⁶ E ngae ngkai e aki nonoraki Iehova ni matara, ma ti bia ururingnga n taai nako are ti bon nonoraki irouna. Ataakin ae bon iai ngaia, ao kakoauan ae e kaan ma aomata ni kabane ake a weteia, e na kateimatoaira riki​—bwa ti aonga n nene ma ni matoa n aroarora ni kakaonimaki irouna. (Taian Areru 145:18) Ti kona ni katotonga aroni Mote, are e korea taekana ni kangai Bauro: “N te onimaki are e kitana Aikubita iai, n aki maaka unin te uea: ba e taotaona nanona ngke kaanga e nora Teuare aki nonoraki.”​—Ebera 11:27.

7, 8. Tera bukina ngkai e ninikoria Mote ngke e tei i matan Barao?

⁷ Ngke e karaoa tabena Mote mairoun te Atua, ae kairakiia tibun Iteraera mai buakon te tautoronaki i Aikubita, e aki toki ni kawara Barao are rangi n iowawa arei, n ana baareti are a mwaiti iai aomata aika bwakuaku n aia Aro ao n aia taanga ni buaka. A bae ni katamaroaki oon te baareti n taiani bouannanti. E ngae ngke e aki-nonoraki, ma e boni koaua Iehova iroun Mote, n tiaki aroia bouannanti ni kabane ake a tei ibukia antiia kaain Aikubita ake akea manenaia. Maroaka are e aki maaka Barao iai Mote!

⁸ Tera are angan Mote te ninikoria are e a kona iai n okioki ni kakaoti i matan Barao? E kaongoira te Baibara bwa “Mote, . . . e nimamanei riki nakoia aomata ni kabaneia aika mena i aonaba.” (Warekaia Iteraera 12:3) E teretere ngkanne bwa korakoran tangiran bwaai n taamnei iroun Mote ao kakoauan ae te Atua e memena irouna, e anganna te korakora are e kainnanoia bwa e aonga n riki n tia tei ibukin ‘teuare aki-nonoraki’ nakon uean Aikubita ae rangi n iowawa ma n tiritiri. Ni boong aikai, baikara aaro tabeua ake a kaotiota iai aia onimaki, te koraki ake a “nora” te Atua ae aki-nonoraki?

9. Tera te aro teuana ae e na buokira bwa ti na teimatoa?

⁹ Te anga teuana are e kona te aomata iai ni kaotiota te onimaki ma n teimatoa n nonora Teuare aki-nonoraki, bon rinanon tataekinan te rongorongo n akea te maaku, e ngae ngkana iai te bwainikirinaki. Iesu e reireinia taan rimwina ni kangai: “Ao ane kam na ribaki irouia aomata ni kabaneia i bukin arau.” (Ruka 21:17) E tuangia naba ae kangai: “E aki kakanato riki te toro nakon ana toka. Ngke a bainikirinai, ao a na boni bainikiriningkami naba.” (Ioane 15:20) N aron are e taku Iesu, tii teutana te tai imwin matena ao a bwainikirinaki naba taan rimwina ngke a kakamaakaki, a katikaki irouia bureitiman, ao a batiboaki. (Mwakuri 4:1-3, 18-21; 5:17, 18, 40) E ngae ngke e korakora te bwainikirinaki iai, ma ana abotoro Iesu ao taan rimwina tabeman riki a teimatoa n tataekina te euangkerio, n akea te maaku.​—Mwakuri 4:29-31.

10. E na kanga onimakinan ana kamanomano Iehova ni buokira n ara mwakuri ni minita?

¹⁰ N ai aron Mote, taan rimwin Iesu rimoa a aki maakuia aia kairiribai aika nonoraki aika mwaiti. A onimakina te Atua taan rimwin Iesu aikai, ao ibukin anne a kona n nanomwaaka i aan te bwainikirinaki ae korakora ae ituia. Eng, a teimatoa n aroia aomata aika a nora Teuare aki-nonoraki. Ni boong aikai, ataakin ao namakinan ana kamanomano Iehova i aora, e kakorakoraira ao e anganira te ninikoria ao te aki-mamaaku n ara mwakuri n tataekina te Tautaeka n Uea. E taku ana Taeka te Atua bwa “e karokoa te ao-ni-katatai makan te aomata: ma ane onimakina Iehova ao e na kamaiuaki.” (Taeka N Rabakau 29:25) Ngkanne, ti aki kerikaki ni maakakin te bwainikirinaki; ao ti aki maamaa naba n ara mwakuri ni minita. Ara onimaki ae e kairira bwa ti na ninikoria ni kaotioti nakoia kaain rarikira, raora ni mwakuri, raora n reirei, ao aomata tabemwaang.​—I-Rom 1:14-​16.

E Kaiririia Ana Aomata Teuare Aki-Nonoraki

11. N aron are a taekinna Betero ma Iuta, a kanga aomata tabeman ake a kaaina te ekaretia ni Kristian ni kaota kerikakin tangiran bwaai n taamnei irouia?

¹¹ Te onimaki e buokira n noria bwa bon Iehova ae e tabe ni kaira ana botaki i aon te aonnaba. Mangaia are ti rawa iai n tiriburea aia waaki te koraki ake a mwiokoaki n te ekaretia. Te abotoro Betero ao ai tarin Iesu ae Iuta, a uaia n anga reirei ibukiia tabeman ake a kaota kerikakin tangiran bwaai n taamnei irouia n aroia ni kabuakakaia mwaane ake a kairiri i buakoia Kristian. (2 Betero 2:9-12; Iuta 8) Te koaua bwa taani bwangantaeka aikai a na tei n taetae n te aro anne i matan Iehova ngkana arona bwa a kona n noria? A na bon aki! Ma ibukina bwa e aki-nonoraki te Atua, mwaane akanne ake a tangiri bwain te aonnaba a mwaninga ae a bae n anganna taekan aroaroia.

12. Baikara aroarora aika ti riai ni kaotiotii nakoia taani kairiri n te ekaretia?

¹² Te koaua bwa te ekaretia ni Kristian e kaainaki irouia aomata aika aki-kororaoi. Unimwaane a kona ni karaoi kairua n taai tabetai ake a kona naba n rotiira. Ma e ngae n anne, Iehova e a tabe ni kabonganaia mwaane aikai bwa taani kawakina ana nanai. (1 Betero 5:1, 2) Mwaane ao aine aika a tangiri bwaai n taamnei a ataia bwa aio te anga teuana ae e kabonganaki iroun Iehova ibukin kairaia ana aomata. Ngkanne, ngaira aika Kristian, ti riai ni kararoa bwainakin te nano n tiriburea te waaki ke ni bwangantaeka, ao ti na karinei babaire mairoun te Atua ibukin kairan ana botaki. Ngkana ti ongeaba irouia taani kairiri aika i buakora, ti kaotia iai bwa ti nora Teuare aki-nonoraki.​—Ebera 13:17.

Iangoan Atuara bwa Ara tia Reirei ae Kakannato

13, 14. Tera ae nanonaki nakoim, n iangoan Iehova bwa te tia Reirei ae Kakannato?

¹³ Iai riki te aro teuana are e kainnanoaki iai te atatai i aon bwaai n taamnei. E taetae ni burabeti ni kangai Itaia: “A na noriia am tia reirei matam.” (Itaia 30:20) E kainnanoaki te onimaki ibukin kakoauan ae bon Iehova ae e tabe n reireinira rinanon ana botaki i aon te aonnaba. (Mataio 24:45-47) Iangoan te Atua bwa ara tia Reirei ae Kakannato, e nanona ae e bati riki nakon te kakaonimaki n reirei n te Baibara ao kaean botaki ni Kristian ni katoa tai. E nanona kabonganan raoi bwaai n taamnei ni kabane ake a katauraoaki iroun te Atua. N aron anne, ti riai ni mutiakina riki te kairiri mairoun Iehova ae e karokoaki rinanon Iesu, bwa ti aonga n aki betinako n aron tangiran bwaai n taamnei iroura.​—Ebera 2:1.

¹⁴ N taai tabetai e kainnanoaki te kekeiaki mwaaka ibukin kamanenan raoi marike n taamnei ake ti anganaki. N te katoto teuana, tao ti kona n aki karaurau n iangoi raoi rongorongo n te Baibara ake a kangaanga iroura ataakin nanona. Tao ngkana ti wareki maekatin aika Te Taua-n-Tantani ao te Awake!, e na boni bae n iai naba kaongora tabeua ake ti na aki wareki, ibukina bwa ti aki rangi n nano iai. Ke tao ti kariaia ara iango bwa a na tiotio nako ngkana ti mena ni botaki ni Kristian. Ma ti kona ni kamarurunga riki ara iango ngkana ti karaurau n iangoi raoi reirei ake a a tabe n rinanoaki. Tabeakinan reirei i aon bwaai n taamnei iroura ake ti anganaki, e kaotia bwa ti butimwaea Iehova bwa ara tia Reirei ae Kakannato.

Ti na bon Anga Taekan Aroarora

15. Tera aroaroia tabeman are a kaotia iai bwa a taku bwa aongkoa a aki nonoraki iroun Iehova?

¹⁵ Onimakinan Teuare aki-nonoraki e kakawaki riki i nanon “tain te toki” aei, ae e taabangaki te buakaka iai. (Taniera 12:4) E a korakora te babakanikawai ao te wene ni bure. E riai n uringaki ae Iehova e nori ara mwakuri ake ti karaoi e ngae ngkana a aki noraki irouia raora n aomata. Tabeman a a tia ni mwaninga taekan anne. Ngkana a aki noraki irouia aomata tabeman, a kona ni karaoi mwakuri aika a bobuaka ma ana reirei te Baibara. N te katoto teuana, tabeman a aki rarawa ni mataku ni bwaai aika aki raoiroi n ikotaki ma taamnei aika bwaitingako ake a oti i aon te Internet, te TV, ao aaro riki tabeua ake a bwainaki ngkai. Kioina ngkai a kona n reitaki ma bwaai aikai aomata ngkana a mena n tii ngaiia, tabeman a kabonganai n te aro are aongkoa aroaroia aei e aki kona n noraki iroun Iehova.

16. Tera ae e riai ni buokira bwa ti na kaboraoi aroarora ma ana kaetieti aika moan te raoiroi Iehova?

¹⁶ E riai uringan ana taeka te abotoro Bauro: “Ti na bane n angan te Atua taekan arora.” (I-Rom 14:12) Ti riai n uringnga bwa ni katoa tai are ti karaoa iai te bure, ao ti boni bure iai nakon Iehova. Ataakin aei e riai ni buokira n aantaeka n ana kaetieti aika moan te raoiroi, ma n rarawa ni karaoi aroaro aika kammaira. E kauringira ni kangai te Baibara: “Ao bon akea te bwai teuana ae karikaki ae aki kaoti i matana: ma a bane bwaai ni kakiaki rabunaia ma ni kaotaki raoi i matan Teuare ti nangi taekin arora nako Ina.” (Ebera 4:13) Te koaua bwa ti riai n anga taekan aroarora nako nakon te Atua, ma ni koauana, korakoran tangiran Iehova iroura ae e kairira bwa ti na kakaraoa nanona ma n aantaeka n ana kaetieti aika raoiroi. Ngkanne, ti bia karaoa ae wanawana ni kaineti ma waaki ni kakibotu aika ti rinei, ao n aroarora nakoia mwaane ngkana aine ngaira, ao nakoia aine, ngkana mwaane ngaira.

17. Tera aron tabeakinara iroun Iehova ngkai e tarataraira?

¹⁷ E rangi n tabeakinira Iehova, ma e aki nanonaki n anne bwa e tarataraira bwa e aonga ni katuuaira ngkana ti karaoa ae bure. Ma e tarataraira n ai aron te karo ae tatangira ae e tangiria ni karekea kaniwangaia natina aika ongeaba. Ai bebete ra ataakin ae ngaia e boni kukurei Tamara are i karawa ngkai ti onimaki, ao boni ngaia “te tia kabo aia onimaki akana kakorakoraia n ukoukoria”! (Ebera 11:6) E bia kororaoi naba onimakinan Iehova iroura, ao ti bia ‘toro irouna ma te nano ae raoiroi.’​—1 Rongorongo 28:9.

18. Kioina ngkai, e tarataraira ao e ata ara kakaonimaki Iehova, tera te koaua man te Baibara ae karaui nanora iai?

¹⁸ E kangai Taeka N Rabakau 15:3: “A memena matan Iehova n taabo ni kabane, n tarataraiia akana buakaka ma akana raoiroi.” Eng, te Atua e tarataraia aomata aika buakaka ao e karaoa nakoia ae boraoi ma aroaroia. Ma ngkana ti mena i buakoia “akana raoiroi,” ti kona ngkanne ni kakoauaa bwa Iehova e bon nori naba ara mwakuri n onimaki. Ai unga ra ara onimaki, n ataakin ae ‘a aki matebuaka ara mwakuri ake ti karaoi ibukin te Uea,’ ao Teuare aki-nonoraki e na ‘aki mwaninga ara mwakuri ma ara tangira ae ti kaotiotia ibukin arana’!​—1 I-Korinto 15:58; Ebera 6:10.

Butiakin Iehova bwa E na Tuoira

19. Baikara kakabwaia tabeua ake a nako man onimakinan Iehova iroura ae korakora?

¹⁹ Ti boni kakawaki iroun Iehova, ngkai ana toro aika kakaonimaki ngaira. (Mataio 10:29-31) E ngae ngkai e aki-nonoraki, ao ti kona n iangoia bwa e boni koaua iroura, ao ara iraorao ma ngaia bon te bwai ae kakawaki ae tatangiraki iroura. Iaiangoan anne ni kaineti ma Tamara are i karawa, e na karerekei kakabwaia aika bati nakoira. Ara onimaki ae korakora e na buokira ni kaitiaka nanora ma ni kateimatoa mataniwin nanora bwa e na itiaki i matan Iehova. Te onimaki ae aki-mwamwana te aba e na totokoa maiuakinan te maiu ae kirimwanganga iroura. (1 Timoteo 1:5, 18, 19) Onimakinan te Atua iroura ae nene, e riki bwa te katoto ae raoiroi ae e kona ni kaungai nanoia aomata aika norira. (1 Timoteo 4:12) Irarikin anne, te aeka n onimaki aei e kaunga aron karaoan te aroaro ni maiu ae tangiraki iroun te Atua, ae e kakukureia nanon Iehova.​—Taeka N Rabakau 27:11.

20, 21. (a) Bukin tera ngkai ti tangira matan Iehova bwa e na memena i aora? (b) Ti na kanga ni kona ni kamanena Taian Areru 139:23, 24 ni bon nakoira?

²⁰ Ngkana te koaua bwa ti wanawana, ao ti kukurei ngkai Iehova e tarataraira. Ti aki tii tangiria bwa e na norira, ma ti tangiria naba bwa e na tuoi raoi nanora ma ara mwakuri. Ti karaoa ae ti na kabwaia iai ngkana ti tataro ni butiia Iehova bwa e na tuoira ma n taraia bwa iai iroura iango tabeua aika aki raraoi. E kona ni buokira bwa ti na kaaitara ma ara kangaanga ma ni karaoi bitaki aika riai. E bon riai ana anene te tia areru are Tawita ae kangai: “Te Atua, Ko na tirotiroai, ao ata nanou: Ko na kataai, ao atai nanou nako: ao noria ba tao iai i rou te aro ae buakaka ke akea, ao kairirai i nanoni kawain te maiu are aki toki.”​—Taian Areru 139:23, 24.

²¹ Tawita e butiia Iehova bwa e na tirotiroia ma n noria bwa iai “te aro ae buakaka” irouna. N ai aron te tia areru, tiaki te koaua bwa ti ingainga naba n tangira tuoan nanora iroun te Atua, bwa e aonga n noraki ngkana iai naano aika buakaka iai ke akea? Ngkanne, n te nano n onimaki, ti na butiia Iehova bwa e na tuoira naba. Ma tera arora ngkana a marebu nanora ibukin raraomaeakinan te kairua teuana ae ti a tia ni karaoia, ke te nano ae buakaka teuana ae mena iroura? Ngkanne, ti na teimatoa n tataro nakon te Atua ae tatangira ae Iehova, ma nanora ni koaua, ma n aantaeka n te kairiri mairoun taamneina ae raoiroi, ao reirei ake n ana Taeka. Ti kona n onimakina raoi ae e na boni buokira n toua te kawai ae e na kairira nakon te maiu are aki toki.​—Taian Areru 40:11-13.

22. Tera ae ti riai ni kamatoai nanora nako iai ni kaineti ma Teuare aki-nonoraki?

²² Eng, Iehova e na kakabwaiaira ma n anganira te maiu are aki toki ngkana a boraoi aroarora ma ana kaetieti. N etina, ti riai ni kariaia mwaakana ao korakorana, n aron are e karaoia te abotoro Bauro ngke e korea ae kangai: “Ao ngkai ana bwai te Uea ae aki totoki, ae aki mamate, ae aki nonoraki, ae te Atua ae ti temanna, te karineaki ma te neboaki n aki totoki. Amene.” (1 Timoteo 1:17) Ti bia kaotiota karinean Iehova ma nanora ni koaua n taai nako. Ma n aki ongei bwaai aika a kona n riki, ti bia aki toki ni kamatoai nanora bwa ti na teimatoa n aron ae ti nora Teuare aki-nonoraki.

Tera Am Kaeka?

• A na kanga aomata ni kona n nora te Atua?

• Ngkana e koaua Iehova iroura, ao tera ae ti na karaoia ngkana ti bwainikirinaki?

• Tera ae nanonaki n iangoan Iehova bwa ara tia Reirei ae Kakannato?

• Bukin tera ngkai ti riai n tangira tuoakira iroun Iehova?

[Taamnei n iteraniba 26]

E aki maaka Barao Mote ngke e mwakuri n aron ae kaanga e kona n nora Iehova, ae te Atua ae aki-nonoraki

[Taamnei n iteraniba 29]

Ti bia aki mwakuri n aron are aongkoa Iehova e aki kona n nora are ti karaoia

[Taamnei n iteraniba 31]

A ingainga nanora ni karekea ataakin te Atua iroura ibukina bwa ti iangoia bwa ara tia Reirei ae Kakannato