Keendoma N Iti Se’em Pa’ala Ti Ba Tari Nɔŋerɛ La Nimbɔzore Bɔ’ɔra Sɛba N Tum Be’em

1. Se’em n tum be’em wan ta’an nyɛ soŋerɛ la wani?

ZASEŊƆ seko n tole la, to baŋɛ Paul n yuun yele Korint tansugere la ti ba eŋɛ se’em, buraa la n yuun tum be’em la. Buraa la yuun ka boti a basɛ a be’em la, ti la nara ti ba yese en tansugere la poan. Wuu zaseŋɔ wa zuo gulesegɔ n pa’alɛ se’em la, Naayinɛ wan ta’an soŋɛ sɛba n tum be’em la ti ba basɛ ba be’em. (Arom 2:4) Keendoma wan ta’an soŋɛ ba la wani ti ba basɛ ba be’em la?

2-3. La nari ti to eŋɛ la bem, to san baŋɛ ti mabia tum la be’em n wan ta’an basɛ ti ba yese en tansugere la poan?

² Keendoma la san ka baŋɛ ti nɛra tum be’em, ba kan ta’an soŋɛ en. Bala la, la nari ti to eŋɛ la bem, to san baŋɛ ti mabia tum la be’em n wan ta’an basɛ ti ba yese en tansugere la poan? Yia la, to nari ti to kpemese mabia la giila ti a yele keendoma la ti ba soŋɛ en.—Isa. 1:18; Tm. 20:28; 1 Pe. 5:2.

³ Ge se’em n tum be’em la san zaɣesɛ ti a kan yele keendoma la? San dɛna bala, la nari ti to yele keendoma la, lan wan eŋɛ se’em ti ba soŋɛ en. To san eŋɛ bala, la pa’alɛ ti to nɔŋɛ to mabia la mɛ, se’ere n sɔi la to mi ti keendoma la wan ta’an soŋɛ en. Ge mabia la san ka basɛ a be’em la, eŋa la Yehowa bɔŋa la wan sa’am. Sɛba n ka pu’useri Yehowa san baŋɛ eŋa n eŋɛ sɛla la, la wan sa’am Yehowa la mabiisi la yu’ura. Ton nɔŋɛ Yehowa la mabia la zuo, to wan dekɛ sukpe’ene yele keendoma la.—Ym. 27:14.

KEENDOMA LA N SOŊERI SƐBA N TUM BE’EM SE’EM

4. Keendoma la puti’irɛ dela bem ba san zi’ire la mabia la n tum be’em la?

⁴ Mabia san tum be’em, keendoma la ni loe la ba poan batã ti ba zi’ire la en. Keendoma la nari ti ba sirege bamea. La boi bim ti ba boti la ba soŋɛ mabia la ti a basɛ a be’em la ge ba mi ti ba kan ta’an pɛ̃regɛ en. (Tɛɛ. 30:19) Keendoma la mi ti daɣɛ mabia woo n wan basɛ a be’em wuu Naba David n yuun eŋɛ se’em la. (2 Sa. 12:13) Basɛba ni mina la fii ge zaɣesɛ Yehowa ka’aŋɔ. (Pin. 4:​6-8) Ge keendoma la puti’irɛ dela ba bisɛ ban wan eŋɛ se’em soŋɛ mabia la ti a basɛ a be’em. Keendoma la nari ti ba tɛ̃ra la bem ba san zi’ire la mabia la n tum be’em la?

5. Halɛ ani ti keendoma la nara ti ba tara ba san zi’ire la se’em n tum be’em la? (2 Timoti 2:​24-26) (Bisɛ foote la.)

⁵ Keendoma la nari ti ba geele mabia la n tum be’em la ti a dela tuulum bɔ’ɔra Yehowa. (Lu. 15:​4, 6) Bala la, ba san zi’ire la mabia la, ba ka tɔɣeri pɔ̃si pɔ̃si bii ba ita en vɛɣela vɛɣela. Keendoma la mi ti ba san zi’ire la mabia la, la daɣɛ ba yeen soke en baŋɛ yɛla ge ba tara halese’a n boi 2 Timoti 2:​24-26. (Kaalɛ.) Keendoma la nari ti ba nyɔkera bamea ge ana mama, se’ere n sɔi la ba boti la ba soŋɛ en ti a tee.

6. Keendoma ni maasum la wani ge nyaa zi’ire la mabia n tum be’em? (Arom 2:4)

⁶ Keendoma la nari ti ba tiregɛ bɔkɛ Yehowa puti’irɛ. Ba san yeti ba soŋɛ be’emdaana la, ba ni tɔɣesɛ la Yehowa ge tɛ̃ra Paul n yuun yeti: “Yenɛ tare la som, zegera te a bahɛ te ya tee ya potɛn’ya ya yelebe’ero poan.” (Kaalɛ Arom 2:4.) Keendoma la nari ti ba mina ti ba boi la Krista nu’usin, ti la nara ti ba nana eŋa n pa’alɛ sɛla la. (Isa. 11:​3, 4; Mt. 18:​18-20) Ge ti keendoma la zi’ire la mabia la n tum be’em la, ba ni zusɛ la Yehowa ti a soŋɛ ba ti ba ta’an soŋɛ en ti a basɛ a be’em la. Ba ni viisɛ la Baabule la, la tigere la gɔnɔ ge me ni zusɛ Yehowa ta’an bɔkɛ mabia la bɔŋa. Ba me wan bɔta ti ba viisɛ baŋɛ sɛla n ta’asɛ ti mabia la eŋɛ bala.—Mag. 20:5.

7-8. Keendoma wan ta’an tɔɣesa Yehowa n di’iseri suure se’em la wani, ba san zi’ire la se’em n tum be’em la?

⁷ Keendoma la tɔɣeseri la Yehowa n di’iseri suure se’em la. Ba ni tɛ̃ra la Yehowa n yuun ani la be’emdoma se’em diimi sa. Makerɛ, Yehowa yuun di’ise suure mɛ la Kain ge kaɣɛ en sɛla n wan paɛ en a san ka tee. A me yuun le yele en yeti a san nana en a wan nyɛ kã’a. (Pin. 4:​6, 7) Yehowa yuun tum la nɔdɛ’ɛsa Natan ti a keŋɛ ta ka’am David. Natan yuun dekɛ la makerɛ soŋɛ David ti a tee. (2 Sa. 12:​1-7) Israeldoma la n yuun ka nani Yehowa la, “dabaherɛ” woo poan, Yehowa yuun ni kɔ’ɔn ‘tuna’ la a nɔdɛ’ɛseba la ba zɛ’an. (Yer. 7:​24, 25) A yuun ka guri ti a yamesi la basɛ ba be’em ge ti a nyaa soŋɛ ba. Ban yuun kelum bɔna ba be’em la poan la ti a yele ba ti ba basɛ ba be’em.

⁸ Keendoma tɔɣeseri la Yehowa ba san yeti ba soŋɛ nɛra n tum be’em. Wuu 2 Timoti 4:2 n pa’alɛ se’em la, mabia san tum be’em, keendoma la ni tara la “sugure” la en. Bala la, keendoma nari ti ba di’isa suure ge ana mama saŋa woo, lan wan eŋɛ se’em ti ba ta’an soŋɛ be’emdaana la ti a tum sɛla n ani soŋa. Keema sunsɔa san nyie, se’em n tum be’em la kan kelese ka’aŋɔ la bii a basɛ a be’em la.

9-10. Sodeni poan ti keendoma la wan ta’an soŋɛ be’emdaana la ti a bɔkɛ a itigɔ la n basɛ ti a tum be’em se’em?

⁹ Keendoma la ni bɔta la ba baŋɛ sɛla n ta’asɛ ti a tum be’em la. Makerɛ, bem n basɛ ti eŋa la Yehowa bɔŋa la sa’am? A ka le zamesa Baabule la ge me ka kena na’am mɔɔlegɔ? A dela mina n ka le zusera Yehowa daarewoo? A basɛ ti kunkoma’asum be’ero nyaŋɛ en mɛ? A zɔdoma dela bani ge bem de’eŋo yɛla ti a bɔta? Yele ana wa tee a puti’irɛ, la a itigɔ la wani? A mi a itigɔ la n basɛ ti la ana a Sɔ Yehowa se’em?

¹⁰ Keendoma la ta’an doose gilema sore poan soke en yɛla ti a bɔkɛ a be’em la n basɛ ti eŋa la Yehowa bɔŋa la sa’am se’em. (Mag. 20:5) Leyɛ’ɛsa, ba ta’an dekɛ makerɛ soŋɛ en ti a bɔkɛ a itigɔ la n basɛ ti a tum be’em se’em, wuu Natan n yuun soŋɛ David se’em la. Daanse’ere ba san zi’ire la en, mabia la suure ta’an sa’am la a be’em la, ti a eŋɛ pa’alɛ ti a basɛ a be’em la.

11. Yezu yuun iti be’emdoma la wani?

¹¹ Keendoma tiregeri tɔɣesa la Yezu. Yezu yuun soke Saul n ze’ele Tarsus ti: “Saul, Saul, bene te ho mɔ’ɛn nini tona mam bala?” Yezu n yuun soke en wana wa la soŋɛ en mɛ ti a baŋɛ ti a tum la be’em. (Tm. 9:​3-6) Yezu yuun tɔɣɛ “Yezebel” yele ti: “N bo en sore te a tee a potɛn’ɛrɛ a be’em poan.”—Lil. 2:​20, 21.

12-13. Sodeni poan ti keendoma ta’an bo be’emdaana saŋa ti a basɛ a be’em la? (Bisɛ foote la.)

¹² Keendoma la tɔɣeseri la Yezu ge me ka ita kãbi kãbi ti’isa ti mabia la ka boti a basɛ a be’em. Mabiisi basɛba ni ta’an basɛ ba be’em keendoma la san zi’ire la ba ge basɛba ni nara la ba bo ba saŋa. Bala la, keendoma la ta’an maasum le zi’ire la se’em n tum be’em la. Daanse’ere ba san zi’ire la en, a wan pɔsɛ ti’isa taɣesa ban yele en sɛla la. A nyaa ta’an sirege amea zusɛ Yehowa ti a di sugeri bo en. (Ym. 32:5; 38:18) Bala la, ba san le zi’ire la se’em n tum be’em la, a ta’an eŋɛ pa’alɛ ti a basɛ a be’em mɛ gana yia la.

¹³ Keendoma la nari ti ba tara giile, la itisoŋɔ ta’an soŋɛ mabia la ti a basɛ a be’em la. Ba ni zusɛ ti Yehowa kã bo ba la ban yeti ba eŋɛ sɛla la ge me tara puti’irɛ ti mabia la wan bɔkɛ eŋa n eŋɛ sɛla la ge basɛ a be’em la.—2 Tim. 2:​25, 26.

14. To ni pɛ̃ɣɛ la ani mabia san basɛ a be’em ge beni n sɔi?

¹⁴ Mabia la san basɛ a be’em, la ni dɛna la pupeelum! (Lu. 15:​7, 10) To ni pɛ̃ɣɛ la ani? Keendoma la? Tɛ̃ra ti Paul yuun tɔɣɛ sɛba n tum be’em la yele ti: “Daanse’ere [Naayinɛ] wan bahɛ te ba tee.” (2 Tim. 2:25) Ba san tee ba puti’irɛ bii basɛ ba halɛ la, to ni ka pɛ̃ɣɛ nɛresɛka n ka’am ba la ge to ni pɛ̃ɣɛ la Yehowa n soŋɛ mabiisi wa ti ba ta’an tee la. Paul nyaa pa’alɛ ti mabia san basɛ a be’em, nyuurɔ zo’e zo’e boi bim mɛ. La ni soŋɛ se’em n tum be’em la ti a baŋɛ yelemɛŋɛrɛ la soŋa soŋa, nyɔɣɛ yɛm ge me soŋɛ en ti a ta’an pĩɛ Sitaana bɛ̃tɔ la poan.—2 Tim. 2:26.

15. Keendoma la ta’an kelum soŋera se’em n basɛ a be’em la wani?

¹⁵ Mabia san basɛ a be’em, keendoma la wan maasum kena kaara en ge soŋera en, lan wan eŋɛ se’em ti a ta’an zaɣesɛ Sitaana bɛ̃tɔ la ge tiresum ze’ele soŋa. (Heb. 12:​12, 13) Keendoma la kan yele nɛnɛra mabia la n tum be’em sebo. Ge ba nari ti ba basɛ ti tansugere la baŋɛ la bem?

“SƐBA WOO N DOLE YESU LA BƆNA BINI GE TE YA KAN’AN EN”

16. Wuu 1 Timoti 5:20 n yele se’em la, “sɛba woo n dole Yesu la” dela bani?

¹⁶ Kaalɛ 1 Timoti 5:20. Paul yuun gulesɛ bo a keema tadaana Timoti ti a ka’ana ‘sɛba n tum be’em la.’ A yuun boti a yeti bem? Eŋa n yuun yeti “sɛba woo n dole Yesu la” ka pa’alɛ ti mabiisi la za’a. Ge a yuun boti a yeti, sɛba fii n puɣum mina yele la. La ta’an dɛna la sɛba nini n nyɛ bii sɛba ti mabia la mea tɔɣɛ yele la bo ba. Keendoma la wan doose yɛm sore poan basɛ ti ba baŋɛ ti ba maalɛ yele la.

17. Mabiisi zo’e zo’e n boi tansugere la poan san mina be’em sebo ti nɛra la tum bii ba ta’an ta baŋɛ, ba wan mɔɔlɛ la bem ge beni n sɔi?

¹⁷ Saŋa ase’a, mabiisi zo’e zo’e n boi tansugere la poan ta’an puɣum mina be’em sebo ti nɛra la tum bii ba ta’an ta baŋɛ mɛ. Bɔnkana poan, “sɛba woo n dole Yesu la” ta’an dɛna tansugere la za’a. Bala la, keema wan mɔɔlɛ bo tansugere la za’a ti, ba dɔlegɛ mabia la tuberɛ mɛ. Beni n sɔi? Paul yeti, ‘ti la dɛna kaka bɔ’ɔra basɛba’ ti ba da tum be’em.

18. Bia n muse ko’om ge ka paɛ yuun 18 san tum be’em, keendoma la wan eŋɛ la wani? (Bisɛ foote la.)

¹⁸ Bia n muse ko’om ge ka paɛ yuun 18 san tum be’em, keendoma la wan eŋɛ la wani? Keendoma la wan loe ba poan bayi ti ba zi’ire la bia la, la a dɔɣereba n de mabiisi.a Keendoma la wan soke dɔɣereba la, ban puɣum ita se’em ti ba soŋɛ bia la ti a ta’an tee. Bia la san ita teere ge dɔla a dɔɣereba la n pa’alɛ en se’em la, keendoma bayi la ta’an kɔ’ɛ ba puti’irɛ ti la yele ka le pakɛ ti keendoma la zi’ire la ba. Se’ere n sɔi la, la dela dɔɣereba zugbere yele ti ba pa’ala ba kɔma ge dɛmesa ba. (Tɛɛ. 6:​6, 7; Mag. 6:20; 22:6; Ep. 6:​2-4) Keendoma la wan kelum sɔsera la dɔɣereba la ti ba baŋɛ, ban soŋeri bia la se’em. Ge bia n muse ko’om san tum be’em ge ka bɔta ti a basɛ, keendoma la wan eŋɛ la wani? Keendoma batã wan zi’ire la bia la, la a dɔɣereba n de mabiisi.

‘YEHOWA TARI LA GIILE LA NIMBƆZORE’

19. Sodeni poan ti keendoma ni tiregɛ tɔɣesa Yehowa ba san soŋera be’emdaana?

¹⁹ Yehowa bo keendoma la tuunɛ ti ba basɛ ti tansugere la ana filam. (1 Ko. 5:7) Ba me boti la ba tiregɛ soŋɛ sɛba n tum be’em la ti ba basɛ ba be’em. Ba san soŋera be’emdaana, ba ni tara puti’irɛ ti a wan tee. Beni n sɔi? Se’ere n sɔi la ba boti la ba tɔɣesa Yehowa n ‘tari giile la nimbɔzore la.’ (Yam. 5:11) Tuntuna Yon yuun eŋɛ pa’alɛ ti a nɔŋɛ a mabiisi la mɛ. A yuun gulesɛ yeti: “N kɔma wa, n golehɛ dena wa bɔ’ɔra ya te ya da tom be’em. Ge to se’em han tom be’em, to tare Yesu Krista n de tontɔɔdaana la. Enŋa n de to nu’poŋmɛ’ɛra.”—1 Yo. 2:1.

20. To wan sɔsɛ la bem zaseŋɔ seko n taɣelɛ la poan?

²⁰ Nimbaalega la dela, saŋa ase’a Kristabia ta’an zaɣesɛ ti a kan basɛ a be’em. San dɛna bala, la dela ba yese en tansugere la poan. Keendoma la ni eŋɛ la wani yeledena poan? To wan sɔsɛ yeledena wa zaseŋɔ seko n taɣelɛ la poan.