Eme Họ Ifue ọrọ Omagbẹre-Uyẹ?

EVAỌ Spain, ohwo nọ ọ rẹ fiẹ ofiẹfiẹ kẹ ahwo nọ a rẹ fa obọro ọ fiẹ inọ a da obọro ji. Fikieme? Fikinọ iriughe buobu a la ohwo Cameroon jọ nọ ọ be fa obọro eka te epanọ ọ rọ bueva nnọ o bi no ogege na no. Eva Russia, a be jọ enwenọ oria kpobi họre ahwo Africa, Asia, gbe Latin America; eva 2005, a họre ahwo fiki omagbẹre ovioma unuẹse nọ u bu te 394, onana o rehọ unuẹse 55 evaọ udhusoi bu vi epanọ o jọ vẹre evaọ 2004. Eva ọkiẹriwo jọ nọ a ru evaọ Britain, abọvo ọrọ abasa ahwo Asia gbe ahwo obiebi a ta nọ a si rai no iruo fikinọ a rrọ ahwo iyibo ho. Iriruo nana i dhesẹ nọ omagbẹre uyẹ yọ ẹbẹbẹ akpọ soso.

Omagbẹre uyẹ o rẹ sae roma via eva idhere sa-sa, ojọ o rẹ ga vi ojọ—o sae jọ ikpehre eme nọ a rẹ ta kẹ ahwo uyẹ na hayo a rẹ sae tubẹ jọ orẹwho na fi uzi họ re a gwọlọ edhere nọ a re ro kpe ahwo uyẹ ofa no.a Eme o be wha omagbẹre uyẹ ze? Ẹvẹ ma sae rọ whaha uruemu nana? Kọ o rrọ oware iroro re ma rẹro inọ ẹdẹjọ ahwo-akpọ kpobi a te rria kugbe dhedhẹ? Oware nọ Ebaibol e ta kpahe ẹme nana u re siuru.

Okienyẹ gbe Egrẹ

Ebaibol na e ta nọ: “Evaọ ohwo e vọ avọ umuomu nọ emaha ze.” (Emuhọ 8:21) Fikiere, eva e rẹ were ahwo jọ nọ a te bi kienyẹ amọfa. Ebaibol na e ta re nọ: “[Rri] irui e nọ a kienyẹ, a wo ohwo nọ ọ rẹ sasa ae oma ha! Enọ i kienyẹ ae na ae a wo ogaga.”—Ọtausiwoma Na 4:1.

Ebaibol e tẹ jẹ ta nọ egrẹ-uyẹ ọ rrọ otọ kri no. Wọhọ oriruo, oware wọhọ ikpe 1,800 taure a te ti yẹ Jesu, Fẹro jọ nọ o su Ijipti o zizie Jekọp ohwo Hibru na avọ uviuwou ologbo riẹ re a kwa ziọ Ijipti. Rekọ uwhremu na ozọ rai o te je mu osu ọfa nọ a ro mu evaọ Ijipti. Fikiere, ikuigbe na e ta nọ: “Ọ tẹta kẹ ahwo riẹ nọ, ‘Ri, ahwo Izrẹl na a bu hrọ no jẹ ga vi omai. Wha nyaze, re ma rehọ areghẹ lele ai yeri, re a seba ebuo, . . . Fikiere a tẹ rehọ isu ro mu kẹ ae eva iruo re a ruẹse kẹ ae uye ulogbo.’ ” (Ọnyano 1:9-11) Ahwo Ijipti a tube juzi inọ ahwo uviuwou Jekọp a tẹ nwani yẹ ọmọzae, jọ a kpei no.—Ọnyano 1:15, 16.

Ẹvẹ U ro Muhọ?

Egagọ akpọ na a bi fi obọ họ tere he evaọ ẹwọso omagbẹre uyẹ. Dede nọ ahwo jọ a ginẹ roma za wọso okienyẹ no, ẹsibuobu egagọ e be tha otu nọ i bi kienyẹ amọfa uke. Ere o jọ evaọ obọ orẹwho America, oria nọ a jọ rehọ uzi hayo ikpakpe rọ rehọ obọ ọgaga su ahwo obiebi, a te je fi uzi họ inọ ohwo obiebi ọ rẹ rehọ ohwo ọwawae he, yọ ere o jọ rite ukpe 1967. Epọvo na o jọ evaọ South Africa, oria nọ umutho ahwo jọ a jo fi izi họ re a siọ ekwa ilogbo rai ba eno, izi efa nọ a fihọ họ ohwo ọwawae ọ rẹ rehọ ohwo obiebi hi. Evaọ ekwotọ ivẹ nọ ma fodẹ na, ahwo uyẹ na jọ nọ a wo ẹzi omagbẹre na a jọ ahwo nọ a kru egagọ gaga.

Dede na, Ebaibol e fodẹ ugogo oware nọ o be wha omagbẹre uyẹ ze. O dhesẹ oware nọ o soriẹ ze nọ ahwo uyẹ jọ a bi ro kienyẹ ahwo uyẹ ọfa. Ebaibol e ta nọ: “Ohwo nọ o wo uyoyou hu, ọ riẹ Ọghẹnẹ hẹ; keme Ọghẹnẹ họ uyoyou. Re ohwo jọ ọtẹta nọ, ‘Me you Ọghẹnẹ’, o te mukpahe omoni riẹ, ọyena họ ọterue, keme ọnọ o you omoni riẹ hẹ, ọnọ ọ rẹ ruẹ, ọsai you Ọghẹnẹ hẹ, ọnọ ọ rẹ ruẹ hẹ.” (1 Jọn 4:8, 20) Ẹme nana o dhesẹ oware nọ o be wha omagbẹre uyẹ ze. Ahwo a wo uruemu nana—te a make rrọ egagọ jọ hayo a rrọ họ—keme a re riẹ Ọghẹnẹ hayo wo uyoyou kẹe he.

Eriariẹ Ọghẹnẹ—Ugogo Oware nọ U re Ku Ahwo Uyẹ Sa-Sa Gbe

Ẹvẹ Ọghẹnẹ nọ a rẹ riẹ je you o rẹ rọ lẹliẹ ahwo uyẹ sa-sa jọ okugbe ọvo? Eriariẹ vẹ e rrọ Ẹme Ọghẹnẹ nọ e rẹ whaha ohwo nọ ọ gbẹ rọ nwa ahwo uyẹ ofa oma ha? Ebaibol i dhesẹ nọ Jihova họ Ọsẹ ahwo kpobi. E ta nọ: “Ọghẹnẹ ọvo ọ rọ, [Ọsẹ] na ọ nọ eware kpobi i re no obọ riẹ tha.” (1 Ahwo Kọrint 8:6) E ta re inọ: “Ọ ye ọ rehọ oghẹrẹ ovo na ma ahwo kpobi.” (Iruẹru 17:26) Onana u dhesẹ nọ ahwo-akpọ kpobi yọ inievo.

Eva e rẹ sae were ahwo uyẹ sa-sa inọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rai uzuazọ, rekọ aikpobi a wo oware jọ nọ a rẹ vioja riẹ kpahe uyẹ-ovo nọ a noze. Pọl ukọ na o kere nọ: “Umuomu orọ fiki omọvo vaha ruọ akpọ na.” Fikiere, “ahwo na kpobi a raha uzi re no a gbe te obọ oruaro Ọghẹnẹ hẹ.” (Ahwo Rom 3:23; 5:12) Jihova yọ Ọghẹnẹ nọ emama nọ e rrọ oghẹrẹ sa-sa e rẹ were—emama ivẹ riẹ jọ e tẹ maki tho kẹhẹ, omohẹriẹ jọ o rẹ jarai ghele. Fikiere ọ ma uyẹ ọvuọvo evaọ obọdẹ edhere nọ a re ro dhesẹ inọ a woma vi edekọ họ. Eriwo nọ a jọ oria kpobi wo inọ uyẹ ahwo jọ u woma vi orọ amọfa na o wọso Ikereakere na. O rrọ vevẹ, eriariẹ Ọghẹnẹ nọ ma bi wuhrẹ i re fi obọ họ nọ ahwo uyẹ sa-sa a je wo okugbe.

Ọdawẹ Ọghẹnẹ kẹ Erẹwho Kpobi

Ahwo jọ a re roro inọ Ọghẹnẹ ọ jẹ tudu họ ẹzi ọriẹwẹ nọ o dhesẹ aruoriwo kẹ emọ Izrẹl jẹ ta kẹ ai nọ a si oma no erẹwho efa. (Ọnyano 34:12) Eva okejọ, Ọghẹnẹ ọ salọ orẹwho Izrẹl wọhọ obọdẹ ahwo riẹ fiki uvi ẹrọwọ nọ Abraham nọ ọ jọ ọsẹ-ode rai o wo. Ọghẹnẹ omariẹ ọye o su ahwo Izrẹl oke anwae, ọ salọ isu rai jẹ kẹ ai izi nọ a re lele. Okenọ emọ Izrẹl a jẹ ọruẹrẹfihotọ nana rehọ, amọfa a ruẹ ohẹriẹ nọ ọ rrọ esuo Ọghẹnẹ avọ erẹwho efa nọ ahwo-akpọ a je su. Jihova o te je wuhrẹ ahwo Izrẹl oke yena inọ ahwo-akpọ a gwọlọ idhe nọ o re fi obọ họ kẹ ai wariẹ wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ. Fikiere, oghẹrẹ nọ Jihova o lele emọ Izrẹl yeri o jọ erere kẹ ahwo-akpọ kpobi. Oyena o rọwokugbe ẹme nọ ọ ta kẹ Abraham inọ: “Evaọ [ubi] ra erẹwho akpọ na kpobi i je wo oghale; fiki epanọ who yo uru mẹ.”—Emuhọ 22:18.

U te no ere no, ahwo Ju na a wo uvẹ-ọghọ nọ a ro wo izi Ọghẹnẹ jẹ rrọ orẹwho nọ a jọ yẹ Mesaya na. Ẹjiroro onana re họ, re ahwo erẹwho kpobi a ruẹsi wo erere. Ikereakere Hibru nọ a kẹ ahwo Ju na e rehọ eme ezi nana ta kpahe oke nọ uyẹ ahwo-akpọ kpobi a ti ro wo eghale buobu: “Erẹwho buobu e rẹ te tha, a vẹ te ta nọ: ‘Wha nyaze, re ma kpobọ ugbehru ỌNOWO na, obọ uwou Ọghẹnẹ Jekọp; re o wuhrẹ omai idhere riẹ‘ . . . Orẹwho o gbẹ te kpare elọkọ ri orẹwho ho, hayo ẹmo ọ gbẹ te jọ ofa ha; Rekọ ohwo kpobi ọ rẹ te keria otọ ekakọ gbe otọ ure fig riẹ, ozọ ohwo ọvo u gbe ti mu ai hi.”—Maeka 4:2-4.

Dede nọ ahwo Ju Jesu Kristi ọ jẹ ta usiuwoma kẹ, ọ ta re inọ: “A rẹ te vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na kẹ akpọ na kpobi, re o jọ isẹi kẹ erẹwho akpọ na kpobi.” (Matiu 24:14) Usiuwoma na u ti te orẹwho kpobi. Fikiere, Jihova ọ rrọ obọdẹ oriruo eva oghẹrẹ nọ o ro yerikugbe ahwo uyẹ kpobi ababọ ọriẹwẹ. “Ọghẹnẹ ọ [rrọ ọriẹwẹ hẹ], rekọ evaọ korẹwho korẹwho ọnọ ọ jarae dhẹe o je ru onọ ukiẹrẹe ọ rẹ rehọ iẹe.”—Iruẹru 10:34, 35.

Izi nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ orẹwho Izrẹl oke anwae i dhesẹ re inọ o wo ọdawẹ kẹ erẹwho kpobi. U te no erara nọ e rrọ ẹkwotọ Izrẹl nọ a rẹ riẹ yerikugbe no, uzi na o ta haro nọ: ‘Ọrara nọ ọ rrọ udevie rai ọ rẹ jọ wọhọ ọmotọ ẹwho na, who ve you rie wọhọ epanọ who you oma ra; keme ere wha jọ erara re evaọ otọ Ijipti.’ (Iruo-Izerẹ 19:34) Izi Ọghẹnẹ buobu i wuhrẹ emọ Izrẹl inọ a rẹ jọ wowou kẹ erara nọ e rrọ udevie rai. Fikiere, okenọ Boaz, ọsẹ-ode Jesu, ọ ruẹ aye-uku ọrara jọ nọ ọ be jọ udhu riẹ si isogẹ, uzi Ọghẹnẹ o je koko na nọ ọ ta kẹ enọ i je ruiruo evaọ udhu riẹ inọ a nyasiọ eka buobu ba kẹe re ọ kwa rehọ.—Rut 2:1, 10, 16.

Jesu O Wuhrẹ Ahwo Epanọ A re Ro Dhesẹ Ẹwo

Jesu o dhesẹ eriariẹ Ọghẹnẹ via vi amọfa kpobi. O dhesẹ kẹ ilele riẹ epanọ a rẹ rọ jọ wowou kẹ ahwo uyẹ ofa. Ẹdẹjọ, o lele aye Sameria jọ ta ẹme. Ahwo Sameria a jọ ahwo uyẹ nọ ahwo Ju buobu a jẹ kufiẹ, fikiere u gbe aye na unu inọ Jesu o lele i rie ta ẹme. Evaọ ẹmeọta-kugbe na, Jesu ọ rehọ edhere ẹwo fi obọ họ kẹ aye na riẹ oware nọ o re ru nọ ọ jẹ sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—Jọn 4:7-14.

Jesu o te je wuhrẹ omai epanọ u fo nọ ma re lele ahwo uyẹ ofa yeri okenọ ọ kẹ ọtadhesẹ ọ ohwo Sameria nọ ọ rrọ emamọ ọrivẹ na. Ọzae na ọ nya ku ohwo Ju jọ eva edhere, ọnọ igbulegbu a kpe nọ o whu kuhọ ẹwẹ. Ohwo Sameria na ọ hae nwani roro nọ: ‘Eme ọ rẹ whae ze nọ me je fi obọ họ kẹ ohwo Ju? Ahwo Ju a se ahwo uyẹ mẹ gbe ahwo ho.’ Rekọ Jesu ọ jọ oriruo na dhesẹ ohwo Sameria na inọ o wo eriwo sa kpahe erara. Dede nọ amọfa nọ a jẹ nya edhere na a ruẹ ọzae nọ a nwoma na, ohwo Sameria na họ ọnọ ọ ‘riohrọ’ ohwo na je fi obọ họ kẹe gaga. Jesu o ku ọtadhesẹ nana họ inọ ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ aruoriwo Ọghẹnẹ o re ru epọvo na.—Luk 10:30-37.

Pọl ukọ na o wuhrẹ enọ e gwọlọ ru Ọghẹnẹ eva were inọ a re nwene uruemu rai jẹ raro kele oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ o bi lele ahwo yeri. Pọl o kere nọ: “Wha ruẹ nọ wha se uruemu anwae ba [re] wha whẹ uruemu okpokpọ họ [oma] onọ Ọghẹnẹ ọ jọ eva ẹriẹ dhesẹ uwoho emama riẹ. Eva onana ẹhẹriẹ ọ rọ Griki hayo Ju, hayo oyawo hayo ababọ oyawo ho, ọgẹdhọ hayo otu-ọraha, . . . Rekọ onọ omae ro vi enana kpobi, wha whẹ uyoyou họ oma, onọ orọ ọwhẹgbe eware kpobi.”—Ahwo Kọlọsi 3:9-14.

Kọ Eriariẹ Ọghẹnẹ I reNwene Uruemu Ahwo?

Kọ ohwo ọ tẹ riẹ Jihova Ọghẹnẹ o rẹ sai gine nwene oghẹrẹ nọ o re yerikugbe ahwo uyẹ ofa? Muẹrohọ oriruo ohwo Asia jọ nọ ọ kwa kpohọ Canada nọ a jẹrehọ họ fikinọ ọ rrọ ohwo orẹwho ofa. Ọ nyaku Isẹri Jihova, a te mu uwuhrẹ Ebaibol họ kugbei. Uwhremu na o te kere ileta uyere se Isẹri Jihova, eme jọ nọ o kere fihọ ileta na họ: ‘Whai yọ emamọ ahwo. U gb’omẹ unu nọ mẹ ruẹ inọ wha wo ohẹriẹ no ahwo edekọ. Me roro kpemu kparo, me te ti ku ei họ inọ oware nọ o lẹliẹ owhai wo ohẹriẹ na họ whai yọ Isẹri Ọghẹnẹ. Oware jọ o ginẹ rrọ Ebaibol na. Dede nọ mẹ jọ iwuhrẹ rai ruẹ oghẹrẹ ahwo ovioma sa-sa, idu rai kpobi ekọlọ ọvo na—e rrọ fuafo—keme aikpobi inievo. Whaọ enẹna, mẹ riẹ ohwo nọ o ru owhai woma tere no. Ọghẹnẹ rai.’

Ẹme Ọghẹnẹ ọ ruẹaro kpahe okenọ “akpọ na ọ te [rọ] vọ avọ eriariẹ ỌNOWO na.” (Aizaya 11:9) Makọ enẹna, evaọ orugba eruẹaruẹ Ebaibol, ima ahwo buobu nọ i “no erẹwho kpobi ze, erua gbe ahwo gbe erọo-unu” a bi kuomagbe evaọ egagọ uzẹme. (Eviavia 7:9) A bi rẹro okenọ uyoyou o te rọ rehọ ẹta egrẹ evaọ udevie ahwo-akpọ nọ a ti ru ẹjiroro Jihova gba kẹle na, wọhọ epanọ ọ ta kẹ Abraham: “Emọ akpọ na kpobi a [ti] wo oghale.”—Iruẹru 3:25.

[Oruvẹ-obotọ]