Panangisagana iti Naituding a Paset ti Estudiante iti Eskuelaan
ADDA gundawaymo a rumang-ay iti tunggal panagpasetmo iti eskuelaan. Ikagumaam nga iparang dayta, ket ti irarang-aymo agin-inutto a maiparangarang kenka ken kadagiti sabsabali. (1 Tim. 4:15) Tulongannaka ti eskuelaan a mangpatanor nga ad-adda kadagiti abilidadmo.
Agnernerbioska aya gapu iti umas-asideg a panagpalawagmo iti kongregasion? Gagangay dayta, uray no nabayagkan nga agpaspaset iti eskuelaan. Ngem, adda dagiti banag a mangkissay iti danagmo. Idiay balayyo, iyugalim a sansanen ti agbasa a sipipigsa. Kadagiti gimong ti kongregasion, sansanem ti agkomento, ket no maysaka nga agibumbunannag, regular a makiramanka iti serbisio iti tay-ak. Daytoy ti mangnayon iti kapadasam nga agsao iti imatang dagiti sabali. Kanayonanna, isaganam a nasaksakbay dagiti naituding a pasetmo kas estudiante, ket ensayuem nga ipalawag dagita iti napigsa a timek. Laglagipem a dagiti agdengngeg kenka ket gagayyem. Sakbay a mangtedka iti aniaman a palawag, agkararagka ken Jehova. Siraragsak ni Jehova a mangted iti nasantuan nga espiritu kadagiti adipenna nga agkiddaw kenkuana.—Luc. 11:13; Fil. 4:6, 7.
Rasonable koma ti namnamaem a magapuanam. Naunday a panawen ti masapul sakbay nga agbalinka nga eksperiensiado a pumapalawag ken epektibo a mannursuro. (Mik. 6:8) No kapaspasalistam iti eskuelaan, dimo namnamaen a nagsayaat a dagus ti palawagmo. Imbes ketdi, saggaysaem a parang-ayen ti kada punto iti speech counsel form, wenno porma a pangbalakadan. Adalem ti benneg daytoy a libro a mangsalaysay iti dayta. No mabalbalin, ensayuem nga aramiden dagiti naisingasing dita. Ikkannaka dayta iti gundaway a mangipakat kadagiti banag a nainaig iti punto a pakabalakadam sakbay nga iparangmo ti pasetmo iti kongregasion. Rumang-aykanto.
No Kasano nga Isagana ti Paset a Panagbasa
Ti panagsagana nga agbasa iti publiko ket saan a basta panangibalikas kadagiti sasao iti naituding a material. Ikagumaam a tarusan a silalawag ti kaipapanan ti material. Apaman a maawatmo ti pasetmo, basaem a sipapanunotka iti dayta a panggep. Ikarigatam a tarusan ti punto ti tunggal sentensia ken ti ideya a linaon ti kada parapo tapno siuumiso a mayallatiwmo ti kapanunotan ken buyogen ti maitutop a rikna. No mabalbalin, kitaem iti diksionario ti umiso a pannakaibalikas dagiti sasao a saanmo a kabesado. Ammuem a naimbag ti material nga iparangmo. Mabalin a matulongan dagiti nagannak ti annakda a mangaramid iti daytoy.
Natudinganka aya a mangbasa iti paset ti Biblia wenno nalabit dagiti parapo ti maysa nga artikulo iti Ti Pagwanawanan? No adda dagiti audiocassette dayta a material iti lenguahem, makatulong no denggem ti pannakaibasana ken imutektekam ti bambanag a kas ti panangibalikas, panagkakadua ti sasao, pannakaipaganetget, ken modulasion (panagbaliwbaliw ti timek). Kalpasanna, padasem nga inayon dagitoy a kualidad iti mismo a panagbasam.
No rugiamon nga aramiden ti pasetmo, siguraduem nga adalen a naimbag ti leksion a mangsalaysay iti kualidad ti panagpalawag a naituding a parang-ayem. No mabalbalin, repasuem dayta kalpasan ti namin-adu a panangensayom a panangbasa a sipipigsa iti naituding a pasetmo. Ikagumaam nga iyaplikar a naan-anay dayta naisurat a balakad.
Makatulong unay iti ministeriom ti kastoy a panagsanay. Bayat a makiramanka iti tay-ak ti ministerio, adu ti gundawaymo a mangibasa kadagiti sabsabali. Tangay adda pannakabalin ti Sao ti Dios a mangbalbaliw iti biag dagiti tattao, nasken a nasayaat ti panangbasam iti dayta. (Heb. 4:12) Dimo namnamaen a nasigokanton iti amin nga aspeto ti epektibo a panagbasa babaen ti maminsan wenno mamindua a panagpaset. Kastoy ti insurat ni apostol Pablo iti maysa a Kristiano a panglakayen nga adut’ kapadasannan iti panaglabas dagiti tawen: “Itultuloymo nga igaed ti bagim iti panagbasa iti publiko.”—1 Tim. 4:13.
Panangisagana iti Paset nga Addaan iti Tema ken Eksena (Setting)
No matudinganka iti adda eksenana a paset iti eskuelaan, kasano ti panangirugim?
Tallo a kangrunaan a banag ti nasken a panunotem: (1) ti tema a naituding kenka, (2) ti eksena ken ti tao a kasaritam, ken (3) ti punto a pakabalakadam a naituding a parang-ayem.
Masapul nga agurnongka iti material maipapan iti naituding a temam. Ngem sakbay a makaaduka, utobem a naimbag ti eksenam ken daydiay tao a kasaritam, tangay nainaig dagitoy a banag iti klase ti material a salaysayem ken ti wagas a panangidatagmo iti dayta. Ania ti usarem nga eksena? Idemostram aya no kasano nga idatag ti naimbag a damag iti tao nga am-ammom? Wenno ipakitam no ania ti mabalin a mapasamak iti damo a pannakisaritam iti maysa a tao? Ti kadi tao a kasarsaritam ket laklakay wenno ub-ubing ngem sika? Anianto ngata ti panangmatmatna iti tema nga insaganam a pagsaritaanyo? Kasano ngatat’ kaadu ti ammonan maipapan iti dayta? Ania ti kayatmo a maragpat kas resulta ti panagsaritayo? Ti sungbat kadagita a saludsod ket napateg a mangiwanwan kenka iti panagsaganam.
Pangalaam kadagiti material nga usarem iti suheto a naituding kenka? Iti panid 33 agingga iti 38 daytoy a libro, nasalaysay ti “No Kasano ti Agsukimat.” Basaem dayta, sa usarem dagiti reperensia a pagsukimatan nga adda kenka. Kaaduanna, nalaka ti agbirok iti ad-adu a material ngem ti kasapulam. Iyad-adum ti basaem tapno ammom dagiti adda a mabalinmo nga aramaten. Ngem bayat nga ar-aramidem dayta, laglagipem ti eksena nga usarem iti demostrasionmo agraman ti tao a kasaritam. Markaam dagiti punto a mayataday nga usaren.
Sakbay a buklem ti pasetmo ken piliem dagiti detalye, basaem a nalaing ti naituding a punto a pakabalakadam. Ti panangyaplikarmo iti dayta a balakad ti maysa kadagiti kangrunaan a rason a naikkanka iti paset.
No masaklawmo ti materialmo iti naituding a tiempo, mapnekkanto a mangyebkas iti konklusionmo, tangay maseniasanka no naibusen ti orasmo. Ngem iti ministeriotayo iti tay-ak, saan a kanayon a problema ti oras. Isu a bayat ti panagsaganam, laglagipem ti oras a maipalubos kenka, ngem ad-adda a panunotem ti epektibo a panangisuro.
Palagip Maipapan Kadagiti Eksena. Usigem dagiti singasing iti panid 82, ket mangpilika iti maysa a praktikal iti ministeriom ken mangipalubos a mausarmo a realistiko ti naituding a pasetmo. No nabayagkan nga agpaspaset iti eskuelaan, ibilangmo daytoy a kas gundaway a rumang-ay ken mangpatanor kadagiti kanayonan nga abilidad a maipakatmo iti ministeriom.
No ti eksena ket ituding ti manangaywan ti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro, akseptarem dayta a kas karit. Kaaduan nga eksena ket maipapan iti panangasaba. No dimo pay pulos napadasan ti nangasaba kadagiti kasta a sirkumstansia, agdamagka kadagiti ideya manipud kadagiti agibumbunannag a nakapadasen. No mabalbalin, padasem nga isarita ti naituding a pasetmo iti eksena nga umasping iti daydiay usarem iti eskuelaan. Tumulong daytoy kenka a mangibanag iti napateg a panggep ti panagsanaymo.
No ti Pasetmo ket Palawag
No lalakika, mabalin a matudinganka a mangidatag iti ababa a palawag iti kongregasion. Iti panangisaganam kadagitoy a palawag, agasping dagiti pamunganayan a punto nga usigem ken dagidiay nailistan para kadagiti paset ti estudiante a maiparang a kas demostrasion. Ti kangrunaan a paggidiatanda isu dagiti agdengdengngeg ken ti metodo ti pannakaiparangda.
Nasaysayaat no isaganam ti pasetmo iti wagas a magunggonaan dagiti amin nga agdengdengngeg. Kaaduan kadagiti presente ket ammodan dagiti pamunganayan a kinapudno iti Biblia. Mabalin a kabesadoda unay ti suheto a naituding kenka. Panunotem no ania ti datin nga ammoda maipapan iti suhetom. Ikagumaam nga adda magunggonada iti palawagmo. Isaludsodmo iti bagim: ‘Kasanok a mausar ti suhetok tapno siak ken dagiti agdengdengngeg ket maapresiarmi nga ad-adda ni Jehova kas persona? Ania ti adda iti material a tumulong kadakami a mangilasin iti pagayatan ti Dios? Kasano a makatulong kadakami daytoy a material a mangaramid kadagiti umiso a pangngeddeng iti tengnga ti lubong nga iturturayan dagiti nainlasagan a tarigagay?’ (Efe. 2:3) Masapul ti panagsukimat tapno magun-odan dagiti makapnek a sungbat kadagita a saludsod. No usarem ti Biblia, ikagumaam a saanmo a basta basaen laeng dagiti teksto. Ilawlawagmo dagiti kasuratan nga usarem, ket ipakitam no kasano a dagitoy ti pangibasaran kadagiti konklusion a mabukelmo. (Ara. 17:2, 3) Dimo kaaduen unay ti impormasion nga idatagmo. Idatagmo ti materialmo iti wagas a nalaka a matandaanan.
Ti panagsagana ramanenna met ti panangasikasom iti panangyablatmo. Dimo tagtagilag-anen daytoy. Ensayuem ti pasetmo babaen ti panagpalawag iti napigsa a timek. Adu ti maitulongna iti panagrang-aymo no nareggetka a mangadal ken mangyaplikar iti balakad iti nagduduma a kualidad ti panagpalawag. Kabbaroka man wenno nasanaykan a pumapalawag, agsaganaka a nalaing tapno ti panagpalawagmo ket nakapapati ken addaan rikna a maikanatad iti material nga insaganam. Tunggal iparangmo ti pasetmo iti eskuelaan, sipapanunotka koma iti panggepmo a mangusar iti inted-Dios a sagut a panagsao a mangidayaw ken Jehova.—Sal. 150:6.