No Apay a Saankami a Nagparegreg
NI Victoria a nadakamat iti umuna nga artikulo imbagana iti nobiona a ni Bill, a dina kayat nga iparegreg ti sikogna. Kinunana: “Ammok a maysan a biag ti sikogko. Nakisinaak ken Bill idi maamirisko a dinak suportaran bayat ti panagsikogko uray no agtultuloy ti relasionmi.”
Ngem idi agangay, nagbaliw ti panunot ni Bill isu a kiniddawna ken Victoria nga agkallaysada. Ngem kasla dida kabaelan nga aywanan ti kappasngay nga anakda. Inlawlawag ni Victoria: “Awan lugan ken kuartami, manmano ti kawes ken gargaretmi, nababa ti sueldo ni Bill iti trabahona, ken nagnaedkami iti nanumo a pagkaseraan. Ngem nagan-anuskami.”
Narigat met a kasasaad ti napasaran ti dadduma gapu iti di naiplano a panagsikog. Kaskasdi a dida met nagparegreg. Ania ti nangpatibker iti pakinakemda a mangsango kadagiti pakarigatan ti panangpadakkel iti anak a di naiplano wenno di pay ketdi kinayat? Ti tulbek ket ti panangsurot kadagiti nainsiriban a balakad ti Biblia.
Dika Agdarasudos—Agplanoka a Naimbag
Nainsiriban a kinuna ti Biblia: “Dagiti gakat daydiay nasaet sigurado a mangipaay iti pagsayaatan, ngem tunggal maysa a nadarasudos sigurado nga agturong iti panagkasapulan.”—Proverbio 21:5.
Para ken Connie, kasla dinan kabaelan no agsikog manen yantangay addaanen iti tallo nga annak a lallaki ken baldado pay ti maysa kadakuada. Kinunana: “Dimin kabaelan a sustentuan isu nga inkeddengmi nga iparegreg.” Ngem sakbay a sidadarasudos a nagdesision, nagpabalakad ken Kay a katrabahuanna. Impaamiris ni Kay kenkuana a maysan a tao ti isiksikogna. Dayta ti namagbalbaliw iti panunot ni Connie.
Nupay kasta, kasapulan ni Connie ti tulong tapno makapagplano a naimbag. Insingasing ni Kay a kasarita ni Connie ti ikitna nga agnanaed iti asideg. Maragsakan a tumulong ti ikitna idi naammuanna ti kasasaad ni Connie. Kasta met a ti asawa ni Connie ket simrek iti maysa pay a pagtrabahuan, ken immakarda iti nalaklaka ti abangna a pagkaseraan. Isu a naaywananda a naimbag ti kappasngay nga anakda.
Ni Connie ket tinulongan met ni Kay nga agbirok kadagiti ahensia a tumultulong kadagiti saan a naiplano ti panagsikogda. Iti adu a pagilian, adda dagiti kasta nga ahensia a tumultulong kadagiti agkasapulan a masikog. Dagita nga ahensia ket masarakan babaen iti Internet wenno direktorio ti telepono kadagiti pangpubliko a libraria. Kasapulan ti kinapinget iti panagpatulong ngem mamagballigi “dagiti gakat daydiay nasaet.”
Sanguem ti Kinapudno a Maysan a Tao Dayta
Kuna ti Biblia: “No maipapan iti asinoman a masirib, adda dagiti matana iti ulona; ngem daydiay maag agtultuloy a magna iti bin-ig a kinasipnget.”—Eclesiastes 2:14.
Ti pudno a masirib a babai dina ikidem dagiti matana iti kinapudno ken saan a ‘magna iti kinasipnget,’ no ar-arigen. Us-usarenna ‘dagiti mata iti ulona,’ a tumukoy iti pannakabalinna nga agpanunot. Gapu iti dayta, siuumiso a matingitingna dagiti resulta ti ar-aramidna. Gapuna, no idilig iti daydiay ikidkidemna dagiti matana iti pudno a mapaspasamak iti aanakanna, ti masirib a babai ket agtignay buyogen ti naimpusuan nga asi tapno masalakniban ti sibibiag a sikogna.
Ni Stephanie ket masikog ken planona ti agparegreg. Idi nakitana ti ladawan ti dua bulanen a sikogna a rinetrato ti ultrasound, kinunana: “Nakasangitak ken napanunotko nga apay koma a kayatko a patayen ti maysan a sibibiag?”
Ti maysa pay a masikog a balasang nga agnagan iti Denise sinangona met ti kinapudno a maysan a sibibiag a tao ti isiksikogna. Idi inikkan ti nobiona iti kuarta nga usarenna nga agparegreg, imbaga ni Denise a dina pulos aramiden dayta. Nagkedked a mangpapatay iti anakna.
Ti Maaramidan ti Panagbuteng iti Tattao
No adda mangpilit kadakuada nga agparegreg, dagidiay nangiplano a kasta ti aramidenda ket masirib no utobenda daytoy a proverbio iti Biblia: “Ti buteng isu ti pakadadaelam, ngem no agtalekka iti APO, awan ti pakaan-anoam.”—Proverbio 29:25, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.
Idi dandanin agkolehio ti 17 anyos a ni Monica, isu ket sinikogan ti nobiona. Napalalo ti sakit ti nakem ni nanangna a maysan a balo ken addaan iti lima nga annak. Kayatna koma a makapagturpos ni Monica tapno mailung-awna ida iti rigat. Gapu iti luksawna, impapilitna nga agparegreg ni Monica. Ngem inlawlawag ni Monica: “Idi dinamag ti doktor no kayatko ti agparegreg, imbagak a diak kayat.”
Maburiboran ti nanang ni Monica idi maamirisna a nadadaelen ti nasayaat koma a masakbayan ti balasangna ken idi pinampanunotna ti rigat iti panangaywan iti maysa manen nga ubing. Gapuna, pinagtalawna ni Monica isu a nakipagnaed ni Monica iti ikitna. Kalpasan ti sumagmamano a lawas, naasian met laeng iti balasangna isu a pinagawidna iti balayda tapno sadiay nga agpasngay. Timmulong pay a nangaywan iti kappasngay nga apokona a ni Leon, a nasursurona met la nga impateg idi agangay.
Sabali met ti nangsugsog iti naasawaan a ni Robin. Kinunana: “Inagasan ti doktor ti impeksion ti bekkelko sakbay a naammuanna a masikogak. Imbaga ti doktor a dakkel ti posibilidad a nakaronto ti kinaabnormal ti anakko.” Indagadag ngarud ti doktor nga isu ket agparegreg. “Inlawlawagko kenkuana ti panangmatmat ti Biblia iti biag. Imbagak a diak kayat nga iparegreg ti sikogko,” kinuna ni Robin.
Nupay natural laeng a maseknan ti doktor, saan met unay nga agpeligro ti biag ni Robin.a Kinunana: “Idi naipasngay ken naeksamen ti anakko a babai, impakitada a saan met unay a nakaro ti sakitna a cerebral palsy. Nagsayaat ti panagdakkelna. Ita ta 15 anyosen, lumalaingen nga agbasa. Isut’ dungdungnguek unay ket kanayon nga agyamyamanak ken Jehova gapu iti anakko.”
Adda Bileg ti Pannakigayyem iti Dios
Kuna ti Biblia: “Gagayyem ni Yahweh [Jehova] dagiti agtulnog kenkuana.”—Salmo 25:14, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.
Ti mangimpluensia iti desision ti adu nga agkedked nga agparegreg ket ti panangikabilanganda no kasano ti panagrikna ti Namarsua kadakuada maipapan iti dayta. Ti pannakigayyem iti Dios ken panangaramid iti pagayatanna ti ipangpangrunada. Dayta ti nangimpluensia unay ken Victoria a nadakamat itay. Kinunana: “Talaga a patiek a ti Dios ti gubuayan ti biag ken awan karbengak a mangkeltay iti biag nga intedna.”
Idi sipapasnek a rinugian ni Victoria ti agadal iti Biblia, simminged ti pannakigayyemna iti Dios. Kinunana: “Idi inkeddengko a di iparegreg ti sikogko, nariknak nga ad-adda a simmingedak iti Dios ken tinarigagayak a paragsaken isuna iti amin a benneg ti biagko. Idi inkararagko nga iwanwannak, nasaysayaaten ti bambanag.”
Ti pannakigayyem iti Dios nga Ubbog ti biag paunegenna ti panagraemtayo iti biag nga adda iti aanakan. (Salmo 36:9) Kanayonanna, makaipaay ti Dios iti “pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay” a tumulong iti babai ken ti pamiliana a mangdaer iti aniaman a di naiplano a panagsikog. (2 Corinto 4:7) No lagipenda ti napalabas, ania ti makuna dagidiay nangipakita iti panagraemda iti panangmatmat ti Dios iti biag no maipapan iti desisionda?
Awan ti Pagbabawyanda
Dagitoy a nagannak ket saan a makonkonsiensia wenno makarikna iti naynay a panagladingit ken pannakaulila iti anak. Idi agangay, talaga nga imbilangdan “ti bunga ti tian” kas gunggona, imbes a lunod! (Salmo 127:3) Dayta ti binigbig ti nadakamat itay a ni Connie dua la nga oras kalpasan ti panagpasngayna! Siraragsak nga inawaganna ti katrabahuanna a ni Kay ken imbagana a magagaranen a mangpadakkel iti anakna a babai. Napalalo ti ragsak ni Connie a nangibaga: “Talaga a bendisionan ti Dios dagidiay mangar-aramid iti pagayatanna.”
Apay a makagunggona unay ti panagtignay a maitunos iti panangmatmat ti Dios iti biag? Agsipud ta kas Ubbog ti biag, impaay ti Dios dagiti linteg ken pagalagadanna iti Biblia “maipaay a pagimbaga[ntayo].”—Deuteronomio 10:13.
Sigun kada Victoria ken Bill, a makinkapadasan iti nadakamat iti rugi daytoy nga artikulo ken iti umuna nga artikulo iti daytoy a serye, ti desision a saan nga agparegreg ti nangbalbaliw iti biagda. Inlawlawagda: “Nakaro ti pannakaadiktomi iti droga ken nalabit nataykami koman no intultuloymi dayta. Ngem gapu iti panagraemmi iti biag ti di pay naipasngay nga anakmi, insardengmi ti bisiomi ken pinanunotmi ti mismo a biagmi. Nakapagbalbaliwkami gapu iti tulong dagiti Saksi ni Jehova.”
Ti anakda a ni Lance ket ag-34 anyosen ken kasadon iti nasurok a 12 a tawen. Kinuna ni Lance: “Sipud kinaubingko, sinuruandak dagiti dadakkelko a mangaramid kadagiti desision a naibatay iti Biblia. Nagunggonaankami nga agassawa ken ti anakmi, ket nakaragragsakkamin.” Kastoy ti kinuna ni tatangna a mangayat idi a mangiparegreg kenkuana, “Makapasidduker a panunoten a dandanimi napukaw ti dungdungnguenmi nga anak.”
Usigentay manen ni Monica, a nagkedked nga agparegreg nupay pilpiliten ni nanangna. Kinunana: “Dua a lawas kalpasan nga impasngayko ti anakko, addada immay a Saksi ni Jehova ket naammuak no kasano nga itunos ti biagko kadagiti linteg ti Dios. Di nagbayag, insurok iti anakko a ni Leon ti kinapateg ti panagtulnog iti Dios ket idi agangay, napatanorna ti kasta unay a panagayatna iti Dios. Ni Leon ket maysa itan nga agdaldaliasat a ministro dagiti Saksi ni Jehova.”
Kas pananglagipna iti inaramid ni nanangna, kinuna ni Leon: “Yantangay naammuak a dungdungnguennak unay ni nanangko ken inikkannak iti gundaway nga agbiag nupay pinilitda idi nga agparegreg, kayatko nga usaren ti biagko iti kasayaatan a wagas tapno maipakitak ti panagyamanko iti Dios gapu iti nagsayaat a sagutna.”
Adu kadagidiay nakaammo iti panangmatmat ti Dios maipapan iti biag dida pagbabawyan ti pangngeddengda a di iparegreg ti anakda nga ipatpategda itan. Naimpusuan nga agyamyamanda unay a mangikuna, “Saankami a nagparegreg!”
[Footnote]
a No iti tiempo ti panagpasngay ket agpeligro ti biag ti agina, makaammon dagiti direkta a nairaman no siasino kadagiti agina ti salbarenda. Ngem gapu ta narang-ayen ti tay-ak ti medisina, manmanon ti kasta a situasion.
[Ladawan iti panid 7]
Ti nakatulong ken Stephanie nga agdesision ket ti pannakakitana iti ladawan ti dua bulanen a sikogna a rinetrato ti “ultrasound”
(Nainayon ti naipalawlaw nga uged)
[Ladawan iti panid 8]
Da Victoria ken Lance
[Ladawan iti panid 8, 9]
Da Victoria ken Bill ita0, a kaduada ni Lance ken ti pamiliana
[Ladawan iti panid 9]
Agyamyaman unay ti agina a da Monica ken Leon gapu ta nagkedked ni Monica nga iparegreg ti anakna 36 a tawenen ti napalabas