Headava Lalonai Kamonai Ena Anina be Dahaka?
KERISTEN hahine ia headava neganai, ena mauri dalana do ia haidaua. Ia idau dalana badana ta be ia sibona ena ura hegeregerena do ia karaia diba lasi. Ia be sibona ia noho neganai, reana ia be ma ta danu ia herevahereva lasi to sibona ena lalohadai hegeregerena ia karaia. To hari ia be mai ena tau dainai, iena maduna be ia danu do ia herevahereva guna bona ia be tau ia nanadaia guna gau ta ia karaia diba o lasi; gunanai, unai gau momo be ia sibona ena lalohadai hegeregerena ia karaia. Badina be dahaka unai bamona ia vara?
Badina taunimanima Havaraia Tauna be headava totona hahine ginigunana be tau ginigunana ia henia neganai, Ia be tau ia abia hidi iena hahine bona gabeai do idia havaraia natudia edia biaguna ai do ia lao. Unai be lalohadai namona. Taunimanima edia orea iboudiai lalodiai, namona be gunalaia tauna ta ia noho bona karaia dalana ia gwauraia hidi neganai ena hereva be dokona. Headava lalonai, Havaraia Tauna ia gwau “tau be iena adavana ena kwarana.”—Efeso 5:23.
Unai hereva durua totona, Dirava ena hereva ia gwau: “Hahine e, emui adavana do umui kamonai henia.” (Efeso 5:22) Unai bamona karaia dalana ena anina hahine dekenai be dala rua dekenai ia hedinarai: Gau ginigunana be, unai bamona karaia dalana dekenai iena ura be edena bamona? bona gau iharuana be, iena tau be edena dala ai iena siahu do ia gaukaralaia? Momokani, headava taudia ruaosi be unai dala idia laloa namonamo neganai, idia davaria hahine dekenai, tau dekenai, bona edia natudia dekenai ia be hahenamo ta.
Ia be Dagedage Lohiana Lasi
Edena dala ai tau be iena siahu ia gaukaralaia be namo? Dirava ena Natuna ena haheitalai namona ia tohotohoa be namo. Bible ia gwau: “Tau be iena adavana ena kwarana, Keriso be ekalesia ena kwarana bamona. Bona Keriso be ekalesia ena hamauria tauna, ekalesia be iena tauanina. Tatau e, emui adavana do umui lalokau henia, Keriso ese ekalesia ia lalokau henia bamona. Keriso ese danu iena mauri ia atoa diho ekalesia dainai.” (Efeso 5:23, 25) Iesu ese ena kwarana dagina ia karaia dalana be hahenamo ta kongregesen dekenai. Ia be dagedage lohiana lasi. Iena kara ese iena hahediba taudia edia ura ia koudia momo lasi bona ia hametaudia lasi. To ia lalokau bona ia hebogahisi henidia dainai idia iboudiai ese idia matauraia. Edia hahine idia kara henidia neganai unai be haheitalai namona headava tataudia iboudiai ese idia tohotohoa totona!
To headava tataudia haida be unai haheitalai namona idia tohotohoa lasi. Dirava ese ia henidia kwarana dagina idia gaukaralaia sibodia edia ura idia tahua guna totona, bona edia hahine edia namo idia laloa lasi. Dagedage dalana ai edia hahine idia lohiaia, idia ura gau maragimaragi ibounai dekenai edia hahine ese idia kamonai henidia, bona hahine be sibodia edia lalohadai idia gaukaralaia diba lasi. Unai dainai ita diba unai bamona headava tataudia edia hahine be nega momo edia mauri lalonai idia moale lasi. Bona unai bamona headava tauna ia hisihisi danu badina iena hahine ese ia matauraia lasi lalokau dalana dekenai.
Momokani, Dirava ia ura hahine ese tau ena dagi, ruma bese ena kwarana dagina, ia matauraia. To bema headava tauna ia ura hahine ese ia matauraia iena kudouna amo, namona be ia gaukara unai bamona ia vara totona, bona dala namo hereana be ia karaia namonamo bona ia be ruma bese kwarana dainai Dirava badinaia kara namodia ia habadaia.
Ma Ta Dekenai Ia Kamonai Danu
Tau sibona lasi be mai ena siahu hahine dekenai. Dala haida dekenai, hahine ena kamonai karana be Keristen ena kamonai karana tanobada lohia taudia dekenai ita hahegeregerea diba. Dirava ia gwau namona be Keristen ese “gavamani do idia kamonai henia.” (Roma 13:1) To hanaihanai namona be unai kamonai karana be Dirava dekenai ita henia be maoro karana ida ita hahegeregerea. Iesu ia gwau: “Kaisara ena gaudia umui henia Kaisara dekenai, Dirava ena gaudia umui henia Dirava dekenai.” (Mareko 12:17) Bema Kaisara (tanobada gavamanina) ia ura Dirava dekenai ita henia gauna be gavamani dekenai ita henia, ita be aposetolo Petro ena hereva ita laloa lou, ia gwau: “Dirava ai kamonai henia be namo, taunimanima ai kamonai henia be dika.”—Kara 5:29.
Unai dala ai hegeregerena, bema Keristen hahine ta ena tau be Keristen taravatudia ia lalo-pararalaia lasi eiava ia matauraia lasi, herevana, do ia kamonai henia be maoro. Ia be Dirava ese ia gwauraia headava dalana ia gwau-edeede henia lasi, to ia be ena tau dekenai ia lalokau bona ia hebogahisi karaia bona unai amo iena abidadama iena hahine dekenai ia goada diba. Sedira unai kara namona dainai iena tau ese ena kara do ia haidaua; reana hereva momokani do ia abia dae danu. (1 Petero 3:1, 2) Bema ena tau ese ia hamaoroa Dirava ese ia taravatulaia gauna ta ia karaia totona, namona be ia laloatao Dirava be iena Lohia ginigunana. Haheitalai be, bema tau ia gwau namona be lebulebu kara idia karaia, hegeregere ia be ma tau ta danu ia mahuta hebou bona tau be ma hahine danu ia mahuta hebou, vadaeni iena maduna be unai gau dekenai do ia kamonai henia lasi. (1 Korinto 6:9, 10) Iena lalona ena mamina bona Dirava ia kamonai henia guna karana ese iena tau ia kamonai henia karana ia biagua.
King David ena nega lalonai, Abigail ena tau be Nabal, unai tau ese Dirava ena taravatu ia matauraidia lasi bona ia be dagedage bona lalokau lasi dalana ai David bona David ena tuari taudia ia kara henidia. Guna, idia be Nabal ena mamoe bona nani tausen tausen idia naridia, to David ese aniani ia noia neganai, Nabal ia ura lasi gau ta ia henia.
Abigail ia kamonai ena tau ena hebogahisi lasi karana dainai ruma bese be dika do idia davaria, unai negai ia be sibona ena lalohadai hegeregerena David dekenai aniani ia abia lao. “Bena Abigail ia kara haraga, paraoa sinahu rua, bona vine ranuna urodia rua, bona idia hegaegaelaidia mamoe ima, bona uiti kakoro bosea ima, bona idia kaukau vadaeni vine huahuadia sinahu ta, bona suke huahuadia sinahu rua be doniki edia doruna ai ia atoa. Bena iena tatau matamatadia ia hamaorodia: ‘Lauegu vairanai umui lao. Itaia! Lau be umui murina ai do lau mai.’ To iena adavana Nabal dekenai gau ta ia hadibaia lasi.”—1 Samuel 25:18, 19.
Abigail be iena tau ena ura hegeregerena ia karaia lasi dainai ia kerere, a? Unai neganai ia kerere lasi. Abigail ena kamonai karana dainai, namo lasi iena tau ena lalokau lasi karana bamona ia karaia, bona unai be gau badana badina Nabal ena aonega lasi karana dainai iena ruma bese taudia iboudiai be dika idia davaria diba. Unai dainai, David be ia dekenai ia gwau: “Iehova, Israel Diravana, lau hanamoa, badina be hari dina ai ia ese lau dekenai oi ia siaia! Oiemu lalo-maoro lau hanamoa.” (1 Samuel 25:32, 33) Unai hegeregerena, hari inai negai Keristen adavana hahinedia be edia tau edia kwarana dagi idia gwau-edeede henia lasi be namo, to bema tatau be Keristen lasi karadia idia karaia neganai, namo lasi edia hahine danu be unai bamona idia karaia.
Momokani, Paulo be iena revareva lalonai Efeso taudia dekenai ia gwau: “Unai dainai hahine ese gau ibounai lalonai edia adavana do idia kamonai henia, ekalesia ese Keriso ia kamonai henia bamona.” (Efeso 5:24) Aposetolo ia gwau “gau ibounai lalonai” dainai ita gwau lasi ena anina be hahine ese kamonai karana be nega ibounai ia karaia. Paulo ena hereva, “ekalesia ese Keriso ia kamonai henia bamona,” ese ia hahedinaraia iena lalohadai be dahaka. Keriso ese kongregesen ia hamaoroa gaudia iboudiai be maoromaoro, bona idia be Dirava ena ura hegeregerena. Unai dainai, kongregesen be hekwarahi lasi bona mai moale danu gau ibounai dekenai idia kamonai henia diba. Unai hegeregerena, bema Keristen tauna ia gaukara bada Iesu ena haheitalai ia badinaia totona, iena hahine be do ia moale gau ibounai lalonai ia kamonai henia totona. Hahine ia diba ena tau be iena namo ia laloa bada, bona ena tau do ia ura lasi Dirava ena ura hegeregerena lasi karana ta do ia karaia.
Tau be iena kwarana, Iesu Keriso, ena Dirava badinaia karadia ia hahedinaraidia neganai, iena hahine ese do ia lalokau henia noho bona do ia matauraia noho; Iesu be ia murinai idia raka taudia ia hadibaia idia lalokau heheni be namo. (Ioane 13:34) Ena be ia headava tauna ia kerere diba bona ia goevadae lasi, to bema iena dagi siahuna be Keriso ena lohia dalana hereadaena hegeregerena ia gaukaralaia neganai, dala ia kehoa ia be hahine ena kwarana dainai hahine ia moale totona. (1 Korinto 11:3) Bema hahine be hemataurai bona lalokau hebogahisina Keristen karadia ia habadaia neganai, ia auka lasi sibona ena tau ia kamonai henia totona.
Ia Manau bona Ia Laloa Namonamo
Kongregesen lalonai, headava tatau bona hahine be lauma dalana dekenai Iehova vairanai tadikaka bona taihu bamona idia gini. (Galatia 3:28 itaia danu.) To, Dirava ese tatau ia abia hidi idia be kongregesen idia gunalaia totona. Kudou-maoro hahine be mai moale danu unai idia abia dae bona idia kamonai. Bona kongregesen ena lo tataudia be manau dainai idia diba edia maduna badana be lohia bamona mamoe taudia idia gunalaia lasi.—1 Petero 5:2, 3.
Bema kongregesen lalonai tatau bona hahine be unai bamona idia noho, Keristen tauna bema iena hahine, iena taihu lauma dalana dekenai, ia lohiaia dagedage dalana ai neganai, edena bamona ia gwau diba ia kerere lasi? Bona bema hahine be iena tau ena kwarana dagi ia abia toho, ia be edena bamona ia gwau diba ia kerere lasi? To, namona be idia kara heheni Petro ese kongregesen taudia iboudiai ia hamaorodia hegeregerena, ia gwau: “Umui ibounai laloa tamona dekenai do umui noho, umui ta ta dekenai durua do umui henia. Umui ta ta dekenai do umui lalokau henia, tadikaka bamona. Umui ta ta dekenai do umui bogahisihisi henia, do umui manau.” (1 Petero 3:8) Paulo ia sisiba danu, ia gwau: “Inai bamona karadia, dabua bamona do umui atoa: bogahisihisi, durua, manau, manada bona haheauka. Bema tau ta ese ena bamona tauna ia maumauraia, ia kara dika henia dainai, namona be unai dika do ia gwauatao. [Iehova] ese umui emui dika ia gwauatao, vadaeni unai bamona do umui karaia danu.”—Kolose 3:12, 13.
Kongregesen lalonai unai bamona kara idia habadaia be namo. Bona Keristen ruma bese lalonai tau bona hahine be unai kara idia habadaia be gau badana. Tau be iena hebogahisi bona manau ia hahedinaraia diba ia be hahine ena durua hereva haida ia kamonai henia neganai. Namona be ruma bese ena gau ta dekenai iena lalona ia do hadaia lasi neganai, iena hahine ena lalohadai ia tahua guna. Keristen headava hahinedia be mai edia aonega. Nega momo edia tau dekenai durua hereva idia henia diba, Sara be iena adavana, Abraham, dekenai ia henia hegeregerena. (Genese 21:12) To, Keristen hahine be tau ia noinoi momo lasi be namo. Iena hebogahisi bona lalo-manau do ia hahedinaraia, tau ena gunalaia kara ia badinaia bona ena ura gaudia ia durua neganai, bona ena be reana iena ura be idau, to tau ena lalohadai hegeregerena do ia karaia.
Ia laloa namonamo tauna, ia laloa namonamo elda tauna hegeregerena, idia lao henia haraga diba bona ia be hebogahisi tauna. Lalokau headava hahine ia hebogahisi bona ia haheauka, badina ia diba ena be tau ia goevadae lasi bona mauri ena metau be momo to tau ia gaukara bada iena maduna ia karaia totona. Tau bona hahine be unai bamona idia lalohadai neganai, headava lalonai kamonai karana do ia auka lasi. To ia be moale, noho namo, bona lalo-maino hanaihanaina ia havaraia diba.