Pakasaritaan ti Biag

Nabaknang a Biag iti Panagserbi ken Jehova

KAS INSALAYSAY NI RUSSELL KURZEN

Naipasngayak idi Setiembre 22, 1907, pito a tawen sakbay ti nakallalagip a panawen a nangrugi idi bimtak ti gubat sangalubongan I. Nabaknang ti pamiliami iti kapapatgan a pamay-an. Panagkunak umanamongkayo kalpasan a maammuanyo ti sumagmamano a detalye ti pakasaritaanmi.

URAY idi bassit pay nga ubing, birbirokenen ni lolak a Kurzen ti kinapudno maipapan iti Dios. Sakbay a nagtin-edyer, binisitana ti sumagmamano a nadumaduma a simbaan idiay Spiez, ti nangayed nga ilina idiay Switzerland. Idi 1887, sumagmamano a tawen kalpasan a nakiasawa, simmurot ti pamilia Kurzen iti adu a nagsasaruno a grupo dagiti imigrante a napan nagindeg idiay Estados Unidos.

Nagnaed ti pamilia idiay Ohio, a sadiay, idi agarup tawen 1900, nasarakan ni lolak ti kinabaknang a sapsapulenna. Nasarakanna dayta kadagiti pinanid ti libro ni Charles Taze Russell a The Time Is at Hand, iti pagsasao nga Aleman. Natarusan a dagus ni lolak a lawag ti kinapudno iti Biblia ti nabasana iti dayta. Nupay marigatan nga agbasa iti Ingles, nagsuskribir ni lolak iti magasin a Watchtower. Naammuanna ngarud dagiti kanayonan a kinapudno iti Biblia ken nasursurona ti pagsasao nga Ingles. Saan a kas iti asawana, saan a pulos nga interesado ni lolok iti naespirituan a bambanag.

Kadagiti 11 nga annak ni Lola Kurzen, 2 kadagiti annakna a lallaki, da John ken Adolph, ti nangipateg iti naespirituan a kinabaknang a nasarakanna. Ni John ti tatangko, ket nabautisaran idi 1904 idiay St. Louis, Missouri, iti kombension dagiti Estudiante ti Biblia, kas awag idi kadagiti Saksi ni Jehova. Yantangay nakurapay ti kaaduan kadagiti Estudiante ti Biblia, naigiddan ti kombension iti World’s Fair idiay St. Louis tapno magundawayanda ti nababa a plete iti tren. Idi 1907, nabautisaran ti ulitegko a ni Adolph iti kombension idiay Niagara Falls, New York. Sireregta nga inkasaba ni tatang ken ti ulitegko ti nasursuroda iti Biblia, ket kamaudiananna nagbalinda nga amin-tiempo a ministro (maawagan ita iti payunir).

Gapuna, idi nayanakak idi 1907, nabaknangen ti pamiliami iti naespirituan nga anag. (Proverbio 10:22) Maladagaak pay laeng idi 1908, idi a dagiti nagannak kaniak a da John ken Ida, intugotdak iti “On to Victory” a kombension idiay Put-in-Bay, Ohio. Sadiay nagserbi kas tserman ti kombension ni Joseph F. Rutherford, a maysa idi nga agdaldaliasat a ministro. Sumagmamano a lawas sakbayna, immay idiay Dalton, Ohio, a bimmisita iti pagtaenganmi ken nagpalawag kadagiti lumugar nga Estudiante ti Biblia.

Siempre, diak malagip a mismo dagidi a pasamak, ngem malagipko ti kombension idiay Mountain Lake Park, Maryland, idi 1911. Sadiay nakitami ken Esther nga adingko ni Charles Taze Russell, a mangay-aywan idi iti sangalubongan a trabaho a panangasaba dagiti Estudiante ti Biblia.

Tinabunuanmi a sangapamiliaan ti natalna a kombension idiay Columbus, Ohio idi Hunio 28, 1914, ti aldaw a panaggugubat ti lubong gapu iti pannakapapatay idiay Sarajevo ni Archduke Ferdinand ken ti asawana. Sipud kadagidi a kinaganus ti tawenko, nagundawayak ti timmabuno kadagiti adu a kombension ti ili ni Jehova. Agarup sangagasut laeng ti agtitipon no dadduma. Dadduma ket dadakkel a panagtitipon kadagiti kadakkelan nga estadium iti lubong.

Napateg a Lugar ti Pagtaenganmi

Idi agarup 1908 agingga 1918, ti gimong ti bassit a kongregasion dagiti Estudiante ti Biblia ket naangay iti pagtaenganmi idiay Dalton. Masarakan daytoy iti nagtengngaan ti Pittsburgh, Pennsylvania, ken Cleveland, Ohio. Ti pagtaenganmi ti nagbalin a sentro a pagsangailian kadagiti adu nga agdaldaliasat nga ispiker. Ipagudda dagiti kabalioda ken kalesada iti likudan ti kamarin ken isalaysayda dagiti makaparagsak a kapadasan ken dadduma pay a naespirituan a kinapudno kadagidiay naguummong. Anian a makaparegta a panawen daydi!

Mannursuro iti eskuelaan ni tatangko, ngem ti pagay-ayatna ket ti katatan-okan a trabaho a panangisuro, ti Nakristianuan a ministerio. Siniguradona a maisuro ti pamiliana maipapan ken Jehova, ken iti tunggal rabii agkararagkami a sangapamiliaan. Idi primavera ti 1919, tapno madanonna ti ad-adu pay a tattao iti panangasabana, inlako ni Tatang ti kabalio ken kalesami iti gatad a $175 ket inggatangna iti 1914 a Ford. Idi 1919 ken 1922, dayta ti nagluganan ti pamiliami a napan kadagiti napateg a kombension dagiti Estudiante ti Biblia idiay Cedar Point, Ohio.

Nangaskasaba idi iti publiko ti intero a pamiliami​—ni Nanang; Tatang; Esther; ti adingko a lalaki, ni John; ken siak. Malaglagipko pay laeng idi damo a sinaludsodannak ti maysa a bumalay maipapan iti Biblia. Agarup pito ti tawenko idi. “Barok, ania ti Armagedon?” insaludsod ti lalaki. Nabaelak nga impaay ti sungbat ti Biblia babaen ti bassit a tulong ni tatangko.

Iseserrek iti Amin-Tiempo a Ministerio

Idi 1931, tinabunuan ti pamiliami ti kombension idiay Columbus, Ohio, a sadiay naragsakankami a naawagan iti baro a nagan kas dagiti Saksi ni Jehova. Naragsakan unay ni John nga urayna la inkeddeng a rumbeng nga agpayunirkami a dua.a Nagpayunirkami, ket nagpayunir met da Nanang, Tatang, ken ni Esther. Anian a gameng ti adda kadakami​—pamilia a nagkaykaysa iti naragsak a trabaho a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios! Napalaus ti panagyamanko ken Jehova gapu iti daytoy a bendision. Nupay aglaplapusananen ti ragsakmi, ad-adunto pay ti pagrag-oanmi.

Idi Pebrero 1934, nangrugiak nga agserbi iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova (maawagan Bethel) idiay Brooklyn, New York. Kinaduaannak sadiay ni John sumagmamano a lawas kalpasanna. Agkakuartokami agingga idi inkasarna ti dungdungoenna a nobia a ni Jessie, idi 1953.

Idi nagserbikami ken ni John idiay Bethel, inawat dagiti dadakkelmi ti annongen nga agpayunir kadagiti nadumaduma a paset ti pagilian ket kinaduaan ida da Esther ken ti asawana a ni George Read. Nagtultuloy a payunir dagiti dadakkelmi agingga a naturpos ti panagbiagda ditoy daga idi 1963. Naaddaan da Esther ken ti asawana iti naimbag a pamilia, ken naparaburanak iti adu nga ipatpategko unay a kaanakan.

Panagtrabaho ken Pannakitimpuyog Idiay Bethel

Inusar ni John ti teknikal a paglainganna iti panagserbina iti Bethel ket nakipagtrabaho kadagiti Bethelite, kadagiti proyekto a kas iti panagpataud kadagiti mabitbit a ponograpo. Rinibu a Saksi ni Jehova ti nangusar kadagitoy iti ministerioda a panagbalaybalay. Timmulong met ni John a nagdisenio ken nagaramid kadagiti makina a pagbalkut ken agikabil iti etiketa dagiti magasin a maikoreo kadagiti tattao a nagsuskribir.

Iti book bindery ti damo a nagtrabahuak iti Bethel. Dagiti trabahador idi iti paktoria ket dagiti agtutubo a lallaki nga agingga ita ket agserserbida pay laeng a simamatalek iti Bethel. Mairaman da Carey Barber ken Robert Hatzfeld. Dagiti dadduma a pakaragsakak a lagipen ngem pimmusaydan ket da Nathan Knorr, Karl Klein, Lyman Swingle, Klaus Jensen, Grant Suiter, George Gangas, Orin Hibbard, John Sioras, Robert Payne, Charles Fekel, Benno Burczyk, ken John Perry. Tinawentawen a nagtrabahoda a simamatalek, a pulos a dida nagreklamo wenno nangnamnama iti “pannakaital-o.” Bayat a rimmang-ay ti organisasion, adu pay kadagitoy a nasungdo, napulotan iti espiritu a Kristiano ti nangibaklay iti ad-adu a pagrebbengan. Dadduma ti nagserbi pay ketdi iti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova.

Napateg ti nasursurok iti pannakipagtrabaho kadagitoy managsakripisio a kakabsat. Masuelduan dagiti sekular a mangmangged. Dayta ti gunggonada. Ti panagserbi iti Bethel mangibunga kadagiti nabaknang a bendision, ket dagiti laeng naespirituan a lallaki ken babbai ti mangapresiar kadagiti kasta a gunggona.​—1 Corinto 2:6-16.

Ni Nathan Knorr, a nagserbi iti Bethel kas maysa nga agtutubo idi 1923, ti manangaywan ti paktoria idi dekada 1930. Inaldaw a dumagas iti paktoria ket kablaawanna ti tunggal trabahador. Kadakami a nabiit pay iti Bethel, apresiarenmi ti kasta a panangipakita iti personal nga interes. Idi 1936, nakaawatkami iti baro a pagimprentaan manipud Alemania, ket narigatan dagiti agtutubo a kakabsat a nangsangal iti dayta. Isu a nagisuot ni Kabsat Knorr iti maysa a paris ti overall ket nakipagtrabaho kadakuada iti nasurok makabulan agingga a napaandarda ti makina.

Talaga a nagaget a trabahador ni Kabsat Knorr a kaaduan kadakami ti saan a makatulad kenkuana. Ngem ammona met ti aglinglingay. Uray pay idi sinublatnan ti panangidaulo iti sangalubongan a panangasaba dagiti Saksi ni Jehova idi Enero 1942, no dadduma makiay-ayam iti baseball kadagiti miembro ti pamilia ti Bethel ken kadagiti estudiante ti Gilead nga eskuelaan a para misionero, idiay kampus nga asideg iti South Lansing, New York.

Idi Abril 1950, immakar ti pamilia ti Bethel iti kaipaspasdek a sangapulo a kadsaaran a pagtaenganmi a masarakan iti 124 Columbia Heights, Brooklyn, New York. Mabalinmi ti mangan a sangsangkamaysa iti baro a siled a panganan. Bayat ti agarup tallo a tawen a pannakaipasdek daytoy a pagtaengan, saanmi a naangay ti programa a panagdayaw iti agsapa. Anian a ragsakmi idi mabalinen nga ituloy dayta a programa! Tinudingannak ni Kabsat Knorr nga agtugaw iti abayna iti lamisaan ti tserman tapno matulongak a manglagip iti nagnagan dagiti kabbaro a miembro ti pamiliami. Nagtugawak iti isu met laeng a tugaw iti 50 a tawen bayat ti panagdayaw ken pannangan iti agsapa. Kalpasanna, idi Agosto 4, 2000, narikpan dayta a siled a panganan, ket naipanak iti maysa kadagiti napabaro a siled a panganan iti sigud a Towers Hotel.

Idi dekada 1950, nagtrabahuak iti apagbiit iti paktoria. Isaganami dagiti bala ti makina a Linotype a dagitoy ti masangal a pinanid kas paset ti proseso iti panagaramid kadagiti plato a mausar iti panagimprenta. Diak magustuan dayta a trabaho, ngem kaskasdi a tinagiragsakko ti trabaho gapu iti kinaimbag ni William Peterson, a mangay-aywan idi kadagiti makina. Kalpasanna, idi 1960, kasapulan dagiti boluntario tapno mapinturaan ti kaipaspasdek a pagtaengan iti 107 Columbia Heights. Naragsakanak a nangidiaya iti serbisiok a tumulong a mangisagana kadagitoy baro a pasilidad para iti dumakdakkel a pamilia ti Bethel.

Di nagbayag kalpasan a mapinturaan ti pasdek iti 107 Columbia Heights, naragsakanak a buyogen ti pannakasorpresa idi maited kaniak ti trabaho a mangabrasa kadagiti bumisita iti Bethel. Nakaragragsak ti naudi nga 40 a tawen a panagserbik kas resepsionista a kas iti dadduma a tiempo a binusbosko iti Bethel. Bisita man wenno baro a kameng ti pamilia ti Bethel ti bumisita, nakaragragsak a panunoten ti resulta ti amin a panangikagumaantayo nga agtrabaho maipaay iti irarang-ay ti Pagarian.

Napasnek nga Estudiante ti Biblia

Narang-ay iti naespirituan ti pamiliami iti Bethel agsipud ta dagiti miembrona ipatpategda ti Biblia. Idi agdadamoak pay iti Bethel, dinamagko iti proofreader a ni Emma Hamilton no namin-anon a binasana ti Biblia. “Diak nagbilangen kalpasan ti maika-35 a panangbasak,” insungbatna. Ni Anton Koerber, sabali pay a nabileg a Kristiano a nagserbi iti Bethel a kas iti kabayag ni Emma, ti masansan a mangibaga: “Kanayon koma nga adda mausarmo a Biblia.”

Kalpasan ti ipapatay ni Brother Russell idi 1916, imbaklay ni Joseph F. Rutherford ti napanawanna nga annongen iti organisasion. Nabileg, nalaing a pumapalawag ni Kabsat Rutherford. Kas maysa nga abogado, indepensana dagiti kaso iti dasig dagiti Saksi ni Jehova iti saklang ti Korte Suprema ti Estados Unidos. Kalpasan ti ipapatay ni Kabsat Rutherford idi 1942, sinunuan daytoy ni Kabsat Knorr, a siaanep a nangparang-ay iti laingna nga agpalawag iti publiko. Yantangay asideg ti siledna iti kuartok, masansan a mangngegko ti maulit-ulit a panagensayona iti palawag. Idi agangay, nagbalin a nalaing a pumapalawag iti publiko babaen ti kasta a naanep a panangikagumaan.

Idi Pebrero 1942, timmulong ni Kabsat Knorr a nangyussuat iti programa a tumulong kadakami a kakabsat iti Bethel a mangparang-ay iti abilidadmi a mangisuro ken agpalawag. Naisentro ti panageskuela iti panagsukimat iti Biblia ken panagpalawag iti publiko. Idi mangrugi, tunggal maysa kadakami ti matudingan a mangipaay iti ababa a palawag maipapan kadagiti tattao iti Biblia. Maipapan ken ni Moises ti immuna a palawagko. Idi 1943, nairugi ti kasta a programa kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova, ket nagtultuloy agingga ita. Maipagpaganetget pay laeng iti Bethel ti pananggun-od iti pannakaammo iti Biblia ken ti panangpatanor kadagiti epektibo a pamay-an iti panangisuro.

Idi Pebrero 1943, nangrugi ti umuna a klase ti eskuelaan a Gilead para kadagiti misionero. Katurturpos ita ti maika-111 a klase ti Gilead! Iti nasurok 58 a tawenen ti eskuelaan, nasurok a 7,000 a tattao ti sinanayen daytoy nga agserbi kas misionero iti intero a daga. Makapainteres ta idi nangrugi ti eskuelaan idi 1943, adda laeng nasurok a 100,000 a Saksi ni Jehova iti intero a lubong. Ita, addan nasurok nga 6,000,000 a mangikaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios!

Panangapresiar iti Naespirituan a Tawidko

Kasakbayan la unay ti panaglukat ti Gilead, tallo kadakami iti Bethel ti natudingan nga agbisita kadagiti kongregasion iti intero nga Estados Unidos. Maysa nga aldaw, sumagmamano nga aldaw, wenno makalawas pay ketdi a nagtalinaedkami kadagiti kongregasion gapu iti panangikagumaanmi a mangpabileg iti espiritualidad dagiti kakabsat. Naawagankami nga ad-adipen dagiti kakabsat, awag a nabaliwan idi agangay iti adipen ti sirkito, wenno manangaywan iti sirkito itan. Ngem di nagbayag kalpasan a nanglukat ti Gilead School, nakiddaw nga agsubliak a mangisuro iti sumagmamano a leksion. Nagserbiak a regular nga instruktor para iti maikadua agingga iti maikalima a klase, ken nagbalinak a suno ti maysa kadagiti regular nga instruktor para iti maika-14 a klase. Ad-adda a naapresiarko a naan-anay ti nabaknang a naespirituan a tawidko yantangay inreprepasok kadagiti estudiante dagiti naisangsangayan a nagkauna a pasamak iti moderno-aldaw a pakasaritaan ti organisasion ni Jehova​—adu kadagitoy ti maisalaysayko ta personal a napadasak.

Sabali pay a pribilehio a tinagiragsakko kadagiti naglabas a tawtawen ket ti itatabunok kadagiti internasional a kombension ti ili ni Jehova. Idi 1963, nagdaliasatak iti intero a lubong a kadua ti agarup 500 a delegado a napan iti “Agnanayon a Naimbag a Damag” a kombension. Dadduma pay a napnuan-pakasaritaan a kombension a tinabunuak ket dagiti naangay idiay Warsaw, Poland, idi 1989; Berlin, Alemania, idi 1990; ken Moscow, Russia, idi 1993. Iti tunggal kombension, naaddaanak iti gundaway a maam-ammo ti dadduma kadagiti patgenmi a kakabsat a lallaki ken babbai a nangibtur iti adu a dekada a pannakaidadanes iti sidong ti turay ti Nazi, wenno Komunista. Anian a makapabileg iti pammati dagidi a kapadasan!

Iti naespirituan, pudno a nasaliwanwan ti biagko iti panagserbi ken Jehova! Saan a pulos nga aggibus ti pannakabendisionko iti naespirituan. Ket, saan a kas iti material a kinabaknang, no ad-adda nga iranudtayo dagitoy a napateg a bambanag, ad-adda met a bumaknangtayo. Sagpaminsan a mangngegko a kunaen ti dadduma a tarigagayanda a saanda koma a napadakkel kas Saksi ni Jehova. Kunaenda nga ad-adda koma a naipategda ti kinapudno iti Biblia no napadasanda pay nga immuna ti biag iti ruar ti organisasion ti Dios.

Kanayon a maringgoranak no mangngegko ti kasta kadagiti agtutubo agsipud ta talaga nga ibagbagada a kasayaatan ti saan a mapadakkel iti pannakaammo kadagiti dalan ni Jehova. Ngem panunotenyo laengen dagiti dakes a kababalin ken rinuker a panagpampanunot a masapul nga iwaksi dagiti tattao no sada la maammuan ti kinapudno iti Biblia no dadakkeldan. Napalalo ti panagyamanko a pinadakkel dagiti nagannakko ti tallo nga annakda iti dalan ti kinalinteg. Nagtalinaed ni John a matalek nga adipen ni Jehova agingga iti ipupusayna idi Hulio 1980, ket agingga kadagitoy nagtalinaed ni Esther a matalek a Saksi.

Pagay-ayatko unay a lagipen dagiti adu a nakasaysayaat a tinagiragsakko a pannakipagayam kadagiti matalek a Kristiano a lallaki ken babbai. Addaak iti Bethel iti nasuroken nga 67 a naisangsangayan a tawen. Nupay saanak a nakiasawa, addaanak iti adu a naespirituan nga annak, ken naespirituan nga appo. Ket pagrag-oak a panunoten dagiti amin a patgen a baro a miembro ti sangalubongan a naespirituan a pamiliami a maam-ammokto pay laeng, a tunggal maysa ket napateg. Pudno unay dagiti sasao a: “Ti bendision ni Jehova​—isu dayta ti mangpabaknang”!​—Proverbio 10:22.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 20]

Manipud kannigid nga agpakannawan: ni tatang a saklotna ti kabsatko a ni John, ni Esther, siak, ken ni nanang

[Dagiti Ladawan iti panid 23]

Panangisuro iti klase ti Gilead idi 1945

Makinkannawan iti ngato: Dagiti instruktor iti Gilead School a da Eduardo Keller, Fred Franz, siak, ken ni Albert Schroeder

[Ladawan iti panid 24]

Pananglagip iti nabaknang a biagko iti panagserbi ken Jehova