Panangmatmat iti Lubong
Makapapatay a Mision ti Talna
Ireport ti Aleman a periodiko a Frankfurter Allgemeine Zeitung nga agingga ita, nasurok a sangaribu a tattao ti napapatayen bayat a makiramramanda kadagiti mision ti Naciones Unidas a mangtaginayon iti talna. Daytoy a bilang dina iraman dagidiay nagudas ti biagda kabayatan dagiti mision ti NU a pannakiranget, kas ti Gulf War. Kadagiti 1,000 a natay, nasurok a 200 ti napasamak idi laeng 1993. Apay a nagadu unay? Inlawlawag ti periodiko a ti Naciones Unidas ket makiramraman ita iti naidumduma a kita ti gubat. Idinto ta iti napalabas ket nakiballaet ti Naciones Unidas ken tinamingna ti pannakarisut dagiti di panagkikinnaawatan ti pagpagilian, ti organisasion ket makiramraman itan kadagiti “gerra sibil, a mangdadael iti autoridad ti gobierno ket mapaay uray dagiti partido a makiramraman iti gubat a mangsalaknib kadagiti tao ti NU.”
Sakit ti Isip Kadagiti Ubbing
Sigun iti The Sunday Times, kadagiti eskuelaan idiay Gran Britania, nasurok a 1,000 nga ubbing a nababbaba ngem 10 ken agarup 1,200 nga agtawen iti 10 agingga iti 14 ti tawenda ti maag-agasan gapu iti psychoses, nakaro a panagleddaang, wenno depekto ti pannangan; ket umad-adu met dagiti agpakamatay, nga uray pay dagiti ubbing nga innem ti tawenda ti mangipangpangta a ketlendan ti biagda. Patien ti sumagmamano nga eksperto iti salun-at ti isip a maysa kadagiti makagapu isut’ kaawan ti nabagas a panagtutungtong dagiti annak ken ti nagannakda. Madlawda nga adu nga ubbing ti agnanaed iti pagtaengan a maipangpangruna ti telebision. Kas resultana, saan a mabaelan dagiti ubbing nga ipeksa ken iranud dagiti pakadanaganda kadagiti nagannakda. Napaliiw ti maysa nga eksperto a ti kinaawan ti komunikasion dagiti nagannak ken annak ti makagapu a “tumanor dagiti pakadanagan [ti ubing] ket pagbalinenna a naliday ti ubing.”
Di Pannakaikankano Dagiti Silaw ti Trapiko
Idiay Argentina, sigun iti periodiko ti Buenos Aires a Clarin, adda 7,700 a nakaro nga aksidente iti lugan kabayatan ti 1994. Dagitoy nga aksidente ti nakaigapuan ti nakaro a pannakadangran ti 13,505 a tattao ken ipapatay ti 9,120. Impalgak ti maysa a panagadal nga indauluan ti maysa nga ahensia ti gobierno a 90 a porsiento iti isuamin nga aksidente iti lugan ket maigapu iti panaglabsing ti tsuper ken magmagna kadagiti paglintegan ti trapiko. Ti masansan nga aksidente kadagiti siudad isut’ panagdidinnungpar maigapu iti panagtaray no nalabaga ti silaw ti trapiko. Kinuna ni Eduardo Bertotti, maysa nga opisial ti gobierno, a nupay no iti sabali a pagilian imposible ti di pannakaikankano ti nalabaga a silaw ti trapiko, idiay Argentina “saan laeng a masansan a mapaspasamak no di ket adda pay dagidiay pagpannakkelda nga aramiden dayta.”
Kinaranggas Dagiti Tin-edyer
Iti tallo a nagsasaruno a tawen, napadasan ti Estados Unidos ti ibabassit ti bilang dagiti naireport a nakaro a krimen. Nupay kasta, umad-adu ti bilang dagiti tin-edyer a mangaramid kadagiti krimen, nangnangruna kadagiti agtutubo nga agtawen manipud 14 agingga iti 17. Ipakpakauna ti sumagmamano nga eksperto nga umadunto ti naranggas a krimen bayat nga umadu ti bilang dagiti tin-edyer. Kinuna ti maysa nga eksperto, ni James Alan Fox, ti College of Criminal Justice idiay Northeastern University sadi Boston, a “ti bilang dagiti agtutubo idiay Estados Unidos ti umadunto iti kasta unay iti sumaganad a sumagmamano a tawen, buyogen ti 23 porsiento a mainayon pay a tin-edyer inton 2005,” ireport ti The New York Times. Mamakdaar ni Fox a “malaksid no agtignaytay itan, bayat a dagiti annaktayo ket ubbing ken nalaka pay laeng a maisuro, mabalin nga adunto a dara ti maibukbok gapu iti kinaranggas dagiti agtutubo inton tawen 2005.”
Panangwaswas iti Pannakabautismo Dagiti Natay
Itay nabiit, naklaat dagiti Judio a nakalasat iti Holocaust a nakaammo a nabautisaran kas Mormon ti dadduma kadagiti kabagianda nabayagen kalpasan ti ipapatayda. Impadamag ti The New York Times ti maar-aramid “a pannakabautisar dagiti natay a tattao kas Mormon babaen kadagiti sibibiag a miembro ti iglesia a nangitakder kas kasandida.” Nakagun-od dagiti Mormon iti nagnagan ti ag-380,000 a Judio a natay kadagiti kampo konsentrasion wenno biktima ti Holocaust. Kalpasanna, iti unos ti sumagmamano a tiempo, binautisaranda ida kadagiti seremonia a sadiay dagiti miembro ti iglesia ket naitaneb iti danum kas pannakabagi bayat a naibasa ti nagan dagiti natay. Nagprotesta ti dadduma nga organisasion dagiti Judio iti daytoy a pamay-an. Kas resultana, nagaanamongan dagiti lider ti Mormon nga ikkatendan iti listaanda ti nagnagan dagiti nabautisaran a biktima ti Holocaust a nakaaramidan dagita a seremonia.
Panagpulkok Idiay Hong Kong
Ireport ti The Medical Post nga impalgak ti nabiit pay a pannakasurvey ti 5,000 a tattao manipud 16 a nadumaduma a pagilian a ti Hong Kong isut’ kangrunaan a siudad ti panagpulkok iti lubong. Iti adu, ti panagpulkok ket mainaig iti trabaho. Kunaen ti managsirarak a ni Dr. David Warburton, ti England’s University of Reading, nga “ag-70% kadagiti lallaki idiay Hong Kong ken 64% [kadagiti] babbai ti nagreklamo iti panagpulkok idiay trabaho, no idilig iti 54% kadagiti tattao iti sangalubongan.” Marikna ti agarup 41 porsiento kadagiti nainterview manipud Hong Kong a makauma ti trabahoda no maigidiat iti 14 porsiento iti dadduma a pagilian. Kunaen pay ti Post nga ibaga ti “maysa iti lima a tattao idiay Hong Kong (no idilig iti kurang ngem maysa iti 10 iti sangalubongan) a ti kangrunaan a rason ti panagpulkokda idiay pagtrabahuan ket dida kayat ti boss-da.”
Mapagduaduaan nga Alikamen a De-Koriente
Sigun iti FDA Consumer, maysa a magasin ti U.S. Food and Drug Administration, mabalin nga agkibaltang ti normal a panagandar ti medikal nga alikamen no maisarang iti electromagnetic interference, kas iti kaadda ti telepono a cellular iti asideg. “Dadduma nga ospital idiay Europa imparitdan iti pannakausar ti telepono a cellular kadagiti pasdekda, ket imparegta ti FDA kadagiti ospital idiay Estados Unidos nga aramidenda dayta no mapaneknekan,” kunaen ti magasin. Maatap ti electromagnetic interference kadagiti adu nga aksidente a nagkibaltangan ti normal a panagandar dagiti mangispal-biag a medikal nga alikamen kas iti pacemaker ken apnea monitor. Mamakdaar ti FDA Consumer: “Rumbeng a maammuan dagiti pasiente ken doktor a kanayon a mangusar kadagiti sensitibo a medikal nga alikamen ti problema ken ikeddengda a mayadayo koma dagiti telepono a cellular iti alikamenda.” Ti electromagnetic interference ket maigapu met iti wireless computer links, microwave signal, transmitter ti radio ken telebision, beeper, ken dadduma a de-koriente nga alikamen. Ad-adalen dagiti managsirarak ti pamay-an a mangpabassit iti peggad.
Ti Sarsarita Maipapan iti ‘Missing Link’
Nabayagen a sapsapulen dagiti ebolusionista ti pammaneknek a fossil a mangpasingked iti teoria a ti tao ket nagtaud iti sunggo. Nupay kasta, kunaen ti periodiko ti Paris a Le Monde a “dagiti teoria maipapan iti nagtaudan ti tao ket pinakapuy” ti natakuatan idiay Ethiopia a serye ti 90 a tulang a mangirepresentar iti patien dagiti paleontologist a kasla rurog ti maysa nga adulto a tao. Ti problema, sigun kadagiti paleontologist, isut’ di pannakaibagay dagiti kabbaro a rurog iti aniaman a teoria a manggandat a mangipakita iti panagnaig dagiti sunggo ken tao. Imbes ketdi, dagiti rurog ket nangpataud iti ad-adu pay a saludsod ngem iti nasungbatanda. Ti konklusion ti dadduma a managsirarak ket ti maaw-awagan a missing link (mapukpukaw a pannakainaig) ti tao iti sunggo ket mabalin a “sarsarita laeng,” kunaen ti Le Monde.
Pornograpiko a Computer a Magun-odanen Dagiti Ubbing
Bayat nga agpakonektar dagiti eskuelaan ti Australia iti sangalubongan a network ti impormasion ti Internet, mangikonektarda met iti katupag ti kasasaad a mangisarsarang iti peggad ti moral. Sigun iti periodiko a The Sydney Morning Herald, mabalinda a makita dagiti “X-rated a retrato dagiti lamolamo nga ubbing, kinalulok iti sekso, paset ti nai-video a material manipud iti balay a pagpalpaliwaan, ‘bill of rights’ agpaay iti tattao nga agtarigagay a makidenna kadagiti animal—ken impormasion no kasano ti makipaset iti ‘pannakiinnestoria’ ken panagmasturbasion.” Inayon ti artikulo: “Saan a kasapulan dagiti password (dagiti napili a letra a panglukat iti maysa a computer) wenno pammaneknek iti edad—umdasen ti ordinario a dial-up (modem) a koneksion.” Kunaen dagiti eksperto nga imposible a ma-censor ti network “agsipud ta ti istrukturana ket dinisenio . . . ti US Defence Department tapno makalasat iti nuklear a gubat.” Ti data ket saan a siuurnos a masarakan iti maysa a lugar no di ket makita iti rinibu a data base iti intero a lubong. Itay nabiit, nakabilang ti maysa a managsirarak a taga Sweden iti 5,651 a mensahe wenno posting maipapan ti pornograpia ti ubbing iti uppat laeng a grupo a mangus-usar iti makalawas.
Mariribukan a Papadi
“Limapulo porsiento kadagiti padi nga immay kaniak nga agpaagas gapu iti pannakariribuk ti panunotda ket addaan parikut a mainaig iti sekso,” kunaen ni Valerio Albisetti, maysa kadagiti kalatakan a Katoliko a psychologist iti Italia, sigun ti periodiko a La Repubblica. Kangrunaan iti amin, dagiti banag a mangtutuok kadagitoy a lallaki isut’ seksual a tarigagay ken ti panagbalinda koma nga amma, a ti obligasionda maipapan iti di panangasawa ket nabiit pay nga impaganetget ni Juan Paulo II. Isingasing ni Albisetti a dagiti laeng natataenganen ti edadda a lallaki ti maparegta a sumrek iti kinapadi ken ipangato ti edad dagiti maawat kadagiti seminario. Insingasingna a “makadangran unay iti salun-at ti panunot ken kinatimbeng iti kababalin ti masanguanan a padi” a busbosen ti kinaagtutubona “iti organisasion nga awan ti babbai.” Malaksid kadagiti parikut a mainaig iti seksualidad, nagkomento ni Albisetti a “masansan nga agsagsagaba ti papadi iti panagleddaang, nakaro unay a pannakariribuk ti emosion ken bulimia.”