Riaan Aia Taeka Taan Kawakintiibu Aika Tatangira Ma Te Nanorinano
“Kam na iri nanoia ami tia kairiri, ao kam na ri aan aia taeka.”—EBERA 13:17.
1, 2. Kiibu raa, aika kaotia bwa bon taani Kawakintiibu aika tatangira, Iehova ao Iesu?
BON TAAN Kawakintiibu aika tatangira Iehova ae te Atua ao Natina, ae Iesu Kristo. E taetae ni burabeti Itaia ni kangai: “Noria, ane e na nako mai te Uea ae Iehova n ai aron temanna ae mwaka, ao e na uea baina i bukina . . . Ane e na kakaamarakea ana nanai n ai aron te tia kawakin-tiibu, E na botiia tiibu aika ataei ni baina, ao E na uotiia ni babakoiia i nanoni banibanna, ao E na kairiia raoi akana mammaiia natiia.”—Itaia 40:10, 11.
2 E koro nanon te taetae ni burabeti ibukin te kamaiuaki n te moantai ngke a a manga oki nikiraia I-Iutaia nako Iuta n 537 B.C.E. (2 Rongorongo 36:22, 23) E a manga kakoroaki naba nanona ngke a a kamaiuaki nikiraia taan kabiraki mai “Baburon are Kakanato” n 1919 iroun Tairati te Kakannato, ae Iesu Kristo. (Te Kaotioti 18:2; Itaia 44:28) E riki Iesu bwa “bain” Iehova n tautaekaniia ana tiibu, bobotaia ao kawakinaia. E taku Iesu: “Boni Ngai te tia kawakin-tiibu ae raoiroi; ao I ataiia au tiibu, ao a ataai au tiibu.”—Ioane 10:14.
3. E kanga Iehova ni kaota akoaia ana tiibu n arona n taraiia taani kawakinia?
3 E katuruturuaki n ana taetae ni burabeti Itaia 40:10, 11 aron Iehova n akoia ana aomata. (Taian Areru 23:1-6) E kaota naba akoaia taan rimwina ao aomata ni kabane Iesu, ni karaoan ana mwakuri ni minita i aon te aba. (Mataio 11:28-30; Mareko 6:34) E ribaaki irouia Iehova ma Iesu aroia taan kawakintiibu ao taan kairiri i Iteraera, aika aki nanoangaia aomata ao a babakanikawaiia ma ni kakeai bongaia. (Etekiera 34:2-10; Mataio 23:3, 4, 15) E berita ni kangai Iehova: “N na kamaiua au nanai n tiibu, ao a na aki manga riki ba kokona; ao N na motiki taeka i marenaia maan ma maan. Ao N na katea te tia kawakin-tiibu ae ti temanna i aoia, ao e na kakaamarakeia au tia makuri are Tawita; e na kakaamarakeia, ao e na riki ba te tia kawakinia.” (Etekiera 34:22, 23) Bon te ‘tia kawakintiibu ae tii temanna’ Iesu Kristo ae Tawita ae Kakannato, n tain te toki aei. E a tia n rineia Iehova bwa e na mataniwi i aoia Ana toro aika uakoraki ni kabaneia i aon te aba, aika taani kabiraki ao “tiibu tabemang.”—Ioane 10:16.
Bwaai n Tituaraoi Nakon te Ekaretia Mai Karawa
4, 5. (a) Tera te bwai n tituaraoi ae kakawaki ae e a tia n anga Iehova nakoia ana aomata i aon te aba? (b) Tera te bwai n tituaraoi are e a tia n angan ana ekaretia Iesu?
4 E anga te bwai n tituaraoi ae kakawaki Iehova nakon te ekaretia, ngke e kateirakea te ‘tia kawakintiibu ae tii temanna’ i aoia ana toro, ae Iesu Kristo. E taetae ni burabetinaki te bwai n tituaraoi mai karawa aei ae te tia Kairiri n Itaia 55:4 ni kangai: “Noria, I anga Ngaia ba te tia kakoaua au taeka i mataia botanaomata, ao te tia kaiririia botanaomata, ao te tia mataniwiia.” A uaia ni botaki Kristian aika kabiraki ao te “koraki ae uanao” mai buakoia botannaomata ni kabane, baronga, aomata nako, ao taetae. (Te Kaotioti 5:9, 10; 7:9) A katea te ekaretia ae kaainaki irouia aomata ni katobibia te aonnaba, ae tii “te nanaina,” i aan ana kairiri te ‘tia kawakintiibu ae tii temanna’ ae Kristo Iesu.
5 E a tia naba Iesu n anga te bwai n tituaraoi ae kakawaki nakon ana ekaretia i aon te aba. E a tia ni kateirakeia taan kawakintiibu aika mwakuri i aana, aika katotongan Iehova ma Iesu aika a na kawakina te nanai ma te akoi. E taekina te bwai n tituaraoi ae tatangira aei, te abotoro Bauro n ana reta nakoia Kristian ake i Ebeto ni kangai: “Ngke E rierake nakon te tabo ae rietata, ao E kairiia akana a tae aia kai ba ana taenikai, ao E angania aomata bwaai n tituaraoi [“bwaai n tituaraoi aika mwaane,” NW]. . . . E anga temangina ba taan tuatua; ao temangina, ba burabeti; ao temangina, ba taan taekina te euangkerio, ao temangina, ba taani kawakin ekaretia, ao taan reirei; i bukini karaoiroaia ake a itiaki nakoni makurian nakoaia, nakoni katean rabatani Kristo.”—I-Ebeto 4:8, 11, 12.
6. A kanga ni kaotaki aroia taan kairiri aika kabiraki aika beku bwa unimwaane n Te Kaotioti 1:16, 20, ao tera ae kona n taekinaki ibukia unimwaane ake a a tia n rineaki mai buakoia tiibu tabemwaang?
6 “Bwaai n tituaraoi aika mwaane” aikai, bon mataniwi, ke unimwaane ake e rineia Iehova ao Natina, rinanon te taamnei are raoiroi, bwa a na kawakinia tiibu ma te akoi. (Mwakuri 20:28, 29) Ni moan rikiia mataniwi aikai, bon mwaane aika Kristian ngaiia aika kabiraki. N Te Kaotioti 1:16, 20, a kaikonakaki te koraki ake a beku bwa unimwaane n aia ekaretia te koraki ake a kabiraki, bwa “itoi” ke “anera” aika mena i angaatain Kristo, ke i aan ana kairiri. Ma n tain te toki aei, ao e a kerikaki mwaitiia mataniwi aika kabiraki i aon te aba ngkai, mangaia are angiia unimwaane aika Kristian n ekaretia ngkai, bon tiibu tabemwaang. Kioina ngkai a rineaki naakai irouia taan tei ibukin te Rabwata n Tautaeka i aan ana kairiri te taamnei ae raoiroi, a kona naba ngkanne n taekinaki bwa a mena i aan angatain te tia Kawakintiibu ae Raoiroi ae Iesu Kristo, are nanona bwa a kairaki irouna. (Itaia 61:5, 6) Kioina ngkai a aantaeka unimwaanen ara ekaretia nakon Kristo, ae Atun te ekaretia, ti riai ngkanne ni karineia ma nanora ni koaua.—I-Korote 1:18.
Iri Nanoia ao Riaan Aia Taeka
7. Tera te reirei are e anga te abotoro Bauro, ni kaineti ma aroarora nakoia mataniwi aika Kristian?
7 A kaantaningaira ara tia Kawakintiibu mai karawa aika Iehova ae te Atua ao Iesu Kristo, bwa ti na kukurei n iri nanoia ao n riaan aia taeka, taan kawakintiibu aika mwakuri i aaia ake a a tia ni mwiokoaki n te ekaretia. (1 Betero 5:5) E korea ae kangai te abotoro Bauro i aan kairakina iroun te taamnei: “Ururingia ami tia kairiri, ake a tataekina ana taeka te Atua nako imi; ao kam na tarataraa tokini maiuia, ao kam na kakairi n aia onimaki. Kam na iri nanoia ami tia kairiri, ao kam na ri aan aia taeka: ba a tantani ni kani kawakin tamneimi, ngkai a nang karakin aroia ni makuri; ba a aonga n tantani ma te kimareirei, ao a na aki ngirangira iai: ba kam aki kabaia iai.”—Ebera 13:7, 17.
8. Tera ae e tuangira Bauro bwa ti na “taratarai” ao tera arora ae ti na “ri aan aia taeka” iai?
8 Noria bwa e tuangira Bauro bwa ti na “taratarai,” ke n iaiangoi, uaan aroaroia unimwaane aika kakaonimaki, ao ni kakairi n aia katoto. Irarikina, e reireira bwa ti na iri nanoia ao n riaan aia kairiri mwaane aika rineaki aikai. E kabwarabwaraa te tia rabakau temanna i aon te Baibara ae R. T. France, bwa n te taetae n Erene rimoa, ao te taeka ae rairaki ikai nakon “riaan aia taeka” bon tiaki “te taeka ae kabonganaki n angiin te tai ibukin rairan te taeka ae ongeaba, ma nanona ‘kariaia anaakin nanom,’ ae nanonaki iai te kukurei ni butimwaea te kairiri mairouia.” Ti ongeaba irouia unimwaane tiaki tii ibukin ae ti tuangaki n Ana Taeka te Atua bwa ti riai ni karaoia, ma ibukina bwa a anaaki nanora ngkai ti noria bwa a tabeakinira, ao a tabeakin naba baika irekereke ma Ana Tautaeka n Uea te Atua. Ti na namakina te kimwareirei ngkana ti butimwaea aia kairiri ma te kukurei.
9. E aera ngkai ti riai ni bwaina te ‘aantaeka’ irarikin te ongeaba?
9 Ma tera arora ngkana ti tuai ni kakoauaa bwa e na nakoraoi karaoan te bwai teuana n aron ae a kairira iai unimwaane? Anne te tai ae e a rangi n kainnanoaki iai te aantaeka. Ti kakai ongeaba ngkana a bane ni mataata raoi bwaai ni kabane ao e boraoi ma ara iango, ma ti kaotia bwa ti kukurei n aantaeka ma te nanorinano ngkana ti kariaia kairakira, e ngae ngkana e aki tabwanin otara n te kairiri ae ti anganaki. E kaotiota te aeka n aantaeka ma te nanorinano aei Betero, are e a riki bwa te abotoro rimwi riki.—Ruka 5:4, 5.
Aua Bukin Kan Ongeabara
10, 11. N te aro raa, are a a tia iai mataniwi n “taekina ana taeka te Atua” nakoia raoia ni Kristian n te moan tienture ao ni boong aikai?
10 N aron ae taekinaki n Ebera 13:7, 17, e anga Bauro aua bukina ngkai ti riai n iri nanoia ao n riaan aia taeka Kristian aika mataniwi. Te moan, ibukina bwa “a tataekina ana taeka te Atua” nakoira. Uringnga are e anga “bwaai n tituaraoi aika mwaane” Iesu nakon te ekaretia ibukin “karaoiroaia ake a itiaki.” (I-Ebeto 4:11, 12) E kaetii aia iango ao aroaroia Kristian ake n te moan tienture rinanon kairaia irouia taani kawakintiibu ake a mwakuri i aan Kristo, ake tabeman mai buakoia a kairaki iroun te taamnei ae raoiroi bwa a na korei reeta nakon ekaretia nako. E kamanenaia mataniwi aika kabiraki aikai ibukin kakorakoraaia ao kairaia Kristian ake rimoa.—1 I-Korinto 16:15-18; 2 Timoteo 2:2; Tito 1:5.
11 Ni boong aikai, e a kairira Iesu rinanon ‘te toro ae kakaonimaki ae wanawana,’ are e tei ibukina te Rabwata n Tautaeka ao unimwaane ake a a tia n rineaki. (Mataio 24:45) Ibukin riaira ni karinea “mataniwiia taani kawakintiibu” ae Iesu Kristo, ti mutiakina ana reirei Bauro ae kangai: “Kam na ataiia akana kakorakoraia ni mamakuri i buakomi, akana mena i aomi i nanon te Uea, akana reireingkami.”—1 Betero 5:4; 1 I-Tetaronike 5:12; 1 Timoteo 5:17.
12. A kanga mataniwi n ‘tantani ni kani kawakin taamneira’?
12 Bukin riaira n iri nanoia mataniwi aika Kristian ae te kauoua, bwa ‘a tantani ni kani kawakin taamneira.’ Ngkana a nora te bwai teuana n aroarora ke kateira ae kona ni kabuanibwai iai ara onimaki, a tauraoi n reireinira ma te kaantaninga ae a na karaoiroira. (I-Karatia 6:1) Te taeka n Erene ae rairaki ikai nakon “tantani” bon nanona raoi “te aki matu.” Ni kaineti ma ana taeka te tia rabakau temanna i aon te Baibara, e “nanonaki iai teimatoaia taani kawakintiibu n tarataraa te nanai.” Irarikin marurungia unimwaane n tarataraira, a kona naba n aki mamatu raoi ibukin iangoan marurungira n te onimaki. Te koaua ngkanne bwa ti na aki kan ongeaba nakoia taan kawakintiibu aika mwakuri i aan Kristo aika tatangira, ake a karaoa aia kabanea n raoiroi n akoira n aron akoara iroun Iesu Kristo, ae “te tia kawakinia tibu ae kakanato”?—Ebera 13:20.
13. A na kaekaa bukinaia iroun antai mataniwi ao Kristian ni kabane, ao n te aro raa?
13 Bukin kan irakin nanoia mataniwi ae te katenua, bwa a teimatoa n tantani i aora “ngkai a nang karakin aroia ni makuri.” A uringnga mataniwi aikai bwa bon taani kawakintiibu ngaiia aika mwakuri i aaia taani Kawakintiibu mai karawa aika Iehova ae te Atua ao Iesu Kristo. (Etekiera 34:22-24) Bon ana tiibu Iehova ake ‘E kabooia n raraan’ oin Natina, ao E iangoia mataniwi ake a a tia ni mwiokoaki bwa a na kaekaa bukinaia ibukin aroia n tararuaa Ana nanai, ngkai a riai n ‘akoiia.’ (Mwakuri 20:28, 29) Mangaia are ti na bane ngaira ni kaekai bukinara iroun Iehova ibukin arora ni butimwaea ana kairiri. (I-Rom 14:10-12) Ngkana ti iri nanoia unimwaane ake a mwiokoaki, e oti iai bwa ti aantaeka nakon Kristo ae Atun te ekaretia.—I-Korote 2:19.
14. Tera ae kona ni kairiia mataniwi aika Kristian bwa a na karaoa mwiokoaia ma te “ngirangira,” ao tera mwina?
14 E anga Bauro bukin irakin nanoia mataniwi aika Kristian ae te kaaua. E korea ae kangai: “Ba a aonga n tantani ma te kimareirei, ao a na aki ngirangira iai: ba kam aki kabaia iai.” (Ebera 13:17) A tabeakina te uota ae rawawata unimwaane aika Kristian ni mwiokoaia ae a a riki bwa taan angareirei, taan kawakintiibu, taan kairiri n te mwakuri n uarongorongo, tararuaan aia utu ao rinanoan kangaanga i nanon te ekaretia. (2 I-Korinto 11:28, 29) Ngkana ti kabwaka n ongeaba irouia, ti a bon kauataoa riki iai uotaia. Ibukin aei, a a “ngirangira” iai. E aki kakukureia Iehova kaotiotan te nano ae aki ongeaba ao ti kona ni kabuanibwai naba iai. N onean mwin anne, ngkana ti kaota te karinerine ao te aantaeka, a a kona ngkanne unimwaane ni karaoi tabeia ma te kimwareirei, ao maikai are e a karikirakeaki iai te katiteuanaki ao te kimwareirei n uataboan uarongorongoan euangkerion te Tautaeka n Uea.—I-Rom 15:5, 6.
Kaotiotan Ara Aantaeka
15. Ti na kanga ni kaotiota iran nanoia ao ara aantaeka?
15 A mwaiti aaro aika ti kona n uaia n ibuobuoki ao n aantaeka iai irouia mataniwi ake a a tia n rineaki. N iangoan karaoan bitaki ni kaineti ma aroaro aika boou n te aono, a a tia unimwaane ni bairei taai ni botaki ibukin te mwakuri ni minita ni boong ao taai ake ti a riai iai ni bitii n ara kaetieti? Ti bia kakorakoraira ni boutokai babaire aika boou aikai. Ti kona ni karekei kakabwaiakira aika ti aki kaantaningai man aei. E na kawara ara Kurubu Ibukin te Reirei n te Boki te mataniwi ibukin te mwakuri? Ti bia bane n roko ni buoka te mwakuri n uarongorongo n te wiki anne, ngkana ti konaa. Iai ara reirei ae ti anganaki n Te Kuura ni Kataneiai Ibukia Taan Uarongorongo? Ti riai ni karikia bwa anuara ae ti na bon roko n te tai anne ni karaoia. E a tia ni katanoataa te mataniwi n te Reirei n te Boki n te Ekaretia, bwa e a roko aia tai kaain ara kurubu ni kaitiaka te Tabo n Taromauri? Ti bia bane ni boutokaia ma nanora ni kabane, e ngae ngkana iai tianakin marurungira ao korakorara. Ti kona ni kaotiota ara aantaeka nakoia mwaane ake e a tia Iehova ao Natina n rineia bwa a na tararuaa te nanai, ni karaoan aei ao aaro riki tabeua.
16. Bukin tera bwa ti aki riai ni karitei ngkana e aki karaoi baike e tuangaki te unimwaane?
16 N taai tabetai, tao te unimwaane e a manga aki karaoi baike e tuangaki iroun te toro ae kakaonimaki ao te Rabwata n Tautaeka. Ngkana e teimatoa ni kaakaraoa aei, e na boni kaeka bukinana i matan Iehova, ae “te tia Kawakin tamneimi.” (1 Betero 2:25) Ma ngkana iai kabwakaia ke aia kairua unimwaane tabeman, tiaki nanona bwa ti na karitei nakoia. Akea kakabwaian te aki aantaeka ao te karitei iroun Iehova.—Warekaia Iteraera 12:1, 2, 9-11.
E Kakabwaiaa te Nano ae Ongeaba Iehova
17. Tera aroarora ae riai nakoia ara mataniwi?
17 E ataia Iehova ae te Atua bwa a aki kororaoi mwaane ake e a tia n rineia bwa mataniwi. Ma e bon kamwakuria naba ao rinanon taamneina, e kawakinia ana aomata aika i aon te aba. E koaua bwa ni kaineti ma unimwaane ao ngaira ni kabane, ‘te mwaka ae moan te korakora bon mwakan te Atua ao tiaki mwaakara.’ (2 I-Korinto 4:7) Mangaia are ti riai ni kaitaua Iehova n te bae e a tia ni karaoia rinanon ara mataniwi aika kakaonimaki, ao ti riai ni kaota kukureira n riaan aia taeka.
18. Tera ae ti kaotia ngkana ti aantaeka nakoia ara mataniwi?
18 A karaoa aia kabanea n raoiroi mataniwi, ni maiuakina are e taekinna Iehova ibukia taani kawakina ana nanai ake e a tia n rineia ni boong aika kaitira aikai, n aron ae kona n noraki n Ieremia 3:15: “N na anganingkami taani kawakiningkami aika ai aron nanou, aika a na kaamarakeingkami n te atatai ma te ataibwai.” Ni koauana, a karaoa raoi aia mwakuri unimwaane aika i buakora n reireiia ao ni kamanoia ana tiibu Iehova. Ti bia teimatoa ni kaotiota ara kakaitau ibukin aia mwakuri korakora, rinanon kukureira ni buokiia, ongeabara, ao ara aantaeka. Ni karaoan aei, ti a kaotiota iai ara kakaitau nakoia ara tia Kawakintiibu mai karawa aika Iehova ae te Atua ao Iesu Kristo.
Te Kauring
• A kanga Iehova ao Iesu Kristo ni kaotia bwa bon taan Kawakintiibu Ngaiia aika tatangira?
• Bukin tera ngkai e riai bwainakin te aantaeka i rarikin te ongeaba?
• Aaro raa, aika ti kona iai ni kaotiota ara aantaeka?