Ti Panangikuspil ti Tao iti Padana a Tao

PANEKNEKAN ti historia ti kinapudno ti Eclesiastes 8:9: “Ti tao dinominaranna ti tao iti pakadangrananna.” Wenno kas panangyebkas ti Jerusalem Bible dagiti Katoliko, “ikuspil ti tao ti padana a tao iti pakadangranna.” Minilion a tattao ti nagsagaban iti kinaawan hustisia, ket agpayso daytoy iti dandani amin a kita ti gobierno a nangituray iti tao. Maysa a pammalagip iti daytoy a panagsagaba ti naipaay iti palawag ti katulongan a sekretario iti Indian Affairs iti Department of the Interior ti E.U. idi maika-175 nga anibersario ti pannakaipasdek ti Office of Indian Affairs.

Imbagana nga imbes a selebrasion, daytat’ “panawen a maipalagip dagiti nakalkaldaang a kinapudno, panawen ti panagbabawi.” Inaminna a ti umuna a mision ti institusion idi dekada 1830 ket papanawen dagiti makin-abagatan a daya a tribu dagiti nasion​—dagiti Cherokee, Creek, Choctaw, Chickasaw, ken Seminole​—manipud kadagiti dagada. “Babaen ti pammutbuteng, panangallilaw, ken puersa, napilitan dagitoy kangrunaan a tribu dagiti nasion a nagna iti 1,600 a kilometro a nagpalaud. Intabonda kadagiti apurado a nakali a tanem dagiti natay iti dalan a lallakay ken babbaket, dagiti ubbing ken masaksakit, gapu iti puersado a pannakapapanawda iti dagada.”

Kinunana pay: “Ngem kadagitoy medio nalawlawaganen a tiempo, masapul a bigbigentayo a ti naigagara a panangisaknap iti sakit, ti pannakapukaw ti dakkel a pangen dagiti nuang, ti pannakausar dagiti makadangran nga inumen a de alkohol a makadadael iti isip ken bagi, ken ti nakababain a panangpapatay kadagiti babbai ken ubbing ket nagbanag iti nakaam-amak a trahedia a di maiwaksi. Di maikuna a maysa laeng dayta a pagbanagan ti di maliklikan a panagrinnupak dagiti agsupadi a wagas ti panagbiag.”a Inaminna: “Ginandat ti ahensia a dadaelen ti amin a banag a pakabigbigan dagiti Indian. Imparit daytoy nga ahensia ti panagsao iti lenguahe dagiti Indian . . . ket impabigbigda a pagbainan dagiti Indian ti kinasiasinoda. Ti nakarkaro pay, impabiang ti Bureau of Indian Affairs kadagiti eskuelaan nga adda pagkaseraanna, ti panangbusor kadagiti ubbing nga aywanda, tapno matutuokda iti emosional, sikolohikal, pisikal, ken espiritual.”

Nagpatingga babaen ti panagkunana: “Rugiantayon nga iyebkas ti naimpusuan a panagleddaangtayo iti kastoy nga inaramid ti ahensia idi napalabas. . . . Pulos a dikamto makiramanen iti panangtakaw iti sanikua dagiti Indian. . . . Dikamto laisenen ti relihion, lenguahe, ritualyo, wenno aniaman a wagas ti panagbiag ti tribu.” Ti napatpateg pay, kinunana: “Agkaykaysatayo a mangpunas kadagiti lua ti pito a kaputotan. Agkaykaysatayo a manglunit kadagiti sakit ti nakemtayo.”​—Vital Speeches of the Day, Oktubre 1, 2000.

Ti Pagarian ti Dios ti kakaisuna a pudno ken agnanayon a solusion ti panangilupitlupit ti tao iti padana a tao. Dayta ti mangisublinto iti kinahustisia para iti amin ket “punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot. Ti immuna a bambanag naglabasdan.”​—Apocalipsis 21:3, 4.

[Footnote]

[Picture Credit Lines iti panid 31]

Indian: Obra ti arte a naibasar iti rinetrato ni Edward S. Curtis; Mapa: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.; Pagtaengan dagiti Indian: Leslie’s