Wekirajaainjatka anain sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa
MAAYOʼU 4-10
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | GÉNESIS 36, 37
«Aʼürülaanüshi José natuma na nuwalayuukana»
w14-S 1/8 12 püt. 4, 5
«Jaapaja süchiki tü taʼlapüinkat»
Süküjain wamüin tü Wiwüliakat nayaawatüin saaʼu na nuwalayuukana José alin maʼin nia nüpüla chi nashikai noulialeʼeya nayakana. «Naʼürülaashi joo nia. Isasü maʼi nachiki aneein nanüiki nümüin» (Génesis 37:4). Shiimainjaʼaya eein süpüla naʼürülaain nooʼomüin. Nnojotpejeʼe anain tü naaʼinrakat saaʼu naainjain kasa mojusü sutuma tia (Proverbios 14:30; 27:4). ¿Alatüirü pümüin tü alatakat namüin na nuwalayuukana José? ¿Eeichia aʼürülaain pia nünainmüin wanee wayuu süka piainjachin kojutuin nuulia saaʼin pümüin? Nnojo motuin paaʼin tü naainjakat na nuwalayuukana José. Sutuma naʼürülaain chi nawalakai, aainjashii naya kasa mojusü mojuka atuma naaʼin mapa. Tü naaʼinrakat naya wayuukana, süsoʼirüin waaʼin wayakana anoujashiikana talatüinjatüin waaʼin wanaa nümaa wanee wayuu eekai talatüin naaʼin waʼaka (Roma 12:15).
Eesüjaʼa niyaawatüle saaʼu José naʼürülaain na nuwalayuukana nooʼomüin. ¿Naakatüinche tü nüsheʼin asülajuushikat nümüin wanaa sümaa eejachin nia namaa? Eesüjaʼa naaʼinreere tia. Soteepejeʼe waaʼin nüsülajanain Jacob tia nüsheʼinkat süka alin nia nüpüla otta anain naaʼin nümaa. Shia keeʼireeka naaʼin José nunoujain chi nüshikai nünain, müsüjeseʼe naʼatüin waneepia tü nüsheʼin asülajuushikat. Atüjashii maʼin waya sünainjee tü naaʼinrakat. Mayaapejeʼe nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa, eeshii waneinnua aʼyataalii nümüin kojutuleeka maʼin nümüin. Otta müsia shia keeʼireeka naaʼin Maleiwa naatainjatüin nakuwaʼipa na aʼyataaliikana nümüin suulia nakuwaʼipa na manoujainsaliikana, süka naaʼinrüin kasa mojusü otta yarüttüin nakuwaʼipa. Tü nakuwaʼipakat na anoujashii shiimainshiikana müsü aka saaʼin tü nüsheʼinkat José: naata nakuwaʼipa noulia na manoujainsaliikana. Eesüjaʼa müleka naʼürülaale na wayuukana nooʼomüin na anoujashiikana sutuma anain tü nakuwaʼipakat jee eeshii nayoutunüle (1 Pedro 4:4). ¿Japülinjanache na anoujashiikana saaʼu tü nakuwaʼipakat suulia jamajüin naya atumawaa? Nnojo, nnojoliinjana japülin maʼaka nnojoluin japülin José sünain naʼatawalüin nünain tü nüsheʼin asülajuushikat nümüin (Lucas 11:33).
w14-S 1/8 13 püt. 2-4
«Jaapaja süchiki tü taʼlapüinkat»
Tü piamasükat nüʼlapüin José nia eeʼiyataka shia Jeʼwaa nümüin otta aashajaasü shia süchiki kasa alatajatka. Shia keeʼireeka naaʼin Maleiwa, nüküjainjatüin José süchiki tü kasa alatajatkat. Müinjatü nukuwaʼipa José maʼaka nakuwaʼipa na nünüikimaajanakana Maleiwa nüneekakana mapa. Naküjainjatü naya wayuukana tü nünüikikat Maleiwa jee naapirüinjana na israeliita eʼrüliikana wayumüin süchiki tü nüküjakat Maleiwa.
Niyaawatüin José nünüiki wanaa sümaa nümüin namüin na nuwalayuukana: «Jaapajapa süchikü tü taʼlapüinkat». Nayaawatamaata aaʼu na nuwalayuukana tü nümakat namüin. Nnojotsü anashiin shia namüin. Nasoutakalaka nümüin: «Walaülainjachitaʼa pia». Saashin tü pütchikat «kooʼomüinshi maʼi naʼürülaain José sünainjee tü nüʼlapüinkat je sünainjee nünüiki sünain nüküjüin süchikü tü nüʼlapüinkat namüin». Nüküjapa José tü piamakat nüʼlapüin namüin na nuwalayuukana otta nümüin chi nüshikai, nnojotsü anashiin shia namüin: «¿Jamaluʼulu tü püʼlapüinkat? ¿Antajana taa waya, tayakai sümaa tü taʼwayuusekat je na polooshiikana waneemüin puwalayuu, sünain ejepülawaa mmoluʼu pümülatuʼumüin maa aka nükuaippa wane wayuu eekai kojutüin wayuu nütüma?», müshi chi nüshikai nümüin. Nnojotpejeʼe jülüjakuʼu müin naaʼin Jacob süchiki tü kasa nüküjakat José nümüin. Eeshijaʼa niale aashajaain Jeʼwaa nümaa chi nüchonkai (Génesis 37:6, 8, 10, 11).
Eeshii waneinnua aʼyataalii nümüin Maleiwa ayoutunaka jee müliakana atumawaa saaʼujee tü pütchi naküjainjatkat. Nnojoishi niain neʼe José alatüin amüin tia. Chi nünüikeʼejachikai maʼin Jeʼwaa, nia Jesuu. Jee müsü nünüiki Jesuu namüin na nikirajüinkana: «Maa aka eein wayuu eekai niʼrüin wayümüin tamüin, akaweenia jiakana atümaʼaya» (Juan 15:20). Napüshuaʼa na anoujashiikana, jaʼitairü jetsüin nouyase atüjainjana naya sünainjee meimmoluin José otta katchin nunoula.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
it-1-S 735
Edom
(Ishosü), EDOMIITAKANA.
Esaú chi nuwalakai Jacob, Edom münüshi nia süka nuiküin sujutu eʼirumaa saaʼu wanee pitshuushi kerasü ishosü soʼu (Gé 36:1; 25:30-34). Ishoonotoi maʼin Esaú soʼu jemelin nia. Otta müsia waneirua mma eere kepiain nia namaa na nuuʼuliwoʼukana, eesü ishooitüle shia (Gé 25:25).
it-1-S 618, püt. 1, 2
Aaʼinmajaa
Wanaa sümaa nüküjain wanee arüleejüi jülüjainjatüin naaʼin jee naaʼinmajüinjatüin waneirua anneerü, nücheka achikit naaʼinmajachoinjatüin maʼin tia mürütkalüirua. Naapüin nünüiki nümüin chi kaʼanneetseshikai, nikirüinjatüin tü mürütkalüirua otta nnojotsü shia aʼluwajünajatüin. Sülatülejeʼe tia, nuwalaajüinjatü nümüin chi kamülüinshikai. Eepejeʼe waneirua kasa nnojotka nuwalaajüin aluʼu tü anneetkat müleka jamüle sukuwaʼipa. Saashin tü pütchi aapünakat namüin na israeliitakana, eesü waneirua kasa nnojotka nuwalaajüin anainjee chi arüleejüshikai jamüle sukuwaʼipa tü anneetkalüirua, maʼaka saaʼin shikünüle sutuma wüchii. Süpüla nnojoluinjatüin nuwalaajüin tü mürütkalüirua jamüle sukuwaʼipa, niiʼiyatüinjatü tü anneetkat suluʼu outuin shia. Niyaawatapa saaʼu chi kaʼanneetseshikai shiimain tia, nüküjainjatü nnojolinjachin nüchekajüin nümüin chi arüleejüshikai.
Akaataajaʼa neʼe eere wanee kasa eʼitaanaka najapuluʼu wanee wayuu eekai nunoujünüin anüiki, müinjatia neʼe sukuwaʼipa nutuma, naaʼinmajüinjatü. Müinjatia sukuwaʼipa nutuma namüin na nüpüshikana. Jamüshijaʼa chi epayaakai, niainjachi aaʼinmajaka nimüliayuu jee nushunuuyuu. Sükajee tia, wayaawata aaʼulu jamüin shapaaka maʼin naaʼin Rubén süpüla nnojoluin jamajüin José natuma na nuwalayuukana wanaa sümaa noʼuteein naaʼin. Shia saashajaaka achiki tia Génesis 37:18-30, müshi Rubén namüin na nuwalayuukana: «‹Nnojo woʼutüin naaʼin chi wemüliakai. Nnojo jikeenatirüin isha [...]. Nnojo jamüin jütüma nia›, nümakalaka namüin süpüla nuʼtteʼerüinjachin nia noulia sünain nüleʼejirüinjachin mapa nümüin chi nüshikai». Wanaa sümaa nütüjaain saaʼu Rubén nnojolin José, ashapajaasü maʼin naaʼin, «nüchatajaakalaka tü nüsheʼinkat shiyaawaseya mojaa aaʼin» jee müshi nia: «Nnojoishi chi jimaʼaikai saʼaya. ¿Kasa taainjüinjatka jooluʼu?». Nütüjaa aaʼu Rubén eein süpüla niʼitaanüin saaʼu niain kasirüin amüloulin José. Süpüla nnojolin nuchuntunüin saaʼu tia, nakumaja akuwaʼipat na nuwalayuukana süpüla naküjain nümüin chi nashikai nuʼutunüin aaʼin José sutuma wanee wüchii jashichi. Neʼitaakalaka nüsheʼin José saʼaka süsha kaaʼula jee neʼikajaakalaka shia nümüin Jacob, chi nashikai. Nnojoikalaka niʼitaain Jacob Rubén sünain niain kasirüin müinjatüin nukuwaʼipa chi nüchonkai, süka süsirüin José wanee wüchii naashin (Gé 37:31-33).
MAAYOʼU 11-17
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | GÉNESIS 38, 39
«Nnojoishi nüpütüin Jeʼwaa José nümüiwaʼa»
w14-S 1/11 12 püt. 4, 5
Nnojoishi aaʼinreein kasa mojusü
Anuu sooʼomüin tü kasa alatakat. Nantapa na wayuu oikaaliikana chaa eeʼewaliire naya, noiküin José nümüin wanee egipcio kanüliashi Potifar. Chia wayuukai, nia sülaülakaʼaya tü nuwaariasekat Faraón (Génesis 39:1). Aikajasaʼa maʼin nümüin José piantuain nuikünüin. Müshi aka neʼe saaʼin wanee oikawaa nia. Warai müshi nia nüchiiruajee chi jekechikai joo nülaamain suluʼupünaa tü kaayekat eere wattain saaliin tü oikaaleekat. Chaʼawai nia atumawaa eere nipia chi nülaamainkai.
Eeinjachire kepiain José, naatajatshaana suulia tü eepuʼule kepiain nia. Na nüpüshikana José, wayuu oʼonoolii. Kepiashii naya loona otta okolojoʼwaishii naya sümaa naʼanneetse. Akaajasaʼa tü nipiakat Potifar, müsü aka saaʼin nepia na egipcio washinnuukana: anajüsü maʼin otta anasü maʼin shipintajia. Naashin na arqueólogokana, na egipcio namaiwajanakana kamalainsü maʼin namüin anachoin chaa nepiapaʼa. Eepuʼusü wunuʼulia miyoʼuyuu, eesü wüin eere papiro, eere süsii tü wunuʼu kanüliakat loto jee müsia waneirua wunuʼulia samatüsü shiroku wüin. Eesü waneirua miichi pasanainka sünain tia wunuʼuliakalüirua otta müsia chaa iipünaa sünain waawatüsü tü joutaikat, iipünaasü maʼin tü wentaanakat, watta saalii paü suluʼu, miyoʼu eere nekaainjanain otta eesü paü napüla na piuunakana.
w14-S 1/11 14, 15
Nnojoishi aaʼinreein kasa mojusü
Mayaapejeʼe nantüin sünain na arqueólogokana süchikanain tü püreesapüleekat chaa Egipto, wainma tü kasa nnojotkalü atüjaanüin maʼin aaʼu. Miichi miyoʼu tia, eesü paü suluʼu chaa suupünaa mmakat. Müsü aka saaʼin shia wanee ishi naashin José. Eekalaka süpüla wamüin piyuushin suluʼu otta mojuin saaʼin wayuu suluʼu (Génesis 40:15). Saashin tü karaloʼutakat Salmos, müliashi maʼin nia atumawaa chaa suluʼu, kaleenaluʼusü nuuʼui otta eʼitaanüsü wanee kachueera nunutpünaa (Salmo 105:17, 18, La Palabra de Dios para Todos). Eesü shiʼitaanapuʼule najapü na püreesashiikana nachiiruajee otta kaleenaluʼusü nasatala atumawaa. Eeshii na eʼitaanakana anain kaleena namülapünaa. Müliakajasaʼa maʼin naaʼin José suluʼu tia kaatsetkat sümaa nnojolin kasain naainjalain.
Mülialeepejeʼe maʼin nia süka nnojolin motsoʼoin nümaʼa sünain püreesaa. Saashin tü Wiwüliakat, kakalia nia suluʼu tia kaatsetkat otta nnojotsü nütüjaain aaʼu müleka nujuʼitajachire suluʼujee. Alatüsü kashi naaʼu jee watta saalii juya alataka süchikijee tia. ¿Kasache naaʼinraka süpüla nnojolin jiwaʼatüin naaʼin?
Anasü maʼin sünüiki tü Wiwüliakat shiʼipajee tia: «Otta Jehová, eeshi nümaa José». Waneepiashi Jeʼwaa nümaa José otta aishi nia nüpüla (Génesis 39:21). Nnojotsü eein wanee kaatset eeka süpüla ooʼuleʼerüin Jeʼwaa suulia waneepiain namaa na aʼyataashiikana nümüin jee alin naya nüpüla (Roma 8:38, 39). ¿Müshiche piʼrakai naaʼin José sünain nüküjain nümüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa alatakat nümüin süka nüshin nia otta nüküjain nümüin jamüin naaʼin? ¿Müsüche piyaawatakai saaʼu wanaa sümaa nümülialaain aaʼin José nutuma Jeʼwaa, chi Maleiwa amüliajüikai jee jimatüin naaʼin nutuma? (2 Corinto 1:3, 4; Filipos 4:6, 7). Nnojotpejeʼe neʼe shiain naaʼinrüin Jeʼwaa tia nüpüleerua José. Saashin tü Wiwüliakat, akaalinjünüshi José nutuma Jeʼwaa süpüla talatüin chi sülaülashikai tü kaatsetkat nümaa.
w14-S 1/11 15 püt. 2
Nnojoishi aaʼinreein kasa mojusü
Anasü maʼin sünüiki tü Wiwüliakat shiʼipajee tia: «Otta Jehová, eeshi nümaa José». Waneepiashi Jeʼwaa nümaa José otta aishi nia nüpüla (Génesis 39:21). Nnojotsü eein wanee kaatset eeka süpüla ooʼuleʼerüin Jeʼwaa suulia waneepiain namaa na aʼyataashiikana nümüin jee alin naya nüpüla (Roma 8:38, 39). ¿Müshiche piʼrakai naaʼin José sünain nüküjain nümüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa alatakat nümüin süka nüshin nia otta nüküjain nümüin jamüin naaʼin? ¿Müsüche piyaawatakai saaʼu wanaa sümaa nümülialaain aaʼin José nutuma Jeʼwaa, chi Maleiwa amüliajüikai jee jimatüin naaʼin nutuma? (2 Corinto 1:3, 4; Filipos 4:6, 7). Nnojotpejeʼe neʼe shiain naaʼinrüin Jeʼwaa tia nüpüleerua José. Saashin tü Wiwüliakat, akaalinjünüshi José nutuma Jeʼwaa süpüla talatüin chi sülaülashikai tü kaatsetkat nümaa.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
it-2-S 550
Onán
(sünainjeejatü tü pütchikat «chi katchinkai atuma» makat).
Nüchon nia Judá, nüchikijeejachi chi eʼirumaakai. Nüchon nia sümüin wanee wayuu chejeʼewat Canaán, nüchon Súa (Gé 38:2-4; 1Cr 2:3). Er nünülia chi nüpayakai Onán, oʼutunaa aaʼinchi nia nutuma Jeʼwaa süka mojulaain nia. Süka machoin Er süpülapünaa outuin nia, nuluwataanaka Onán nutuma Judá süpüla niisalüin sümüin Tamar, tü nülüinyuukat, tü nuʼwayuusepuʼukat Er. Kachonlejeʼe Onán sümüin Tamar, nnojolinjachi nüchooin nia Onán münüin, nüchon Er münüinjachi otta aapünajatü nümüin süpüshuaʼa tü nümüinjatiaakat Er. Nnojoirejeʼe kachooin Onán sümüin tü nülüinyuukat, niainjachi aapünaka amüin süpüshuaʼa tü nümüinjatiaakat chi nüpayakai. Wanaa sümaa niisalüin Onán sümüin Tamar, aaʼinmajiraashi nukuwaʼipa suulia ipuoluin shia nutuma. Nnojotsü süsirüin nümülejüin nükorolo, shiajaʼa neʼe nnojolin ipuoleein shia nutuma. Oʼutunaa aaʼinchi Onán nutuma Jeʼwaa süka nnojolin noonooin sümaa nünüiki chi nüshikai. Sutuma kachiiruain naaʼin washireein nia jee sutuma nnojolin kojutuin nümüin tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee. Müshijeseʼe machoin nia süpülapünaa nuʼutunuin aaʼin (Gé 38:6-10; 46:12; Nú 26:19).
w04-S 15/1 30 püt. 4, 5
Süsakiraka anain wayuu
Mojusü tü naaʼinrakat Judá süka nnojolin nuluwataain Selah chi nüchonkai süpüla niisalüinjachin sümüin Tamar tü nülüinyuukat, maʼaka nüküjain shia sümüin paala. Jee müshia Judá, ainkaashi nia sümaa wanee jierü maaʼinsat. Mojusü tia nümüin Maleiwa, süka shiain neʼe naainjiraainjatüin amaa nukuwaʼipa wanee wayuu tü nuʼwayuusekat (Génesis 2:24). Nnojoipejeʼe ainkaain Judá sümaa wanee wayuu maaʼinsat. Eisatshi nia sümüin tü naʼüitkat. Müshi aka niʼirakakai naaʼin Selah chi nüchonkai otta kachonkalaka nia sümüin Tamar.
Aluʼujasaʼa Tamar, nnojotsü mojuin tü saaʼinrakat. Na senkeyuu süchooinkana, nnojotsü shiain sutuma maaʼinsalüin shia. Jamüshijaʼa Boaz, soʼu nuchuntuin Rut tü chejeʼewatkat Moab süpüla nuʼwayuuseinjatüin shia, anasü nanüiki na laülaashii chajanakana Belén nümüin nüchiki Pérez, chi süchonkai Tamar. Müshii naya nümüin Boaz: «Kasataalejeseʼe müin sukuwaʼipa püpüshi maʼaka sukuwaʼipa nüpüshi Pérez, chi nüchonkai Judá sümüin Tamar. Otta kasataalejeseʼeya anain nukuwaʼipa chi püchonkai nutuma Jeʼwaa» (Rut 4:12). Otta müshia Jesukürisüto sünainjeejachi nüpüshi Pérez (Mateo 1:1-3; Lucas 3:23-33).
MAAYOʼU 18-24
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | GÉNESIS 40, 41
«Taashishi José nutuma Jeʼwaa»
w15-S 1/2 14 püt. 4, 5
«¿Nnojoishi niain Maleiwakai aküjüin süchikü lapü?»
Eeshijaʼa motule aaʼinyüü José nutuma chi aapajüikai nüsüin chi aluwataashikai. Nnojoipejeʼe motuin nia naaʼin Jeʼwaa. Soʼu wanee ai, aʼlapüjaashi Faraón piantua nutuma Jeʼwaa. Sünain tü palajatkat nüʼlapüin, niʼrüin Faraón sujuʼitaain shirokujee tü süchikat Nilo akaratshisü paaʼa kaüsüjüsü maʼin otta anapüijasü maʼin. Sujuʼitakalaka akaratshisü paaʼa aürülajüsü süchiiruajee otta ayuuijasü. Shiasaʼa tü paaʼa aürülajüsükat shimiralüin tü paaʼa kaüsüjüsükat. Sünain tü piamasükat nüʼlapüin, niʼrüin akaratshi süsaʼa trigo. Anapüisü maʼin tü soʼukot jee kettaajüsü süpüla ashannaa. Shiasaʼa süchikijee, shiiʼiyalaakalaka saaʼin joo wanee süsaʼaya akaratshisü. Maʼülüʼüjasat soʼu sümaa juluin saaʼin sutuma tü joutaikat. Jee shimiratkalaka tü akaratshisükat ojuʼitaakat palajana. Waneemüin kaʼi, nüchijiraaka chi aluwataashikai sümaa shapaain maʼin naaʼin saaʼujee tü nüʼlapüinkat. Neenajirakalaka na atüjashiikana jee müshia jooluʼu na ooʼulaküliikana süpüla naküjainjatüin nümüin jamaluʼuluin nüʼlapüin, isapejeʼe shia nachiki (Génesis 41:1-8) ¿Manüisaliiche naya? ¿Aashajaashiiche neʼe naya sooʼopünaa naaʼin? Nnojotsü watüjaain aaʼu tia. Shiapejeʼe watüjaain saaʼu isain nachiki nasoutajanain otta jiwaʼatüsü naaʼin chi aluwataashikai süpüla nütüjaainjatüin saaʼu jamaluʼuluin nüʼlapüin.
Sotushi aaʼinyüü José nutuma chi aapajüikai nüsüin Faraón. Mojusü naaʼin chi wayuukai saaʼujee nnojoluin sotuin naaʼin José paala, yootoko nia nümaa Faraón nüchiki José. Nüküjain niain José kaküjalain piama juya paala jamaluʼuluin tü nüʼlapüinkat jee nüʼlapüin chi aainjaikai pan nümüin Faraón. Nüsaajinnamaataka José nutuma Faraón (Génesis 41:9-13).
w15-S 1/2 14 püt. 7
«¿Nnojoishi niain Maleiwakai aküjüin süchikü lapü?»
Kojutushaatashii nümüin Jeʼwaa na wayuu nnojoliikana yaletüin aaʼin jee waneepiakana nümaa. Müsüjeseʼe nüküjain nümüin José jamaluʼuluin tü nüʼlapüinkat Faraón, tü isakat nachiki na atüjashiikana jee na sacerdootekana chaa Egipto. Nüküjain José nümüin Faraón wanaawain shikeraajia tü piamasükat nüʼlapüin. Piantuasü tia nüʼlapüinkat süka pansaatüjülin nutuma Maleiwa tü nikeraajüinjatkat. Tü paaʼa kaüsüjüsükat otta müsia tü akaratshisükat süsaʼa trigo anapüijasütkat maʼin soʼu, shiyaawase joouluinjatüin emiraa chaa Egipto soʼu akaratshi juya otta müsia tü akaratshisükat paaʼa aürülajüsükat otta tü akaratshisükat süsaʼa trigo maʼülüʼüjüsatka, shiyaawase eeinjatüin akaratshi juya joutaleülüinjatkalü oʼu. Jarattaayai soteerüin aaʼin tü jooutpuʼukat paala, süka alinjatüin maʼin tü jamükat (Génesis 41:25-32).
w15-S 1/2 15 püt. 2
«¿Nnojoishi niain Maleiwakai aküjüin süchikü lapü?»
Nikeraajüin Faraón tü nünüikikat. Naʼanneʼetkalaka José wanee asheʼinyuu anasü maʼin jee wanee kakuuna ooro. Naakatüinjeseʼe Faraónkai sünainjee najapü wanee süttiija ejeerüjia karaloʼuta. Niʼitakalaka shia sünain najapü José jee noʼotetkalaka nia suluʼu tü kareeta neʼejenakat chi sülaülashikai süpüshuaʼa tü niʼipajatkalüirua jee niʼitaain nia süpüla nuluwataainjachin niʼipajee süpüla nuʼunuinjachin suluʼupünaa tü mmakat Egipto sünain naaʼinrüin tü niʼyataainjatkalü anain (Génesis 41:42-44). Anashaatasü maʼin tia: chajachi paala José wattaʼa maalü püreesain jee müsia soʼuleʼeya kaʼikat tia, chajachi nia suluʼu nipia chi aluwataashikai. Süchikijee püreesain paala nia wattaʼa maalü, niaichipa jooluʼu aluwataakai niʼipajee chi aluwataashikai saaʼu Egipto. Soʼu kaʼikat tia, ayaawatüna aaʼu shiain analeʼeinya maʼin niʼitaale naaʼin wanee wayuu nünain Jeʼwaa. Nunoutuin chi Nümaleiwasekai süpüshuaʼa tü kasa mojusü aainjünakat nümüin José soʼu süpüshuaʼa tü juya alatüikalüirua jee müsia nunoutuin shia wanaa sümaa choʼujaain maʼin shia jee anasü sukuwaʼipa nutuma. Nnojotpejeʼe neʼe nunouteein chi Maleiwakai süpüshuaʼa tü kasa mojusü alatakat nümüin José. Shia naaʼinmajeeka nakuwaʼipa na israeliitakana süka pueuloinjanain naya mapa. Wekirajaweerü anain tia sünain tü wane ekirajaayakat.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
w15-S 1/11 9 püt. 1-3
¿Pütüjaa aaʼu tüü?
¿Jamüsü numoijaka nikii jee nüüjaka nüliima José süpülapünaa nuʼunuin chaa eemüin Faraón?
Saashin tü pütchi aküjünakat suluʼu Génesis, ounejinnamaatüshi José nutuma Faraón. Wayuu hebreo José jee püreesashi nia. Eenajinnüshi nia süpüla nüküjainjatüin jamaluʼuluin nüʼlapüin Faraón, tü jiwaʼatakalü atuma nia. Wanaa sümaa tia, kojuya juya alataka sünain püreesain José. Mayaapejeʼe nuunejinnamaatüin José nutuma Faraón, nnojoishi oʼunamaatüin José nümaʼanamüin süka nüüjirüin nuʼwala palajana (Génesis 39:20-23; 41:1, 2, 14). Sutuma nütüjaain saaʼu chi ashajüshikai Génesis tia kasa naainjakat José, wayaawata aaʼu nütüjaashaatain saaʼu jamapuʼuin nakuwaʼipa na egipciokana.
Chaa sümaiwa paala, suluʼu kojuyasü pueulo maʼaka naaʼin na hebreokana kamalainpuʼusü namüin miyoʼu naliima. Eekajasaʼa saashin tü karaloʼutakat Comentario exegético y explicativo de la Biblia, naʼakajee na wayuu kepiakana chaa oriente, na egipciokana naya neʼe kamalainpuʼukana amüin aüjaa naliima.
¿Shiache neʼe naüjaka naliima? Saashin tü rewiisütakat Biblical Archaeology Review, nuʼunajachire wanee wayuu nümaʼanamüin Faraón, yapajüinjachi nia maʼaka nuʼunajachire suluʼumüin tü aʼwaajüleekat. Sünainjee tia, wayaawata aaʼu nüüjainjachin José süpüshuaʼa nuʼwala sünainjeereʼeya nooʼui sünainmüinreʼeya nikii.
w09-S 15/11 28 püt. 14
Wayuuinjana kamaneeshii na wayuu aʼyataaliikana nümüin Maleiwa
14 Na aʼyataaliikana nümüin Maleiwa sümaiwa paala, anapuʼusü nepijia nachonnii natuma. Nekirajüin naya süpüla kamaneeinjanain naya chaa nepialuʼu. Jülüjataa paaʼin kamaneejiraain Abraham nümaa Isaac jee aijiraain naya. Jaʼyasü tia sünain tü süküjakat Génesis 22:7. Otta müshia José ayaawatüna aaʼu anain maʼin nipijia natuma na wayuu kachonniikana nia. Jamüshijaʼa wanaa sümaa chajachin nia püreesain, kamaneeshi nia namüin na waneinnua, jaʼitakajeʼe neʼe namüin na püreesashiikana wanaa nümaa (Gén. 40:8, 14). Sükajee kamaneein nia nümüin Faraón wanaa sümaa yootuin nia nümaa, ayaawatüna aaʼu nütüjain süpüleerua jamüinjatüin nünüiki nümüin wanee wayuu eekai kojutuin atumawaa (Gén. 41:16, 33, 34-36).
MAAYOʼU 25-31
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | GÉNESIS 42, 43
«Nüchecherüin maʼin naaʼin José»
w15-S 1/5 13 püt. 5, 6
«¿Maleiwakalaka joo taya süpüla tachekajüinjachin jümüin?»
Niyaawatamaatüin José na nuwalayuukana. Wanaa sümaa nasapainkain na nuwalayuukana süpüla nasaküin nia, sotojoosü joo naaʼin tü nüʼlapüinkat, tü nüʼlapüjaakat nutuma Jeʼwaa jimaʼaliiwaʼaya nia. Müsü tü pütchikat: «Sotuitpa joo naaʼin José tü nüʼlapüinkat paala sümaiwa naaʼu nayakana». Niʼrüin sünain tü nüʼlapüinkat nasapainkain na nuwalayuukana nünainmüin maʼaka naaʼinrüin joo shia neʼrapa nia (Génesis 37:1, 2, 5-9; 42:7, 9) ¿Kaseetkajasaʼa naainjain José? ¿Awataweechiche nia sünain akoʼojowaa nanain na nuwalayuukana? ¿Shiataapa pasalaaweechin nia?
Nütüjaa aaʼu José nnojoluinjatüin naaʼinrüin tü suchuntaakat neʼe naaʼin. Tü nüchekakat Jeʼwaa shia wainmainjanain nuuʼuliwoʼu Jacob, müsüjeseʼe nuuʼulaain shikeraajüin tü nüʼlapüinkat José (Génesis 35:11, 12). Ayatüle mojulaain na nuwalayuukana José, kachumüraliin naya jee neʼrüliin wayumüin, ¿jamüsü süpüla shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa? Müleka pasalaaweere José nooʼomüin na nuwalayuukana, eeshi süpüla outuin Benjamín otta chi nüshikai. Nnojotsü nütüjaain aaʼu José katüle noʼu chaa eere naya. Nnojotsü nüküjain José namüin na nuwalayuukana jaralin nia. Tü naaʼinrakat shia nuuʼulaküin naaʼin süpüla nütüjaain saaʼu naʼwanajaale nakuwaʼipa. Naaʼinrüin José tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa.
w15-S 1/5 14 püt. 1
«¿Maleiwakalaka joo taya süpüla tachekajüinjachin jümüin?»
Eesüjaʼa nnojoleerüle sülatüin wamüin tü alatakat nümüin José. Shiapejeʼe maʼin joouluin maaʼulu yaa natkaajiraain na wayuukana sümaa napüshi jee nakatajiraain. Wanaa sümaa sülatüin tia, eesü shiale naaʼinrüin wanee wayuu tü suluʼukat naaʼin jee shia naaʼinrüin neʼe tü antamaatakat nikiiruʼu. Sülatülejeʼe wamüin wanee mojujirawaa namaa na wapüshikana, shia anaka aluʼu waaʼinrüle tü naaʼinrakat José jee wekirajaainjatü anain jamüin nünüiki Jeʼwaa süchiki tü waaʼinrajatkat (Proverbios 14:12). Shiimainyaajeʼe anajiraainjanain waya namaa na wapüshikana. Shiapejeʼe alanaʼaleeinya maʼin anajiraainjanain waya nümaa Jeʼwaa jee nümaa Jesuu chi nüchonkai (Mateo 10:37).
w15-S 1/5 14 püt. 2
«¿Maleiwakalaka joo taya süpüla tachekajüinjachin jümüin?»
Nuuʼulakamaatüin José naaʼin na nuwalayuukana süpüla nütüjain saaʼu kasain suluʼuin naaʼin. «Wayuu ajayajülii jia», müshi nia namüin jee kacheʼepüjünashi nia sümaa airuʼuluin nünüiki namüin. Nasoutakalaka na nuwalayuukana süpüla naküjain nümüin wayuuin anashii naya, wayuu kapüshishii jee eeshi wanee nemülia makatakai chaa nepialuʼu. Talatakajasaʼa maʼin naaʼin José naapaiwaʼa süchiki katüin noʼu chi nimüliakai. Eekalaka wanee kasa naainjeekalü amüin. Müshi nia namüin na nuwalayuukana: «Tooʼulaküinjaʼa paala jia müleka shiimainre tü jümakat tamüin [...]. Shiimain tü tamakat jümüin sümaa nnojoleenain jujuittüin yaajee yaa süpülaleejaʼa niapa antüin chi jimüliakai». Sülatapa jeʼra kaʼi, nuuʼulaakalaka noʼunuin chaa nepialuʼumüin süpüla nantirajachin Benjamín nümüin. Eepejeʼe wanee naʼakajee makatüinjachika chaa nümaʼana José süpüla naleʼejüinjanain nayakana nachikuaʼa (Génesis 42:9-20).
it-2-S 125 püt. 1
José
Sutuma neʼrüin tü kasa alatakat, nayaawata aaʼu na nuwalayuukana José nüchekajüin chi Maleiwakai namüin tü naaʼinrakat nümüin chi nemüliakai saaʼujee noiküin nia süpüla achepchieeinjachin nia. Otta nayaawata aaʼu nuʼupala José mojuin tü naaʼinrakat. Nnojoiyüiya nayaawatüin niain José chi naashajaakai amaa. Naapapa José tü nanüikikat, niyaawata aaʼu nayaawajaain suulia tü kasa mojusü naaʼinrakat. Antüsü tia suluʼumüin naaʼin José, müshijeseʼe nuʼunuin nümüiwaʼa sünain aʼyalajaa. Nüleʼejapa José, nütaʼülirüin Simeón süpüla kapüinjachin nia waneʼereʼeya naleʼejapa na waneinnua nümaa chi nemüliakai (Gé 42:21-24).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
it-2-S 873 püt. 5
Rubén
Eesü waneirua nukuwaʼipa Rubén jaʼyaka naaʼu wanaa sümaa naashajaain namaa na mekietsatshiikana nimüliayuu süpüla nojütüinjachin José suluʼu tü ishikat suulia jooluʼu noʼutuin naaʼin. Naaʼinrüin tia süpüla niyuʼluinjachin nia yalejee nojuuna (Gé 37:18-30). Sülatapa maʼaka piama shikii juya süsapoʼumüin, wanaa sümaa ajayajülii jia namünüin na nuwalayuukana José, aashajaajiraashii naya sünain maa: «Shiimainjaʼaya wawalaajüin jooluʼu tü mojuin maʼi tü waaʼinrakat nümüin chi wawalakai. Wanaa sümaa weʼrüin nia sümaa nümüliala». Nümakalaka Rubén namüin: «Tamatüjüliʼiya jia paala: ‹Kettiichia chi jimaʼaikai›». Nüsoʼirüin naaʼin Rubén na nuwalayuukana nnojolin niain kasirüin tü alatakat nümüin José (Gé 42:9-14, 21, 22). Shiasaʼa mapa, wanaa sümaa naʼalijinnüin Benjamín nutuma Jacob süpüla noʼunuin namaa na nuwalayuukana chamüin Egipto, müshi Rubén nümüin chi nüshikai: «Puuʼulaa Benjamín tapüla. Taaʼinmajeechi nia. Taleʼejireechi nia nüchukua pümüin. Je müleka nnojorüle taleʼejirüin nüchukua pümüin, eeshiijaʼa süpüla puʼutüin naaʼin na piamashiikana tachooin» (Gé 42:37).
w04-S 15/1 29 püt. 1
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Génesis (shiʼipa 2)
43:32. ¿Jamüsü nalerajapuʼuka na egipciokana ekawaa namaa na hebreokana? Eesüjaʼa naaʼinrapuʼule tia süka koʼuin nakuwaʼipa sümüin wayuu jee koʼusü nakuwaʼipa namüin na naatakana anoula. Otta müshia na egipciokana, nalerajapuʼuin na wayuu arüleejüliikana (Génesis 46:34) ¿Jamüsüche naaʼinrapuʼuka tia? Eesüjaʼa shiale sutuma sukumajia tü eʼirukuukat chaa Egipto. Jamüshijaʼa na arüleejüliikana, naya mojutuleeka maʼin atumawaa otta eeshii nalerajünapuʼule na hebreokana natuma na egipciokana süka nachajaain shikajaale namüʼlüin jama nnojoluin jouluin mma anaka süpüla apünajaa.